ششم ، شماره 1497 سال ، 4مارس 1998 ، اسفند 1376 چهارشنبه 13
|
|
كشاورزي نهضت براي آغازي:آبخوان‌داري
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(بخش واپسين) آبخوان‌داري طرح‌هاي نتايج و تاثيرات از همشهري گزارش
تبليغ پايدار كشاورزي به‌عنوان ملل سازمان طرف از امروزه كه آنچه
.ماست سنتي كشاورزي واقع‌همان در مي‌شود ،
.به 1است آبخوان‌داري 23 در سرمايه‌گذاري بازده
ايراني وتمدن كرده‌ايم سيلابزندگي از بهره‌گيري با سال هزاران ما
ناميد تمدن‌سيلابي مي‌توان را
.نداشت شباهتي هيچ بودم شنيده آن از كه آنچه با بايگان گره
به كه‌الهي است اين هم يكي شيرازي‌ها نفرين‌هاي بدترين از مي‌گفتند
گربايگان به تابستان در را تو خدا يعني گربويگون به بيفتي تووسون
فصل اين در گربايگان بي‌آبي و گرما تفتيدگي ، آن از مراد كه.بيندازد
آن مي‌توان كم دست جنگل ، نه اگر ديدم ، من كه گربايگاني اما.است بوده
و بودند كشيده آسمان به قامت بيدها.خواند انبوه بس درختستاني را
پيكري بزرگ وحوش پناهگاه مي‌گفتند كه بود چنان بوته‌زارها انبوهي
ايستگاه مقر به مانده كيلومتر چندين تا.است شده وحشي گرازهاي همچون
پراكنده عميق چاه‌هاي وجود فارس جهاد دام امور و طبيعي منابع تحقيقات
.مي‌داد پررونق كاري و كشت از خبر آن ، بر و دور كشاورزي ماشين‌هاي و
آنها ميان از عبور كه بودند ، تنيده درهم آنچنان درختان جاها برخي در
بدترين شيرازي‌ها روزي كنم تعجب كه شد باعث اين و بود ناممكن
با !بيفتد گربايگان به گذرش تابستان در فرد كه بوده اين نفرين‌شان
پشته‌هاي از مشتاقانه كوثر دكتر مي‌باريد بي‌وقفه كه باراني وجود
لباسي و او چهره.مي‌گفت سخن طرح‌هايش از و مي‌رفت پايين و بالا سيل‌بند
جشنواره برنده كه محققي استاد با نداشت شباهت هيچ بود ، پوشيده كه
چاپ به ملل سازمان نشريات در مكرر طور به او مقالات و شده خوارزمي
به واداشت مرا او شوق و ذوق.داشت شباهت دراويش به بيشترميرسد
كه جايي در و بيدها مابين باران ، زير در او با گفت‌وگو ساعت چندين
لانه به باشيم مواظب مي‌دادند هشدار ما به لحظه هر ايستگاه مسئولان
دكتر با گفت‌وگو از فشرده‌اي مي‌خوانيد پي در آنچه !نشويم نزديك گرازها
.است !ويژه شرايط اين در كوثر
چه؟ يعني اصلا آبخوان كوثر ، آقاي
آب مي‌توانند كه گفته‌مي‌شود آبرفتي لايه‌هاي به آبخوان:كوثر دكتر.
و پخش‌سيلاب براي است روشي هم آبخوان‌داري ذخيره‌كنند ، خود در را
.آبخوان در آن آب ذخيره‌سازي
تحقيقات ايستگاه يك باراز يك مي‌كنم دعوت منتقدان اين همه از من
ادعا منشد خواهد عوض آنها نظر هستم مطمئن كنند ، ديدن آبخوان‌داري
يك مي‌توان كوماتسو Eساعت‌بولدوز65 دو كارگيري به با كه مي‌كنم
.كرد آماده آبخوان‌داري‌است ، پايه كه سيلاب ، پخش براي را زمين هكتار
حداكثر 15 نرخ با و (تومان هزار هرساعت 3) آزاد بازار نرخ با الان
.كرد ايجاد هكتارآبخوان يك مي‌توان آبي سازه‌هاي براي هزارتومان
به 1 آبخوان‌داري 23 در سرمايه‌گذاري مي‌دهدبازده نشان دقيق بررسي‌هاي
كه است گفتني.است كم‌سابقه دنيا در كه (سرمايه به سود نسبت) است
به 1 اين‌نسبت 23 و دارد را به 1 نسبت 1 زحمت به وزارت‌نيرو تاسيسات
زيست مثبت تغييرات زيرا كند ، بيان كاررا ارزش خوبي به نمي‌تواند هم
.نشده‌است لحاظ آن در (...و اقليم تلطيف) محيطي
شد؟ آغاز زماني چه از آبخوان‌داري به توجه
باستاني آقاي با هم من.درايران و پيش سال هزاران از قطع طور به
من.كاريزي‌ناميد بايدتمدن را ايراني تمدن موافقم‌كه پاريزي
نباشد سيلاب اگر معتقدم چون.مي‌برم كار به را سيلابي اصطلاح‌تمدن خودم
ايرانيان بلكه و من نه را آبخوان‌داري ايده.كنيم زندگي نمي‌توانيم
را آبخوان‌ها سيلابي ، زراعت با آنها.كرده‌اند ابداع پيش سال هزار هفت
تصور قضيه اين به نسبت آنها خود است ممكن چه اگر مي‌كردند ، تغذيه
روز فنون با كرده ، تدوين را موجود اطلاعات فقط من.نداشتند دقيق
.كردم اجرا جديد ابزارهاي با و درآميخته
نشان‌داد؟ توجه طرح اين به دولت تاريخي چه از
نخستين تدريج به.داد توجه‌نشان طرح اين به كشاورزي وزارت سال 1362
سال 1370 از اما.شد ايجاد گربايگان ايستگاه جمله آن از و ايستگاه‌ها
شده انجام سرمايه‌گذاري‌هاي شد ، منتقل سازندگي جهاد وزارت به طرح كه
هستيم ، آن شاهد اكنون كه حدي به فعاليت‌ها و شد افزون‌تر بسيار نيز
.رسيد
كرد؟ ايجاد آبخوان مي‌توان مناطق كدام در
.باشد داشته وجود وواريزه‌اي دانه درشت آبرفتي خاك‌هاي كه مناطقي در
جديدهوايي عكس‌برداري‌هاي.بختياري سازندهاي عمده‌در طور به يعني
دارند ، شرايطي چنين اراضي‌ايران از هكتار ميليون مي‌دهد 43 نشان
مكعب متر ميليارد سالانه 53.فعلي كشاورزي اراضي مساحت برابر يعني 3
آب ذخيره‌سازي براي مي‌توان سيلابها اين ازميشود تلف ايران در سيلاب
همين آبخوان‌داري از ما هدف همه و كرد استفاده گفته پيش اراضي در
.است
داشت؟ خواهد عمده‌اي نتايج چه آبخوان‌داري
جاري آبهاي افزايش مقدار وهر است روبه‌رو آبي كم با شدت به ما كشور
بهبود كشوررا اجتماعي و اقتصادي شرايط مستقيم طور زيرزميني‌به و
دستگاه‌هاي كه سال 1324 از كه اين‌است ديگر مهم نكته.بخشيد خواهد
كشور زيرزميني آبهاي عمده بخش ما شد وارد ايران به عميق چاه‌هاي حفر
تا 40 هزار از 6) يخبندان دوران از كه آبي يعني.كشيده‌ايم بيرون را
.رسيد مصرف به سال پنجاه در است ، شده ذخيره (پيش سال هزار
سال آمار براساس.هستيم روبه‌رو بيابان‌زايي معضل با ما ديگر طرف از
خارج زيركشت از جهان زراعي زمين‌هاي از هكتار ميليون سالانه 15 1975
قرار بحران اين لبه در كه است كشورهايي جمله از ايران و مي‌شوند
نماند باقي زراعي زمين هيچ ديگر سال صد تا شايد روند ، اين با.دارد
هم و شويم بيابان‌ها گسترش مانع هم مي‌خواهيم آبخوان‌داري با ما و
مي‌دهد نشان ما كارشناسان برآوردهاي.كنيم ايجاد تازه زراعي زمين‌هاي
طرح‌هاي اجراي براي هزينه تومان ميليارد با 280 بتوان شايد هم‌اكنون
.كرد برابر دو را ايران كشاورزي زمين‌هاي مساحت آبخوان‌داري ،
آبخوان ايجاد در براي‌سرمايه‌گذاري خصوصي بخش مشاركت جلب امكان
دارد؟ وجود
كشاورزان به مجاني راتقريبا آب دارد دولت چونخير حاضر ، حال در
آن فروش و آب ذخيره‌سازي براي سرمايه‌گذاري اصلا نظر اين از و مي‌دهد
را آب واقعي قيمت بايد ابتدا ما باره اين در !نيست معمول ما كشور در
شدت به آب كشاورزي جديد شيوه‌هاي در متاسفانه.كنيم تعريف مردم براي
نظر بهنبود اينطور اصلا ما سنتي كشاورزي در كه حالي در مي‌شود ، تلف
تبليغ پايدار عنوان‌كشاورزي به ملل سازمان توسط اكنون كه آنچه من
سال هزاران از ما سنتي كشاورزي عنوان به كه است چيزي همان مي‌شود ،
.داشته‌ايم كشورمان در پيش
آبخوان‌داري به نسبت سدسازي ، همچون آب ، ذخيره‌سازي مدرن روش‌هاي آيا
نيست؟ برخوردار بيشتري اجرايي قابليت از
.است روبه‌رو بسيار باچالش‌هاي جهان در امروزه سدسازي كلي طور به
بزرگ ايجادسدهاي از كم دست مي‌خواهد كشورها از سازمان‌ملل امروزه
مهم مشكل سه با ما كشور در سدسازي آن ، از گذشته.كنند خودداري
:است روبه‌رو
ماسه لاي ، آهك ، ) فرساينده‌هستند همه ما آبخيز حوزه‌هاي سازندهاي 1ـ
درست‌مي‌كنيم ، مخزني كه كجا هر و بوده گل‌آلود نتيجه ، آبها در (..و
سال صد بود قرار كه سپيدرود ، سد مثال براي.مي‌شود گل از پر زودي به
.شد پر رسوبات از سال از 18 كمتر در اما كند عمر
است بالا بسيار تبخير ماميزان كشور مناطق اغلب در:تبخير مسئله 2ـ
.مي‌رسد متر سالانه 3 به مناطق‌خشك برخي در و
وارد فشار ايران به دارد احمر درياي سپر شدن باز:كوه‌زايي حركات 3ـ
.است كشور از مهمي گستره در گسل‌ها بودن فعال مهم عامل كه مي‌كند ،
متوسط) است انسان ناخن رشد اندازه به سپر اين حركت مقدار مي‌شود گفته
فشرده هم در ايران فلات پهنه مقدار همين به يعني (ميلي‌متر يك هفته‌اي
اين و باشد شكستگي و گسل از پر ما كوه‌هاي شده باعث حركت همين.مي‌شود
.است گذاشته تاثير ما سدهاي تمام بر امر
چه شما به‌آبخوان‌داري ، مسئول سازمان‌هاي و مردم روي‌آوري براي
پيشنهادمي‌كنيد؟ را طرح‌هايي
نهضتي آبخوان‌داري براي بايد كه گفته‌ام هم جهادسازندگي وزير به من
مملكت رده‌هاي پايين‌ترين تا بالاترين از كه كنيم كاري و شود برپا ملي
كند ، دگرگون را ما كشور مي‌تواند شك بدون كه ملي عظيم طرح اين به
مي‌كنم پيشنهاد هم خاتمي آقاي جمهوري محترم رياست به من.روبياورند
كشاورزي شايدنهضت كند ، آغاز را كشاورزي و بردارد بيل همه پيشاپيش
دارد ، وجود ما دانه درشت آبرفت‌هاي در كه ثروتي.شود آغاز ما كشور در
سال سيل فقط اگر ما.نيست مقايسه قابل آن با چيز هيچ و است افسانه‌اي
و كم‌آب كشوري ما.داشتيم آب هم حالا تا بوديم ، كرده مهار را 1365
بارش با باشيم داشته سيلاب ذخيره‌سازي و پخش سامانه‌هاي اگر ولي خشكيم ،
مجموع در اين و كرد ذخيره آب سال پنج براي مي‌توان معمولي يكسال
چه؟ يعني اين مي‌دانيد ، كشور ، آبهاي شدن برابر پنج يعني دوره‌اي ،
:عكس شرح
تا آبخوان‌داري كه درزمين‌هايي نهال‌كاري تداوم براي كوثر دكتر تلاش
.شده‌است تغذيه آب ژرفا ، از متر چندين
