يكديگرند آيينهاي تصاوير قطبي شفقهاي
تندرستي بحران
به 71 گونه از 54 ايران جوندگان تنوع
رسيد گونه
انسان كلون نخستين با زن يك امسال
شد خواهد باردار
جديد معمايي و لمور دندان
ها نوبليست
يكديگرند آيينهاي تصاوير قطبي شفقهاي
شمال و جنوب قطبهاي در همزمان
شفق دو از ماهوارهاي تصوير
شمال و جنوب قطبهاي آسمان در قرمز و سبز نورهاي
_نور دو اين كه ميرسد نظر به.ميرقصند
اين.يكديگرند آيينهاي تصاوير _ جنوبي شفق و شمالي شفق
سفينه يك توسط اخير فضايي طوفانهاي از يكي طي تصوير
نورهاي كه است باري نخستين اين.است شده گرفته فضايي
ميدرخشند ، زمين انتهاي دو در همزمان كه جنوبي و شمالي
.شدهاند ثبت فيلم روي
كوك كاپيتان
از مربوطاند هم به طريقي به قطبي شفقهاي كه ايده اين
سياح كوك ، كاپيتان بار نخستين.ميشد زده حدس ديرباز
به او.بود كرده اشاره موضوع اين به هيجدهم قرن در مشهور
پديدهاي":نوشت جنوبي آرام اقيانوس در كشتيراني هنگام
.است شمالي قطبي شفق شبيه لحاظ هر از كه شد ظاهر آسمان در
- شب همان در كه ساخت آشكار چين در تاريخي اسناد بعدها "
.شد ديده نور شمالي نيمكره در - سال 1770 سپتامبر 16
شب 22 در ناسا قطبي كاوشگر فضاپيماي توسط اخير تصاوير
كاركرد مدير فاكس ، نيكلا دكتراست شده تهيه اكتبر
بيضي دو هر ما كه است باري نخستين اين":ميگويد فضاپيما
اين با.ديدهايم شفافيتي چنين با همزمان را قطبي شفق
را مزدوج قطبي شفقهاي ديناميك ميتوانيم ما تصاوير
".ببينيم
شفق فصل
الكترون) سريع ذرات كه ميدهند رخ هنگامي قطبي شفقهاي
با و افتاده زمين اطراف مغناطيسي ميدان دام به (پروتون و
مغناطيسي طوفانهاي طي.كنند برخورد بالايي جو گازهاي
حركت انرژي پر مغناطيسي ميدان خطوط طول در ذرات اين شديد
.ميرسند زمين به جنوب و شمال قطبهاي نزديك كه ميكنند
ضخامت به نواري در رنگي نورهاي از نمايشي فرايند اين
عصرهاي.ميكند اجرا قطب هر اطراف در كيلومتر 4023
كارشناسان.است شمالي نورهاي ديدن براي خوبي زمان پاييزي
عرضهاي در قطبي شفق كه بودند كرده پيشبيني فضايي
و 28 در 27 متوالي هفته آخر دومين براي بالا جغرافيايي
.باشد رويت قابل اكتبر
كه است بالايي جو درخششي پديده ،(aurora) قطبي شفق
رخ نيمكره دو هر در جغرافيايي بالاي عرضهاي در عمدتا
(borealis) شمالي شفق شمالي ، نيمكره قطبي شفقهاي.ميدهد
شفق جنوبي ، نيمكره در و ميشوند ناميده شمالي نور يا
اثر در قطبي شفق.جنوبي نور يا (australis) جنوبي
خارج از (پروتونها و الكترونها) انرژي پر ذرات برهمكنش
بر چنين.ميشود ايجاد بالايي جو اتمهاي با جو
مغناطيسي قطبهاي كه ميدهند رخ مناطقي در همكنشهايي
خورشيدي فعاليت كه دورههايي در.كردهاند احاطه را زمين
كشيده هم مياني جغرافيايي عرضهاي تا قطبي شفق است ، شديد
عرض 40 تا متحده ايالات در شمالي شفق مثال براي.ميشود
به بسياري اشكال قطبي شفقهاي.است شده ديده هم درجه
و نوارها كمانها ، پردهها ، جمله از ميگيرند ، خود
قطبي شفق شكل پايدارترين يكنواخت ، كمان.درخششي پهنكهاي
.ميماند باقي محسوسي تغيير بدون ساعتها گاهي كه است
و ميشوند ظاهر نيز شفق اشكال ساير بزرگ نمايش يك در اما
پاييني لبههاي حدود.دارند تماشايي تغييراتي عموما
بسيار بالايي بخشهاي از معمولا لايهها و كمانها
آسمان پهنه بيشتر است ممكن سبزفام پرتوهاياست واضحتر
به و بپوشانند قطب سوي به مغناطيسي الراسهاي سمت در را
حاشيه گاهي و است لايه چند معمولا كه شوند ختم كماني
اين.باشد مواج پرده مثل است ممكن كه دارد رنگي قرمز
مييابد پايان قطب سوي به شفق اشكال عقبنشيني با نمايش
.ميشود گم سفيد نور پخشيده مناطق در تدريج به پرتوها و
طور به ميكنند اجرا را قطبي شفق نمايش كه سازوكارهايي
باردار ذرات كه ميدانيم اما.است نشده شناخته كامل
دام به ميرسند ، زمين مجاورت به كه خورشيدي باد به مربوط
مغناطيسي قطبهاي سوي به و افتاده زمين مغناطيسي ميدان
نيتروژن و اكسيژن اتمهاي با ذرات اين.ميشوند هدايت
در يونها تا ميكنند خارج را الكترونها و كرده برخورد
با تابشهايي يونها اين.بمانند باقي برانگيخته حالت
شفق ويژه رنگهاي و ميكنند منتشر مختلف موجهاي طول
.ميآورند پديد را (سبزفام آبي يا قرمز) قطبي
تندرستي بحران
ميخوريم كه غذايي
بهزاد محمود دكتر
.ميكنند زندگي ما با زيستكره اين در گوناگوني جانداران
عوامل:دارد بستگي عوامل دسته دو به جاندار نوع هر زندگي
زيستكره زيربناي كه بيجان عوامل.عواملزيستي و غيرزيستي
و فشار نور ، هوا ، آب ، خاك ، :از عبارتند ميدهند تشكيل را
عوامل با و يكديگر با زيستكره جانداران.زمين جاذبه
.دارد نام غذايي زنجيره كه دارند تنگاتنگ رابطهاي بيجان
سبز گياهان.ميشود آغاز توليدكنندگان از غذايي زنجيره
زندگي دريا در يا ميبرند سر به خشكي روي كه آنها از اعم
ديده علفها و درختچهها و درختان مثل خواه ميكنند ،
نام به دارند مادهاي هستند ، ميكروسكوپي خواه و ميشوند
اندازد دام به را خورشيد نور انرژي ميتواند كه كلروفيل
نمايد تركيب كربن دياكسيد با و كند تجزيه را آب آن با و
جانداران همه غذاي كه گوناگون ، مواد ديگر سپس و گلوكز و
خورشيد انرژي جانداران ، همه.بسازد ميدهند ، تشكيل را
غذايي گوناگون مواد مولكولهاي در و افتاده دام به كه را
.ميدهند قرار استفاده مورد دارد ، وجود ذخيره صورت به
تجزيه خود بدن سلولهاي در را مواد آن كه طريق بدين
ساختن و حركت براي و شود آزاد آنها انرژي تا ميكنند
.رود كار به رشد و بدن گوناگون مواد
از بيش عموما ميسازد گياه هر كه غذايي مواد مقدار
صورت به گياه گوناگون اعضاي در و است نياز مورد مقدار
و رشد خاص اندوخته اين از مقداري.ميشود حفظ اندوخته
.است بعد نسل نمو
از مستقيما ندارند ، غذاسازي قدرت كه جانداران از گروهي
علفخوار ، ) گياهخوار جانورانميكنند تغذيه توليدكنندگان
كه دستهاند اين از (ريشهخوار ميوهخوار ، دانهخوار ،
تعداد بين.دارند نام اول دست مصرفكنندگان
وجود موازنهاي اول دست مصرفكنندگان و توليدكنندگان
مساعد بسيار غيرزيستي عوامل اگر كه صورت بدين دارد ،
دست مصرفكنندگان و ميشوند زياد توليدكنندگان باشند ،
عوامل عكس به اگر و مييابند افزايش خود نوبه به اول
كاهش اول دست توليدكنندگان باشند ، نامساعد غيرزيستي
.مييابند
تغذيه گياهخوار حيوانات از جانداران از ديگري گروه
گربه مثلادوماند دست مصرفكنندگان اينها ميكنند ،
تغديه گوسفند از گرگ و ميدرد غزال شير ميخورد ، موش
گرگ ، و شير و موش روده كرمهاي.قياس اين بر و ميكند
فراوان تكثير اثر بر نهايتا و حيواناتاند اين انگل كه
.سوماند دست مصرفكننده درميآورند ، پا از را آنها
و اجساد از (طبيعت رفتگرهاي) جانداران از ديگري گروه
.ميكنند تغذيه جانداران بقاياي
كه (قارچها باكتريها ، ) تجزيهكنندگاناند گروه آخرين
به و ميكنند تبديل اوليه مواد به را جانداران بقاياي
و ميشوند هوا وارد حاصل گازهاي.بازميگردانند طبيعت
مواد اين از توليدكنندگان.درميآيند خاك جزء جامد مواد
غذايي زنجير و ميسازند غذا و ميكنند استفاده اوليه
.ميشود تكرار
چنگال قانون" يا "جنگل قانون" نام به است رايج اصطلاحي
و است نادرست كاملا زيستشناسي نظر از كه "دندان و
.است طبيعي پديدههاي به نگريستن سطحي نمايانگر
هر _ است طبيعي امر ضعيف براي مرگ":ميگويد جنگل قانون
كه است اين استنباطش و "مرد سپس و گشت ضعيف اول قوي
ميكند اقدام كار اين به است قوي چون ميدرد غزال كه شير
فرخي اساس همين بر.موش گربه و ميخورد گوسفند گرگ يا
:است سروده يزدي
است دور حق از كه ضعيفكش دنياي
است معذور و ميدهد قوي به را حق
كني چه باطل و زحق سخن بيهوده
است بازور حق كه آر دست به زور رو
از كه است اين جنگل قانون ابداعكنندگان بزرگ اشتباه
به.بودهاند بياطلاع طبيعت غذايي زنجيره پديده
نياز غيرزيستي عوامل به (توليدكننده) گياه كه همانگونه
است ، قائم غيرزيستي عوامل وجود به گياهان وجود يعني دارد ،
گياه وجود به (اول دست مصرفكننده) گياهخوار وجود
بر.ميكند تامين را او زندگي نيازهاي يعني است ، قائم
يا ميدرد غزال شير يا ميخورد موش كه گربه قياس همين
خود طعمههاي وجود به ميكند تغذيه گوسفند از گرگ
تامين را آنها بقاي و تندرستي طعمهها يعني.قائماند
.ميكنند
:است فرموده سعدي
تيزدندان پلنگ بر ترحم
گوسفندان بر بود ستمكاري
ستمكاري انسانها به ترحم":پس باشد درست گفته اين اگر
"!ماهيها و بوقلمون و گاو و گوسفند و مرغ بر بود
از حلقه يك فقط كه است اين استنباطها اين نادرستي
از گرگ و گربه و شير.است شده ديده طبيعت غذايي زنجيره
به طبيعت غذايي زنجيره در آنها نيستند ، جنگل جنايتكارهاي
بين از به معمولا جنايت.شدهاند وابسته خود طعمههاي
موش جز) حيواني هيچ كه آن حال ميگويند ، همنوع بردن
اگر بلكه نميبرد بين از را خود همنوع (انسان و صحرايي
.ميكند دور خود راه سر از ببيند ، خود راه مانع را آن
.شد خواهد منتشر ستون همين در آينده هفته مقاله اين ادامه
به 71 گونه از 54 ايران جوندگان تنوع
رسيد گونه
تنوع كه ميدهد نشان ايراني جانورشناس يك مطالعات نتايج
دبير درويش ، جمشيد دكتر.است گونه ايران 71 جوندگان
ايران جوندگان بيوسيستماتيك مطالعات كاربرد پژوهشي همايش
مرور و ايران در جوندگان مطالعات وضعيت بررسي ضمن
به مربوط مستندات و مدارك ارائه با رشته ، اين تاريخچه
ايران جوندگان تنوع اخير ، ساله چند در شده انجام كارهاي
.رساند گونه به 71 گونه از 54 را
مشهد فردوسي دانشگاه در آبان تا 7 از 2 همايش اين
نقش همچون موضوعاتي همايش اين اصلي محورهاي.شد برگزار
قارهاي ، ديرينشناسي آزمايشگاهي ، تحقيقات در جوندگان
تكاملي ، زيستشناسي باستانشناسي ، شهري ، زندگي معضلات
بيولوژيك ، كنترل و كشاورزي آفات جمعيتي ، نوسانات مدلهاي
در جوندگان نقش و حيوان و انسان مشترك بيماريهاي انتقال
.ميگرفت بر در را اقتصاد
دانشگاه زيستشناسي گروه استاد درويش ، جمشيد دكتر
ايران ، جوندگان بيوسيستماتيك متخصص تنها و مشهد فردوسي
وي.است پژوهش مشغول زمينه اين در كه است سال از 20 بيش
.دارند اجرا دست در را ايران جوندگان ملي طرح همكارانش و
تخصصي آموزشي كارگاههاي به اختصاص همايش پاياني روزهاي
مطالعات كاريوتايپ ، تاكسيدرمي ، همچون موضوعاتي كه داشت
نمونهبرداري بيوسيستماتيك ، نرمافزارهاي الكتروفورتيك ،
..و آماري تحليلهاي گونهها ، شناسايي ميداني ، عمليات و
.ميداد پوشش را.
رده راستههاي از يكي عنوان به (Rodentia) جوندگان
اكو و سيستماتيك تنوع از ما كشور در پستانداران
درختي ، انواع و ميباشند برخوردار توجهي قابل جغرافيايي
.ميشود يافت ايران در آن آبزي و كويري بياباني ، جنگلي ،
در تكثير سهولت و فراواني و تنوع لحاظ به گروه اين
مختلف مطالعات انجام امكان و تراريوم يا حيوانخانه
ردهبندي ردهبندي ، شناسايي ، جمله از بيوسيستماتيك
مطالعات سازشپذيري ، جمعيتها ، اكولوژي فيلوژنتيك ،
تغييرات مطالعه و كروموزومي و ژنتيكي تغييرات
تهيه و قارهاي ديرينشناسي تكامل ، اكوجغرافيايي ،
محققان توجه مورد قبل مدتها از آزمايشگاهي سويههاي
شهري محيط و باغها مزارع ، در جوندگان وجوداست بوده
بيماريزاي ناقلين و گياهان آفت عنوان به را گروه اين
ساختماني تاسيسات كننده تخريب انگلي ، و ميكروبي ويروسي ،
ويژهاي اهميت نيز جهت اين از ما كشور در و ميسازد مطرح
بيولوژي با آشنايي و جوندگان بيوسيستماتيك مطالعه.دارد
نخستين اجرايي و تحقيقاتي مراكز كارشناسان توسط آنها
.است كاربردي و بنيادي تحقيقاتي پروژههاي اجراي براي قدم
انسان كلون نخستين با زن يك امسال
شد خواهد باردار
ايتاليايي جنجالي دكتر آنتينوري سورينو
كلون را انسان ميخواهد كه ايتاليايي جنجالي دكتر
با زن يك امسال ميكند فكر كه است گفته كند ، (شبيهسازي)
در نوري آنتي سورينو.شد خواهد باردار انسان كلون نخستين
اعلام BBC شبكه در پيشگامان راديويي برنامه با گفتوگو
آبستني نخستين ماه تا 4 عرض 3 در كه ميكنم فكر من":كرد
آيا كه پرسش اين به پاسخ در نوري آنتي دكتر ".شود انجام
:گفت خير ، يا كند كلون انسان سپتامبر 2002 تا ميتواند
اهداف براي انسان كلونسازي."معتقد و اميدوارم"
و دانشمندان اكثر و است ممنوع كشورها بيشتر در توليدمثلي
.ميدانند نامطلوب و خطرناك را آن دكترها
ناتمام تكنيك
از متشكل گروهي در عضويت از امسال اوايل نوري آنتي دكتر
انجمن) آپارت نام به لقاح خصوصي كلينيك صد از بيش
(مثلي توليد فناوري خصوصي آزمايشگاههاي و كلينيكها
كه زماني در آپارت رئيس فيچتينگر ، ويلفرد.است شده تعليق
اظهارنظرهاي كه گفت بود روبهرو اخراج با نوري آنتي دكتر
.است رنجانيده را دانشمندان مطبوعات در آنتينوري
كلونسازي كه ميدهند هشدار جانوران كلونينگ كارشناسان
ميمانند ، باقي كه افرادي براي و است ناتمام تكنيك يك
ميگويد نوري آنتي دكتر.ميكند ايجاد بسياري شكستهاي
طور به نميتوانند كه است آنهايي به كردن كمك او كار كه
من":گفت پيشگامان برنامه به او.شوند آبستن طبيعي
نميتوانند كه وقتي را مردم آنها چرا بدانم ميخواهم
منع كار اين انجام از شوند ، بچهدار طبيعي بهطور
".ميكنند
جديد معمايي و لمور دندان
مينوفر ستاره
به مربوط نظريات پاكستان ، در شده كشف تازه فسيلهاي
اين.است كرده متزلزل را (پريماتها) نخستيها خاستگاه
و خاستگاه خصوص در را دانشمندان اطلاعات واقع در فسيلها
مهم سوالات و كرده ترديد دچار شكل ميمون لمورهاي تكامل
وجود به جانوران اين تكامل چگونگي با ارتباط در را ديگري
.است آورده
بهطور كه است لموري به متعلق شده كشف دنداني فسيلهاي
از واقع در اما ميرسد ، نظر به امروزي و جديد شگفتآوري
و پيدايش محل كه) آفريقا در شده يافت فسيلهاي تمام
كشف.است قديميتر (ميشد پنداشته نخستيها اوليه تكامل
اين خاستگاه با رابطه در را تازهاي مباحث دندانها اين
جزيره به آن غيرممكن ظاهر به مهاجرت و پيدايش علل جانور ،
در شده يافت لمور دندانهاي.ميكشد پيش ماداگاسكار
دندانهاي به شبيه كاملا پاكستان بوگتي تپههاي
زيستگاههاي معدود از ماداگاسكار و است لمورماداگاسكار
.ميآيد شمار به جانور اين
از بخشي ماداگاسكار كه ميكردند گمان سالها دانشمندان
ارتباط آفريقا و هند با احتمالا كه بوده بزرگتري سرزمين
نيز لمورها شد ، جدا جزيره اين كه هنگامي و است داشته
كه ميدهد نشان اخير تحقيقات اماشدند دستگي دو دچار
حدود 88 در اشتقاق اين و شده مشتق هند از ماداگاسكار
در 62 لمورها پيدايش از پيش خيلي و قبل سال ميليون
.است گرفته صورت قبل سال ميليون
آن اساس بر كه ميشود مطرح ديگري نظريه اساس اين بر
از آب در شناور گياهان طريق از قبل سال ميليونها لمورها
اگر اما كردهاند ، مهاجرت ماداگاسكار به آفريقا
نظريه اين باشند ، واقعي پاكستان در شده يافت دندانهاي
.شد خواهد تغيير دستخوش نيز
دندان به دندانها اين زياد بسيار شباهت واقع در
ميليونها طي جانوران اين كه ميدهد نشان امروزي لمورهاي
به زمينه اين در تحقيقات.نيافتهاند چنداني تكامل سال
و است افتاده تاخير به منطقه در جنگي شرايط وجود دليل
منطقه در اخير حوادث تداوم به وابسته بررسيها ادامه
.بود خواهد
ها نوبليست
كوري پير
(1895_ 1906)فرانسوي فيزيكدان
Pierre Curie
فيزيكراديواكتيويته1903
به سال 1878 در وي.بود پاريسي پزشك يك فرزند كوري پير
تحصيل به آن در كه جايي سوربون ، دانشگاه معاونت مقام
در آزمايشگاهي رياست در 1882.شد منصوب بود ، پرداخته
كه سال 1904 تا و پذيرفت را شيمي و فيزيك صنعتي هنرستان
همانجا آمد ، نايل سوربون دانشگاه فيزيك استادي درجه به
Marie اسكلودوفسكا ماري با در 1895 اوبرد بهسر
پژوهش به همسرش با و بست زناشويي پيوند Sklodowska
بدين و.پرداخت راديوم عنصر راديواكتيويته خاصيت درباره
خود آن از را سال 1903 فيزيك نوبل جايزه آنها ترتيب
.ساختند
.گرفت صورت مجزا زماني مقطع دو در پيركوري علمي كارهاي
بكرل ، هنري توسط راديواكتيويته خاصيت كشف از پيش نخست
كار بلورنگاري و مغناطيس درباره او كه زماني يعني
پديده درباره پژوهش به همسرش با كه زماني سپس و ميكرد
.پرداخت راديواكتيويته جديد
كشف را پيزوالكتريسيته ژاك ، برادرش كمك به در 1880 وي
و ميگيرد ريشه فشردن معني به يوناني كلمه از پيزو.كرد
معيني بلورهاي اگر كه دارد اشاره واقعيت اين به
آنگاه شوند شكل تغيير دچار مكانيكي نيروهاي تحتتاثير
عكس.گرفت خواهند قرار مخالف سوي دو در ناهمسان بارهاي
در رفته كار به الكتريكي بارهاي مثلا.است ممكن هم قضيه
كوري برادران.شد خواهند شكل تغيير به منجر نيز بلورها
اندازهگيري جهت الكترومتري ساخت در پديده اين از
كوري ماري بعدها.كردند استفاده اندك الكتريكي جريانهاي
از ناشي پرتوهاي آيا كه اين بررسي جهت ابزار اين از
خاصيترسانايي ايجاد موجب اورانيوم از غير ديگري عناصر
.برد بهره ميشوند ، هوا در
مغناطيسي خاصيت برروي دما تاثير پيركوري بزرگ كشف دومين
دكترا خصوص ، اين در بررسيهايش خاطر به وي.بود مواد
دماي در مواد از برخي كه داد نشان در 1895 و گرفت
اين.داد خواهند دست از را خود فرومغناطيسي خواص ويژهاي
(Curie Point) كوري ثابت عنوان تحت اكنون بحراني دماي
.ميشود شناخته
روي بر كار همسرش اتفاق به اكتشاف ، اين از پس اندكي وي
عنصر دوكرد آغاز جدي طور به را اكتيويته راديو پديده
و شد كشف سال 1898 در آنها توسط پلونيوم و راديوم جديد ،
.گرفت قرار بررسي مورد عناصر اين توسط شده ايجاد پرتوهاي
راديوم از نمونهاي توانستند بسيار كوشش و تلاش با آنها
.كنند تهيه را خالص
ابتدا در او.كرد كسب اندكي شهرت خود كشور در كوري پير
سوربون دانشگاه كانيشناسي و فيزيك شيمي ، استادي مسند از
در 1902 آكادمي در عضويت بر مبني او تقاضاي پوشيدو چشم
تقاضاي با در 1905 سرانجام اگرچه.نگرفت قرار پذيرش مورد
استادي مسند خاطر بدين تنها ميرسد نظر بهشد موافقت وي
كه كردند اعطا وي به سال 1904 در سرانجام را دانشگاه
به او و بود شده پيشنهاد وي به جنوا دانشگاه در مقامي
بدين آن از بخشي شايد.داشت را فرانسه ترك قصد جدي طور
داشت چپگرايانهاي بسيار سياسي تمايلات وي كه بود دليل
بهشدت سوم جمهوري علمي سياستهاي در داشتن مشاركت از و
.بود ناراضي
از ناشي بيماري از كه است كسي نخستين احتمالا كوري پير
ساختن محدود جهت تلاشي هيچ روزها آن در.برد رنج پرتوها
در 1906 كوري.نگرفت صورت شده دريافت تشعشعات ميزان
فرو جهان از ديده عجيب حادثه يك طي و ناگهاني بهطور
با تصادف اثر بر و لغزيد خيابان از عبور هنگام اوبست
مواد فعاليت واحد در 1910سپرد جان اسبي درشكه يك
.نهادند نام كوري او پاس به را راديواكتيويته
راديواكتيويته درباره تحقيق كوري ژوليو ايرن او ، دختر
به موفق Frederic فردريك شوهرش ، اتفاق به و كرد دنبال را
.شد نوبل جايزه دريافت
|