Hamshahri Newspaper

علي شاكري
راهيابي نماينده بسكتبال ايران به فينال نخستين دوره ليگ بسكتبال غرب آسيا بهانه گفت وگو با مهران شاهين طبع- سرمربي جوان صباباتري- است. صباباتري و شاهين طبع در فصلي كه گذشت، يكه تاز عرصه بسكتبال ايران و منطقه بودند. اگر چه اين تيم در مرحله نهايي رقابت هاي قهرماني آسيا در كويت با مصدوميت ناخواسته مهره كليدي اش «پيتس» به مقام پنجم بسنده كرد، اما اكنون با روشن  شدن تكليف بازي پنجم فينال غرب آسيا، صباباتري تنها يك قدم تا كسب عنوان قهرماني اين مسابقات فاصله دارد. صباباتري در سال ۸۴ در هر دو ليگ برتر تهران و ايران روي سكوي قهرماني رفت كه در اين موفقيت ها، شاهين طبع سهم به سزايي داشت. او يكي از اضلاع مربع مربيان علم گراي بسكتبال امروز ايران است. او بر اين عقيده است كه بسكتبال باشگاهي در بي ثباتي است و در واقع ثبات آن مثل واليبال در گرو ثبات فوتبال است. اين گفت وگو به حاشيه ها و متن موفقيت بسكتبال در كشور پاسخ مي دهد.
*بسكتبال چه جايگاهي در ورزش كشور دارد؟
- هنوز جايگاه بسكتبال در كشور ما ثبات لازم را پيدا نكرده و تنها مي شود در اين زمينه در ميان رشته هاي ورزشي به فوتبال اشاره داشت كه به ثبات نسبي دست پيدا كرده است. شايد واليبال هم به لحاظ ثبات، چند قدمي از بسكتبال جلوتر است. هرساله شاهد يك بي ثباتي در بسكتبال هستيم و در بسياري از باشگاه ها هم اين ثبات بستگي به موقعيت فوتبال دارد. به عنوان مثال مي توان از باشگاه پيكان ياد كرد. البته در برخي از جاها نيز وجود افراد واليبالي و بسكتبالي به چرخ حركت اين دو ورزش كمك مي كند ولي اين واقعيت را نمي توان كتمان كرد كه به لحاظ فناوري، بسكتبال ما راهي طولاني در پيش دارد. اما اخيراً به لحاظ سخت افزاري و وسايل استاندارد، شرايط خوبي پيدا كرده است. ثبات مديريت و اختلاف نظر، موانع اصلي به شمار مي روند.
* راه اندازي مسابقات غرب آسيا اين موقعيت را پديد آورد كه بتوان مقايسه اي ميان تيم هاي بسكتبال ايران و كشورهاي همسايه به خصوص لبنان داشت. به عنوان مثال «ساجس»- حريف فيناليست صباباتري- از نظر امكانات چه تفاوتي با تيم بزرگ ما داشت؟
- ساجس باشگاهي است كه در سال ۱۹۴۶ تأسيس شده است. سالن اختصاصي آنها درست وسط شهر بيروت و در منطقه پرجمعيتي واقع است تا دسترسي تماشاگران براي ديدن بازي ها راحت باشد. آنها هيچ سالي نبود كه در بسكتبال، تيم نداشته باشند. امكانات سالن آنها بي نظير است. هر آنچه كه يك سالن استاندارد بايد در اختيار داشته باشد، در اين سالن موجود است. مسئولان بسكتبال ما اين امكانات را از نزديك ديده اند. تفكرات آنها كاملاً نسبت به موضوع ورزش، حرفه اي است.
* سوريه و اردن چطور؟ آنها چه موقعيتي دارند؟
- تيم «الجلا»ي سوريه يكي از زيباترين سالن هاي شهر حلب را دارد. در بازي هاي مرحله اول غرب آسيا كه صباباتري بازي هاي خود را در اين شهر انجام داد، سالني بود با امكانات عالي و البته اين موضوع فقط در مورد «الجلا» صدق نمي كند؛ ساير باشگاه ها هم كم و بيش داراي چنين امكاناتي هستند. آنها به لحاظ سازماندهي مسابقات باشگاهي هم از ما جلوترند.اردن هم شرايط استثنايي دارد. با وجود آنكه كشوري كوچك و فقير است، تيم هاي بسكتبال آن از شرايط و ثبات خوبي بهره مند هستند.
*چرا در مرحله نهايي مسابقات باشگاه هاي آسيا در كويت موفق نبوديد؟
- ما بد آورديم؛ بازيكنان ما كاملاً خسته بودند و آسيب ديدگي «پيتس» هم كار دست ما داده بود. ضمن آنكه مسابقات باشگاه هاي آسيا، ديگر بازي هاي باشگاهي نيست و همه تيم ها از الريان قطر گرفته تا فستلينك اردن كه قهرمان شد، با تيم ملي و نفرات زبده خارجي آمده بودند. البته آقاي مشحون- رئيس فدراسيون بسكتبال- هم دست ما را باز گذاشت، اما ما با توجه به تجربه مسابقات دوره قبل در فيليپين، نمي خواستيم در صورت ناكامي، روحيه ملي پوشان كمكي ما آسيب ببيند.
* در مورد نيمه تمام ماندن بازي چهارم ساجس و صباباتري و سرنوشت قهرماني اولين دوره ليگ غرب آسيا توضيح بدهيد؟
- قهرماني در اين بازي ها حق مسلم تيم ماست. ساجس با به كارگيري همه ترفندهايش ناكام بود و حتي حمايت هاي بسكتبال غرب آسيا هم كفايت نكرد. لبناني ها خوب مي دانستند كه در بازي پنجم در تهران هم شكست خواهند خورد و تيم خود را بيرون كشيدند.
* مبلغ قرارداد با بازيكنان خارجي در فصل پيش چقدر بود؟
- ما ۶ماهه ۵۰هزار دلار بستيم. اگر فصل مسابقات بيش از اين مدت به طول بينجامد، به همان نسبت قرارداد اضافه خواهد شد. اگر زمان فصل مسابقاتي ما كاهش پيدا كند، هزينه ما نيز كمتر خواهد بود. البته بايد قبول كرد قيمت بازيكنان خارجي از بازيكنان برجسته ايران كمتر است.
* آيا مي شود ارزان تر از اين هم با بازيكنان خارجي قرارداد بست؟
- البته شرايط اجتماعي ما و محدوديت هايي كه در جذب بازيكنان خارجي داريم، اين بازيكنان را با مبالغي ارزان تر جذب كردن كار سختي است. مثلاً لبناني ها همين بازيكنان را با مبلغي پايين تر براي باشگاه هاي خود استخدام مي  كنند. البته بازيكني مثل «آندره پيتس» شرايط كشوري مثل ايران را براي بازيكنان خارجي به دليل تمركز بيشتر روي تمرينات و مسابقات، مناسب تر از ديگر كشورهاي همجوار ما ارزيابي مي كند.
* بازيكنان شما در NBA هم سابقه بازي داشته اند؟
- آندره پيتس نه، ولي جوزف گارس مدتي را با تيم تورنتو گذرانده است. البته بازيكنان با سابقه بازي در NBA بسيار قوي تر از اين بازيكناني هستند كه در ليگ ما مشغول بازي بودند.
* چندي قبل صحبت از حضور حامد حدادي و جابر روزبهاني در NBA بود. به نظر شما آيا اين دو در اندازه بازي در اين مسابقات بودند؟
- حامد حدادي مي توانست؛ البته قبل از آسيب ديدگي دستش و به همين خاطر بسكتبال ايران سرمايه بزرگي را از دست داد، اما جابر روزبهاني مي بايست براي ورود به NBA از كالج ها شروع مي كرد و پس از كسب تجربيات لازم، اين توانايي را پيدا مي كرد. اما اينگونه نشد و هر دو فعلاً در ايران هستند.
* چرا تيم جوانان ما دچار نزول ناباورانه اي شده است؟
- تيم هاي قبلي جوانان كه نايب قهرمان و قهرمان آسيا شدند، اصلاً با اين تيم كنوني قابل قياس نيستند. اعضاي آن دو تيم از فيزيك مناسب تري برخوردار بودند و ديگر اين كه سال ها با بازي در كنار هم، چشم بسته همديگر را در زمين پيدا مي كردند.از سوي ديگر مربيان، آزادي عمل خوبي داشتند. شبانه روز كار كرديم؛ هم به خاطر آبروي خودمان و هم براي حفظ آبروي بسكتبال. براي گروه مربيان، تعطيلي و حتي پنج شنبه و جمعه هم معنا نداشت، اما آن حركت ما يك ايراد كلي نيز داشت.
* آيا به صرف ملي پوش بودن مي توان يك مربي خوب شد؟
- اصلاً اين جوري نيست، بزرگترين ضربه را اتفاقاً در ورزش از چنين ديدگاهي مي خوريم. اينكه به صرف آنكه شاهين طبع ۱۲سال بازيكن تيم ملي بود، سكان هدايت آن را به او مي سپاريم. اين فرد بايد برود آموزش مربيگري ببيند و روش تدريس را بياموزد و نتيجه آن مي شود كه پس از چند ماه و چند سال همه چيز رنگ تكرار و يكنواختي به خود مي گيرد.
* شما از دستياران خود راضي بوديد؟
- اين واقعيت را كتمان نمي كنم كه ما وقتي تيم را مي بنديم، در همه مراحل چه بازي هاي داخلي و چه آسيايي از وجود همان نفرات بهره مي گيريم اين در حالي است كه بايد براي هر مرحله برنامه و استراتژي جداگانه اي داشت.همان كاري كه ديگر تيم هاي حاضر در مرحله نهايي مسابقات قهرماني آسيا از جمله الجلاي سوريه و فستلينك اردن كردند، آنها هم مربيان و هم بازيكنان خود را در اين بازي ها عوض كردند به خاطر آنكه در سطوح بالاتر نياز به مربي و هم بازيكن قدرتمندتر هست. متاسفانه در ايران هم اكنون جايگاه مربي هم گمشده است، ما يك سرمربي داريم و مربي. خيلي از مربيان ما هنوز با وظايف خود آشنا نيستند. ما وقتي با چنين مشكلي مواجهيم، فكر مي كنم تيم خوبي را در گروه مربيان بستيم.
* نقش محمودپورشرفي در تيمتان چه بود؟
- او پيشكسوت بسكتبال است، حضور چنين مربياني در كنار نيمكت يك غنيمت است. او مرد اخلاق است، از تجربيات او در زمينه آرامش بخشيدن به نيمكت خوب استفاده كرده ايم. من خودم در همين چند سال گذشته تمام موهايم سفيد شده است، به هر حال نبايد زحمات مردان با تجربه را به راحتي فراموش كرد. من خودم خيلي چيزها از او ياد گرفته ام.
* آيا به آرزويي كه در كار مربيگري داشته اي، رسيدي؟
- در دوران بازيگري بهترين مقام آسيايي كه داشتم مقام چهارمي جام ملت هاي آسيا در اندونزي بود. هميشه آرزو داشتم كه در لباس مربيگري بتوانم با تيم ايران روي سكوي قهرماني ظاهر شوم. هنگامي كه در سال ۲۰۰۴ مسابقات جوانان آسيا در دو سويم مربيان چين و كره قرار گرفتند، از شوق در پوست خود نمي گنجيدم. هميشه به دنبال تحول بودم و از اينكه به كشورهاي عربي مي بازيم ناراحت بودم. هنوز هم دوست دارم با تيم جوانان يك بار ديگر آن خاطرات خوب را تكرار كنم. مطمئن هستم با كار و تلاش مي توان آرزوها را جامه عمل پوشيد. جالب آنكه هرگز در تيم من از بازيكنان صغر سني خبري نبود.
* چگونه مي توان از مشغله فدراسيون كاست؟
- تشكيل اتحاديه باشگاه ها يكي از راه هاست. ايجاد سازمان ليگ كه مي تواند با هماهنگي فدراسيون در زمينه قوانين، جذب بازيكن و برگزاري مسابقات از بار فعاليت سنگين فدراسيون بكاهد و دست آنها را براي تصميم گيري هاي مهم و سياستگذاري كلان باز بگذارد. چه بخواهيم، چه نخواهيم، مطمئنا در سال هاي آينده اين اتفاق خواهد افتاد.البته در تمامي اين تصميم گيري ها فدراسيون جدا از نظارت از حق «وتو» هم مي تواند برخوردار باشد. اين حرف شايد در حال حاضر حرف سنگيني باشد، اما همانگونه كه در ساير رشته هاي ورزشي اتفاق افتاد، اين امر در سال هاي آينده رنگ تحقق به خود خواهد گرفت. فدراسيون هم اكنون سخت درگير آماده سازي تيم ها براي مسابقات مختلف بين المللي است و مشغله زياد دست و پاي مسئولان بسكتبال را براي بهبود كيفي اين ورزش بسته است.
* استقبال سرمايه گذاران در سال هاي اخير در بسكتبال چگونه بود؟
- به نظر من بايد دست سرمايه گذاران را در ورزش و در بسكتبال باز گذاشت و به آنان اختيار داد كه خودشان با اتخاذ قوانين به يك نقطه مشترك برسند. در چنين فضايي هم بسكتبال رشد خواهد كرد و هم باشگاه ها شكل واقعي به خود خواهند گرفت. سرمايه گذاري در بسكتبال نبايد باعث نابودي باشگاه ها شود بلكه بايد با قوانين صحيح و با كمك اتحاديه به آن جهت داد.
* هم اكنون مربيان ايراني چگونه با دانش روز حركت مي كنند؟
- البته چند كلينيك مربيگري در سال هاي اخير تشكيل شد، اما الان NBA، اينترنت و از خود فيبا (FIBA) مي توان اطلاعات لازم را گرفت. من خودم فقط به گذشته اكتفا نمي كنم، اكنون با چند كليدواژه مي توان با ايميل و برقراري ارتباط با مربيان بزرگ از آنان كمك گرفت.
* آيا شما دوست نداري با كار در كنار تيم هاي مطرح جهان، از نزديك با ريزه كاري مربيگري آشنا شوي؟
- چرا، سال گذشته با كمك سعيد ارمغاني قرار بود در كلينيك ويژه مربيگري در صربستان شركت كنم كه به لحاظ مشغله در باشگاه ممكن نشد.البته بيكار ننشستم، مكاتباتي با تيم هاي خارجي داشتم كه در حال بررسي سابقه من هستند كه اگر بتوانم ۳۰ تا ۴۰ روز در كنار آنها بگذرانم. يا به عنوان مربي تمريني يا اگر نشد به عنوان يك مشاهده كننده مجوز لازم را بگيرم.
* به عنوان يك مربي باتجربه براي بهبود و ارتقاي كيفيت ليگ برتر چه پيشنهادي داري؟
- ابتدا بايد سقف تيم هاي شركت كننده را كاهش داد؛ علت هم دارد، تيم هايي كه سرمايه گذاري بيشتري كرده و بازيكنان بهتري گرفته اند با تيم هايي كه در اين زمينه سرمايه گذاري كمتري كرده و بازيكنان به نسبت ضعيف تري گرفته اند حضورشان در يك دسته حاصلي جز سرخوردگي نخواهد داشت و ايجاد انگيزه چنداني هم در نزد تيم ها مشاهده نخواهد شد. از برخورد تيم هاي بزرگ با بازيكنان خارجي و بازيكنان برجسته داخلي با تيم هايي كه با هزينه تربيت بدني و بازيكنان داخلي متوسط شكل گرفته اند هيچ عايدي نصيب بسكتبال نمي شود.با اين اقدام هم زمان را هدر نخواهيم داد و هم از بعد مسافت طولاني و خستگي مفرط تيم ها كاسته خواهد شد. طبقه بندي تيم ها براي ايجاد انگيزه بيشتر بايد حتماً مورد توجه برنامه ريزان ليگ قرار گيرد و به بهانه پوشش دادن تمام مناطق كشور فرصت لازم حضور در تورنمنت هاي معتبر و استراحت بيشتر را از تيم هاي بزرگ سلب نكنيم. به عنوان مثال در ليگ برتر اردن ۶ تيم و در ليگ برتر لبنان ۸ تيم حضور دارند.هم اكنون تورنمنت هاي معتبر همه ساله در منطقه انجام مي شود كه تيم هاي مطرح ما به دليل درگيري طولاني با ليگ جواب منفي به دعوت ها مي  دهند.
* اين اقدام به سود بسكتبال ملي ايران هم خواهد بود؟
- بله، چرا كه زمان بيشتري براي حضور مقطعي نفرات ملي پوش فراهم مي شود و همواره تيم هاي ملي در شرايط خوب قرار خواهند گرفت.
* آيا تقويم بازيهاي باشگاهي ما منطبق بر تقويم فدراسيون جهاني و آسيايي است؟
- خير، ما بايد حتماً اين انطباق را به وجود بياوريم، اگر با تقويم فدراسيون جهاني نشد، حداقل با تقويم بسكتبال منطقه خود حركت كنيم. چرا كه در حال حاضر كشورهاي عربي سكاندار بسكتبال منطقه هستند و آنها حتي ۶ ماه به گونه اي برنامه ريزي مي كنند كه بتوانند در همه بازيها حاضر باشند و ۶ ماه ديگر را فرصت بازيابي و تمرين براي تيم ها قرار مي دهند. اكنون تيم هاي ما اصلاً چنين شرايطي را دارا نمي باشند.
* براي جذب بازيكنان خارجي چه پيشنهادي داري؟
- اعتقاد به ايجاد يك گروه كارشناسي داريم، اگر اتحاديه باشگاه ها داشته باشيم چه بهتر. اگر دوهزار دلار دستمزد به بازيكن خارجي مي دهيم به همان نسبت بتوانند به بسكتبال ما فايده برسانند.