هوشنگ صدفي
اشاره:آن سال هاي دور، تصوير مرداني را از جعبه جادو شاهد بوده ايم كه در كنار انبوهي از پوكه هاي فشنگ، قوطي هاي كنسرو، چهره هاي خاكي و چفيه هاي خون آلود، انگشت به ماشه، چشم به چشم دشمن دوخته بودند و براي عزت و شرف اين آب و خاك وباورهاي مقدس خود از جان مايه مي گذاشتند.
سال ها بعد، همه آن صحنه ها به خاطره تبديل شد، ولي آن خاكريزهاي عظيم خاكي همچنان در دشت هاي تفتيده جنوب و كوه هاي سر به فلك كشيده غرب، به عنوان شاهدان اين صحنه هاي تاريخي ماندند و ماندند.
اين درحالي است كه اكنون بعداز آن سال هاي خون و آتش، گاهي پلاك رنگ باخته، چفيه اي سوراخ سوراخ و استخوان هاي خاك گرفته در ميان تابوت هاي چوبي، همچنان عطر بسيجي ها را با خود همراه دارند و مويه هاي جوانان پا به سن گذاشته و ضجه هاي خواهران و مادران در كنار تابوت هاي چوبي حسرت آن سال ها را در دل ما برمي انگيزاند.
كسي نمي داند چه چيزي بازبرزمينه دل گرفته آنان باريدن گرفته است، يا باز كسي نمي پندارد كه اين استخوان هاي گم شده در رمل هاي جنوب چه سوغاتي به ارمغان آورده اند كه اين گونه مويه رابه شهرهاي پر دود و دم كشانده است، اما همه ما مي دانيم كه آمدن اين تابوت هاي چوبي، نسيم فرهنگ بسيجي را با همان غربت و قوت در تن خسته در راه ماندگان شهادت، دوباره به غليان درمي آورد. دورتر نرويم بازماندگان آن دفاع كبير عقيدتي و ميهني اين بار با بيل و كلنگ و با نگاه هاي آبادگري و با فشنگ هاي علم و سازندگي دوباره به كارزاري ديگر كمر بسته اند. اگر آن چهره هاي خاك گرفته را دوباره بكاويد، شايد بتوانيد ته مايه هايي از چهره هاي مصمم خاكريزها را جست وجو كنيد، اما اين بار، آن خاكريز، ديگر خاكريز جبهه نيست.
اغلب كساني كه رويدادهاي هشت سال دفاع مقدس را به ياد دارند، بي گمان با فرهنگ بسيج و بسيجي نيز به گونه اي آشنا هستند. به باور آنان بسيجي، گروهي از مردم مخلص و وارسته هستند كه براي دفاع از آب و خاك اين سرزمين پهناوروعقايدبرانگيزاننده مردم آن ، دل به دريا زدند.
يادآوري و همدمي با رزمندگان پاك باخته اي كه سال هاي نوجواني و جواني خود را پشت خاكريزها و سنگرهاي خاكي سپري كرده اند، شنيدني و گاهي حسرت آور است.
دسته اي از اين گروه زخم خورده جنگ تحميلي، حسرت سال هاي دور از دست رفته را در آلبوم خاطرات خود مي كاوند و دسته اي ديگر، همچنان دوست دارند فارغ از هر نوع جنگ و ستمي، دوباره اين فضاي معطر و صميمي را تجربه كنند، ولي هستند كساني كه پس از فرونشستن گرد و خاك جنگ تحميلي، همچنان بسيجي مانده اند و با آن حال و هوا، در سنگري ديگر به خدمت خلق خدا مشغولند. البته به باور مسئولان نيروي مقاومت بسيج اين گروه از مردم آن چنان هم كم شمار نيستند، فقط بايد آستين ها را بالا زد و فارغ از سوداي نگاه به آن و اين، دوباره با همان صفا و صميميت به اين مرز و بوم خدمت كرد.
***
حجت الاسلام حيدر مصلحي، نماينده ولي فقيه در نيروي مقاومت بسيج با اشاره به ويژگي مطلوب بسيجي، مي گويد: بسيجي علاقه دارد براي دستيابي به زيبايي هاي عالم خلقت تلاش كند، بنابراين واژه هايي چون ايثارگري، شهادت، انفاق، فداكاري، مساعدت به همنوعان، علم دوستي، مردانگي و صفاتي از اين قبيل در وجود بسيجي ظهور و بروز مي كند.
ارتباط با خدا و توكل به او، از ويژگي خاص بسيجي است. همچنين آنان به مصداق گفتار حضرت علي (ع)، انسان هاي تلاشگري هستند، به عبارت ديگر آنها در طول زندگي روزمره، دست به جهادگري به مفهوم عام كلمه مي زنند و نه به مفهوم خاص، آن هم در عرصه دفاع نظامي.
وي در ادامه مي افزايد: امروزه بسيجيان دانشجو، پزشك، مهندس و خواهران بسيجي و ساير اقشار مرتبط با بسيج در تكاپوي آن هستند كه علاوه بر فعاليت هاي روزمره در پايگاه هاي نيروي مقاومت، فعاليت هاي فرهنگي، اجتماعي و علمي را نيز دنبال كنند. اگر بخواهيم در اين فضا و فرهنگ وارد شويم، بايد گفت كه پاي بندي به اسلام ناب محمدي(ص) و واژه هاي مرتبط با آن در اسلام ناب، به گونه اي در وجود بسيجي مستتر است.
وي افزود: اغلب مردم اين تصور را دارند كه بسيج صرفا براي زمان خاصي از تاريخ اين كشور شكل گرفته و لذا در شرايط فعلي شايد نيازي به حضور آنها نباشد. اما بايد گفت در دوران صلح، ماموريت بسيج آمادگي براي مهار بحران هاي پيش بيني نشده است، بنابراين بسيج به عنوان يك نيروي مردمي آمادگي دارد كه در مقاطع حساس نظام جمهوري اسلامي ايران، با هدايت رهبران وارد عرصه هاي مختلف سياسي، اجتماعي، فرهنگي و نظامي شود. تجربه ۸ سال دفاع مقدس نشان داد كه نبايد از دشمنان اين مرز و بوم به طور عام و انقلاب اسلامي به طور خاص غافل بود. هم آناني كه سال هاي خون و حماسه دفاع مقدس را از نزديك شاهد بودند، مي دانند كه بدون دست يازي به نيروي لايزال مردمي، نمي توانستيم در مقابل ماشين جنگي دشمنان انقلاب اسلامي مقاومت كنيم.
تجربه حضور بسيج در عرصه اجتماعي و مقابله با تهاجم فرهنگي و ناهنجاري هاي اجتماعي، مشاركت در اجراي طرح هاي عظيم بهداشتي و سازندگي و عمران در روستاها و مناطق محروم نشان داد كه مي توان از نيروهاي سازمان يافته بسيجي براي اين طيف كارها استفاده بهينه كرد.
نماينده ولي فقيه در نيروي مقاومت بسيج با تاكيد بر تجربه تاريخي امام «ره» در ساماندهي بسيج مي گويد: حضرت امام «ره» در همان روزهاي آغازين فرمان شكل گيري بسيج، به اين باور رسيده بودند كه اگر تفكر انقلاب اسلامي با بدنه فعال و مردمي كشور هماهنگ شود، مي تواند در عرصه هاي مختلف جامعه موفق عمل كند.
در اين تفكر بسيج آنگونه كه ما به صورت يك سازمان يا مجموعه سازماني به آن نگاه مي كنيم نيست، بلكه نوعي فرهنگ است، فرهنگي كه در مقاطع مختلف زماني به اين نيروي سازمان يافته تكليف مي كند كه چه كارهايي را انجام دهد. شايد در يك جمله گفته شود كه عشق به تمام زيبايي هاي انساني، خلاصه فرهنگ بسيجي است. شايد اين عشق، زماني در هنگامه دفاع مقدس در قالب يونيفورم نظامي و شركت آنان در دفاع از آب و خاك تبلور پيدا كند، ولي درهرحال علت موفقيت بسيجي، ناشي از تكليف گرايي اوست، بسيجي تابع محدوه زماني و مكاني نيست؛ بنابراين سازوكارهاي سازماني هم آنچنان مانعي براي او محسوب نمي شود.
وي مي افزايد: يكي از موفقيت هاي ما در طول ۸ سال دفاع مقدس، اجراي عمليات والفجر ۸ بود.
در اين عمليات، بسيجيان رزمنده توانستند از عرض رود اروند عبور كنند. طبق ارزيابي كارشناسي، سرعت اين رود در زمان آرام آن، حدود ۴۰ كيلومتر در ساعت است، درحالي كه رزمندان بسيجي غواض توانستند پس از ۲ يا ۳ ماه آموزش نظامي، از اين مسير پرخطر عبور كنند و شهر فاو را تصرف كنند.
بعد از پذيرش قطعنامه، اصلان بيگ، كارشناس ارشد ارتش پاكستان بازديدي از مناطق جنگي داشت. وي وقتي با توضيح فرماندهان سپاه در مورد عمليات والفجر ۸ اطلاعاتي كسب كرد، باور نمي كرد كه يك نيروي نظامي مردمي بتواند در كوتاه مدت با آموزش غواصي، اين عمليات شگرف را اجرا كند. اما بايد پذيرفت كه اين تكليف گرايي نيروهاي بسيجي، باعث شد كه آموزش هاي كلاسيك غواصي را در كوتاه مدت ياد بگيرند و در عمليات والفجر ۸ به طور موفقيت آميز اجرا كنند.»
به عبارتي ديگر، شايد به كارگيري واژه هايي چون بسيجي بي ترمز، بسيجي مخلص، بسيجي عاشق شهادت و... ناشي از اين تكليف گرايي باشد. بارها هم ما در محله و در ميان آشنايان و يا شهر خود، شاهد شور و اشتياق نوجوانان و جوانان براي اعزام به جبهه هاي جنگي بوديم شايد، خود ما هم به نوعي در آن عرصه كاراز، تلاش كرده ايم براي دفاع از كيان اين مرز و بوم در كسوت بسيجي درآئيم.
البته بايد گفت مفهوم بسيجي فقط در لباس خاكي و اسلحه به دست گرفتن خلاصه نمي شد، رانندگان كاميون هاي تداركاتي، تعميركاران پشت جبهه، مادران و خواهران بسيجي ستادهاي پشتيباني، مددكاران و پرستاران و در نهايت هريك از مردم به گونه اي براي مبارزه با دشمن بعثي و استكبار عزم جزم كرده بوديم، بسيجي بوديم و هستيم.
حجت الاسلام حيدر مصلحي، با بيان اين نكته كه حضور بسيج در عرصه هاي دفاع مقدس تاثيرگذار بود، افزود: «وقوع انقلاب اسلامي نوپا در منطقه خاورميانه، حجم توطئه هاي استكباري، اقدامات خائنانه بني صدر و وابستگي اش به تجهيزات نظامي خارج از كشور مانع از پيشرفت اوليه در جنگ تحميلي بود. از سويي ديگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز به عنوان نيروي حامي انقلاب اسلامي نيرويي نوپا بود. لذا با فرمان حضرت امام «ره»، در زمينه شكل گيري بسيج، به يكباره عرصه هاي دفاع مقدس دچار تحول خاصي شد.
فتوحات نظامي و شكست دشمن در عرصه هاي نظامي با حضور عزيزان بسيجي ميسر شد و بخشي از اين عزيزان توانستند با توانايي هاي فكري و نظامي در كسوت فرمانده گروه ها، گردان، تيپ و حتي لشگر ابتكار عمل در جنگ تحميلي را به دست بگيرند و با نقش مديريتي خود، در دفاع مقدس تحول كيفي به وجود آوند. بارها اتفاق مي افتاد كه نيروهاي بسيجي در هنگامه نبرد تانك هاي پيشرفته دشمن را به غنيمت بگيرند و با ارزيابي اطلاعات فني، دوباره در صحنه رزم آن را عليه دشمن به كار بگيرند.»
درست است كه از سال هاي پاياني جنگ تحميلي حدود ۱۵ سال مي گذرد، اما همچنان عطر و فرهنگ بسيجي در كوچه هاي شهرها و روستاهاي اين مرز و بوم به مشام ما مي رسد.
شايد باز بتوان در صندوقچه و يا پستوهاي خاطرات رزمندگان ۸ سال دفاع مقدس، نشانه هايي از پلاك، چفيه، لباس خاكي رنگ و رورفته و يا پوكه گلوله هاي افتاده، خاك تفتيده جنوب ايران و غرب سرفراز را يافت، اما با تمامي گذشت اين سال ها، نسيم فرهنگ بسيجي همچنان در اين آب و خاك مي وزد. به در و ديوار شهرها اگر نگاهي بيفكنيم، نغمه اين گروه عاشق را شايد بتوان در كوچه هاي عشق يافت.
شايد دشمن هم اينك در كنار مرزهاي بين المللي آرام گرفته باشد اما خائنان ميهن اسلامي همچنان در هزارتوي توطئه هاي بيمارگونه خود غوطه ور هستند و اين درحالي است كه تمامي اين سال ها، بسيجي آرام نگرفته است. او لباس خاكي اش را با چفيه در كنج خانه آويخته است و هم اينك با لباسي ديگر به اين آب و خاك خدمت مي كند، خدمت در عرصه هاي سازندگي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و عمراني ازجمله ماموريت هاي جديد بسيج است.
سردار محمود صلاحي، رئيس سازمان سازندگي نيروي مقاومت با اشاره به وجود ۳۶ هزار شهيد دانش آموز در طول ۸ سال دفاع مقدس در زمينه شكل گيري بسيج سازندگي، معتقد است: «در آغاز شكل گيري انقلاب اسلامي و دفاع مقدس، نوجوانان و جوانان، همپاي با ساير اقشار، نقش اصلي در دفاع از آرمان هاي انقلابي را برعهده داشتند و لذا حيف بود كه اين گروه پرانرژي، پس ا ز اتمام دفاع مقدس به حال خود رها شوند. وجود ۴۰ هزار روستا در كشور و گستردگي حوزه جغرافيايي جامعه، نياز مبرمي به توان و فكر نيروهاي جوان داشت. از سويي ديگر، دولت نيز با امكانات و بودجه محدود نمي توانست به تنهايي جوابگوي نيازهاي مردم باشد، لذا تنها نيرويي كه به صورت سازمان دهي شده مي توانست در عرصه هاي مختلف كاركردهاي مثبتي را در زمينه هاي اقتصادي، عمراني، سازندگي و اجتماعي به منصه ظهور برساند، نيروي مقاومت بسيج بود.
وي در ادامه با اشاره به شكل گيري بسيج سازندگي مي افزايد: «مقام معظم رهبري در سال ۷۹ طي ديدار با فرماندهان سپاه و بسيج طي سخناني اظهار داشتند.« بسيج نعمت بزرگي است كه امروز در اختيار ماست، اگر از اين نعمت خوب استفاده نشود، كفران شده است. هر نعمتي كه كفران شود خداي متعال آن كفران كننده را مجازات خواهد كرد و اولين مجازات، اين است كه از آن نعمت محرومش مي كند. يك چيز ديگري به ذهن من آمد كه گفتيم آقاي حجازي و آقاي سعيدي كيا شايد بتوانند آن كار را راه بياندازند نمي دانم حالا به كجا رسيده، «طرح بسيج سازندگي.»
با اين نگاه مقام معظم رهبري، اولين گام در عرصه سازندگي برداشته شد. ابتدا با همياري نيروهاي بسيجي در عرصه منابع طبيعي، اصلاح راه هاي روستايي، اصلاح طرح دام و طيور، مشاركت در حوادث غيرمترقبه و همچنين همكاري در زمينه طرح هاي محيط زيست، توانستيم در سال ۷۹، دو ميليون نفر روزكار كار سازندگي انجام دهيم.»
سازمان بسيجي سازندگي، هم اينك با همراهي نوجوانان و جوانان بسيجي و كارشناسان كارآمد توانسته است با سازمان هاي محيط زيست، جنگل ها و مراتع، پارك ها و فضاي سبز شهرداري تهران و وزارت خانه هاي آموزش و پرورش، جهاد كشاورزي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي طرح هاي متنوعي را اجرا كند. بهسازي ۱۰۹۰ مدرسه روستايي، ساخت و احداث ۲۰ مدرسه تك كلاسه يا دو كلاسه در مناطق محروم روستايي، اجراي طرح مبارزه با بيماري سالك در خراسان، كنترل و پيشگيري بيماري ايدز در كردستان، معاينه باليني بافندگان قالي در روستاهاي استان قم، كاشت ۱۰ ميليون اصله نهال در عرصه هاي جنگلي، احياي ۲۱۰۰ هكتار از منابع طبيعي مازندران و حفاظت از يك ميليون و ۱۰۰ هزار هكتار از جنگل هاي مازندران، گلستان و قزوين ازجمله فعاليت هاي گسترده سازمان بسيج سازندگي است.
رئيس سازمان بسيج سازندگي، با تاكيد بر اجراي بزرگترين طرح واكسيناسيون كشور با همياري نيروهاي بسيجي مي گويد: قرار است با مسئوليت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، همكاري دانشگاه هاي علوم پزشكي سراسر كشور، بسيج جامعه پزشكي، معاونت بهداري نيروي مقاومت و نيروهاي بسيجي سازمان بسيج سازندگي بزرگترين طرح واكسيناسيون تاريخ ايران را از ۱۵ آذرماه اجرا كنيم.
همانطور كه اطلاع داريد چند سال قبل واكسيناسيون فلج اطفال براي كودكان زير ۵ سال با جمعيت ۱۰ ميليوني با همكاري نيروهاي بسيجي با موفقيت انجام شد، اما هم اينك قرار است حدود ۳۳ ميليون از كودكان ۵ سال تا جوانان ۲۵ سال را در طرح واكسيناسيون سرخك و سرخجه در مقابل اين بيماري ها - واكسينه كنيم. بنابراين باتوجه به اين نكته كه ميزان جمعيت تحت پوشش آن گستره زيادي از جمعيت را در رده هاي سني دربر مي گيرد و همچنين نوع كار واكسيناسيون فعلي با قبل تفاوت كيفي دارد مي توان به جرات ادعا كرد كه اين كار بسيج بزرگترين طرح بهداشتي كشور خواهد بود.
يافته هاي آماري نشان مي دهد كه ميزان فعاليت نيروي بسيجي در عرصه هاي سازندگي در سال ۸۰، دو ميليون و پانصد هزار نفر روز، در سال ۸۱، ۲ ميليون و ۸۰۰ هزار نفر روز و در سال ۸۲ سهميه اي بالغ بر ۴ ميليون نفر روز را در دستور كار خود خواهد داشت و از ميان استان هاي كشور، استان هاي خراسان، اصفهان، يزد، آذربايجان شرقي، غربي و مازندران بيشترين تلاش نيروهاي بسيجي را به منصه ظهور گذارده اند.
