آيا اخيرا بدخلق بوده ايد؟ علت اين مساله ممكن است اين باشد كه شما به مقدار كافي نخوابيده ايد. اگرچه افراد ميانسال نيازمند ۷ تا ۹ ساعت خواب در شب هستند، اما اين ميزان در اثر عواملي چون وضعيت كاري افراد، مراقبت از فرزندان و خانه داري مي تواند متغير باشد.
علاوه بر اين مسايلي غيرقابل پيش بيني چون نگراني هاي مالي، بيكاري، بيماري و مسايل وابسته ديگر نيز مي تواند باعث بي خوابي شما شود.
تركيبي از مشكلات در حقيقت باعث مي شود كه اگر شما به ميزان كافي استراحت و خواب نداشته باشيد، استرس هايي كه در اثر مشكلات خوابتان به وجود آمده را به سختي كنترل كنيد.
بدخلقي تنها نتيجه فقدان خواب نيست، كم خوابي باعث نقصان حافظه شده و بر وقت شناسي و هوشياري تاثير منفي مي گذارد. افراد خسته، نوآوري كمتري در كار داشته، صبر كمتري از خود نشان مي دهند و در روابط خود فعل و انفعال كمتري دارند.
كمبود خواب خطرناك نيز است. بر اساس گزارش سازمان ملي امنيت ترافيك، در بزرگراه هاي آمريكا هر ساله بيش از صد هزار تصادف در اثر به خواب رفتن رانندگان پشت فرمان اتفاق مي افتد.
دكتر جان شپرد (John Shepard) رئيس مركز ناهنجاري هاي خواب در كلينيك مايو نكاتي را براي دستيابي به خواب راحت تر پيشنهاد مي كند. البته شما مجبور نيستيد كه تمامي اين نكات را اجراكنيد.
دكتر شپرد مي گويد: «آنچه كه براي يك فرد كارايي دارد، براي ديگري هميشه كارساز نيست.»
يك يا دو نكته و يا تركيبي از نكات زير را آزمايش كرده تا اينكه با  خوابي  راحت  احساس هوشياري و سرزندگي كنيد و در صورتي كه اين نكات تاثيري بر شما نداشته باشد با پزشك خود مشورت كنيد. اين امكان وجود دارد كه دچار ناهنجاري در خواب مثل آپنه (ايست موقتي تنفس در خواب (Sleep Apnea باشيد كه نيازمند مراقبت هاي پزشكي است.
۱- برنامه اي براي خود تنظيم كرده ودر تعطيلات آخر هفته تا دير وقت نخوابيد: اگر در روزهاي شنبه و يكشنبه (پنج شنبه و جمعه در ايران) تا دير وقت بخوابيد، در شب دوشنبه (شب شنبه در ايران) دچار بي  خوابي خواهيد شد. در عوض، به رختخواب رفته و در زماني كه هر روزه از خواب بيدار مي شديد از خواب بر خيزيد.
دكتر شپرد مي گويد:«در صورتي كه به ميزان كافي مي خوابيد، نيازي نيست كه خود را به زنگ ساعت براي از خواب بيدار شدن وابسته كنيد.»
۲- قبل از خواب از خوردن و آشاميدن زياد پرهيز كنيد: ۲ ساعت قبل از خوابيدن، شامي سبك ميل كنيد.
در صورتي كه قبل از خواب زياد بياشاميد مجبوريد كه براي رفتن به دستشويي چندين بار از خواب بيدار شويد. از خوردن غذاهاي چرب و پر ادويه پرهيز كنيد، زيرا باعث سوزش معده و ترش كردن شما مي شود كه نهايتا باعث پريشاني خواب شما خواهد شد. در صورتي كه از تنقلات در زمان خواب استفاده مي كنيد، از خوراكي هايي استفاده كنيد كه باعث تحريك ترشح هورمون سروتونين (Serotonin) در بدن شما شود كه اين باعث خواب آلودگي شما خواهد شد. كربوهيدرات ها مثل نان و ساير غلات يا غذاهاي حاوي اسيد آمينه ال- تريپتوفان (L-Tryptophan) چون شير، ماهي تن يا بوقلمون نيز همين كار را براي شما انجام مي دهند.
۳- از كافئين و نيكوتين پرهيز كنيد:اين مواد اعتيادآور بوده و شما را بي خواب مي كنند. سيگاري ها اغلب نشانه هاي بي خوابي را تجربه كرده اند وسيگار كشيدن در رختخواب نيز براي افراد خطرناك است. از خوردن مواد كافئين دار ۸ ساعت قبل از زمان خوابتان خودداري كنيد.
۴- ورزش:بهترين زمان براي ورزش كردن بعد از ظهرهاست، در صورتي كه تمايل به خواب راحت تري داريد. يك برنامه جهت انجام فعاليت هاي فيزيكي منظم باعث افزايش كيفي خواب شبانه خواهد شد.
۵- يك اتاق با هواي خنك و ملايم براي خوابيدن ايده آل است: اين تطابق در بدن شما وجود دارد كه در هنگام خوابيدن دماي دروني بدنتان افت مي كند، پس وسايل گرمايي را خاموش كرده و در هزينه سوخت خود  صرفه جويي كنيد. اگر احتمال دارد كه سردتان بشود از پتو استفاده كنيد. سعي كنيد با لباس هاي گرم بخوابيد و جوراب به پا داشته باشيد. اگر در شب گرمتان مي شود، لباس هاي خواب نازك پوشيده و از يك ملافه استفاده كنيد. از دستگاه تهويه مطبوع يا پنكه جهت خنك كردن اتاقتان استفاده كنيد. اگر رطوبت يا خشكي هوا اذيتتان مي كند، از يك دستگاه رطوبت گير استفاده شود. علايم و نشانه هاي ناراحت كننده خشكي هوا عبارتند از: گلودرد، خون دماغ و خشكي هوا.
۶- خواب شب را در اولويت قرار دهيد: چرت زدن يا خواب كوتاه در طول مدت روز باعث كم شدن زمان خواب شب مي  شود. چرت روزانه خود رابه كمتر از ۱ ساعت محدود كنيد و بيشتر از ساعت ۳ بعد از ظهر نخوابيد. اگر شب كار هستيد پرده پنجره هاي تان را هنگام طلوع خورشيد بسته نگه داريد چون نور خورشيد با تاثيرگذاري روي ساعت دروني بدنتان سبب به هم خوردن خوابتان مي شود. در صورتي كه روزها كار مي كنيد و شب ها مي خوابيد، ولي هنوز هم موقع برخاستن از خواب مشكل داريد، پرده هاي پنجره ها را باز نگه داريد و اجازه دهيد تا نور خورشيد باعث بيداريتان شود.
۷- سكوت را رعايت كنيد:سكوت عاملي مهم براي خواب راحت است. در هنگام خواب راديو و تلويزيون را خاموش كنيد. با استفاده از گوش گير يا پنكه و يا منابع ديگر توليد صداي آرامبخش در محيط زندگي خود جهت پوشش دادن به اصوات غيرقابل كنترل مثل شلوغي خيابان، صداي قطار و هواپيما و يا حتي خروپف استفاده كنيد. پنجره هاي دو جداره و پرده هاي ضخيم نيز باعث كمتر شدن صداهاي خارج مي شوند.
۸- محل خواب: دكتر شپرد اظهار مي دارد:«يك رختخواب خوب مساله اي شخصي و در بين اشخاص، انتخاب آن متفاوت است. از راحتي و ارايه خصوصيات ارتوپدي توسط آن مطمئن شويد.»
در صورتي كه رختخواب جداگانه نداريد، از وجود اتاق كافي جهت ۲ نفر اطمينان حاصل كنيد. بچه ها و حيوانات خانگي اغلب ايجاد مزاحمت مي كنند، پس اين امكان وجود دارد كه نياز به تنظيم برنامه اي جهت محدوديت خوابيدن آنها در رختخواب خود داشته باشيد. از رختخواب خود صرفا براي خوابيدن استفاده كنيد. زماني كه خسته هستيد به بستر برويد و چراغ ها را خاموش كنيد، اگر ظرف ۳۰ دقيقه به خواب نرفتيد برخيزيد و كارهاي ديگري انجام دهيد و زماني كه كاملا خسته شديد به رختخواب خود برگرديد. استرس ها را در هنگام خواب از خود دور كنيد و به آنها نينديشيد زيرا آنها موجب مي شود تا خواب راحتي نداشته باشيد.
۹- قبل از خواب حمام بگيريد: دوش گرفتن و استحمام كردن با آب گرم قبل از خواب به شما براي خوابي راحت كمك مي كند، زيرا حمام مي تواند باعث شل شدن ماهيچه هاي شما شود.
۱۰- به قرص هاي خواب آور اتكا نكنيد: قبل از مصرف اين قرص ها با پزشك خود مشورت كنيد. پزشكان عموما مصرف اين قرص ها را براي مدت ۴ هفته توصيه مي كنند. از اين مطلب اطمينان حاصل كنيد كه اين قرص ها تاثيري بر ساير داروهاي مصرفي تان و يا وضعيت مزاجيتان نداشته باشند. اگر از اين داروها مصرف مي كنيد، به هنگام قطع مصرفشان ،به تدريج اين كار را انجام دهيد. مصرف اين داروها را هميشه با كمترين دوز آن شروع كنيد.
اگر در طول روز احساس گيجي و خواب آلودگي مي كنيد با پزشك خود در رابطه با تغيير دوز مصرفي يا عدم مصرف آنها مشورت كنيد.
تعيين كيفيت خواب شما: بي خوابي ممكن است تنها فقط يك شب يا هفته ها، ماه ها، سال ها و يا تمام طول عمر ادامه يابد. در صورتي كه دچار برخي از علايم و نشانه هاي زير هستيد، پس امكان خوابي راحت براي شما وجود نخواهد داشت:
- شما به طور روزمره به زنگ ساعتتان اعتنا نمي كنيد و يا در پي دستيابي به مقدار بيشتري خواب كوتاه قبل از برخاستن هستيد.
- شما مشتاق هستيد تا در تعطيلات آخر هفته بيشتر بخوابيد.
- شما مجبور باشيد در طول ميهماني هاي طولاني، در اتاق هاي خيلي گرم و يا پس از صرف غذايي سنگين براي بيدارماندن مبارزه كنيد.
- شما از دست خانواده، دوستان و همكاران خود ناراحت و خشمگين شويد.
- شما به سختي تمركز داشته و يا به خاطر مي  آوريد.
- اگر بيش از ۳۰ دقيقه طول مي كشد تا به خواب برويد.
- اگر در طول شب مكررا از خواب برمي خيزيد.
- اگر بيحال، خمود و بدون استراحت كامل از خواب بيدار مي شويد.
- اگر همسرتان از صداي خروپف و يا خواب منقطع شما شكايت مي  كند.
مترجم: وفا نوروزي فر

عليرضاآشوري 
باب لوسين روي يك صندلي چوبي بلند در خانه بدون اسباب و اثاثيه اش نشسته و به آرامي درباره روزي مربوط به ۱۰ سال قبل صحبت مي  كرد، وقتي كه يكي از خطرناكترين انواع بيماري هاي دنيا به دهكده دور افتاده او آمد. اين دهكده در منطقه اي كاملا پرت در منتهي اليه شمال شرقي گابون نزديك مرز كامرون واقع شده است.
لوسين مي  گويد: «۲۴۵ نفر آدم بالغ اينجا زندگي مي  كنند. ما شكار مي  كنيم ولي اصولا ماهيگيريم . يك روز چند بچه۹-۸ ساله با سگ ها به جنگل رفتند. سگ ها يك شامپانزه را كشتند و بچه ها آن را به دهكده آوردند. آن شامپانزه را اهالي خوردند. بعد از آن همگي دچار تب بسيار شديدي شدند و قادر به حركت نبودند. بعد از آن اسهال گرفتند.»
لوسين مي  افزايد: «همه ما گيج شده بوديم. ما بيماري هايي نظير مالاريا، بيماري خواب، تب زرد و ناراحتي هاي عضلاني را ديده بوديم، ولي اين با بقيه فرق مي  كرد. فكر كرديم هر چه هست زير سر گوشت اين حيوان بوده. تازه اين موقع باخبرشديم كه تعداد زيادي از گوريل ها هم در جنگل مرده اند.
وقتي وضعيت بيماران را ديديم آنها را برديم به بيمارستان محلي ماكوكو كه دو روز تا دهكده ما فاصله داشت. بيشتر آنها مردند.»
از ۳۸ نفر بيمار آن دهكده ۳۴ نفر بچه و بزرگسال طي يك ماه با مرگي دردناك و طولاني از بين رفتند. علايم بيماري تب بالا به همراه خستگي شديد، قرمزي پوست، اسهال، صدمات كبد و كليه، استفراغ و خونريزي داخلي و خارجي بود. آزمايشات لازم صورت گرفت و مشخص شد كه قربانيان به طور همزمان مبتلا به تب زرد و ابولا بوده اند. دولت و سازمان بهداشت جهاني براي كمك فراخوانده شدند و تمام آن منطقه به مدت ۶ هفته قرنطينه شد.
نتسو بماتسيك يكي از معدود نجات يافتگان دهكده در جريان آن همه گيري مي  گويد: «خيلي ترسيده بودم، فكر مي  كردم مي  ميرم. مرا به بيمارستان بردند و مدت دو ماه آنجا بودم. تب من وحشتناك بود، ولي آنقدر مريض احوال بودم كه چيز زيادي از آن دوران به ياد نمي  آورم. من تا ۴ سال و نيم بعد از آن هنوز مريض بودم. گرچه الان بهبود پيدا كرده ام ولي تمام خانواده ام مردند.»
او به ياد مي  آورد كه والدين تعداد زيادي نوزاد از بين رفتند و فرزندان يتيم آنها اكنون در همان دهكده زندگي مي  كنند.
چندصد مايل آن طرفتر يك ايمونولوژيست و ويروس شناس جوان فرانسوي به نام اريك ليروي  كه در سال ۱۹۹۴تازه به گابون  آمده بود تا در مؤسسه تحقيقاتي آنجا درباره ويروس ايدز تحقيق كند، تصميم گرفت تا مطالعاتش را بر روي ابولا متمركز كند. به هر حال اين بيماري در آن منطقه وجود داشت و با كوچكترين تماس منتقل مي  شد. ۸۹ درصد از كساني كه به ابولا مبتلا شوند خواهند مرد و آن زمان اطلاعات كمي درباره اين بيماري وجود داشت.
تا آن زمان همه گيري هاي معدودي مرتبط با ابولا گزارش شده بود. سه همه گيري در سودان نزديكي مرز زئير در اواخر دهه ۱۹۷۰ و همان زمان دو مورد در كنگو و يك مورد در گابون. ليروي آنقدر آنجا نماند تا همه گيري جديدي را در شمال شرقي گابون شاهد باشد. تنها دو سال بعد در جولاي سال ۱۹۹۶ همه گيري ديگري در دهكده اي در گابون اتفاق افتاد كه سومين همه گيري در عرض ۱۹ ماه بود. اينبار مبتلايان در اطراف دهكده ها و شهرها شناسايي شدند. ابولا ساليان سال در گابون خاموش و ساكت بود ولي ويروس طي چند سال بعد دوباره در كنگو، اوگاندا، ساحل عاج و ليبريا فعال شد. در خلال سال هاي ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بيماري به شمال شرقي گابون بازگشت كه عمده بيماران نزديك ماكوكو بودند. سال گذشته در طول مرز كنگو همه گيري جديدي گزارش شد كه هنوز هم ادامه دارد. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهاني در حال حاضر حدود يك دوجين اپيدمي ابولا در آفريقا وجود دارد.اما حلقه اتصال اين همه گيري ها چيست؟ چرا فاصله اي ۱۵ ساله بين اولين دسته اپيدمي ها (۴ مورد) و دومين دسته (باز هم ۴ مورد) در خلال سال هاي ۹۶-۱۹۹۴ وجود دارد. تازه پس از آن ۴ همه گيري ديگر در سال هاي ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ گزارش شد و مهمتر از همه اينكه ميزبان اين ويروس چيست؟ به عبارت ديگر چه موجودي ويروس را بدون اينكه آلوده شود در بدن خود حمل مي كند و نهايتا آن را به انسان انتقال مي دهد.
ليروي كه حالا مسوول واحد بيماري هاي اورژانس بود، تيمي را براي تحقيق به مناطق آلوده اعزام كرد. نهايتا او اعلام كرد ويروس ابولا از يك ميزبان ناشناخته طبيعي به ميمون ها، شامپانزه ها و گوريل ها منتقل شده و اگر انساني از اين حيوانات آلوده تغذيه كند ويروس به او منتقل مي  شود.
در عين حال مرگ ميزبا ن هاي واسطه اي (مثل همان ميمون ها) دقيقا در ارتباط با تمام اپيدمي هاي گابون بوده است. در مينكوكا مردم گزارش دادند كه شامپانزه ها و گوريلهاي مرده را در جنگل رويت كرده اند، ولي بنابر اظهار نظر ليروي امكان تماس مستقيم بين ميزبان اصلي و انسان ها هم وجود داشته است.
به لحاظ جغرافيايي نيز اپيدمي ها وضعيت گيج كننده اي داشتند. بعضي وقت ها ويروس به نواحي جنگلي حمله مي  كرد و زماني متوجه مناطق ساوانا مي  شد. اپيدمي ها اغلب در پايان فصل خشكسالي و آغازفصل باران ظاهر مي  شدند كه مي  تواند نكته مهمي تلقي شود.
در عين حال به نظر مي  رسيد كه ماهيت اصلي اين ويروس غيرمسري است ،چون به لحاظ جغرافيايي در چندين مركز متفاوت شناسايي و شامل ۵ زيرگروه ژنتيك بود و انگار يكي از اين ۵ گروه دچار جهش ژنتيك شده بودند. اين ويروس در ميمون هاي ساحل عاج و فيليپين هم كشف شد، ولي آنها مسري نبودند.
ليروي و تيمش شروع به تحقيق كردند. اين سوال براي ليروي پيش آمده بود كه آيا از لحاظ جغرافيايي و نژادي و منطقه اي چيزي وجود دارد كه در ايجاد و گسترش اين اپيدمي ها موثر باشد؟ هيچ كس نمي      دانست. مدارك، وجود ابولا را از سال ۸۲ به بعد در گابون ثابت مي   كرد، ولي ليروي مطمئن بود كه ابولا سابقه اي به مراتب قديمي تر دارد. «فكر مي   كنم اين پديده حالت چند مرحله اي دارد ولي به نظر مي   رسد كه مسير حركت ويروس به شرايط خاصي وابسته است. وقتي تمام شرايط مهيا باشد، ويروس شيوع پيدا مي   كند. قبول ندارم كه جهش ژنتيك باعث اين قضيه شده باشد.»
غربي ها البته نگران شيوع اين بيماري بودند، ولي ليروي اعلام كرد: «ما نبايد نگران باشيم. اين بيماري صرفا با تماس مستقيم منتقل مي  شود و كنترل آن طبعا ساده است. اين بيماري شبيه  سارس يا بيماري هاي سيستم تنفسي نيست كه از راه هوا منتقل شود. در عين حال چون دوره نهفتگي بيماري بسيار كوتاه است امكان اينكه فرد مبتلا از آفريقا خارج شده و مثلا به فرانسه برود، منتفي است.»
در عين حال واكسن مربوط به اين بيماري هنوز روي انسان آزمايش نشده بود. دو نوع واكسن براي ابولا در موسسه ملي بيماري هاي مسري و آلرژي آمريكا ساخته شده بود كه يكي نياز به چندين دوز يادآوري و ديگري فاقد اين نقص بود. هر دو اين واكسن ها با موفقيت بر روي ميمون ها و موش ها  آزمايش شده بودند. ولي اين احتمال وجود دارد كه در آينده ابولا بتواند راه انتقال خود را تغيير دهد و از راهي مثل تنفس حيوانات منتقل شود. اين سناريو به كابوس شباهت دارد؛ يعني ابولا به سرعت سارس منتقل شود.
به هرحال بر طبق تحقيقات ليروي تلفات حيوانات هم مثل انسان ها اسفناك بوده است. او مي  گويد:«دهها هزار حيوان تا به حال مرده اند. همه آنها به وسيله ميزبان اصلي آلوده شده اند. هر چقدر جمعيت اين حيوانات بيشتر باشد احتمال شيوع ابولا بيشتر است.»
به هر حال ميزبان اين ويروس هنوز يك معماست. ليروي اعتقاد دارد كه اين حيوان يك خفاش است. او مي  افزايد كه طي سه سال آينده ميزبان اصلي شناسايي خواهد شد.
مطالعات در مراكز تحقيقاتي مختلف در سراسر دنيا نشان داده است كه خفاش ها نسبت به اين ويروس مصونيت داشته و مي  توانند بالقوه اين نقش را بر عهده داشته باشند. در عين حال خفاش ها در تمام اپيدمي ها ديده شده اند. از سوي ديگر تشابه زيادي بين رترو ويروس هاي برخي گونه هاي پرندگان و ابولا مشاهده شده است.
وحشت بيماري ابولا آفريقا را دربرگرفته. برخي از آفريقايي ها اين بيماري را يك بلاي آسماني مي  دانند كه در پاسخ به گناهان آنها نازل شده است. برخي ديگر هم معتقدند چون ميمون ها را كشته و خورده اند دچار اين بيماري شده اند. هر چه كه باشد ابولا حريصانه قرباني مي  گيرد.

مصرف زياد شكر و مواد نشاسته اي در دوران بارداري باعث بروز نقايص دستگاه عصبي در جنين مي شود.
گروهي از پزشكان كانادايي با بررسي ۸۰۰ زن باردار دريافتند كه مصرف بيش از حد مواد قندي و نشاسته اي به ويژه در سه ماه نخست بارداري خطر بروز نقص لوله عصبي و نخاعي را در فرزندان آنها افزايش مي دهد.
بر اساس اين تحقيق، پزشكان اكنون فرضيه ارتباط بيماري ديابت و افزايش قند خون در ابتداي دوران بارداري را با ناهنجاري ها و نقايص عصبي جنيني تاييد مي كنند.
افزايش قند خون و اختلال تحمل گلوكز در دوران بارداري خطر آسيب هاي جنيني را بيشتر مي كند. از اين رو كنترل و آزمايش قند خون در اين دوران از اهميت ويژه اي برخوردار است.

در زندگي هاي ماشيني و پراسترس امروزي كمتر كسي را مي بينيم كه دچار دل دردهاي عصبي نباشد. اكثر ايراني ها دچار معده دردها و سوزش معده ناشي از ترشح اسيد معده هستند. داروهاي ضد اسيد زيادي براي اين منظور استفاده مي شوند وبراي خيلي از افراد به نقل و نبات روزمره تبديل شده اند ولي متاسفانه به تازگي گروهي از پژوهشگران دانشگاه ميشيگان با بررسي بر روي موش هاي آزمايشگاهي دريافتند كه مصرف بيش از اندازه داروهاي ضد اسيد، با افزايش ميزان رشد باكتري ها در معده احتمال بروز سرطان هاي اين عضو را افزايش مي دهد.
پژوهشگران تاكيد دارند، مصرف گاه به گاه داروهاي ضد اسيد با تجويز پزشك، احتمال ابتلا به سرطان را افزايش نمي دهد ولي مصرف مداوم اين داروها به مدت چند ماه تا چند سال خطرناك است.

دانشمندان آمريكايي موفق به ساخت نوعي افشانه بويايي از واكسن سارس شده اند كه براي ميمون ها كاربرد دارد. اين سومين واكسن سارس است كه در موسسه ملي امراض آلرژيك و عفوني در آمريكا ساخته مي شود. دو نمونه قبلي، تزريقي بوده و تنها در موش ها آزمايش شده بودند، ولي نمونه اخير تنها در يك روز قابل استفاده بوده و وارد مجاري تنفسي كه محل حمله ويروس سارس است، مي شود. اين پژوهشگران اميدوارند كه واكسن استنشاقي مشابهي را براي انسان توليد كنند.اين نوع جديد هم مثل ۲ نوع قبلي حاوي قطعه كوچكي از DNA ويروس است كه سيستم ايمني بدن را براي بالا بردن واكنش محافظتي آن تحريك مي كند. اين گروه اميدوارند با تحقيقات بيشتر بر اساس همين عملكرد، واكسني توليد كنند كه به سرعت در اختيار اولين گروه هاي در معرض ابتلا، به ويژه پرسنل بهداشتي قرار بگيرد.