ايرانيان زندگي با آميخته چاي ،
صادرات و فراوري مشكلات و توليد و كشت وضعيت تاريخچه ،
ايران در چاي
 
توليد داخل در ايران مردم مصرفي چاي از تن هزار حدود 70
مي‌گردد وارد خارج از نيز تن هزار و 30 مي‌شود
درآمد پيش
دهها...و گپ و چاي چاي ، پول پهلو ، قند چاي چايخانه ،
گرفته‌اند جاي ما ملي فرهنگ در چاي با مرتبط واژه و كلمه
نوشيدني اين درآميختگي ميزان به مي‌توان وسعت اين با و
به چاي اما.پي‌برد ايران مردم زندگي با محبوب و فراگير
اقتصادي مهم كالاي يك بودنش ، فراگير و گسترده مصرف دليل
برخي اقتصادي زندگي كه طوري ، به مي‌شود محسوب نيز
و (سيلان) سريلانكا جمهوري جمله از آسيا جنوب كشورهاي
است وابسته چاي به بالايي درصد با هندوستان ، پهناور كشور
كشاورزي ، از وسيعي پهنه در مي‌توان را وابستگي اين و
از.كرد جست‌وجو صادرات و تجارت تا كارگاهي حرفه‌هاي
در محصول اين پرورش و كشت ايران ، به چاي ورود زمان
قابل شمار اكنون و يافت رونق ما كشور شمالي استان‌هاي
مختلف مراحل در كار با را خود حرفه ايران مردم از توجهي
و عرضه و بسته‌بندي و برداشت تا كشت از چاي محصول فرآوري
در ديرباز از ما كشور.كرده‌اند استوار آن صادرات و فروش
داخلي محصول زيرا است ، بوده خارجي چاي كنندگان وارد زمره
گسترش با اما.است نبوده مردم نياز پاسخگوي تنهايي به
تامين از بيشتري سهم داخلي محصول ايران شمال در چاي كشت
دليل به ديگر سوي از.است شده دارا را مردم داخلي نياز
در كه محصولاتي طعم و عطر از كنندگان مصرف رويگرداني
چاي رفته ، كار به شيميايي مواد و گوناگون اسانس‌هاي آنها
زمينه و است كرده پيدا بسياري خواستاران ايران طبيعي
گزارش.است شده فراهم ايران چاي صادرات بازار رونق براي
.داده‌ايم اختصاص ايران چاي كنوني وضعيت به را حاضر
طبق ولينيست معلوم دقيق طور به چاي پيدايش زمان
در پيش سال هزار وحشي ، 5 چاي بوته‌هاي مورخين ، تحقيقات
از آن گسترش و است شده پيدا "تسه‌كيانگ يانگ" دره در چين
جنوب از و "كيانگ تسه يانگ رودخانه" علياي قسمت تا شمال
ايالت به شرق از و هند آسام تا غرب در و هندوچين تا
.است بوده جنوبي چين در "نيان"
فقط نوزدهم قرن تا چهارم قرن از چايسازي و چايكاري صنايع
بازرگانان توسط اروپائيان.است داشته رواج چين در
و جاوه) هلند و هند و چين كانتون در كه هلندي و پرتغالي
.پي‌بردند چاي مصرف به بودند مستقر (اندونزي در سوماترا
انگليس شرقي هند كمپاني پرتغال ، امپراطوري ازفروپاشي پس
و پرتغاليها دست كم كم و يافت راه هند قاره شبه به
جنوب و جنوبي آسياي و هند و چين بازارهاي در را هلنديها
محدود چين در انگليس مستعمرات تدريج به.كرد كوتاه شرقي
و جاوه در هلند و (سريلانكا) سيلان و هند در انگليس و شد
.پرداختند چاي توليد و كشت به (اندونزي) سوماترا
ايران در چاي تاريخچه *
سال 1262 در بار نخستين موجود ، مدارك و اسناد براساس
به شخصي قاجار ، شاه ناصرالدين سلطنت با مقارن شمسي هجري
ولي كرد آغاز را ايران در چاي كشت اصفهاني محمدحسين نام
سال در اينكه تا.ننمود كسب موفقيتي نامعلوم عللي به
به ايراني علاقه‌مند شخصيت‌هاي از يكي شمسي هجري 1278
هند در ايران سركنسول عنوان به كه محمدميرزا مرحوم نام
و چايكاري فنون و علوم فراگيري با مي‌نمود وظيفه انجام
نهال و بذر زيادي مقدار ورود به اقدام خشك چاي توليد
بررسي از پس كاشف‌السلطنه مرحوم.نمود چاي ريشه‌دار
را (مازندران و گيلان) كشور شمال مناطق هوايي و آب وضعيت
چاي باغ اولين سرانجام داده ، تشخيص مناسب چاي كشت براي
در و لاهيجان سر چهارهانه كوه سرسبز دامنه‌هاي در را
احداث شمسي هجري سال 1279 در "تنكابن كلديه شعيب" قريه
همت با سال اين در كشور چاي باغ اولين ترتيب بدين نمودو
برگ تبديل منظور به و گرديد احداث سياسي رجل اين والاي
تلاش با نيز چايسازي كارخانه اولين خشك ، چاي به چاي سبز
چاي كارخانه نام به سال 1311 در كشور چاي دست‌اندركاران
نامگذاري فجر كارخانه نام به اكنون كه (لاهيجان دولتي)
.گرديد تاسيس است ، شده
ايران در آن توليد نحوه و چاي مصرف *
كشور چاي سازمان از آمده به‌دست اطلاعات و آمار طبق
مصرف خشك چاي تن هزار تا 100 حدود 90 ما كشور در ساليانه
داخل در رقم اين از تن هزار تا 70 حدود 65 در كه مي‌شود
درصد تا 85 و 80 مي‌گيرد قرار مردم مصرف مورد و توليد
و مي‌گردد تامين خودمان كشور توليد از داخلي مصرف نياز
نياز رفع واردات طريق از نيز درصد تا 20 حدود 15 در رقمي
.مي‌شود
داخل در كشور نياز از توجهي قابل درصد اينكه علي‌رغم
خارجي چاي مصرف سمت به مردم گرايش اما مي‌شود توليد
مسئله اين با خود اطراف در وفور به ما و بالاست بسيار
ما فرهنگ در كه است اي نوشيدني چاي.هستيم مواجه
روزانه و است شده برخوردار ويژه‌اي جايگاه از ايرانيان
استفاده نوشيدني اين از ناخواسته يا خواسته بارها
نوشيدني اين مورد در نكات از برخي به پرداختنميكنيم
.نيست لطف از خالي سنتي
چاي قرص پروپا طرفداران از و ساله مردي 65 محرابي اصغر
چاي مصرف علت مورد در وي.است..و رنگ خوش طعم ، خوش
وسايل و نوشيدني‌ها جمله از چاي":مي‌گويد چنين خارجي
در اگر.است اهميت حائز بسيار من نظر از كه است پذيرايي
امكاني گونه هيچ ما مهمان ، يك از پذيرايي ملزومات
چاي فنجان يك وسيله به تنها و نباشد فراهم برايمان
و مرغوب نوع از كه بهتر چه كنيم ، پذيرايي وي از بتوانيم
.شود استفاده آن كيفيت با
به است مرغوب آنچه يا ايراني چاي كه بگويم بايد متاسفانه
توليد از كلي طور به اينكه يا و نمي‌رسد مردم دست
.نباشد اينگونه اميدواريم البته.نيست برخوردار باكيفيتي
هيچگاه برسد مردم دست به مرغوب جنس اگر مي‌كنم تصور من
ايراني هر زيرا.نمي‌افتند آن خارجي نوع تهيه فكر به
كشورش ، محصولات و كشور به ارزش‌گذاري دليل به "قطعا
بودن پايين اما.ندارد علاقه‌اي خارجي اجناس به "قلبا
".مي‌كشاند خارجي محصولات سوي به را مردم كيفيت ،
سازمان مديرعامل و مديره هيات رئيس نجفي محمدعلي دكتر
نكته":مي‌گويد چنين داخلي چاي توليدات مورد در كشور چاي
دارد وجود كشور در خارجي چاي مصرف با ارتباط در كه مهمي
تغيير به منجر خارجي چاي بي‌رويه واردات:كه است اين
عادت خارجي چاي طعم به اينكه از بيشتر مردم و شده ذائقه
آنها افزودني مواد و اسانس‌ها و عطرها به باشند كرده
مطرح را بحث دو مي‌توانيم ما زمينه اين در.خوگرفته‌اند
بد چاي اينكه دوم و مي‌شود توليد بد چاي اينكه يكي.كنيم
.دارد نامناسبي توزيع و مي‌رسد مردم دست به
اين مدعي من.هستند جدا هم از و بحث قابل مقوله دو اين
است ، برخوردار خوبي كيفيت از داخل توليد چاي كه نيستم
اثر بر مردم از بسياري ذائقه كه مي‌دانم را اين ولي
پيدا تغيير اسانس‌دار و معطر وارداتي چاي از استفاده
.نمي‌دانند را واقعي چاي طعم زيادي افراد و است كرده
داخل در آن فروش و چاي توزيع و بازاريابي ديگر ، مساله
كه آمده پيش بسيار و نيست برخوردار خوبي وضعيت از كه است
دست به و مانده انبارها در طولاني زمان مدت براي چاي
محصول اين تا است شده سبب مساله هميناست نرسيده مردم
".بدهد دست از را خود تازگي و كيفيت
بسته‌بندي‌هاي طرفي از":مي‌افزايد ادامه در همچنين وي
به چاي كيفيت كاهش در ديگري عامل غيربهداشتي و نامناسب
رنگ و طعم و چاي از بايد خوب بسته‌بندي يك.مي‌آيد شمار
مشكل زمينه اين در ما متاسفانه كه كند محافظت آن بوي و
.داريم
در آن توزيع و چاي مصرف كه است اين ديگر طرح قابل مساله
گذشته سال در هندوستان "مثلا.باشد دست يك بايد كشور
بيش مقدار اين از.كرد توليد سياه چاي تن هزار حدود 865
چاي اينكه جالب و رسيد داخل مصرف به تن هزار از 635
آن از بودند مجبور همه و بود دست يك داخل در مصرفي
داراي كه توليد ميزان اين درصد حدود 20.كنند استفاده
يا مجاز عطرهاي و اسانس كردن اضافه با بالاست ، كيفيت
كشورها ديگر مردم يا ما دست به و مي‌شود صادر غيرمجاز
ما كشور در كه است اين مثال اين ذكر از من هدف.مي‌رسد
".دارد وجود نيز كيفيت با و مرغوب چاي ميزان همين
ايران در چاي كشت و توليد مشكلات *
با و است گرمسيري نيمه و گرمسيري محصولات جمله از چاي
مخصوصي اسيدي خاك به نياز محصول اين ويژگي‌هاي به توجه
و بالا رطوبت داراي بايد نيز چاي رشد محيط همچنين و دارد
هوا حرارت درجه و ميلي‌متر سالانه 1200 بارندگي ميزان
درجه حداكثر 35 و درجه صفر منهاي كم دست بايد نيز
جنوبي كرانه و البرز حاشيه سبز نوار.باشد سانتي‌گراد
.است ويژه شرايط اين داراي خزر درياي
نقاط از بعضي در محصول اين كشت كارشناسان ، تحقيقات طبق
.مي‌باشد امكان‌پذير نيز كردستان همانند كشور
هزار از 34 بيش حاضر حال در كشاورزي مسئولان گفته به
با و دارد اختصاص چاي كشت به كشور كل زمين‌هاي از هكتار
حدود در است قرار گرفته صورت قبل از كه مطالعاتي به توجه
سازمان توسط كشور شمال موجود زمين‌هاي از هكتار هزار 10
.شود داده اختصاص چاي كشت به طبيعي منابع
پراكندگي چاي ، كشت اراضي بودن كوچك كارشناسان گفته بنابه
بودن انحصاري آنها ، تناسب عدم و كارخانه‌ها و باغات
توليدي ، چاي سرنوشت در مشاركت عدم كشور ، توزيع سيستم
در يارانه چاي توزيع اخير ، سالهاي در چاي بي‌رويه واردات
.است محصول اين مشكلات عمده‌ترين از وسيع سطح
بيان اينگونه را چاي توليد مشكلات برخي نيز نجفي دكتر
دارد ، چاي محصول كه حساسيتي علت به اكنون هم":مي‌كند
خاصي اهميت از كارخانه به شده چيده سبز برگ انتقال بحث
عنوان به دولت كه شده باعث حساسيت ايناست برخوردار
و سياستگذاري از غير چاي سازمان.كند عمل امور متصدي
بخش كارخانه‌هاي اقتصاد ، شوراي مصوبه براساس آن تعيين
از 100 بيشتر امسال "مثلا.مي‌كند اجاره را خصوصي
در (134) ايران چاي كارخانه‌هاي كل تعداد از كارخانه
كارمزد صورت به كارخانه‌ها ، اين اجاره.است دولت اجاره
سبز برگ تبديل مقدار مقابل در كارخانه‌داران يعني است ،
".مي‌كنند دريافت دستمزد سياه چاي به
دارد ادامه
|
