ششم ، شماره 1479 سال بهمن 1376 ، 9فوريه 1998 ، دوشنبه 20
|
|
ايمان ميراث
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
مي‌گيرد قرار جهانيان چشم معرض در بار نخستين براي كهن فرهنگ يك
از وچه فردي نظر از چه است ، سرمايه‌بقاء و دستمايه اغلب هنر
دراز ساليان سرآوردن به در خود زندانيانتواناييفرهنگي ديدگاه
منتصب مي‌كردند زمزمه بر از كه اشعاري به را ، دربند تنهايي و عزلت
نگاره‌هايي كه نقاشاني قلم‌موي عالي حركات يمن به اگر و مي‌داشتند
و فرانسه در غارهايي ديوار رابر شكارگران و شبانان ازجانوران ،
وباورهاي آداب درباره ما بسا چه نبود ، اكنون كرده‌اند ، نقش آفريقا
هيچ نهاده‌اند ، رابرجا نگاره‌ها اين پيش سال به 26000 نزديك كه آنها
.نمي‌دانستيم
هنر -ژرفترين‌صورتش به و -هنر بارآور سايه در ترتيب ، همين به و
شبه ،(Mount Athos) مونت‌آتوس صومعه‌هاي راهبان باآن زيستن و نيايش
را خود هويت هزاره يك از بيش براي يونان غرب شمال در صخره‌اي جزيره‌اي
باخته‌اي رنگ و شده زرد طومار هم هنوز صومعه‌ها ، اين در.كرده‌اند حفظ
مقدس مورد در مونوماكوس ، نهم ، كنستانتين ميلادي سال 1045 فرمان كه
مركب با (Agion Orios) اوريوس آجيون كيش كافر جزيره شبه كردن اعلام
آن بر كه دهم قرن از مرمرين لوح يك ;است شده نگاشته آن بر سرخ
مرگ ياد:مي‌كنند زمزمه لب زير مداوما راهبان كه بسته نقش عبارتي
همه و همه ;باكره مريم از تمثالي و ;افتد سودمند زندگي در كه بسا چه
يوناني ، راهب حدود 2000 روزمره زندگي نيز و فرهنگ تاريخ ، از جزئي
هنوز زندگي هايش صومعه و آتوس مونت در.هستند بلغار و صرب روسي ،
ساعت با زمان دارد ، را مناجات‌ها و مزامير ناشده دگرگون ضرباهنگ همان
يولياني وتقويم (مي‌گردد آغاز سپيده دميدن با شبانروزش كه) بيزانس
.سنجيده‌مي‌شود (است عقب خارج ازجهان روز كه 13)
جزيره‌وار و منزوي كهن ، فرهنگ اين آمده‌تا بدست فرصت اين اكنون و
براي و گيرد قرار گسترده‌تر دنياي ديدگان برابر در بار نخستين براي
صومعه از 20 صومعه گردد160 ثبت بشريت انديشه در شده كه هم بار يك
نمايشگاهي در را خود هنري آثار گنجينه تا كرده‌اند موافقت آتوس مونت
برپا سالونيكا در تمدن‌بيزانس موزه در آتوس نام‌گنجينه‌هاي‌مونت با كه
جهت نمايشگاه‌بدان اين البته و گذارند نمايش به امسال پايان تا شده
ديدگان برابر در فرهنگي‌هرگز مجموعه‌هاي اين كه ويژه‌اي‌است اهميت داراي
كه مونوماكوس كنستانتين فرمان يمن به البته و قرارنگرفته‌اند عموم
با كسي هر يا و خواجه كودك ، هر ماده ، جانور هر نهادن‌هرزن ، پاي
بر زني هيچ چشم تاكنون ;نموده منع صومعه‌ها ، زمين‌مقدس بر را صاف صورت
همان تحريمي ، چنين دليل شايد و است نيفتاده ايمان نگاره‌هاي اين
كه باورند اين بر راهبان كه چرا باشد ، باكره مريم افسانه‌اي تمثال
جاي مقدس كوهستان اين در بايستي كه است مونثي وجود تنها تمثال اين
يك آثار اين گذاردن نمايش به اجازه برابر در اما و.باشد داشته
را آثارشان كه صومعه‌هايي از كدام هر به سالونيكا فرهنگي ميراث بنياد
كه سالونيكا ، .است پرداخته دلار حدود 365000 فرستاده‌اند ، نمايشگاه به
نيز و بازرگاني فعاليت‌هاي كانون‌هاي از بيزانس و قسطنطنيه عصر در
برگزيده اروپا فرهنگي پايتخت عنوان به امسال بود ، هنري آفرينندگي
فرهنگي و تاريخي گنجينه‌هاي تارك بر نيز آتوس مونت مجموعه و است شده
كه معماري استاد يك نيكونانوس ، نيكوس.مي‌درخشد يونان شمالي شهر اين
آثار مجموعه اين مورد در رسانده ، ياري نمايشگاه اين برپايي در
به‌بهشت دريچه‌اي است ، ملكوت دروازه‌اي‌به آثار اين از كدام هر:مي‌گويد
.مي‌دارند رابزرگ آنها راهبان همه كه
حضرت قرن‌دوازدهم موزائيك يك اين‌مجموعه آثار جذابترين از يكي و
بر را اسلاو هنر تاثير كه است (Madonna and child)كودك و (س)مريم
وسيله به كه تمثال اين مي‌رود انتظار.مي‌سازد روشن آتوس مونت
فرستاده نمايشگاه به آتوس مونت صرب صومعه ،(Chelandari) چلانداري
كه صرب زنان ويژه به بكشاند ، بدانجا را بازديدكننده هزاران شده ،
گنجينه‌هاي مجموع ، در.اندازند نظر آن بر مي‌توانند بار نخستين براي
در مذهبي برهنر بيزانس سبك ژرف تاثير از بازتابي همه آتوس مونت
مسيحيت كانون عنوان به بيزانتين ، كه چرا.هستند اروپا سراسر
ديگر كانون دو نظامي ، فتوحات نيز و تبليغ بازرگاني ، راه از ارتدوكس ،
.ساخت بارور را روسيه و ايتاليا يعني اروپا مسيحي هنر
بيزانتين ، نمايشگاه به‌شكوه بود نمايشگاه‌پاسخي اين ديگر ، سوي از
پايان گذشته ماه‌ژوئيه در كه نيويورك هنرمتروپليتن موزه در ديگري
Kathimerini روزنامه سرشناس روزنامه‌نگار بيستيكا ، الني.يافت
و پريده سالونيكارنگ نمايشگاه با قياس در را متروپليتن نمايشگاه
گنجينه اين كه بود زني نخستين او حقيقت در.مي‌كند توصيف خون كم
.ديد چشم به را راهبان
آيد ، به‌نظر خودپسندانه كمي مورد دراين بيستيكا توصيف شايد اگرچه
هنري‌اش ، ارزش سواي مونت‌آتوس كه‌نمايشگاه‌گنجينه‌هاي است روشن اما
ترتيبراهبان همين به.دارد تاريخي‌نيز و سياسي تبليغي اهداف
بلكه خود ، مجموعه هنري ديرپايي تنها نه تا دارند تمايل آتوس مونت
ديگر عبارت به يا و درآورند نمايش به را اشياء اين عملي كاربري
را پول دربرابر هنري آثار گذاردن نمايش به گرايانه عمل رويكرد
داشتند تاكيد آنهاآورد شمار به نمايشگاه اين هدف آشكارترين مي‌توان
نمايشگاه در نيز صومعه‌ها در روزمره زندگي وسايل و ابزار و اشياء تا
و اطلس‌ها فرشينه‌ها ، انجيل‌ها ، كنار در اين بنابر.شود گنجانده
ساخته در 1878 كه تني شراب 22 خمره يك ،(Chrysobulls) زرين خاتم‌هاي
جاروي‌كوچك يك نيز و دارد را تخم‌مرغ گنجايش 50 كه تابه ماهي يك شده ،
صدها از نمونه آخرين جارو اين اما و.گذارده‌شده‌اند نمايش به هم كهنه
مقدس كوهستان ساكن رومانيايي راهب يك ، انوخ وسيله به كه است جارويي
فروش به فقرا به دادن غذا براي را ساخته‌هايش دست كه شدند ساخته
كه است ، بيزانتين زنده اسطوره يك نمايشگاه اين بياني به.مي‌رساند
اندازه را زمان راهبان كه شيوه‌اي از نمانده ، باز زيستن از هرگز
ديمتريوس آنها ناشده دگرگون مذهبي آداب و اعمال تا مي‌گيرند
نشان گنجينه‌ها اين:مي‌گويد نمايشگاه دهنده سازمان سالپديستيس ،
يك بلكه ارتدوكس ، مسيحيت دنياي تپيده قلب تنها نه آتوس كه مي‌دهند
.است بوده نيز هنري دستاوردهاي نيز و آموزش فرهنگ اثربخش كانون
را ضربه نخستين آن ، غارت و قسطنطنيه بر تاختن با فرانك‌ها در 1204 ،
از سياسي حمايت دوره‌هاي وجود با و آورند وارد بيزانتين شكوه بر
دوران در آن از پس و فرانك‌ها اشغالگري دوران در آتوس راهبان آنها ،
درسال 1912 ، سرانجام اما.ديدند آزاربسيار و رنج عثماني‌ها ، سلطه
سال در.فرارسيد آزادي يونان ، پرچم زير آتوس‌در گرفتن قرار با
كليساي اقتدار شدن‌درحوضه وارد با آتوس مونت جامعه‌مذهبي 1926 ،
آن از و ديد تدارك خود براي مستقلي‌را و خودگردان ارتدوكس‌موجوديت
بوسيله صومعه نخستين بنيادگذاري سالگرد هزارمين -سال 1963 در پس ،
آتوس -بود تدريجي‌همراه زوال با چيز هر از بيش كه آتاناسيوس سنت
هم هنوز همه ، اين با امابخشيد نيرو جوان راهبان با را صومعه‌هايش
يونان ، زنان گروه‌هاي.مي‌آيد وارد آتوس بر فشارهايي كنار و گوشه از
چندقرني پيشينه‌اي البته كه را آتوس مونت به زنان ورود تحريم
اروپايي اتحاديه قوانين به استناد با و مي‌دانند دارد ، تبعيض‌آميز
سنن كه باورند اين بر نيز راهبان البته و هستند آن لغو خواهان
بعيد مجموع ، در و شود حفظ صورت همان به بايستي آنها معنوي بي‌همتاي
زنان گروه‌هاي با كشمكش اين در آتوس مونت ديني جامعه كه مي‌آيد نظر به
اما كوچك جامعه اين تاريخي هماهنگي حفظ بر راهبان ادعاي.شود بازنده
نمايش به با آنها موافقت و بوده آنها سود به نيرومند عامل يك بي‌همتا
از و عموم براي صومعه‌ها در ناشده دگرگون زندگاني از جلوه‌هايي درآمدن
جرج.بود خواهد بزرگي كمك زمينه اين در نيز پژوهشگران جمله آن
دراين درمونترال مك‌گيل دانشگاه در تاريخ‌نگارهنر يك گالاواريس ،
در بلكه نيستند ، بخش‌موزه زينت تنها [ اشياء اين]:مي‌گويد مورد
و يافته گسترش آنها ياري ارتدوكس‌به آيين كه هستند حقيقت ، عواملي
منش صوفي راهبان اين البته صد و.مانده‌است پايدار امروز به تا
به قوانيني برابر در سال هزار از بيش طول در آتوس مونت كوهساران
.آورده‌اند تاب مي‌كنند وضع بروكسل ديوانسالاران آنچه از مهيبتر مراتب
تعالي را بقاء و پايداري هنر آنها كه گفت بتوان شايد عبارتي به
.بخشيده‌اند
جولاي 1997 تايم ، 14
اردكاني حائري احمدرضا:ترجمه
