تلف براي وقتي اكنون...
است كردن‌نمانده
آينده قرن بزرگ چالش آب ، آلودگي و كمبود بحران به نگاهي
جان آلوده آب مصرف دليل به ميليون‌كودك دو جهان در سالانه
دست‌مي‌دهند از را خود
نابود را زمين طبيعي منابع از مهمي بخش تاريخ ، طول بشردر
چند هراست كرده احيا نيز را معدودي بخش و ساخته
و مثبت زيست‌محيطي و اقتصادي اثرات همواره بشر فعاليتهاي
سال‌هاي تا آن اثرات ولي داشته همراه به را منفي يا
.است داشته منطقه‌اي اخيرجنبه
اقتصادي مسائل بر بشري فعاليتهاي منفي اثرات دامنه اكنون
مديريت چگونگي و روش و كرده پيدا جهاني مقياس زيست‌محيطي و
در اقتصادي پايدار توسعه به نيل براي منابع از بهره‌برداري
از جزيي صورت به بعدي ، و حاضر نسل‌هاي زندگي كيفي سطح رشد
اجتماعي و زيست‌محيطي اقتصادي ، مسائل اصلي‌ترين مهمترين‌و
.است درآمده
آرمانهاي و نيازها درباره جدي تفكر كه است ذكر شايان
نسل كه را منابعي از قسمتي واگذاري ضرورت آينده ، نسل‌هاي
اما.مي‌سازد كاملاآشكار آتي ، نسل‌هاي به مي‌كند ، مصرف كنوني
نسل‌هاي و فعلي نسل بين تعادل ايجاد و ستد و داد اين
گيرد؟ صورت بايد آينده‌چگونه
ستدي و داد چنين برقراري براي اقتصادي استاندارد روش
و هزينه‌ها منافع ، فعلي ارزش تعيين نيازمند نسل‌ها ميان
و تجزيه نوع اين انجام براي.است آينده در تلفات‌منابع
به آينده در تلفات و هزينه‌ها منافع ، كليه ارزش تحليل‌بايد
.آيد حساب به پول زماني ارزش تا تبديل‌شود حال
به وقتي تلفات و هزينه‌ها منافع ، ارزش كه آنجا از
نوع هر در اين بنابر مي‌يابد ، كاهش شوند تبديل حال
درآينده دورتر زمانهاي به كه هزينه‌هايي تلفات‌و پروژه‌اي ،
داشت ، خواهد حال خالص ارزش در اثرات‌كمتري باشد ، مربوط
گنجايش و خاك كيفيت مانند زيست‌محيطي عوامل كه حال ليكن
كه دهيم اجازه خود به بايد آيا محدوديت‌هستند ، داراي سدها
تصميم‌هاي با آينده ، در تلفات فعلي بودن‌ارزش ناچيز صرف به
شويم؟ درآينده منابع اين رفتن ازبين باعث خود امروزي
;كه دهيم جواب سوال اين به بايد
و رشد منظور به شرايطاطمينان‌بخش شدن فراهم براي امروز
اقدامي چه ;فرزندانمان زندگي كيفي سطح ارتقاي
دهيم؟ مي‌توانيم‌انجام
و طبيعي منابع حفاظت ازطريق را آيندگان رفاه ما آيا
چنين اگر نماييم؟ نبايدتامين خود اكولوژيكي سامانه‌هاي
اقدامي چه منابع‌تجديدناپذير مورد در مقياسي؟ چه در است
رسيدن.نيست سوال‌هاكارآساني اين به پاسخ دهيم؟ صورت بايد
در را عدالت‌اجتماعي از معيني سطح بتوانيم شرايطي‌كه به
كار تضمين‌كنيم بعدي نسل‌هاي و كنوني براي‌نسل زندگي كيفيت
.دشواريست بسيار
نسل‌هاي و حاضر نسل زندگي كنوني‌بر فعاليتهاي اثرات به توجه
برنامه‌ريزان و بخصوص‌مهندسان انسان ، وظيفه بعدي‌اصلي‌ترين
توجه جلبميشود پايدارمحسوب توسعه درباره آب علوم‌منابع
آگاهي سطح طريق‌افزايش از بايد مهم ، موضوع اين جامعه‌به
و محلي سطح در محيطي زيست منابع توانايي‌هاي درباره عمومي
در ;منابع اين روي بر فعاليت‌ها منفي عوارض و بين‌المللي
بشر نسل زندگي براي مطلوب كيفيت و اقتصادي توسعه تامين
.است حصول قابل
طرح‌هاي اجراي توجه‌زيست‌محيطي قابل ابعاد به نظر
آبياري اثرات نظيربررسي موضوعاتي روي بر تحقيقات آبياري ،
تاثيرات و برآبياري محيطزيست تاثير درمحيطزيست ،
به نسبت آگاهي.نيازمي‌باشد مورد ;اقليمي محتمل‌تغييرات
جمعيت ، افزايش روبه مداوم‌و فشار با محيطزيست ، و اينكه‌آب
انسان خوشبختي و رفاه راه در جدي محدوديت صورت‌يك به
در مردم با موضوع ابعاد و شده همگاني بايستي است ، درآمده
.شود گذاشته ميان
از استفاده نحوه كه است فقطانسان زنده موجودات ميان در
احداث باران ، آب جمع‌آوري به‌شكل را وسيع مقياس‌هاي در آب
آموخته درياها آب نمك‌زدايي و چاه حفر رودخانه ، روي بر سد
هميشه آب منابع در انسان دخالت‌هاي سابقه حال اين با.است
صنعتي‌و كشاورزي ، فعاليتهاي فشار.است نبوده كننده خشنود
زندگي استانداردهاي رفتن وبالا جمعيت افزايش كه شهرنشيني
پايين زيرزميني آب سفره‌هاي شده باعث است افزوده برآن
گسترش آلودگي‌ها و نداشته‌باشند مازادي آب رودخانه‌ها آمده‌و
.يابند
به مي‌بايست آب منابع درمورد پايدار توسعه كه حالي در
استفاده و دهد افزايش را كيفيت‌آب كه شود منجر توسعه‌اي
مربوط اكوسيستم تعادل كه گيرد صورت حدي تا سطحي آبهاي از
تغذيه حد تا زيرزميني آبهاي از استفاده و نخورد هم بر
اينكه بالاخره و گردد محدود آن از ايمن برداشت و طبيعي
باعث مي‌تواند كه است اقداماتي از جلوگيري پايدار توسعه
تخريب.بشود ما اطراف دنياي در جدي گوناگون ناپايداري‌هاي
در كه توسعه حال در كشورهاي در آبها كيفيت آمدن پايين و
اغلب و هستند سالم آشاميدني آب فاقد نفر ميليون صدها آنها
وتهديد خطر مي‌ريزند ، سطحي آب منابع به تصفيه بدون فاضلابها
فقير ، كشورهاي شهري ازنواحي بسياري در.است عمده‌اي
رقابت مردم بين آشاميدني‌آلوده آب به دسترسي حتي‌براي
آلودگي توسعه ، درحال كشورهاي از بسياري در.وجوددارد
هزاران ناشي‌مي‌شود ، آبها در فاضلابها ريزش كه‌از رودخانه‌ها
.است وشستشو آشاميدن براي پيشنهادي اندازه‌هاي‌مطلوب برابر
براي راه متداولترين درآن ، شستشو و آلوده آبهاي آشاميدن
مي‌شود ، منتقل طريق‌آب از كه هستند شيوع‌بيماريهايي
در تقريباهمگي و فقيرند بيماران ازاين بسياري
بسياري‌از كه آنجا از.مي‌كنند زندگي توسعه حال در كشورهاي
منابع از هستند ، روبه‌رو كمبودآب با كه مناطقي ساكنان
شيستوسوميا و وبا نظير مي‌كنند ، بيماريهايي استفاده آبآلوده
كه اتفاق‌مردمي به قريب اكثريت.شده‌است شايع آنها ميان در
اين از دنيا سطح در دهه‌اخير چند در گزارشها طبق
فاقد كه مي‌كرده‌اند جوامعي‌زندگي در مرده‌اند ، نوع‌بيماريها
ميليارد بر 4/2 بالغبودهاست فاضلاب سيستم‌هاي و آبسالم
كه است آلوده آب با امراض‌مرتبط از ناشي ;بيماريها مورداز
آب به دسترسي عدم به‌علت نيز كودك ميليون حدود 2 هرسال
.مي‌شوند هلاك آشاميدني‌پاكيزه
را توليد ميزان خاك دادن‌حاصلخيزي دست از و خاك فرسايش
خواهد بين از را زمين‌هاي‌كشاورزي و كرد خواهد كم قطعا
زمين سطح نيز شيميايي كودهاي از حد از بيش استفاده.برد
.مي‌كند آلوده را زيرزميني آبهاي و
بعد ، به حاضر قرن مياني ازسالهاي فقط كه است شده برآورد
جنگل‌هاي از پنجم يك زراعي ، خاك پنجم يك حدود جهان
از را خود حيوانات و نباتات از نوع هزار دهها و استوايي
با زمين كره تخريبمحيطزيست اگر:گفت بايد.داده‌است دست
بدين مي‌شودو خلقت‌نابود جهان از بخشي يابد ، روندادامه اين
دوران در ماخود كه مي‌شوند محروم چيزهايي آيندگان‌از سان
.برخورداربوده‌ايم آنها وجود ازموهبت خويش حيات
بس همين يعني‌آب منابع‌طبيعت مهمترين اهميت بيان در
را زمين سطح از %جهان72 درياهاي و اقيانوسها:كه
آب مكعب ميليون‌كيلومتر از 365 بيش وحاوي پوشانده
و شد آغاز ازآب زمين كره روي بر حيات نه‌تنها ;مي‌باشند
وزن از %از90 بيش و جانوران وزن از %بلكه70 يافت ، ادامه
را نوع‌حيات پيچيده‌ترين كه انسان.تشكيل‌مي‌دهد آب را گياهان
از واستفاده تامين موارد و آب تغييرات‌شيمي اثر در دارد ،
به جهاني ، سازمان‌بهداشت آمار طبق.تاثيرمي‌پذيرد شدت به آن
با آب ازداشتن دنيا سطح در نفر ميليون تقريبي200/1 طور
كشورهاي در پساب مقدار بيشترين.هستند محروم مطلوب كيفيت
نهايت در مواد اين تمامي كه مي‌شود توليد پيشرفته و صنعتي
بهداشتي و زيست‌محيطي خطرات و مي‌شود وارد آبها به طريقي به
.مي‌كنند ايجاد بشري جوامع براي فراواني
آلوده و زيرزميني وآبهاي رودخانه‌ها از بي‌رويه استفاده
پسابهاي و وسيله‌فاضلابها به حياتي ، منابع كردن‌اين
فاجعه‌هاي درآينده مي‌تواند انساني ، و صنعتي ، كشاورزي
.آورد پديد را جبراني غيرقابل
خود ، ظرفيت از بيش اكنون جهان ، مهم رودخانه‌هاي از بسياري
منفي عملكرد آبدار ، لايه‌هاي از بسياري.پذيرفته‌اند عرضه
ميزان كه است حال‌افزايش در حدي به آلودگي.مي‌دهند نشان
رخ شرايطي در اين و مي‌رود كاهش روبه استفاده قابل آب
رشد ولي است عادي حوزه‌ها اين در بارندگي ميزان كه مي‌دهد
پسابهاي افزايش با رودخانه‌ها.دارد ادامه همچنان جمعيت
آلوده كشاورزي ، زايدات و حيواني انساني ، فضولات شامل آلي
طبيعي‌به فرايندي طي آب در زايدات اين اكثر و مي‌شوند
مقدار افزايش و جمعيت تراكم.مي‌يابند تغيير پالايي خود نام
خود طبيعي فرآيند كه مي‌شود سبب آبها به ورودي پسابهاي
باشد ، آلاينده‌ها درون سرعت و مقدار جوابگوي نتواند پالايي
پايين شدت به و سرعت به آب كيفيت كه سبب بدين
قبيل از بيماريهايي انتقال اصلي عوامل آلي پسابهاي.مي‌آيد
درياها اقيانوس‌هاو.مي‌باشند...و هاضمه سوء تيفوئيد ،
مورد پسابانساني دفع براي منبعي عنوان به كه است ديرزماني
نفت ، حيواني ، پسابهاي شامل پسابها.مي‌گيرند قرار استفاده
پسابهاي و PCB تركيبات سمي ، فلزات آفت‌كش‌ها ، شوينده‌ها ،
و بي‌سابقه مهاجرت‌هاي اخير سال‌هاي در.مي‌باشند راديواكتيو
جمعيت بي‌سابقه افزايش شهرهاباعث در ولد زادو بالاي نرخ‌هاي
سرعت شده‌است ، توسعه حال در كشورهاي شهرهاي از بسياري در
برنامه‌ريزي عهده از مسئولان كه است بقدري آنها از بعضي رشد
سلامت براي دو هر كه بهداشتي خدمات و آب سيستم‌هاي توسعه و
باعث ;امر اين.برنمي‌آيند حياتي‌دارند ، اهميت انسان
اطراف طبيعي منابع از مردم از بيشتري تعداد بهره‌برداري
.است شده مراتع و تالابها جنگلها ، به دست‌اندازي موجب و خود
آب منابع فزاينده آلودگي با همراه شهرها جمعيت اين‌رشد
در بهداشت حفظ و سالم آشاميدني آب تامين كه مي‌رود موجود ،
آينده دهه‌هاي حياتي‌در مسئله يك صورت به را شهري مناطق
.درآورد
و فرودگاهها شبكه‌راهها ، مونتاژ ، واحدهاي ;جديد كارخانه‌هاي
گياهي پوشش زير اراضي مساحت از تنها نه مسكوني مجتمع‌هاي
خودرو ،(برق به‌ويژه) بيشتر انرژي براي تقاضا بلكه مي‌كاهد ،
سيمان ، بسته‌بندي ، و كاغذ غذايي ، مواد بيشتر ، كاميون و
.مي‌آورد به‌وجود را آن نظاير و معدني سنگهاي فولاد ،
شهرهاي رفته ، ميان از درياچه‌هاي و آلوده رودخانه‌هاي
جنگل‌هاي خاك‌و فرسايش صنعتي ، زايد مواد دود ، از پوشيده
توسعه شهرها ، از خارج در.مي‌برد بين از را زمين شده تخريب
تاثير شونده تجديد شيرين آبهاي موجوديت بر روستاهانيز
را آب چرخه زراعي خاكهاي جنگل‌هاو تخريبميگذارد منفي
بدين‌گونه و مي‌دهد تغيير را چرخه اين يا و مي‌كند تسريع
زيرزميني آب سفره‌هاي و رودخانه‌ها تغذيه تداوم و پيوستگي
سيل‌گيري و سيل وقوع خطر ، مهمترينخطرمياندازد به را
آن ، انتقال و خاك رويي شستن‌لايه و فرسايش با كه است اراضي
آري.درياچه‌هامي‌شود و سدها رودخانه‌ها ، تدريجي شدن پر باعث
اين در نيز ما كشور در جمعيت بالاي رشد منفي پيامدهاي
كاربري نحوه و تامين در ناهنجاري بروز به فقطمنحصر سال‌ها
كشور ، روستايي زيست درحوزه نشد ، بلكه شهري زيست حوزه آب
منابع و متوجه‌اكوسيستم‌ها را مخربتري و توانفرسا فشار حتي
جنگلها و مراتع خاكها ، تخريب بااست كرده ارزشمند طبيعي
آبهاي سفره شدن سيراب طبيعي و مهم فرآيند آنها ، زوال و
اين از برداشت در زياده‌روي با و مي‌شود زيرزميني‌ناممكن
وسيعي اراضي بيابان‌زايي تداوم‌روند براي را زمينه سفره‌ها ،
رويشگاههاي تدريجي زوال و خرابي.مي‌سازد فراهم كشور از
سال سه دو تا كه عشايري و ايلي جامعه تا شد باعث طبيعي
اسكان بتدريج مي‌داد ، تشكيل را كشور جمعيت پيش ، نيمي‌از
معضل حل براي محدوديت‌ها مهمترين برقراري زمان شايد.گيرد
براي كوتاهي بسيار زمان ما زيرا رسيده فرا آب فعلي بحران
در كه انسان ميليارد يك به مربوط نيازهاي كليه تامين
بايد نتيجه عنوان به.داريم دست در مي‌شوند متولد دهه‌آينده
پهنه‌هاي كلي طور به و درياها اهميت توجه‌به با كه شد متذكر
آينده نسل‌هاي در تداوم‌آن و بقا و بشري جوامع حيات در آبي
از آبها آلودگي مسائل به بايد كه است واضح كاملا
.نمود توجه بيشتري وسواس و دقت با و تمام‌جوانب
كوتاه اثرات با گوناگون آلاينده مواد است مشخص كه همانطور
بيماريهاي محيطي ، زيست حوادث بروز بلندمدت ، سبب و مدت
نهايت در آب برآلودگيهاي نظارت.مي‌شوند غيره و گوناگون
در خصوص به آب عرضه افزايش براي را فرصتهايي
استفاده غيرقابل كه درياچه‌هايي يا و رودخانه‌ها مورد
.مي‌سازد فراهم شده‌اند ، قلمداد
برابر چند را استفاده قابل آب ميزان بارآلودگي هركاهش ،
تا جريانهاي آلوده‌كننده‌ها ، صورت غيراين در زيرا مي‌كند ،
آب يك به را وآن نموده كدر كلي طور به را شده غليظ حدي
بر نظارت مثبت اثر اين.مي‌نمايد تبديل استفاده غيرقابل
مشاهده وضوح به نياز حداكثر دوره‌هاي طول در دقيقا آلودگي
زيست و اقتصادي منافع متضمن آن در سرمايه‌گذاري و مي‌گردد
فعاليت از كه را آنچه كلي طور به.بود خواهد محيطي
نيازها تامين به چند هر شده ، حاصل طبيعت در بشر روزافزون
خود به خود ولي مي‌شود ، و شده منجر او رفاه سطح افزايش و
شدن ضايع و تخريب.است داشته همراه به نيز را منفي آثار
آب منابع از بي‌رويه برداشت آب ، محدود منابع كيفيت سريع
نفوذ و زيرزميني آب سفره‌هاي انهدام خطرات و زيرزميني
آبياري تحت اراضي شدن زهدار و شدن شور آنها ، در شور آبهاي
ارمغان به را غيرملموس و ملموس اثرات ساير و مدرن شبكه‌هاي
.است آورده
:گفت بايد هشدار يك عنوان به
خود وقت ما كه نيست برخوردار فرصت اين از جهان زيست محيط
آموزشي كارگاه‌هاي و گردهمايي‌ها بي‌پايان ، بررسي‌هاي صرف را
براي آزمايشي طرح‌هاي نيز ، آن دنبال به و كنيم پرهزينه
.گيرد انجام تكراري هم باز آزمون‌هايي
آينده سال طي 20 كه باشد نحوي به بايد بررسي‌ها اين نتيجه
بايد حال عين در و داشته به‌دنبال را موثري راه‌حل‌هاي
كار بررسي‌هابه گونه اين با همزمان اجرا ، قابل روش‌هاي
.شود گرفته
محمدي حميدرضا
|
