ا ولين كتابخانه تخصصي ادبيات فارسي در منطقه 14
هزاران كتاب در زادگاه فرهنگ معين
آزاده بهشتي
فضاي مقابل دو خانه از طريق چند پله از هم جدا شده، به طوري كه در مقابل هريك از آنها حوض كوچكي به سبك خانه هاي قديمي قرار دارد؛حوض هايي با كاشي هاي آبي و ماهي قرمز كه دل كندن از آنجا را برايمان دشوار مي كند
بوي كهنگي و تازگي درهم آميخته شده است. ميدان منتهي به كوچه بن بست از صداي هياهوي بچه ها پر است، صداي هياهو و بازي را پشت سر مي گذاريم، درست مقابلش مي ايستيم، مقابل جايي كه روزي در آن فرهنگ لغتي شكل گرفت كه اين روزها در بيشتر خانه ها و هر جايي كه با ادبيات و فرهنگ در ارتباط است، پيدا مي شود.
سال 1329 را به ياد نمي آوريم؛ روزي كه مرحوم دكتر معين به همراه همسرش، در كنار منزل پدر همسرش(اميرجاهد) ساكن شد و تا چندين سال (20 سال قبل از چاپ فرهنگ لغتش و 10 سال قبل از مرگش، يعني سال 1345) در همين محل ساكن بود. طي 5 سال قبل از فوت دكتر كه او در بيهوشي به سر مي برد، چند بار به منزل آورده شد. بعد از فوت دكتر، همسر دكتر تا بهمن سال 81 در منزل خود زندگي مي كرد تا اينكه دو سال بعد خانه براي تبديل شدن به موزه از سوي شهرداري خريداري شد.
خانه دكتر معين انتهاي خيابان بايزيد بسطامي در يكي از محلات قديمي تهران قرار دارد كه اين روزها رنگ و بوي تازه اي به خود گرفته است.
در سال 83 شهرداري منطقه 14 اين خانه را براي تبديل به موزه دكتر معين و امير جاهد از ورثه خريداري كرده و پس از بازسازي آن در اواخر بهمن ماه سال 83، با حضور شهردار وقت، دكتر محمود احمدي نژاد، اين مكان به كتابخانه تخصصي ادبيات فارسي و موزه دكتر معين تبديل شد كه بعدها به عنوان مركز فرهنگي غدير، تغيير كاربري داد. هرچند اين روزها مركز فرهنگي غدير- نامي كه در كنار كتابخانه و موزه دكتر معين براي آن انتخاب شده است- سوت و كور است، اما مسئولان اين مركز معتقدند با گذشت زمان فضاي لازم براي فعاليت هاي مختلف فراهم خواهد شد.
خانه از دو قسمت مجزا تشكيل شده كه يكي متعلق به امير جاهد، پدر همسر دكترمعين و ديگري محل سكونت دكتر و همسرش بوده است. هرچند دو ساختمان به هم چسبيده است، اما فضاي مقابل دو خانه از طريق چند پله از هم جدا شده، به طوري كه در مقابل هريك از آنها حوض كوچكي به سبك خانه هاي قديمي قرار دارد؛حوض هايي با كاشي هاي آبي و ماهي قرمز كه دل كندن از آنجا را برايمان دشوار مي كند.
در بازسازي خانه سعي شده تا از وسايلي استفاده شود كه به قدمت آن لطمه اي وارد نشود، هرچند دستگيره ها كه قدمتي 50 ساله داشته، با دستگيره هاي جديد جايگزين شده است، اما پنجره ها و درها از چوب هايي به سبك قديم است و سنگفرش هاي كف حياط و پله ها تا حدودي حفظ شده است.
پيش از اين قرار بود خانه دكتر معين به كتابخانه و موزه تبديل شود، اما زماني كه درخواست بازديد از موزه دكتر معين را كرديم، خانم حاج علي، راهنماي مركز، گفت: وسايل خاصي در موزه نيست، كاناپه، مبلمان و قفسه هاي كتاب، اجزايي هستند كه موزه را تشكيل مي دهند. كتاب هاي دكتر كه بيش از يكهزار جلد بوده، بعد از فوتش و به وصيت خود او به دانشگاه گيلان هديه شد، اما اينطور به نظر مي رسد كه ورثه دكتر معين به خاطر تغيير فعاليت، از اهداي ساير وسايل به مركز فرهنگي غدير براي تكميل موزه خودداري كرده است.
شعر، همايش، مداحي
منزل دكتر معين و امير جاهد و مركز فرهنگي غدير قرار بود تنها يك موزه و كتابخانه تخصصي باشد اما با وجود فضاي محدودي كه در اختيار مسئولان قرار گرفته، فعاليت هاي قابل توجهي در اين مركز انجام مي شود.
اين مركز در قسمت آموزش، فعاليت هاي خوبي داشته است. برپايي انجمن هاي ادبي، نويسندگي و خبرنگاري و كلاس هاي شعر براي نوجوانان و جوانان از جمله اين فعاليت هاست. اين مركز همچنين كلاس هاي ويژه اي را براي افرادي كه علاقه مند به مداحي هستند برگزار مي كند. برگزاري همايش هاي اجتماعي- فرهنگي با همين تم كه يكشنبه هاي هر هفته با عنوان همايش نوانديشان جوان برگزار مي شود، از ديگر فعاليت هاي جانبي مركز فرهنگي غدير و موزه و كتابخانه تخصصي دكتر معين محسوب مي شود.
كتابخانه اي با ظرفيت
3هزار جلد
اما آنچه بيش از همه در مورد منزل دكتر به آن تاكيد شده، تبديل آن به موزه و همچنين كتابخانه تخصصي ادبيات فارسي است. كتابخانه تخصصي ادبيات فارسي چندي پيش همزمان با برگزاري مراسم بزرگداشت سي و چهارمين سال درگذشت دانشمند و محقق فرهنگ وادب ايراني، دكتر معين به روي اهل و فرهنگ و ادب فارسي گشوده شد.
اين كتابخانه داراي ظرفيت 3هزار جلد كتاب است كه تا به حال 600 عنوان از كتاب هاي تخصصي آن تهيه شده است.
جهاني، مسئول كتابخانه در مورد وضعيت كتابخانه مي گويد: نرم افزارهاي مورد نياز تازه وارد كتابخانه شده است و رده بندي كتاب ها با نصب نرم افزارها آغاز خواهد شد و پيش بيني كرده ايم كه كتابخانه اواخر مردادماه به بهره برداري برسد. ادبيات فارسي، شعر و كتاب هاي ادبي با گرايش هاي آئيني و دفاع مقدس از جمله موضوعات كتاب هايي است كه براي كتابخانه در نظر گرفته شده است. حسين باقري، شهردار منطقه 14 نيز با اشاره به هزينه 5ميليارد ريالي تملك، بازسازي و تبديل خانه مرحوم دكتر محمدمعين و امير جاهد به كتابخانه تخصصي ادبيات فارسي، گفت: ايران اسلامي داراي مفاخر ارزشمندي است كه رعايت شأن و منزلت آنان با اجراي برنامه هايي در حفظ آثار به جا مانده اعم از ابنيه، دست نوشته و وسايل شخصي آنها از جمله اهداف مديريت شهري شهرداري تهران است. به گفته او: مركز فرهنگي غدير طي دو مرحله براساس اهداف تعريف شده فعاليت خود را آغاز كرده كه مرحله اول آن در زمينه برگزاري كلاس هاي مرتبط با شعر و ادب و مرحله دوم آن به عنوان كتابخانه تخصصي و همراه با به نمايش گذاردن آثار و لوازم شخصي استاد برجسته ادبيات فارسي است.
|