بي شك صنعت هوايي، نمود بارز و عيني استفاده از فن آوري هاي نوين است چه، اصلي ترين ركن اين صنعت يعني پرنده هاي آهنين ساخته دست بشر، خود جلوه اي از فن آوري  نوين به شمار مي روند. اما اين صنعت هم مانند ديگر جنبه هاي بشري به ناچار همگام و همسو با نيازهاي بشر پيشرفت مي كند. هنگامي كه در سال 1903 برادران رايت، ماشين پرنده خود را براي 12 ثانيه در آسمان به پرواز در آوردند، هدف فقط به پرواز درآمدن ماشين بود، اما امروزه هنگامي كه يك هواپيماي مسافربري به پرواز درمي آيد مسائل بسيار مهمي بايد رعايت شوند كه يكي از مهمترين آنها كه به جرات مي توان گفت پس از حادثه 11 سپتامبر به مهمترين مسئله هر پرواز مسافري تبديل شده است، امنيت پرواز است. در اين زمينه هم فن آوري بشر مدرن، راه  كارهايي را براي او گشوده است كه به اختصار به برخي از آنها نيز اشاره خواهيم كرد.
فرودگاه هيثرو لندن يكي از پرتردد ترين فرودگاه هاي دنياست كه سالانه 60 ميليون مسافر از آن استفاده مي كنند. پس از حادثه 11 سپتامبر اين فرودگاه براي تامين امنيت خود، نيروهاي پليس را افزايش داد اما مهمترين آنها استفاده از فن آوري هاي نوين در كنترل مسافران بود.
يكي از اين فن آوري هاي جديد در دستگاه اشعه ايكس جست و جو گر چمدان ها استفاده شده است.
تفاوت اين دستگاه جديد با مدل هاي قبلي در استفاده آن از يك سيستم جديد با نام نمايانگر اشياي مشكوك (تي.آي.پي) است. تي.آي.پي در واقع يك برنامه رايانه اي است كه تصوير يك شي مشكوك را كاملا و با دقت زياد در صفحه اسكن چمدان نشان مي دهد. با استفاده از اين فن آوري ديگر هيچگونه شي مشكوكي از قبيل اسلحه گرم و ... نمي تواند بدون اينكه در صفحه به نمايش گذاشته شود از كانال بازرسي رد شود.
پيش از اين در آمريكا فقط 10 درصد چمدان ها اسكن مي شدند اما در حال حاضر هر چمدان يا بسته مشابهي بايد به يكي از سه روش زير مورد بررسي قرار گيرد:
۱ - سگ هاي جست و جو گر
۲ – دستگاه هاي تشخيص مواد منفجره
۳ – جست و جو گرهاي دستي
اما شركت هاي امنيتي مختلفي در دنيا روي طرح هاي امنيتي جديدي كار مي كنند كه حتي مي توانند مواد مختلفي نظير سراميك – كه مي تواند در ساخت اسلحه ها مورد استفاده قرار گيرد – را تشخيص دهند. از روش اسكن مشابهي در بخش ديگري در پرواز هم استفاده شده است. در انگليس سامانه جديدي اختراع شده كه با استفاده از فن آوري  نشانگر گرمايي به خلبان كمك مي كند در شرايط جوي نامساعد مانند هواي ابري و مه آلود هواپيما را براحتي كنترل كند.
البته استفاده از فن آوري هاي نوين براي تامين امنيت پروازها به همين جا ختم نمي شود. پس از حادثه 11 سپتامبر در نيويورك، بسياري از فرودگاه هاي دنيا به فكر چاره افتادند و پس از بررسي طرح هاي مختلف متوجه شدند كه شناسايي افراد خرابكار پيش از ورود آنها به هواپيما مناسب ترين گزينه است، به همين خاطر اين بار فن آوري هاي نوين براي شناسايي افراد خرابكار به كار گرفته شدند.
در همين راستا اخيرا فرودگاه بين المللي ايسلند دستگاه جديد تشخيص صورتي را به خدمت گرفته است. اين دستگاه 80 شخصيت صورتي يك نفر (مثلا يك بار با سبيل، يك بار بدون آن و ...) را تجزيه مي كند و سپس اثر صورت او را با نمونه هاي موجود در بانك اطلاعاتي كه مربوط به افراد مظنون هستند، مقايسه مي كند. از اين دستگاه هنوز به صورت گسترده استفاده نشده است و ميزان كارايي آن هنوز مشخص نيست. يكي از ايرادات وارده به اين دستگاه و طرح هاي مشابه، وابستگي آنها به بانك هاي اطلاعاتي ديگر است. يكي ديگر از دستگاه هاي پيشرفته مورد استفاده در اين زمينه، دستگاه شناسايي عنبيه است. عنبيه در انسان حالتي همانند اثر انگشت و لاله گوش دارد. يعني عنبيه هر شخص مختص او است و در دنيا هيچ دو عنبيه مشابهي يافت نمي شود. حالت انحصاري عنبيه انسان حتي از اثر انگشتان او هم خصوصي تر است، به همين خاطر استفاده از دستگاه هاي شناسايي عنبيه بسيار مطمئن تر از نمونه هاي مشابه اثر انگشت است و درصد خطاي آن با توجه به اينكه مي توان اثر انگشتان انسان را با موادي مانند اسيد از بين برد يا تغيير داد بسيار كمتر است.
كنترل آسمان ها
پس از انجام اقدامات امنيتي در زمين، مسئله امنيت در آسمان مطرح مي شود. هر كشور براي خود ايستگاه هاي زميني كنترل آسمان دارد كه با استفاده از سامانه هاي راداري حركت هواپيماها را كه در يك مسير مشخص بين المللي حركت مي كند، زير نظر مي گيرد.
مثلا كشور انگليس براي اطمينان از صحت انجام پروازها، چهار ايستگاه زميني كنترل ترافيك هوايي دارد. اين پايگاه ها پرستويك در اسكاتلند، منچستر، وست دريتون و اسوانويك در همپشاير هستند.
علاوه بر اين چهار مركز، هر فرودگاه هم در برج مراقبت خود، داراي مركز كنترل هوايي مخصوص به خود است.
هر متر مربع آسمان به يك ايستگاه فضايي تعلق دارد. هنگامي كه يك هواپيما در آسمان پرواز مي كند، توسط مسئولان كنترل در زمين تحت نظر قرار مي گيرد و هنگامي كه هواپيما به منطقه هوايي جديدي وارد مي شود، پايگاه زميني هم مسئوليت كنترل آن هواپيما را به مركز مراقبت هوايي جديد منتقل مي كند.
با اينكه مراقبت زميني مي تواند هواپيماها را از خطر برخورد حفظ كند اما در خود هواپيما هم سامانه پيشرفته اي قرار دارد كه به سامانه هشدار دقيقه آخر معروف است.
اين سامانه سيگنال هاي راديويي هواپيماهاي ديگر را دريافت مي كند تا مشخص سازد كه آيا به آنها نزديك تر از حد مجاز هستند يا نه. در صورت نزديك بودن بيش از حد دو هواپيما، اين سامانه به صورت خودكار به خلبان هشدار مي دهد.
اما با اينكه در صنعت هوايي، استفاده از فن آوري هاي جديد روز به روز گسترش مي يابد و استفاده از آن اجتناب ناپذير است، باز هم اين خلبان است كه بهتر از تمام فن آوري هاي موجود مي تواند در مواقع اضطراري تصميم درست را بگيرد و چه بسا گاهي توجه محض به سامانه هاي متعدد باعث بروز فجايعي بشود. مثل فاجعه هوايي جنوب آلمان. در اين سانحه سيستم هشدار دهنده هواپيما نزديكي شي مجهولي را به هواپيما اعلام مي كرد و از خلبان مي خواست كه ارتفاع بگيرد اما مركز كنترل زميني به خلبان مي گفت كه بايد ارتفاع خود را كم كند. خلبان هم بنا به گفته پايگاه كنترل زميني ارتفاع خود را كم كرد و فاجعه اتفاق افتاد.
اين فاجعه بخوبي روشن ساخت فن آوري هاي بسيار پيشرفته هم مي تواند اشتباه كند و نبايد صرفا بر آنها تكيه كرد.

يكي از مهمترين بخش هاي هر شبكه راديويي و تلويزيوني، قسمت هواشناسي است. هواشناسي به وسايل و تجهيزات بسياري احتياج دارد. اصلي ترين پشتيبان هواشناسان، ماهواره ها هستند كه اكثر تغييرات جوي را در كمترين زمان به زمين مخابره كرده و متخصصان با دريافت و بررسي آنها پيش بيني هاي لازم را ارائه مي كنند. ماهواره ها با اينكه ابزار لازمي هستند ولي كافي نيستند. براي اغتشاشات وتغييرات كوچك، احتياج به ابزارهاي دقيق و نزديكتر به هوا و جو هر منطقه اي است. اين كار به عهده هواپيماهاي مخصوص هواشناسي است كه با هر بار پرواز تمامي منطقه اي را كه در برد پروازي (Range) دارند زيرنظر مي گيرند.
به تازگي جديدترين هواپيماي تحقيقاتي پيشرفته هواشناسي با هزينه اي هنگفت ساخته شد. اين هواپيما هياپر(HIAPER) نام دارد.
هياپر در اواخر سال 2005 ميلادي ماموريت هايش را آغاز خواهد كرد و دانشمندان ديگر مي توانند با دقت بالايي تغييرات جوي و تغييرات سيستم هاي طبيعي زمين را زيرنظر بگيرند.
هياپر توسط موتورهاي جت مي تواند به ارتفاع 51هزار پايي برسد و بردي در حدود 7 هزار مايل دارد و به دليل قدرت موتور بالا، 5هزار و 600 پوند تجهيزات و وسايل هواشناسي را با خود حمل مي كند.
جيمزهانينگ رئيس انجمن ملي علم(NFS) مي گويد: برد، زمان پروازي، ارتفاع بالا و بهترين تجهيزات، از هياپر مدرن ترين هواپيماي تحقيقات پيشرفته را ساخته است. كريستالارنس مدير پروژه هياپر در مركز ملي تحقيقات اتمسفريك(NCAR) نيز درباره هياپر مي گويد: اين پرنده پيشرفته مي تواند دريچه هاي جديدي را براي دانشمندان علاقه مند به هواشناسي و زمين شناسي باز كند. هياپر به محققان اين امكان را مي دهد كه متر به متر زمين را تحت بررسي قرار دهند. در ليست ماموريت هايش، وضعيت آلودگي هوا و درياها نيز ديده مي شود و حتي به محض وقوع هر آتشفشاني خود را به بالاي سطح آن مي رساند. هم اكنون يك فروند از اين هواپيما در فرودگاه جفرسون در كلورادو قرار دارد تا خلبانان و تكنيسين هاي پرواز با آن بيشتر آشنا شوند. براي ساخت اين هواپيما، طراحي ها و مهندسي هاي بسيار دقيق لازم بود تا پايداري آن در هر شرايطي تامين شود، زيرا هياپر قرار است در شرايط جوي بسيار خطرناك قرار بگيرد و به همين دليل بايد از پايداري پروازي (Stability) بالايي برخوردار باشد. مسئوليت طراحي و مهندسي آن توسط چندين شركت مقتدر هوا فضايي مانند شركت هاي لاكهيدمارتين، هوافضاي گالف استريم و گروه مهندسان مشاور ه هوانوردي گرت (Garett) فراهم آمده. آنها توانسته اند هواپيماي بسيار مطمئني را طراحي كنند كه قيمت آن 5/81 ميليون دلار است.

ابوريحان محمدبن احمد، رياضيدان و فيلسوف بزرگ ايراني به سال 362 ه.ق متولد شد و در سال 440ه.ق چشم از جهان فرو بست. وي اوايل عمر را در خوارزم گذرانيد و سپس چندسال درگرگان، در دربار قابوس بن وشمگير به سر برد و كتاب(الآثار الباقيه) را با نام آن پادشاه تاليف كرد. محمود غزنوي در مراجعت به غزنين، ابوريحان را با چند نفر از فاضلان دربار خوارزم شاه به غزنين برد. ابوريحان در غالب غزوات محمود به هندوستان در ملازمت او بود و با دانشمندان و حكيمان هند مخالطت كرد و زبان سانسكريت را بياموخت و دايره معلومات خود را وسعت داد و مواد لازم را براي تاليف كتاب تحقيق ماللهند فراهم آورد. از آثار مهم او كتاب التفهيم است كه آن را به عربي و فارسي تاليف كرده است.
سلطان محمود و ابوريحان
هنگامي كه ابوريحان بيروني در غزنين بود، به حضور سلطان محمود رسيد. اطرافيان سلطان محمود به او گفتند: ابوريحان در علم نجوم آنچنان پيشرفت كرده است كه هيچ چيز بر او پوشيده نيست.
سلطان محمود گفت: وجودي كه بر او هيچ چيز پوشيده نيست آفريدگار است.
ابوريحان گفت: اگر سلطان قبول ندارد، مي تواند امتحان كند تا فضل و هنر پوشيده، عيان شود.
سلطان با خشم گفت: آنچه در ضمير و اراده دارم بازگو كن و بگو كه من از كدام يك از اين درهاي قصر بيرون مي روم. (آن كاخ 12 دروازه داشت)
ابوريحان اسطرلاب برداشت و طالع مسئله معلوم كرد و جواب را در كاغذي نوشت وگفت: جواب را پيدا كرده و در كاغذ نوشتم.
سلطان محمود دستور داد تا ديوار رو به روي قصر را خراب كردند و از آنجا بيرون رفت. هنگامي كه سلطان برگشت، كاغذ را از ابوريحان گرفت و آن را خواند. نوشته بود كه سلطان از هيچ يك از درها خارج نمي شود بلكه از شكاف روي ديوار خارج مي شود.
سلطان با خواندن آن بيشتر خشمگين شد و دستور داد تا ابوريحان را از بالاي قصر به پايين بيندازند.
يكي از وزيران سلطان دانست كه وي سخت عصباني است و ممكن است شفاعت ابوريحان را نپذيرد.
از اين رو پنهاني دستور داد تا در زير قصر مقداري پنبه و چيزهاي نرم بريزند تا موقعي كه ابوريحان را از قصر پايين مي اندازند آسيب نبيند. ابوريحان را از قصر پايين انداختند و همانطور كه پيش بيني مي شد، او آسيب نديد.
بعد از چند روز سلطان محمود از اين كار خود اظهار پشيماني كرد. آن وزير گفت: اگر سلطان امان دهد، ابوريحان را به حضور بياوريم.
ادامه دارد...