ششم ، شماره 1473 سال بهمن 1376 ، 2فوريه 1998 ، دوشنبه 13
|
|
فلزي اسكلت‌هاي اسفنديار چشم:جوش نقطه‌هاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(اسفند 76) بازرسي و ملي‌جوش كنفرانس چهارمين انگيزه به
در ساختمانها ومقاومت دارد قرار زلزله‌خيز منطقه‌اي در ما سرزمين
است حياتي زمين‌لرزه از ناشي نيروهاي برابر
كه سازه‌هايي در حتي.است فلزي سازه‌هاي اتصال روش اصلي‌ترين جوشكاري ،
در به‌ويژه سازه اجزاي باز انجام‌مي‌شود ، مهره و پيچ با آنها اتصالات
دارند نياز به‌جوشكاري تيرها انتهاي
احداث براي گسترده طور به جهان نقاط همه در و ايران در فلزي سازه‌هاي
استفاده صنعتي و شهري تاسيسات ديگر و انبار كارخانه ، پل ، ساختمان ،
در وسيع طور به فلزات اتصال روش رايج‌ترين عنوان به جوشكاري.مي‌شوند
طراحي به سازه‌ها ، استحكام و كيفيت.مي‌رود كار به فلزي سازه‌هاي ساخت
اعمال لازم دقت‌هاي اگر و دارد بستگي آنها اتصالات درست اجراي سپس و
جز نيست چيزي فلزي سازه يك زيرا.ديد خواهد آسيب شدت به سازه نشود ،
اين و سرپاشده‌اند و متصل يكديگر به كه فولادي مقاطع از انبوهي
.كنند تحمل را سهمگين فشاري بايد اتصالات
ومقاومت دارد قرار زلزله‌خيز منطقه‌اي در ما سرزمين كه آنجا از
حساسيت است ، زمين‌لرزه‌حياتي از ناشي نيروهاي برابر در ساختمانها
چيزي فلزي سازه‌هاي جوشكاري كيفيت اين‌رو ، از.مي‌شود چندان دو مطلب
آسيبهاي سازه‌ها ، تخريب صورت در.باشد سهل‌انگاري و گذشت قابل كه نيست
.است جبران غيرقابل حال هر در كه مي‌شود وارد كشور به فراواني
افزايش در سعي دست ، اين از مسائلي اجمالي بررسي با مقاله ، اين
فني آگاهي‌هاي افزايش پرتو در كه اميد اين بادارد همگاني آگاهي‌هاي
خسارت‌هاي آن ، به مسئولان بيشتر توجه و فلزي سازه‌هاي زمينه در مردم
.يابد كاهش زلزله آسيبهاي به‌ويژه و طبيعي بلاياي از ناشي
محمدنيا علي
ازدرآمدها عمده بخشي.است شهري مسايل مهم‌ترين از يكي مسكن ، تهيه
كارگر و كارمند هر ازآرزوهاي يكي معمولا و مي‌شود مسكن هزينه صرف
.است شخصي مسكن داشتن كرده ، تازه‌ازدواج جوان يك نيز و ساده
وام‌هاي از استفاده با و خود متمادي ساليان پس‌انداز صرف با كارمند يك
اقدام شدن خانه‌دار براي مسكن تعاوني طريق از دولتي مصالح و بانكي
مي‌شود مصروف مصالح و مواد سرمايه ، زحمات ، همه اين كه دريغا.مي‌كند
استحكام از ساختمان اجرا ، به‌ويژه و طراحي در نداشتن دقت دليل به اما
مي‌شود ، وارد سازه به ساكن بارهاي كه هنگامي تا.نيست برخوردار كافي
بارهاي كه مي‌كند نمود مواقعي در ساختمان ضعف اما ;نمي‌شود حس مشكلي
فرو ساختمان صورت ، اين در.مي‌شود وارد آن بر زلزله مانند غيرساكن
به نيز شده صرف سرمايه تا انسان جان از است آن در آنچه هر و مي‌ريزد
.مي‌شود نابود ساختمان همراه
از را خويش وهستي سرمايه تمام يكباره به مي‌مانند زنده كه هم كساني
سادگي به حوادث اين از بخشي‌عمده.مي‌شوند درمانده و مي‌دهند دست
.است درمان از بهتر پيشگيري همواره و است پيشگيري قابل
خسارات بروز از پيشگيري در اطلاع‌رساني نقش
دستگير شبهاي‌تهران خفاش به معروف خوشرو غلامرضا كه روزي فرداي از
از تهران مردم به‌ويژه و ملت‌ايران كرد ، اعتراف خود جنايات به و شد
وقايع اين جريان در مردم چرا كه مي‌پرسيدند مربوطه مسئولان از و خود
...و ندادند را لازم هشدارهاي و نشدند گذاشته
مردم همهرخدهد است ممكن واقعه همين نظير هم فني مسايل مورد در
در اما.باشند داشته اطلاع‌كافي مسايل اين از تا نيستند كارشناس
مردم به جاني و مالي خسارات و آيد پيش زلزله مانند واقعه‌اي كه صورتي
پرسيد خواهند مربوطه كارشناسان از شود ، مطرح فني مسايل و آورد وارد
لازم ، آگاهي‌هاي دادن با و نكرده عمل درستي به خويش وظيفه به چرا كه
از ناشي صدمات از تا نكرده‌اند توجيه ايمني نكات رعايت براي را جامعه
.شود كاسته زلزله
در كه ساختمان‌سازي‌است از زمينه‌اي در اطلاع‌رساني نوشتار ، اين هدف
.است كشور سازه‌هاي ضعف‌اساسي اين ، و مي‌شود توجه آن به كمتر ما كشور
اما ندارد وجود تخصصي مسايل تشريح و بحث امكان نشريه‌اي ، چنين در
بايد.مي‌كنند ساختمان‌سازي كه است كساني اذهان روشن‌سازي ما منظور
نمي‌شود آنها به چنداني توجه كه فني اهميت با مسايل به را اينان توجه
.كرد جلب
فلزي سازه‌هاي كاربرد گستردگي و اهميت
بخش‌هاي فعال‌ترين از يكي ساختمان‌سازي و است سازندگي مرحله در ما كشور
.است سازندگي
از استفاده با و خصوصي بخش توسط كشور در ساختمان‌سازي بخش بيشترين
اجرا سهولت دليل به كوتاه ساختمان‌هاي زيرا.مي‌گيرد صورت تيرآهن
به بلندمرتبه ساختمان‌هاي و مي‌شوند بنا فلزي چارچوب صورت به بيشتر
حركات برابر در تا ساخته‌مي‌شود فلزي اسكلت صورت به فني ضرورت دليل
.باشد برخوردار انعطاف‌پذير پيكربندي از و كند مقاومت زمين
و است بتوني سازه‌هاي حتي سازه‌ها جدايي‌ناپذير جزو فولاد ميان ، اين در
از بزرگي خانواده به فولاد ، است آن مطلوب مكانيكي خواص آن دليل
ناميده آهن غلط به كه) ساختماني فولادهاي از:مي‌شود گفته آلياژها
.نزن زنگ و ابزار فولادهاي تا (مي‌شود
و شكل‌پذيري بزرگ ، ارتجاعي ضريب ،(بالا سيلان تنش) بالا مكانيكي مقاومت
اشكال به انبوه توليد مناسب ، وزن به استحكام نسبت آن ، انعطاف قابليت
هرچه رويكرد باعث ،(فلزات ديگر به نسبت) كمتر قيمت و مختلف مقاطع و
.است شده گرانبها آلياژ اين به صنعت بيشتر
انجام جوشكاري روش به بيشتر آنها اتصالات كه فلزي سازه‌هاي اجراي
:بردارد در را زير گسترده مزاياي مي‌شود ،
نصب و اجرا سهولت -
الكترود و تيرآهن مانند مصرفي اوليه مواد تضمين قابل كيفيت -
يكديگر به مختلف جنس حتي و شكل ابعاد ، با قطعات اتصال امكان -
كار نمودن تقسيم امكان كه ويژه به سازه اسكلت ساخت در زياد سرعت -
دارد وجود ساخته پيش اجزاء با نصب محل و كارگاه بين
سازه انعطاف قابليت -
شود انجام درست صورت به اگر اتصال محل خوب مكانيكي خواص و استحكام -
قابل هم قراضه آهن حتي) سازه تخريب صورت در مصالح بازيابي امكان -
(است استفاده
روشن را فلزي سازه‌هاي از گسترده استفاده دليل خوبي به فوق موارد
را خود است ، اهميت آنها اتصال روش اصلي‌ترين كه جوشكاري و مي‌سازند
انجام مهره و پيچ با آنها اتصالات كه سازه‌هايي در حتي.مي‌دهد نشان
نياز جوشكاري به تيرها انتهاي در ويژه به سازه اجزايي باز مي‌شود ،
.شود برقرار مهره و پيچ توسط اتصال امكان تا دارند
جوشكاري موقعيت
هم مقاطعي ساخت زيرا.دارد بيشتري كاربرد بلند سازه‌هاي در جوشكاري
لانه تيرهاي مانند) است نياز مورد و نيست موجود آماده صورت به كه
امكان‌پذير جوشكاري كمك به (بزرگ مقطع با ستونهاي و پايه‌ها زنبوري ،
مصالح و فلزي اسكلت شامل‌وزن را زيادي نيروهاي بايد اجزاء اين.است
مانند نيروهايي و داخلي لوازم و اجزاء و ساختمان داخل افراد و ديگر
و ساختمان داخل افراد و آسانسور حركت ترافيك‌و از ناشي لرزش‌هاي و باد
.كنند تحمل را زلزله مهم‌تر همه از
كه دارد وجود بسياري متغيرهاي ريخته‌گري ، مانند جوشكاري در
صنعت‌جوشكاري كه آنجا از اما.است عمليات نهايي كيفيت تعيين‌كننده
توسعه اساس در و مي‌رود پيش نيز صنايع گسترش با و دارد بسيار قدمت
گسترده تحقيقات ساله همه است ، فن‌آوري اين از بهره‌گيري مستلزم صنعتي
و آئين‌نامه‌ها همچنينميگيرد صورت جهان سراسر در زمينه اين در
و تكميل ساله هر و شده تدوين قبل سالها از نياز مورد استانداردهاي
در جامع و مناسب مرجع يك AWS D.I.I نمونه ، براي.مي‌شوند تجديدنظر
ريج نورث زلزله از پس گرچه است فلزي سازه‌هاي جوشكاري زمينه
مبحث در بايد و است نقائصي داراي هم آن كه شد مشخص (1994) كاليفرنيا
با گيرد ، قرار اصلاح و تجديدنظر مورد زلزله برابر در سازه‌هاي‌مقاوم
دارند ، اين ارتباط جوشكاري با كه فنوني و علوم پيشرفت با همه ، اين
كه است درآمده فني يك صورت به و شده خارج هنري حالت از صنعت از شاخه
.مي‌گيرد انجام آن براي رايانه‌اي شبيه‌سازي‌هاي حتي
با آنها ارتباط و جوش كيفيت در يك هر نقش و اساسي متغيرهاي بيشتر
رعايت و درست‌متغيرها كنترل با و است شده شناخته خوبي به يكديگر
خواص از كه يافت دست مناسب جوش يك به مي‌توان مربوطه ، آئين‌نامه‌هاي
تحمل را تغييرشكل‌ها و وارده نيروهاي بتواند و باشد برخوردار مطلوب
جوش و داشت نخواهد وجود آن كيفيت بر تضميني صورت ، اين غير در.كند
.باشد داشته نيز سالم ظاهري چه اگر بود ، خواهد معيوب حاصل
اتصال استحكام بر آن اثر و جوش معايب
متنوع بسيار شود ، نگريسته آن به كارشناسانه ديد از اگر جوش معايب
به نكردن توجه سازه‌ها ، جوشكاري در ضعف نقاط بزرگترين از يكي.است
قرار توجه مورد بايد زيادي بسيار نكات.است جوشكاري از پيش مرحله
زاويه پخ‌جوش ، نوع و اتصال نوع شامل مناسب اتصال طرح جمله از گيرند ،
جوش ، درز دهانه فاصله و جوش درز طول همچنين جوش پاي اندازه و پخ
توالي جوش ، پاسهاي اجراي توالي يكديگر از جوش متوالي نوارهاي فاصله
آن ، تميزكاري و جوش درز آماده‌سازي جوش ، متوالي نوارهاي اجراي
و حرارتي تمركز كنترل كمك به ماند پس تنش و پيچيدگي از پيشگيري
...و گرم پس و گرم پيش خمش ، و انقباض مقدار و جهت پيش‌بيني
جوشكاري اجراي در فني نكات رعايت جوشكاري ، محل درست آماده‌سازي از پس
فلز جنس با الكترودمتناسب درست انتخاب.گيرد قرار توجه مورد بايد
و الكترود درست نگهداري و آن براي مناسب آمپر و قطر تعيين و مصرفي
از پس (جوش گل) سرباره كردن تميز و الكترود حركت نحوه و سرعت زاويه ،
داخل در نشود ، توجه آنها به اگر و هستند مهم بسيار جوشكاري مرحله هر
.شد خواهد ايجاد متعددي عيوب جوش اطراف يا
كافي فني دانش از جوشكاران از بسياري اينكه دليل به متاسفانه
نيرو تن چند مي‌تواند جوش خال يك كه استدلال اين با و نيستند برخوردار
اعمال جوشها اجراي و طرح كيفيت به توجهي هيچ‌گونه كند ، تحمل را
به بيشتر هم قطعه‌به دو اتصال.نمي‌شود خواسته نيز آنها از و نمي‌كنند
صورت قطعه دو تماس محل بين فضاي كردن پر براي تنها و ظاهري صورت
قابل مهندسي نظر از اتصال كه‌اين حالي درميشود فرض كافي و مي‌گيرد
.نيست اعتماد
ترك ، حفره ، مانند جوش داخل عيبهاي و اتصال طراحي در اشكالات زيرا
و جوش منطقه شدگي ترد و آن متالورژيكي ساختار تغيير همچنين سرباره
فلز مكانيكي خواص پيچيدگي ، و ماند پس تنش‌هاي ايجاد نيز و آن اطراف
ابعاد شكل ، نوع ، تعداد ، به بستگي آن ميزان كه مي‌دهد كاهش شدت به را
.دارد عيب موقعيت و
فلزي حقيقي مقطع سطح كاهش موجب تنها نه جوش در ترك و شيار وجود
در مطروحه دلايل به بلكه مي‌كند ، تحمل را اعمالي نيروهاي كه مي‌شود
بيشتر حساسيت و تنش تمركز باعث ترك وجود خستگي ، و شكست مكانيك مبحث
خواهد مي‌رود انتظار چه آن از كمتر بسيار آن تحمل و قطعه عمر و مي‌شود
قطعه ، جنس جمله از متعددي موارد به نيز اختلاف اين ميزان البته.شد
بحث كه دارد بستگي اعمالي تنش ميزان و آن نوك شعاع و ترك ونوع ابعاد
.نمي‌گنجد مقال اين در آن مورد در
مناطق) پائين دماي در و خستگي يا ضربه صورت به تنش‌ها كه حالي در
.بود خواهد بيشتر گسيختگي خطر شود ، اعمال (سردسير
سازه و وارد ساختمان به اصلي جهت سه از شتابهايي زلزله وقوع هنگام
در كشورما اگر.مي‌شود آن نوع بدترين از مخرب نيروهاي متحمل
اما نبود ، مهمي مساله شايد نبود ، زلزله‌خيز كه بود شده واقع منطقه‌اي
.است گرفته قرار جهان زلزله كمربند روي ما كشور كه است اين واقعيت
