ششم ، شماره 1474 سال بهمن 1376 ، 3فوريه 1998 ، شنبه 14 سه
|
|
مي‌ريزند؟ فرو چگونه سازه‌ها
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(1) زلزله‌خيزي نظر از ايران تاريخي و جغرافيايي وضعيت
طرح آئين‌نامه ضميمه كه ايران در زلزله نسبي خطر پهنه‌بندي نقشه
كه مي‌دهد نشان آشكارا است ، به 2800 معروف زلزله برابر در ساختمانها
به كه دارند قرار قسمتي در پرجمعيت شهرهاي ويژه به مناطق‌كشور بيشتر
.است شده مشخص بالا نسبي باخطر نام‌پهنه
و كوچك لرزه‌هاي زمين پي‌درپي وقوع از حاكي سرزمين اين گذشته تاريخ
ريشتر هفت از بيش بزرگي با زلزله 130) بوده آن مختلف نقاط در بزرگ
.است كرده وارد جبران‌ناپذيري خسارات و تلفات كه (است شده تاكنون‌ثبت
داد ، روي خرداد 69 شب 31 نيمه در كه زنجان و گيلان منطقه زلزله در
كه شد وارد جدي آسيب مسكوني واحد از 200000 بيش به منتشره طبق‌آمار
درصد تا 70 بين 30 آن واحد و 110000 صددرصد طور به آن 000/60واحد
محلي كوچك زلزله‌هاي و بيرجند و اردبيل در اخير زلزله‌هاي.شدند تخريب
.مي‌شود نواخته كه بدانيم خطري بايدزنگ‌هاي را
زلزله‌هاي براثر كشور ، وزير عمراني معاون زرگر مهندس گفته به
تخريب صددرصد تا بيست بين مسكوني واحد خراسان 25000 و استان‌اردبيل
به‌طور و ماند برجا مالي خسارت ريال ميليارد مجموع 350 در و شدند
بركشور طبيعي بلاياي از ناشي خسارت ريال ميليارد سالانه 1000 متوسط ،
.مي‌شود تحميل
تهران خاص موقعيت
را آن گسل چندين و است كشور زلزله‌خيز نقاط از يكي ما ، بزرگ تهران
چرا.است نگراني هم و خوشوقتي جاي هم زلزله ندادن رخ.مي‌كند تهديد
روي ديرتر طبيعي پديده اين هرچه زمين‌شناس ، دانشمندان نظر كه‌بنابه
بيشتري شدت از زمين‌لرزه انرژي ، بيشتر انباشتگي به‌دليل دهد
.بود خواهد برخوردار
حساسيت از كشور اقتصادي سياسي ، فرهنگي ، علمي ، مركز عنوان به تهران
جمعيت تراكم آن ، مهاجرپذيري جمعيت ، سريع رشد.است برخوردار زيادي
بيشتر در فني نكردن‌اصول رعايت آن ، آسيبپذيرتر درمناطق
كه گذرگاههايي و تنگ معابر وجود همچنين غيرسنتي سنتي‌و ساختمانهاي
رساني امداد سيستم نبودن متناسب نيست ، نوين شهرسازي اصول با مطابق
و 000/000/10 وسعت مربع كيلومتر از 1200 بيش) جمعيت‌شهر و وسعت با
و ساخت روشهاي در بازنگري و دقت لزوم و ساخته راآسيبپذير آن (جمعيت
.مي‌كند گوشزد را آن اجراي بر نظارت‌اصولي و ساز
در متعدد برج‌هاي ساخت هستيم ، آن شاهد تهران در به‌ويژه كه ديگر مساله
كامل شود سعي بايد مي‌شود ، منتقل كشور به جديد فن‌آوري اگر.است شهر
وجود بدتراز آن نبود.مي‌شود آفرين مشكل گرنه و باشد نقص و بي‌عيب و
شود ، ويران اردبيل روستايي گلي و خشت خانه يك اگر.بود خواهد آن
مثلا 20 برج يك اگر اما بماند زنده كسي آن آوار زير در است ممكن
زنده براي شانسي ديگر شود ، تخريب است ، چيده هم روي را مردم كه طبقه
.نمي‌گذارد باقي آن اطراف و آن ساكنان ماندن
سازه‌ها تخريب علل
زلزله ، شدت مانند متعددي عوامل به ساختمانها ، بر زلزله تخريبي اثر
كانون عمق زمين‌لرزه ، مركز از فاصله لرزش ، زمان طول لرزه ، فركانس
و ابعاد شكل ، ساختمان ، در رفته كار به مصالح جنس خاك ، لرزه ، جنس
اجراي كيفيت اتصال ، طرح جزئيات اتصالات ، نوع ساختمان ، فركانس‌طبيعي
.دارد بستگي...آنهاو
همچون آنها از بسياري اما نيستند ما اختيار در عوامل اين از برخي
اجرا كيفيت و اتصال طرح ساخت ، روش مصالح ، جنس سازه ، احداث محل
.نظرند اعمال قابل سادگي به كه هستند عواملي
و بررسي متعددي كارشناسان توسط زلزله موقع در سازه‌ها تخريب علل
نشان و شده ارائه علمي كنفرانس‌هاي و سمينارها در متنوع گزارش‌هاي
و ضوابط نكردن رعايت و سازه‌ها اجراي پائين كيفيت كه است داده‌شده
نقطه بيشترين و است شده زلزله از ناشي صدمات بروز باعث استانداردها
اين در.است بوده آنها اتصالات محل در غيرفلزي و فلزي سازه‌هاي ضعف
ارائه بيرجند و منجيل زلزله مورد در كه فني گزارش‌هاي به مي‌توان مورد
سفيدابه زلزله از مقدماتي گزارش از بخشي در.كرد استناد است ، شده
و ساختمان تحقيقات مركز توسط كه (اسفند 72 چهار) بلوچستان و سيستان
:مي‌خوانيم چنين است شده تهيه مسكن
.نيست دارا را لازم مشخصات و كيفيت و نشده محاسبه و طراحي اتصالات
بسياري در كنسول‌ها نشده‌اند متصل هم به معمولا سقف‌ها در فرعي تيرهاي
.نيست سقف يا ستون به كافي اتصال داراي ازساختمان‌ها
در لازم ضوابط و نيست مطلوب (جوشكاريها) فلزي كارهاي اجراي كيفيت
...و است نشده رعايت موردآنها
زير منجيل ، زلزله ويژه سال 69 شماره 20 ساختمان مجله از بخشي در
:است آمده چنين زلزله هنگام در سازه‌ها ناپايداري عنوان‌علل
چوبي و فلزي بتوني ، از اعم سازه يك جانبي نيروهاي زلزله وقوع هنگام
زلزله قبيل از زنده بارهاي مقابل در سازه‌ها ريختگي فرو.دارند اهميت
اتصال نقاط فلزي سازه‌هاي در.مي‌دهد رخ سازه‌ها اتصالات نقاط در بيشتر
كه درصد بالاي 90 كيفيت با جوش عمل است لازم باشد ، جوشي سيستم اگر
.گيرد انجام دارد ، جوشكار تجربه و دقت و هنر به بستگي
رشت در فلزي اسكلت طبقه شش ساختمان كامل فروريختن علت‌هاي از همچنين
بودند كرده عنوان است متداول نيز تهران در كه آن اتصالات نوع را
كيفيت است ، سرپا آن اتصالات با سازه كه آنجا از.(كيهان 1/5/69)
.دارد فوق‌العاده‌اي اهميت زلزله برابر در ساختمان درمقاومت آن اجراي
به نورث‌ريج و كوبه نظير كشور از خارج زلزله‌هاي از گزارشهايي‌كه در
در البته.است شده تاكيد فلزي سازه‌هاي اتصالات است ، برحساسيت آمده دست
.هستند درگير مسايل از ديگري يك‌سطح با آنجا
ذوب نفوذ ، زياد ، كرنش سرعت زياد ، جابه‌جايي و تنش بيشتر تخريب علل
و پشت‌بندها محل در طبيعي ترك وسيع ، جوش از متاثر منطقه فلز ، ناقص
.است شده عنوان جوشكار بي‌دقتي احيانا
آئين‌نامه‌ها تدوين و زلزله زمينه در مطالعات و تحقيقات
زيادي شدت كه اين دليل به مي‌دهد روي متعددي زلزله‌هاي هرساله آنكه با
گاهي هراز اما ندارند ، چنداني توجه آنها به مردم عامه ندارند
مردم توجه و مي‌شود اجتماعي شوك يك باعث كه مي‌دهد رخ زلزله‌اي‌مهيب
سپرده فراموشي دست به دوباره متاسفانه ولي.مي‌كند خودجلب به را
.مي‌شود
مي‌شود زمينه اين در گوناگون و گسترده تحقيقات به منجر تلخ حوادث اين
.است شده ايمني استانداردهاي و آئين‌نامه‌ها تدوين باعث همچنين و
زمين‌لرزه وقوع از پس زلزله برابر در ساختمانها ايمني آئين‌نامه اولين
توسط دربرداشت ، تلفات نفر حدود 13000 در كه زهرا بوئين سال 1341
.شد تدوين بودجه و برنامه سازمان
بنابر و شد سال 1366 در آئين‌نامه 2800 تدوين به منجر تكاملي سير اين
درجه تا شود تكميل بايد مسكن و ساختمان تحقيقات مركز نظركارشناسان
.برگيرد در را جديدي موارد و نمايد تضمين را ايمني بالاتري‌از
اين طبق شدند ، ويران بيرجند اخير زلزله در كه ساختمانهايي اگر
.نمي‌شدند خسارات همه آن متحمل مي‌شدند ، ساخته آئين‌نامه
.شد نمايان خوبي به كارآمد آئين‌نامه‌هاي وجودي اثر نيز كوبه زلزله در
با اينكه برحسب و گروه دو به ساختمانها زلزله ، از پس دركوبه
بيشتر.شدند تقسيم‌بندي نه يا بودند شده ساخته سال 1981 مقررات
جدي خسارت بودند كرده رعايت را مقررات كه نوسازي‌شده ساختمانهاي
.بودند نديده
اگر زيرا.است مقررات رعايت به پاي‌بندي لزوم مهم نكته اين‌جا در
نتيجه‌اي درنيايند اجرا به اما شوند تدوين آئين‌نامه‌ها بهترين
.گرفت نخواهيم
وضع اصلاح صدد در و واقف‌اند نكات اين به ذيربط مسئولان خوشبختانه
كنند ، رعايت را فني معيارهاي مي‌كوشند كه شركت‌هايي وجود.موجودند
دانشگاهها در جمله از كشور سراسر در مقدس حركتياست اميدواري باعث
منسجم فعاليت‌ها اين مي‌رود اميد و است شده آغاز پژوهشي موسسه‌هاي و
عالي پژوهشكده گشايش.سازند رهنمون مطلوب غايت به را وما شوند
سمينارهاي برگزاري مسكن ، و ساختمان تحقيقات مركز ومسكن ، ساختمان
در شتابنگاري شبكه گسترش كف‌قوسي ، آزمايشگاه ، وتجهيز تاسيس تخصصي
...و كشور سراسر
