اقتصادي؟ يا فرهنگي كالايي; كتاب
 
عبدالحسين با گفتگو در شده تعريف و محدود پژوهش فقدان
(پاياني بخش) آذرنگ
شقوق ميان از جامعه كه دارد ارزش زماني خواندن كتاب*
كند انتخاب آزادانه را كتاب انتخاب ، مختلف
بر دولتي مسئولان و ناشران از گروهي ايران در:همشهري *
را آن ديگر گروهي و دارند تاكيد دولت حمايتي سياستهاي
اين در شما نظر.مي‌كنند ذكر بعضي‌ها eاستفاده سوء موجب
چيست؟ باره
كم دست كه ناشراني را ، فعال ناشران همه نظر كاش:آذرنگ *
شويد جويا تفصيل به مي‌كنند ، منتشر كتاب يك از بيش ماهي
بگويند را موارد مشخص طور به.كنيد منعكس روزنامه در و
محل كه مواردي از واقع در.كرد نتيجه‌گيري درست بتوان تا
روشني اطلاع است ، خصوص اين در ناشران بحث و اختلاف
دولت وظايف از كردن ، حمايت اينكه است مسلم آنچه.نداريم
از بخشي حمايتي ، برنامه‌هاي و سياستها داشتن.است
دولت كه كرد تصور مي‌توان مگردولتهاست عمومي سياستهاي
به فرهنگ.نكند حمايت غيره و ارتباطات كشاورزي ، صنعت ، از
فرهنگ ، مهم اركان از يكي عنوان به نشر و كتاب و كلي طور
.دارد نياز بيشتر و بيشتر حمايت به كه است حوزه‌هايي از
تشويق زمينه اين در حمايت به را دولتها آنكه عين در اما
.مي‌دارند برحذر دخالت گونه هر از را آنها مي‌كنند ،
دخالت ، ممكن حداقل و حمايت حداكثر سياست فرهنگ ، درقلمرو
معناييش eدامنه همه دخالت.مي‌شود تلقي مطلوب سياست
.است وسيع بسيار
گسترش در مي‌تواند متعدد كتابخانه‌هاي وجود:همشهري *
فرهنگ شما نظر به باشد ، داشته بسزايي تاثير كتابخواني
مشكلاتي چه با ايران در كتابخانه‌داري و كتابداري
معيارهاي با و روز به را آن مي‌توان چگونه و است روبه‌رو
كرد؟ تجهيز جهاني پيشرفته
يافت بتوان را فرهنگي eپديده هيچ نمي‌كنم گمان:آذرنگ *
فرهنگي پديده‌هاي.باشد داشته علت يك آن مشكل و مساله كه
درست شناختن و است اجتماعي پديده‌هاي پيچيده‌ترين جزو
به كتابخواني ، و كتاب.دارد نياز گسترده تحقيقات به آنها
و نياز به كه مي‌شود جامعه فرهنگ جزو زماني شما ، اصطلاح
ديگري چيز كه ولذتي ميل به نيز و شود ، تبديل ضرورتي
جاي سادگي به ديگري فعاليت اگر.بگيرد را آن جاي نتواند
را آن جاي بگذاريد.نباشيد نگران گرفت ، را كتابخواني
مزه جامعه دهان به كتابخواني از بهتر لذتهايي اگر.بگيرد
.باشد خوش مي‌برد كه لذتي همين به جامعه بگذاريد مي‌كند ،
كتابخوان را جامعه‌اي نمي‌توان اكراه وبه زور و ضرب به
شقوق ميان از جامعه كه دارد ارزش زماني خواندن كتاب.كرد
در اگر اما.كند انتخاب آزادانه را كتاب انتخاب ، مختلف
از بايد هستيد ، ريشه‌اي اصلاح و تغيير طرفدار باب اين
در كودك نخستين آموزشهاي از كنيد ، شروع آموزشي نظام
به رساني ياري تا دبستان و كودكستان از پيش و خانواده
روش خود آموزش در نظامي وقتيخواندن در ناتوان سالمندان
متون كه مي‌خواهد خود معلمان از و برمي‌گزيند را متني تك
و پرسش دايره از و بياموزند يكسان روشهاي با را يكساني
ضد و كتاب ضد اقدام نگذارند ، فراتر پا معين پاسخهاي
كه مي‌خواهد متعلم از معلم وقتي.است شده آغاز كتابخواني
ضد حركت بدهد ، پس كاست و بي‌كم و "عينا را او گفته‌هاي
گونه اين در كه مي‌كنم تعجب.است شده آغاز انديشه و فرهنگ
استفاده متعلم جاي به صوت ضبط از چرا آموزشي نظامهاي
مطالعه ، لازم انواع بدون سطحي ، هر در آموزش ، .نمي‌كنند
هدفهايش اصلي‌ترين به رسيدن در آموزش اگر و نيست آموزش
كه جامعه‌اي و شد نخواهد آغاز پژوهش بماند ، ناكام
و باخته معركه اين در را خودش بدهد دست از را پژوهندگي
از بايد ريشه‌اي و اصيل حركت.است فروخته بازار اين در
بخشهاي و نظامها ساير به سپس و شود آغاز آموزشي نظام
كتابخانه‌ها مختلف انواع واقع در.يابد تسري جامعه
سياستها ، از مجموعه‌اي.مي‌شود اداره مختلف باسياستهاي
عمومي ، كتابخانه‌هاي سياست ملي ، eكتابخانه سياست مانند
در اگر كه غيره ، و پژوهشي و آموزشي كتابخانه‌هاي سياست
مي‌تواند باشد ، شده همراه يكديگر با و جفت هم
مطلوب نقطه‌اي به مفروض نقطه‌اي از را كشور كتابخانه‌هاي
از جدا كتابخانه‌ها اين مديريت البته.كند هدايت
كارآمد و مسلط مديريت بدون.نيست برآنها حاكم سياستهاي
كه موءثري خدمات از يكي شايد.كرد نمي‌توان كاري
eچندكتابخانه كه باشد اين بكند بتواند شما eروزنامه
با و مديراني چه ببينيد و كنيد بررسي را ما كليدي و اصلي
اهل نظرميكنند مديريت برآنها كيفيتهايي و شرايط چه
كنيد خواهي نظر.شويد جويا باره اين در هم را تخصص
رساني اطلاع و كتابداري تخصصي و علمي eجامعه نظر ببينيد
.باشد جالبي موضوع مي‌كنم گمان.چيست مديريتها اين درباره
كه كشورهايي همه تنبه و عبرت براي.نمي‌كنيد ضرر مطمئنم
از دسته آن نيز و ندارند ملاك مديرانشان انتخاب براي
.است مفيد بسيار دارند ، كتاب و حساب خيلي كه كشورها
در تواند مي تاثيري چه كتاب مميزي شما نظر به:همشهري *
بگذارد؟ كتابخواني فرهنگ
خود.است سانسور همان لابد مميزي از مقصودتان:آذرنگ *
سانسور در بي‌ضابطگي بنابراين و است بي‌ضابطه سانسور
ممنوع سانسوري هرگونه ما اساسي قانون در.است نورعلي‌نور
در.دارد كامل صراحت اين‌باره در قانوني ماده و است شده
شود متوسل سانسور به بخواهد اگر دولتي هم امروز جهان
عصر عصر ، .نمي‌گذارد باقي آبرو و حيثيت خودش براي
و است امواج عصر است ، دوربرد رسانه‌هاي و رسانه‌ها
تازه‌اي "كاملا به‌صورتهاي فرهنگها و انديشه‌ها انتقال
مطالب بعضي انتشار جلوي بخواهد دولتي اگر.مي‌گيرد انجام
به و خودش كند ، ايجاد محدوديت انتشار راه در يا بگيرد را
.كرد خواهد تشديد را غيركاغذي رسانه‌هاي اشاعه خودش دست
باشند شده حسابگر و خردمند اين‌قدر دولتها مي‌كنم گمان
انتشار از جلوگيري در گذشته مرسوم روشهاي بدانند كه
است ممكن.ندارد كاربرد ديگر مطالب ، و مواد آزادانه
خودرا كه حكومتهايي يا ديكتاتوري ، كودتا ، رژيمهاي
مدتي البته مدتي ، براي مي‌كنند حس متزلزل و بي‌ثبات
و باثبات رژيمهاي اما شوند ، متوسل سانسور حربه به كوتاه ،
و قانون‌ستيز شوم ، قبيح ، خلاف ، عمل اين به دست پايدار
خوشبختانه.نمي‌زنند بشري حقه آزاديهاي و مشروع ضدحقوق
كرده صريح تاكيد برآن ارشاد و فرهنگ وزير كه سياستي در
ما دولت كه داريم احتياج ما.ندارد جايي هيچ سانسور است ،
هرگونه مخالف كه كند تاكيد و تكرار مدام مراجع همه در
.است سانسور
خريد و متقاضيان ميزان در تاثيري چه كتاب قيمت:همشهري *
قيمت به‌دليل كتابي كه كرد ادعا مي‌توان آيا و دارد آن
روبه‌رو كم‌اقبالي با مطلب بالاي كيفيت عليرغم و بالا
شود؟
بيايد ، بازار به و شود منتشر و توليد كه كتاب:آذرنگ *
و عرضه قانون تابع و كالاها ساير مثل است اقتصادي كالايي
نظام كل از و كالاها ساير اقتصاد از كتاب اقتصاد.تقاضا
مفرط گراني كه هستيم وضعيتي در الان ما.نيست جدا قيمتها
كه هستند اندكي گروه.است جامعه عظيم اكثريت خريد مانع
گروه اين متاسفانه و كنند خريد نگراني بدون مي‌توانند
-تخميني آمارهاي بنابه.نيستند كتابخوانها جزو اندك
-نداريم اختيار در تحقيق بر مبتني دقيق آمارهاي متاسفانه
فاقد جوانان را كتاب خواستاران و كتابدوستان اكثريت
كتاب اقتصاد در مي‌توانند كه كساني.مي‌دهند تشكيل درآمد
اقتصادي بيماري به‌سبب باشند ، داشته تعيين‌كننده تاثير
شبكه.شده‌اند گذاشته كنار اقتصادي توليد چرخه از
عظيم دسته اين نيازهاي نمي‌تواند هم كشور كتابخانه‌هاي
كه مي‌دهد نشان آمارها.كند تامين را كتابخوانان از
نسبت به كتابها و صندلي‌ها و ميز تعداد مانند نسبتها ،
جغرافيايي ، فاصله برحسب سني ، گروههاي نسبت به جمعيت ،
.مي‌دهد تشكيل را ناچيزي ارقام غيره ، و جمعيتي تراكمهاي
شما.كنيم پيچيده را قضيه و برويم دور راه چرا "اصلا
زندگي در مهمي ركن كتاب و هستيد روزنامه‌نگار و خبرنگار
چه‌قدر همكارانتان و شما.شماست شخصي و حرفه‌اي
ماه در شما درآمد از درصد چند و بخريد كتاب مي‌توانيد
آيا مي‌شود؟ صرف كتاب ، جمله از و فرهنگي ، هزينه‌هاي براي
ماه در را درآمدتان از درصد حدود 5 في‌المثل مي‌توانيد ،
و پژوهشگر هم من كنيد؟ مطبوعات و كتاب خريدن صرف
كتاب بدون -بگذريم علاقه‌هايم از -كسبم و كار و آموزشگرم
دستمزدي با نتوانسته‌ام برگشته‌ام كه وقتي از.نمي‌چرخد
چند.بخرم فارسي كتاب مي‌گيرم ، آموزش و پژوهش راه از كه
:پرسيدم را قيمتش و داشتم احتياج فرنگي ماخذي به پيش روز
.است روشن "كاملا جواب خوب ، !ماه‌ام يك حقوق برابر دو
حرفه‌اي ، آموزشگر حرفه‌اي ، پژوهشگر جامعه‌اي در اگر
هم مسكني و باشد شاغل في‌المثل كه حرفه‌اي ، روزنامه‌نگار
بدهد ، سنگين اجاره نباشد هم مجبور و باشد داشته خود آن از
تمام قدرت با را زنگ‌خطرها بايد بخرد ، كتاب نتواند
.فرهنگي فاجعه !فرهنگي طاعون:زد فرياد و درآورد به‌صدا
و فرهنگي افراد "قاعدتا كه نوشته ، اين خوانندگان اگر و
همه به‌رغم كه كساني چون -هستند مطالعه دوستدار
باشند خوانده اينجا تا را مطلب و كرده تحمل گرفتاريها
من و شما مثل وضعي -باشند علاقه‌مند خيلي خواندن به بايد
و نيست درنگ جاي ديگر بخرند ، كتاب نتوانند و باشند داشته
.درآورد به‌صدا بايد را خطر زنگهاي
و جايگاه چه تبليغات جلد ، طراحي كتاب ، عنوان:همشهري *
دارد؟ كتاب بازار بهبود درنتيجه و بيشتر عرضه در اعتباري
دارند؟ توجه موارد اين به ميزان چه تا كشور ناشران و
كتاب توليد در كه است جنبه‌هايي همان همه اينها:آذرنگ *
.گرفت درنظر بايد اقتصادي و فرهنگي كالاي به‌عنوان
تعلق او به كند ، جلب را خريدار نظر بتواند كه هركالايي
.نيستند باتجربه خيلي زمينه اين در ما ناشران.مي‌يابد
پژوهش موضوع تبليغ و فروش عرضه ، در بازار سليقه‌هاي
و فرضيه‌ها كتاب اقتصادي بازار درباره.است نبوده
سنجيده ارقام و آمارها و دقيق اطلاعات بر متكي نظريه‌هاي
شخصي‌اش خطاهاي و آزمونها و شم بنابه هرناشري.نداريم
به متكي بازخورد فروش ، و توزيع شبكه‌هاي.مي‌كند حركت
ناشران ، معني‌دار بازخورد.است نداده ناشران به مطالعه
به‌گمانم كه آنهاست نرفته فروش و مرجوعي كتابهاي همان
تبليغ ، نظام در كه فراواني اشكالات.نيست دقيقي بازخورد
درست علتها نمي‌گذارد دارد ، وجود ما كتاب فروش و توزيع
اينكه.گيرد قرار اصولي نتيجه‌گيري مبناي تا شود نمايان
خودش اقتصادي قطبنماي با را خودش حركت گراهاي ناشري هر
اين.اقتصادي محاسبات نبودن قانونمند يعني كند ، تعيين
توسعه آفت و رشد ضد زيرا داد ، ادامه نمي‌توان را شيوه
و اقتصادي ايمن محيط به فرهنگي سرمايه‌گذاري.است
به اگردارد نياز حمايتي و اطمينان قابل جدي نظامهاي
كتاب فروش بازار كه نرويم سياستهايي اجراي و تدوين سمت
بهترين.كرده‌ايم متوقف را فرهنگي‌مان رشد كند ، امن را
امن كتاب ، امر در دولت حمايتي و تشويقي برنامه و سياست
ناشران اگراست فرهنگي توليد بر حاكم اقتصادي فضاي كردن
فرهنگي توليد براي قابل‌اعتمادي شاخصهاي بتوانند روزي
سرمايه‌گذاري مخاطره‌پذيري ضريب و باشند داشته دراختيار
به كتاب نشر بيابد ، كاهش قبول قابل و معقول نقطه به
رقابت كه است شرايط آن در و شد خواهد وارد تازه‌اي مرحله
بازار بيشتر هرچه كردن جلب براي كتاب توليدكنندگان ميان
كه بازاري در و رقابت فضاي در.خواهدشد آغاز كتاب
كه كالايي هر باشند ، داشته انتخاب امكان و حق خريداران
كه ناشراني.مي‌رسد به‌فروش بهتر و بيشتر باشد ، نظرگيرتر
و ذوق شناخت و مطالعه پايه بر را كتاب صوري جنبه‌هاي
ترخواهند موفق باشند ، گرفته درنظر كتاب خريداران سليقه
اجازه شناخت متعدد موانع كنوني احوال و اوضاع در.بود
.برسيم روشني به‌نظر ظريف جنبه‌هاي اين درباره كه نمي‌دهد
مي‌بينيد؟ چگونه را ايران در كتاب نشر آينده:همشهري *
اين "فعلا.دارد بستگي عاملهاي‌متعددي به:آذرنگ *
بالقوه و بالفعل خواننده قابل‌توجهي عده كه هست اميد
نظر از كه حال درعين ما ، كشور جمعيت جواني.داريم كتاب
نگران‌كننده ديگر جنبه‌هاي بعضي و مديريت و سرمايه‌گذاري
اگر.باشد اميدآفرين مي‌تواند ديگر جهات از اما است ،
كشور وضعيت بودن خطير به ما فرهنگي و آموزشي نظامهاي
پيدا را آينده به حال انتقال متناسب راههاي و شوند آگاه
ايجاب ما شرايط.برسد تحقق به مي‌تواند آرمانها كنند ،
نشر ، باشيم آينده‌گرا و آينده‌نگر "حتما كه مي‌كند
همين به نشر صنعت.آينده در درويدن براي است بذر كاشتن
گاه حتي و آينده‌بين پيشتاز ، پيشگام ، نوآور ، "خصلتا علت
كه دلايلي از يكي.است سنت‌گريز و حال‌ستيز و ستيز گذشته
دارند ، مشكل ناشران با سياسي نظامهاي و حكومتها بعضي
و بود واقع‌بين بايد.است نشر كار طبيعت و خصلت همين
و ناخوشايند ولو را ، جنبه‌هايي بايد.خويشتن‌دار و شكيبا
تحمل مدارا با مي‌كند ، كمك آينده تضمين به كه ناخواسته ،
"فعلا كه وضعي.نداد نشان آني و لحظه‌اي واكنشهاي و كرد
نيست ، دلگرم‌كننده و اميدواركننده است حاكم كتاب نشر بر
جدي اميد جاي نشر در بالقوه و فراوان امكانات وجود اما
ايران در كتاب رشد موانع ، شدن برطرف با كه مي‌گذارد باقي
و ناشران اتحاديه نزديك همكاري با دولت اگر و.شود شكوفا
كشور نشر صنعت در مولد عناصر همه اعتماد و تفاهم جلب
اطمينان اين و برسد توافق به مساله‌شناسي سر بر بتواند
و تحقيق و دانش بر متكي سياستهاي با كه بدهد جامعه به را
كه آمد خواهد پديد فضايي مي‌رود ، مشكلات جنگ به ترجمه
همين وجود و خواهدبود مناسب نشر و كتاب گلباري براي
است ، نشده استفاده آنها از تاكنون كه هرچند امكانات ،
.است زنده اميد با بشر حال هر در و.است اميدواري اسباب
مختاباد ابوالحسن سيد:از گفت‌وگو
|
