ششم ، شماره 1496 سال ، 3مارس 1998 ، اسفند 1376 شنبه 12 سه
|
|
كودكان ومير مرگ و والدين تحصيلات
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كودكان مرگ‌ومير و تحصيلات‌والدين
ايران ونوجوانان كودكان همايش‌مسايل بهانه به
:اشاره
مقدار به كودكان سلامتي
زندگي شرايط به بستگي زيادي
تغذيه.دارد درخانواده آنها
به دسترسي و بهداشتي مناسبو
خدمات و بهداشتي مراقبتهاي
بهداشت در نقش‌مهمي درماني
طرف از.مي‌كنند ايفا كودكان
در والدين توانايي ديگر ،
خدمات‌براي اين آوردن فراهم
زيادي حدود تا خود كودكان
به آنها دسترسي به بستگي
دانش درامد ، ويژه منابع
.دارد ودرماني وخدمات‌بهداشتي
بهتر تغذيه مناسبامكان درامد
امكانات به دسترسي و
فراهم را ودرماني بهداشتي
دانش‌و به دسترسيميسازد
از استفاده امكان آن كاربرد
جهت در را علمي يافته‌هاي
و فرزندان سلامتي سطح ارتقاء
.مي‌سازد فراهم خانواده افراد
درماني و خدمات‌بهداشتي وجود
به دسترسي جمله از جامعه ، در
و شده تصفيه آبآشاميدني
ودرماني ، بهداشتي مراكز
فراهم در نقش‌مهمي مي‌توانند
مناسب بهداشتي شرايط آوردن
در نياز خدمات‌مورد وتامين
.كنند ايفا اضطراري مواقع
در ، مطالب اين گرفتن نظر در با
تاثير بررسي به زير مقاله
سلامت‌و بر تحصيلات‌والدين
پرداخته كودكان مير مرگ‌و
در مقاله اين ، است شده
و كودكان همايش‌مسايل نخستين
دكتر سوي از ايران نوجوانان
.مي‌گذرد نظرتان از است‌كه شده ارائه مصطفوي فرخ
ايران در كودكان مير مرگ‌و آمار به نگاهي
زير فوت‌شده كودكان تعداد) كودكان مرگ‌ومير جدول 1
در (زنده تولد هزار به يكسال
تا 1370 سال 1329 از را ايران
مرگ آمار البتهميدهد نشان
ايران در زادوولد و مير و
نيز گاهي و نيستند خطا بدون
ملاحظه است‌قابل ممكن خطا اين
محاسبه شاخصهاي بنابراين.باشد
ميزانهاي است‌با ممكن شده
داشته تفاوت‌فاحشي واقعي
كه) يك‌نيز جدول آمار.باشند
سازمانهاي و محققين بوسيله
بايد (گرديده‌اند مختلف‌محاسبه
واقعيت اين گرفتن نظر در با
نشان آمار اين.گردند بررسي
مير مرگ‌و سطح كه مي‌دهند
سال طي 40 در ايران در كودكان
است يافته ملاحظه‌اي كاهش‌قابل
يك جدول.(درصد بيش‌از 50)
مير مرگ‌و كه مي‌دهد نشان
بيشتر روستايي نقاط در كودكان
چه اگر است شهري نقاط از
دو هر در كودكان مير مرگ‌و
كاهش زمان طول در منطقه
مرگ اختلافات‌سطح اما يافته ،
. است شده حفظ آنها در ومير
و خدمات‌آموزشي به دسترسي
بطور و بهتر درماني و بهداشتي
نقاط در بالاتر زندگي سطح كلي
. است منطقه دو مير مرگ‌و سطح تفاوت‌در اين عامل شهري
از اجتماعي ، و اقتصادي توسعه
تحصيلات‌و افزايش‌سطح جمله
دركشور بهداشتي شرايط ارتقاء
كاهش‌مرگ‌و در نقش‌اساسي
. است نموده ايفا كودكان مير
كودكان مرگ‌ومير هم ، هنوز اما
قرار بالايي سطح در ايران در
محاسبات‌مركز طبق بر.دارد
ميزان سال 1370 در ايران ، آمار
كل براي كودكان مير مرگ‌و
تولد هزار در حدود 60 در كشور
وزارت‌بهداشت‌رقم).بود زنده
را زنده تولد هزار در 37
نشان ارقام اين.(مي‌كند محاسبه
دولت‌بايد هم هنوز كه مي‌دهند
جهت‌كاهش‌ميزان را اقداماتي
كشور در كودكان مير مرگ‌و
سياستهايي جمله از دهد ، انجام
باعث‌كاهش‌مرگ‌و مي‌تواند كه
آموزش‌افراد گردد كودكان مير
.شد خواهد داده توضيح باره اين در بيشتر زير در است‌كه
كودكان مير مرگ‌و و تحصيلات‌مادر
كشورهاي تحقيقات‌مختلف‌در
كه مي‌دهند نشان گوناگون
متغير هر از بيشتر تحصيلات‌مادر
كودكان مرگ‌ومير با ديگري
(Cochrane et al 1980 Cald Well 1979 United Nations 1985) دارد همبستگي
تحصيلات تاثير اين بعلاوه
متغيرهاي با آن ارتباط بواسطه
تحصيلات درامد ، نظير ديگر
تملك يا ساخت‌خانه شوهر ،
نيست‌بلكه بادوام كالاهاي
بعبارت.مي‌باشد مستقلي تاثير
وتحليل‌هاي تجزيه در ديگر ،
(ريگرسيون) متغيره چند آماري
متغيرها اين ازكنترل بعد
هم هنوز تحصيلات‌مادر تاثير
از واقع در و مي‌باشد معني‌دار
سطح و ضريبمتغير اندازه نظر
مهمترين از يكي آن معني‌داري
مثلا.مي‌دهد تشكيل را متغيرها
وتحليل تجزيه ايران در
ايران باروري داده‌هاي‌بررسي
شده‌اند جمع‌آوري سال 1357 در كه
و منفي رابطه كه مي‌دهد نشان
و تحصيلات‌مادران بين معني‌داري
.دارد وجود كودكان مرگ‌ومير
نظير ديگر عوامل وقتي حتي
تحصيلات‌پدر ، ، سكونت محل
رتبه مادر ، سن مادر ، اشتغال
.باشند شده كنترل جنسيت‌بچه و تولد
داده‌هاي آماري وتحليل تجزيه
واجتماعي خصوصيات‌اقتصادي
ايران در سال 1371 در كه
نشان نيز اند شده جمع‌آوري
رابطه تحصيلات‌مادر كه مي‌دهد
از بعد را خود معني‌دار و منفي
جمله از)ديگر متغيرهاي كنترل
آب دسترسي‌به درامد ،
متوسط تحصيلات‌پدر ، آشاميدني ،
وسن مواليد مابين فاصله‌گذاري
حفظ (ازدواج نخستين در مادر
آور تعجب بنابراين.مي‌كند
افزايش‌تحصيلات‌در نيست‌اگر
يك‌جمعيت‌باعث‌كاهش‌قابل
كودكان مير مرگ‌و در ملاحظه‌اي
مورد در يك‌مطالعه مثلا.گردد
مي‌دهد نشان آفريقايي كشورهاي
افزايش‌تحصيلات درصد كه 10
باعث‌كاهش‌مرگ‌ومير زنان
گرديد درصد ميزان 10 به كودكان
تحصيلات تغيير كه حالي در)
ميزان در كمي تاثير مردان
.( داشت كودكان مرگ‌ومير
نتايج ،(بانك‌جهاني 1993)
و جمعيتي يافته‌هاي‌بررسيهاي
حال در كشور بهداشتي‌در 25
كه ، مي‌دهد نشان نيز توسعه
كنترل عوامل ساير كه هنگامي
تحصيلات سال سه يك‌تا شوند ،
باعث‌كاهش‌مرگ‌ومير مادران
درصد ميزان 15 به كودكان
مقدار همان كه حالي در مي‌شود
باعث فقط مردان تحصيلات‌براي
مي‌گردد درصد مقدار 6 كاهش‌به
كه وقتي البته.(منبع همان)
داشته تحصيلات‌بيشتري مادران
تحصيلات‌نيز تاثير باشند
كشور در مثلا.افزايش‌مي‌يابد
بيشتر يا سال تحصيلات7 پرو
مرگ باعث‌كاهش‌خطر مادر
درصد ميزان 75 به كودكان ومير
درصد حدود 28 در اين كه مي‌گردد
. است بيشتر شوهران تحصيلات‌براي مقدار همان تاثير از
تحصيلات ملاحظه قابل تاثير
كودكان مرگ‌ومير روي بر مادر
. است مختلفي عوامل از ناشي
كسبدانش تحصيلات‌توانايي
را آن موثر كاربرد و علمي
كرده تحصيل زنان.مي‌سازد فراهم
به دسترسي مي‌توانند بهتر
طريق از) اطلاعات‌بهداشتي
و راديو ، كتاب روزنامه ،
آنها از و داشته (تلويزيون
يك مثلاكنند استفاده
كشور در كه مي‌دهد نشان مطالعه
تحصيلات كه مادراني تايلند
استفاده احتمال داشتند ابتدايي
استفاده مداواي شيوه از آنها
شده ساخته خانگي محلولهاي از
جهت‌درمان شكر نمك‌و از
از بيشتر درصد كودكان 30 اسهال
رقم اينبود بي‌سواد مادران
تحصيلات داراي مادران براي
درصد به 90 بيشتر يا متوسطه
بانك‌جهاني)افزايش‌مي‌يافت
مختلف كارهاي معمولا (1993
روزانه امور اداره خانه ، نظير
تهيه منزل ، كردن تميز خانواده ،
و نوزادان مواظبت‌از و تغذيه غذا ،
، مريض مواظبت‌از و كودكان
افزايش.مي‌باشد زنان به‌عهده
و اطلاعات‌زنان دانش‌و
باعث آن بردن بكار توانايي
از بتوانند بهتر آنها كه مي‌شود
و كنند استفاده موجود منابع
بر تاثيرمثبتي مساله همين
افراد سلامتي بهداشت‌و روي
(منبع همان). داشت خواهد بچه‌ها ، بويژه خانواده ،
سنتي باورهاي تحصيلات‌زنان
داده تغيير را بيماري به مربوط
بهتر مادران كه وباعث‌مي‌گردد
مراقبت بچه‌هايشان از بتوانند
كمتر تحصيل‌كرده يكمادركنند
جبرگرايي يا قدر و قضا به
وقايعي درنتيجه. است معتقد
به كودك‌را بيماري چون
نسبت‌نمي‌دهد ناشناخته نيروهاي
دستورات‌بهداشتي از بيشتر و
از مي‌تواند و بوده آگاه ساده
.كند استفاده بهداشت‌خانواده جهت‌ارتقاء در آنها
روابط روي بر تحصيلات‌زنان
مي‌گذارد تاثير نيز خانوادگي
منزلت‌وقدرت‌زنان كه بطوري
بالا خانه داخل در را
بيشتر كرده تحصيل زنان.مي‌برد
غذايي منابع كه دارند تمايل
بچه‌هايشان به‌نفع را خانواده
در كه حالي در تخصيص‌دهند
تخصيص‌منابع اين سنتي جوامع
.(ملل 1985 سازمان)است بوده بزرگترها نفع به بيشتر
ديرتر كرده تحصيل زنان معمولا
بچه‌دار و نموده ازدواج
زايمان افزايش‌سن.مي‌شوند
باعث‌كاهش‌مرگ‌ومير خود
زنان بعلاوه ، .مي‌گردد كودكان
از بيشتر كرده تحصيل
و زايمان از قبل مراقبتهاي
استفاده زايمان هنگام كمكهاي
بر نيز عوامل اين كه مي‌كنند
.مي‌گذارد تاثير بهداشت‌نوزادان روي
زنان كه مي‌شود اغلبمشاهده
با مي‌توانند بهتر كرده تحصيل
فقر از خطرات‌ناشي مشكلات‌و
در مثال ، بهعنوانكنند مقابله
از درصد عاج 24 ساحل كشور
كمبود دچار بي‌سواد زنان بچه‌هاي
اين كه درحالي بوده‌اند رشد
سواد كمي كه زناني نسبت‌براي
.بود درصد داشتند 11 ابتدايي
دركشورهاي كه مي‌آيد نظر به
كاستاريكا ، چين ، نظير فقيري
ايالت‌كرالا سري‌لانكا ،
نقش كرده تحصيل زنان هندوستان
اين بهداشتي توسعه در مهمي
.(بانك‌جهاني 1993)ايفانموده‌اند نواحي
تحصيلات‌بيشتر كه آنجايي از
مي‌تواندباعث‌افزايش‌درامد
كرده تحصيل مادران گردد ، زنان
كه است‌تصميم‌بگيرند ممكن
در كنند ، كار خانه از درخارج
وقت است‌آنها ممكن نتيجه
مراقبت‌از به را كمتري
تخصيص‌دهند درخانه بچه‌هايشان
منفي تاثير مي‌تواند خود اين كه
.بگذارد سلامت‌كودكان روي بر
اشتغال طرف‌ديگر ، از اما ،
باعث خانه از درخارج زنان
و مي‌گردد خانوار افزايش‌درامد
اين كه مي‌دهند تحقيقات‌نشان
. است آن اثرات‌منفي از بيشتر زنان مثبت‌اشتغال تاثير
كودكان مرگ‌ومير و تحصيلات‌پدر
تاثير نيز تحصيلات‌پدر كه مي‌دهند مختلف‌نشان بررسي‌هاي
مير كاهش‌مرگ‌و و بهداشت‌كودكان روي بر مثبتي
مشاهده كه همانگونه اگرچه.(ملل 1985 سازمان)مي‌گذارد آنها
اين نيز ايران در گرفته مطالعات‌انجام مي‌باشد ، تحصيلات‌مادر تاثير از كمتر تحصيلات‌پدر تاثير معمولا كرديم
تاثير كه مي‌دهند نشان مطالعات‌هم‌چنين اين (ريسمانچي 1376 آقاجانيان ، ) مي‌كنند تاييد را مساله
متغيرهاي تاثير نمايانگر تحصيلات‌پدر
تاثير خود و نبوده ديگر
تحقيقات در.مي‌باشد مستقلي
همكارانش و (Cochrame 1980)
مختلفي كشورهاي سطح در كه
يكسال است‌هر گرفته انجام
باعث افزايش‌تحصيلات‌مادران
مير مرگ‌و كاهش‌ميزان
هزار در اندازه 6 به كودكان
هر كه حالي در مي‌گردد زنده تولد
افزايش‌تحصيلات‌پدران يكسال
مرگ‌و كاهش‌ميزان به منجر
در اندازه 3 به كودكان مير
البته.مي‌گردد زنده تولد هزار
نشان مطالعات‌نيز برخي
متغيرهاي كنترل با مي‌دهندكه
معادلات‌ريگرسيوني در بيشتر
از كمتر تحصيلات‌پدران تاثير
. نيست تحصيلات‌مادران
به كنيد رجوع مثال ، به‌عنوان)
(Martin and others 1983 Trussel and preston 1982) مقاله
مختلفي به‌علل تحصيلات‌پدر
مير مرگ‌و روي بر مي‌تواند
يك‌طرف از.گذارد اثر كودكان
باعث مي‌تواند تحصيلات‌پدر
و گشته خانوار افزايش‌درامد
كيفيت موجبارتقاء درنتيجه
گردد آن بهداشتي ووسايل خانه
پوشاك و كيفيت‌غذا روي بر و
و بگذارد تاثير خانوار اعضاي
والدين كه باعث‌گردد نيز
و خدمات‌بهداشتي از بتوانند
طرف از.كنند استفاده درماني
تحصيل‌كرده پدران ديگر ،
بهداشت‌فردي روي بر مي‌توانند
تاثير درخانه غذا تهيه و
همينطور آنها.بگذارند
گذاشتن باعث‌كنار مي‌توانند
كه گردند ورفتارهايي باورها
.(ملل 1985 سازمان) مناسبنباشند كودكان سلامتي است‌براي ممكن
بهداشتي سياستهاي در كاربرد
آموزش مابين رابطه بررسي
مرگ‌ومير بهداشت‌و و والدين
تحصيلات كه مي‌دهد نشان كودكان
در نقش‌مهمي مي‌تواند رسمي
سلامتي بهداشت‌و ارتقاء
مير كاهش‌مرگ‌و و كودكان
ويژه آموزشهاي.كند ايفا آنها
شدت‌اين مي‌توانند نيز بهداشتي
از.افزايش‌دهند را تاثير
كودكان ومير مرگ سطح آنجائيكه
مي‌باشد بالا نسبتا ايران در
بهداشتي سياستهاي به احتياج
پديده اين با جهت‌مقابله
تحصيلات افزايش‌سطح. است
چه و كيفي نظر از چه ـ جمعيت
به‌عنوان مي‌تواند كمي‌ـ نظر از
جهت‌كاهش يك‌سياست‌بهداشتي
.گيرد قرار توجه مورد آنها سلامتي ارتقاء و كودكان مرگ‌ومير
مصطفوي فرخ دكتر
توضيحات و سال‌ميزان‌مرگ
ميركودكان
غربي‌تهران دهكده‌درجنوب 1329 8/216براي 173
تهران براي 1343 6/147فقط
تهران براي 1345 6/100فقط
1349 74وزارت‌بهداشت
(ايران باروري بررسي) 541350 121آقاجانيان
ايران آمار مركز -شهري 6/61مناطق 31352
ايران آمار مركز -روستايي 8/119مناطق
ايران آمار مركز -كشور 551352 112كل
ايران آمار مركز -شهري 76مناطق
ايران آمار مركز -روستايي 130مناطق
وزارت‌بهداشت -شهري 1364 33مناطق
وزارت‌بهداشت -روستايي 71مناطق
(آقاجانيان)كشور 1365 28/80كل
(آقاجانيان) شهري 37/59مناطق
(آقاجانيان) روستايي 38/100مناطق
وزارت‌بهداشت -كشور 1367 8/44كل
وزارت‌بهداشت -شهري 31مناطق
وزارت‌بهداشت -روستايي 9/57مناطق
ايران آمار 1369 5/50مركز
وزارت‌بهداشت -كشور 1370 37كل
وزارت‌بهداشت -شهري 25مناطق
وزارت‌بهداشت -روستايي 50مناطق
ايران آمار مركز -كشور 3/60كل
ايران آمار مركز -شهري 3/45مناطق
آمارايران مركز - روستايي 5/75مناطق
ايران در كودكان مير مرگ‌و ميزانهاي:جدول 1
Mehryar and Malekpour, و 1996 ايران آمار مركز:منبع)
