| شماره 2633 ،27 Jan 2002 يكشنبه 7بهمن 1380 ، |
|
|
|
قطره‌اي‌ثقلي آبياري شيوه از انتقاد به پاسخ
شد محقق چگونه كشاورزي آبياري شيوه در انقلاب 
از بهتر بهره‌برداري اهميت به اشاره با پيش شماره در آب از درصد كه 94 كشاورزي بخش در خاصه كشور آب منابع از كارشناسان انتقادات برخي مي‌كند ، مصرف را كشور موجود و آبياري شيوه در انقلابي كه - ثقلي قطره‌اي آبياري شيوه پاسخ در و مطرح - مي‌شود محسوب آب از بهينه بهره‌برداري ابداع قطره‌اي آبياري كه است سال از 65 بيش كه شد گفته تاثير آب ، صرفه‌جويي در آن فراوان اهميت بر علاوه و شده توليدات بردن بالا و گياهان رشدونمو بر نيز زيادي بسيار .است داشته كشاورزي درختان و گياهان برپاي آهستگي به آب قطرات روش اين در نياز مواقع در تنها و نشود خاك شستن سبب تا مي‌شود جاري نوسان‌هاي و شوك بروز از و مي‌شود رسانده آب گياه به .مي‌شود آن‌جلوگيري رشد در شديد آبياري قطره‌چكان‌هاي كه بوده آن در روش اين مشكل اما آب كه چرا باشند گشاد روزنه‌هايي داراي نمي‌توانستند روزنه‌ها بودن كوچك و شود خارج آنها از فشار بدون بايد آب در محلول مواد به‌دليل آنها سريع سببگرفتگي نيز كار از را سيستم اين كوتاهي مدت از بعد و مي‌شود .مي‌اندازد روش توضيح در ثقلي قطره‌اي آبياري روش مبدع معراجي مهندس كه است اهميت حائز بسيار نكته اين:مي‌گويد خود ابتكاري روزنه قطر از 1/0 بيشتر درشتي با آب در معلق مواد بدانيم مواد و مي‌شوند قطره‌چكان‌ها گرفتگي سبب قطره‌چكان‌ها ، بر ميكرون تا 150 بين 50 ضخامتي يك تا نيز آب در محلول مورد دو هر در كه مي‌كنند رسوب قطره‌چكان‌ها جدار روي گرفتگي ميزان باشد ، زياد قطره‌چكان‌ها قطر اگر .رفت خواهد بين از حتي و يافت خواهد كاهش فوق‌العاده باشد ، ميكرون قطره‌چكان 1500 روزنه قطر اگر مثال به‌عنوان سبب ريز ماسه‌هاي حتي و سيلت و لاي مانند معلق مواد آب در محلول املاح رسوبگذاري همچنين و نشده آن گرفتگي شد ، نخواهد آن انسداد سبب نيز ميكرون ميزان 150 به با رودخانه‌ها آب كنيم فرض اگر حالت بدترين در بنابراين قرار استفاده مورد آبي منبع به‌عنوان زياد معلق مواد يك توسط را ميكرون از 80 درشت‌تر موادمعلق مي‌توان گيرد ، جدا دارد ، كمي بسيار هزينه كه ثقلي رسوبگير كوچك حوضچه سيستم به نيازي ديگر روزنه ، بودن گشاد با طبعا و نمود روزنه‌هاي تنگي ضمنا نيست ، مركزي فيلتراسيون و داشت همراه به نيز را ديگر بزرگ مشكل يك قطره‌چكان‌ها همان در حتي قطره‌چكان‌ها اين آبدهي يكنواختي عدم آن در كارخانه‌هايي‌كه زيرا بود آن از استفاده شروع ابتداي آنچنان داراي مي‌ساختند آن‌را ايران نظير كشورهايي بسيار روزنه‌هاي اين بتوانند كه نبودند مجهزي تكنولوژي قطر در نوسان كوچكترين زيرا نمايند توليد دقت با را ظريف هيچ‌يك نيز دليل همين به و مي‌شد آبدهي تغيير سبب آنها را لازم مجوز نتوانستند ايران ساخت قطره‌چكان‌هاي از قطره‌چكان‌ها همين لذا نبود چاره‌اي چون اما آورند ، بدست .مي‌گرفتند قرار مورداستفاده طرح‌ها در در مختلف كارشناسان توسط كه متعددي اندازه‌گيري‌هاي در نوسان تنها نه كه است شده ثابت پذيرفته ، انجام كشور سطح آبدهي يكنواختي عدم سبب روزنه‌ها قطر در ساخت املاح رسوبگذاري با تدريج به بلكه است شده قطره‌چكان‌ها قطره‌چكان‌ها آبدهي غيريكنواختي بازهم روزنه‌ها جدار در آبدهي يكنواختي موارد اغلب در تقريبا و شده تشديد كه است بوده درصد از 50 كمتر حتي قطره‌چكان‌ها مي‌توان باشند منتقدان‌علاقمند اگر نيز دراين‌مورد تا داد قرار ايشان اختيار در را تحقيقات اين نتايج به موجود شده اجرا سيستم‌هاي در اصولا كه بدانند نمي‌گردد تامين قطره‌چكان‌ها آبدهي يكنواختي هيچ‌وجه به اتفاقا ثقلي قطره‌اي آبياري سيستم در درحالي‌كه آبدهي يكنواختي ميزان شد خواهد ذكر بعدا كه دلايلي اشاره كه همانطور.است درصد از 80 بيش حتي و بالا بسيار همان در ايران ساخت قطره‌چكان‌هاي آبدهي يكنواختي شد است درصد از 70 كمتر روزنه‌ها قطر در نوسان علت به ابتدا بيش روزنه قطر با را قطره‌چكان‌ها بتوانيم ، ما اگر اما و روزنه‌ها گشادبودن علت به آنگاه بسازيم ميكرون از 1500 كم بسيار ساخت نوسان روزنه‌هايي ، چنين ساخت بودن ساده بود خواهد قبول قابل كاملا آنها آبدهي يكنواختي و بوده اولين آب كار شركت ساخت قطره‌چكان نيز دليل به‌همين كه .است گرفته قرار موردتاييد كه است چكاني قطره قطره‌چكان‌هاي آبدهي علمي و تئوريك زمينه در فني بحث‌هاي همين به ما است طولاني بسيار ثقلي قطره‌اي آبياري سيستم آبياري سيستم ابداع مهم مساله به و مي‌كنيم بسنده مختصر .مي‌پردازيم ثقلي قطره‌اي اي‌ثقلي آبياري‌قطره كه قطره‌اي آبياري سمينارهاي از بسياري در سال 1987 از روش نام به روشي پيرامون مي‌شد تشكيل جهان مختلف نقاط در Gravity Drip). مي‌شود بحث ثقلي قطره‌اي آبياري بشوند موفق اگر كه داشتند عقيده محققان (Lrrigation دبي و كند كار فشار متر يك با كه بسازند قطره‌چكان‌هايي سيستم‌هاي راه برسر مشكلات همه كند تامين را موردنظر چنين در زيرا شد خواهد مرتفع تحت‌فشار ، قطره‌اي آبياري نخواهد نياز آب پمپاژ و الكتريسيته انرژي به ديگر صورتي مي‌توان روزنه‌ها ، نمودن گشاد با آن از مهمتر و بود .برد ازبين نيز را رسوبگذاري مشكل علمي بزرگ دستاورد اين كه كنم عرض بايد افتخار كمال با آمد ، بدست كارآب شركت مجموعه در ما عزيز كارشناسان همت به آخرين از استفاده و صحرايي و تحقيقاتي كارهاي سال با 3 قطره‌اي آبياري نوين سيستم توانستيم علمي دستاوردهاي يك محدوده در آن قطره‌چكان‌هاي كه كنيم ابداع را ثقلي را لازم آبدهي قبول مورد دقت با مي‌توانند فشار متر توسط شده انجام آزمايش‌هاي در كه همانگونه.باشند داشته قرار تاييد مورد قطره‌چكان‌ها كاركرد تحقيقات ، موسسه سيستم اين كه يك‌سال از بيش مدتي در آن از مهمتر و گرفته مورد بود گرفته قرار تحت‌فشار آبياري اداره بررسي مورد از برخي آن بر علاوه.گرديد واقع نيز اداره اين تاييد مورد آن‌را نيز مسكو دانشگاه مانند بين‌المللي مراجع اين به مي‌دانم لازم اينجا در.داده‌اند قرار كامل تاييد نام به انقلاب ، از قبل كه كارآب شركت كه كنم اشاره نكته كه بود شركت‌هايي اولين جزء داشت شهرت اگزاكت شركت شركت اينكرد طراحي درايران را تحت‌فشار سيستم‌هاي طرف از درجه و رتبه بالاترين داراي قدس مهاب شركت همچون سوابق داراي حال عين در و بوده بودجه و برنامه سازمان .است توا7ما پيمانكاري و مشاور مهندسي طولاني را سيستم اين كارآيي كه همكاراني بيشتر آگاهي براي حال كه كنم اضافه را توضيح اين بايد مي‌دهند قرار سوال مورد اراضي تمامي در ثقلي قطره‌اي آبياري ابداعي سيستم و روش اراضي در آن‌را مي‌توان و داشته كاربرد جهان و ايران آن در تفاوت فقط.برد كار به پرشيب و كم‌شيب شيب ، بدون كمي و يافته افزايش لوله‌ها قطر كم‌شيب ، اراضي در كه است هزينه‌ها برعكس پرشيب اراضي در و مي‌رود بالا هزينه‌ها با كه همكاراني بيشتر آگاهي براي وبازهم مي‌آيد پايين بدون مي‌شود طور چه كه مي‌كنند مطرح را سوال اين ناباوري به‌حركت لوله‌ها در را آب پمپاژ ، و برق نيروي از استفاده هم‌اكنون جهان اراضي از درصد كه 99 كنم عرض بايد درآورد كه درصدي يك همان حتي و مي‌شوند آبياري ثقلي به‌صورت سطحي و ثقلي به‌صورت درگذشته مي‌شوند آبياري تحت‌فشار و چاه يا و رودخانه آب يعني.مي‌شدند آبياري نام آبي منبع كه نقطه‌اي يك از قنوات و ياچشمه‌سارها جريان ثقلي به‌صورت بتني يا خاكي كانال‌هاي طريق از دارد مزارع داخل نهرچه‌هاي طريق از و رسيده مزارع به و يافته از نشتي و كرتي چون مختلفي به‌صورت ثقلي طريق به اين‌وسيله به و شده جاري آن داخل به مزرعه نقطه بالاترين براي اراضي اين شيب حداقلميشود توزيع مزرعه سطح در آب نوع به بستگي آب درآوردن حركت به براي لازم انرژي تامين شيبهاي با اراضي در و داشته آب جريان ميزان و كانال يعني نمود آبياري راحتي به ثقلي به‌صورت مي‌توان 10001 بيشتر كه باشد در 1كيلومتر متر برابر 1 منطقه شيب اگر مي‌توان هستند شيبهايي چنين داراي حداقل جهان اراضي اين از كمتر شيب اگر و كرد آبياري ثقلي به‌صورت آن‌را آبي زيرامنبع آمد نخواهد پيش مشكلي بازهم باشد ميزان شروع نقطه‌اي از را آبگيري مي‌توان باشد رودخانه از اگر پايين‌دست اراضي نمودن مشروب جهت را لازم ارتفاع كه نمود راحت‌تر كار نيز باشد چاه آبي منبع اگر و باشد داشته مرتفع‌تر كمي را آب خروجي حوضچه ارتفاع مي‌توان و بوده داد انتقال مزارع داخل به راحتي به آبرا و نمود انتخاب به كه موجود اراضي درصد براي 97 حاضر درحال كه همانگونه .مي‌گيرد انجام كار اين مي‌شوند آبياري ثقلي طريق لوله داخل به آب همين اگر كه است روشن بسيار بنابراين لذا است بيشتر خاك و آب بين اصطكاك كه آنجا از شود هدايت به راحتي به آب شود استفاده لوله از كانال جاي به اگر مزرعه انتهاي تا ثقلي به‌صورت نيز آنجا در و رسيده مزارع است كمتر خيلي لوله در اصطكاك ميزان چون و مي‌يابد جريان از بيشتر لوله در را سرعت آن از استفاده با مي‌توان لذا كه آورد پايين نيز را لوله‌ها قطر نتيجه در و گرفت كانال است ، كرده عمل ترتيب همين به طرح ده‌ها در شركت اين لترال لوله متر هر 100 طول در نيز مزارع داخل در ضمنا كه بود خواهد نياز ارتفاع اختلاف سانتيمتر به 30 فقط به نباشند اگر و هستند شيبي چنين داراي حداقل اراضي اغلب بايد را مزرعه ابتداي تنظيم‌كننده منبع ميزان همان هكتاري قطعه 10 يك در ميزان اين كه نمود انتخاب مرتفع‌تر تاكنون درهرصورت.است سانتيمتر برابر 70 حداكثر شيب بدون قطره‌اي آبياري سيستم براي طرحي هيچ در و درهيچ‌مورد .است نبوده پمپاژ به نياز كه سوال اين به اميداست‌پاسخ شد معروض كه توضيحاتي با اراضي مي‌توان برق ، نيروي از استفاده و پمپاژ بدون چگونه و باشد شده داده نمود؟ مشروب قطره‌اي آبياري به‌صورت را ذكر شايان نكته اين اينجا در.نباشد كار در ابهامي ديگر و يافته افزايش لوله‌ها قطر طبعا كم‌شيب دراراضي كه است اما مي‌يابد افزايش درصد تا 20 كار اجراي هزينه درنتيجه تحت‌فشار سيستم ، اين لوله‌هاي كه آنجا از خوشبختانه فرعي لوله‌هاي و درجه 1 لوله‌هاي انتخاب با لذا نيستند سيستم با مقايسه در) نهايت در مي‌توان C.V.P جنس از سيستم در درحالي‌كه داد كاهش را قيمت‌ها ،(تحت‌فشار پلي‌اتيلن جنس از بايد لوله‌ها اين تحت‌فشار ، قطره‌اي لوله‌هاي از استفاده.است گران‌تر برابر حدود 2 كه باشند بر علاوه و شده حيوانات جويدن خطر كاهش سبب همچنين C.VP عمر مي‌شوند گذارده كار زيرخاك لوله‌ها اين چون آن .داشت خواهند نيز طولاني‌تري آن با جهان اكنون كه ديگري مهم بسيار موضوع مي‌دانند همه جاي به تجديدشونده انرژي‌هاي از استفاده موضوع است مواجه مي‌توان بار يك فقط كه است منابعي از ناشي انرژي‌هاي بيشتر بشر دانش هرچه و قرارداد بهره‌برداري مورد آن‌را و دريا امواج باد ، خورشيد ، انرژي از استفاده مي‌شود عملي‌تر به‌صورت (آبي برق)آب جريان از ناشي انرژي خصوصا انرژي‌هاي اين از استفاده با مي‌كند سعي بشر و آمده در تامين را خود روبه‌افزايش نيازهاي تنها نه پايان‌ناپذير ، محيط آلودگي از جلوگيري مهم بسيار عامل به بلكه نمايد نيروي از عدم‌استفاده بنابراين.گردد فائق نيز خود زيست آبياري ، جهت ثقل نيروي از استفاده و مزارع آبياري جهت برق كه مهمي اشكالات و شود دنبال بايد بزرگ هدف يك به‌صورت به نياز قطره‌اي آبياري سيستم تا مي‌شد سبب گذشته در هرچه بايد را باشد داشته اضافي انرژي و پمپاژ نيروي .نمود برطرف زودتر به‌صورت نه را ثقلي قطره‌اي آبياري روش كه است آن حقيقت روش‌هاي با چنداني فرق كه موجود متداول روش ده‌ها از يكي در انقلابي كه جديدي روش به‌عنوان بايد بلكه ندارد ديگر كه سيستمي به‌عنوان و آورده به‌وجود آبياري نوين روش خواهد تحت‌فشار قطره‌اي آبياري سيستم جانشين به‌زودي نيز اسلامي شوراي مجلس پژوهش‌هاي مركز كه همانگونه)شد تمامي و كشورها تمامي كه كرد تلقي (است نموده پيشنهاد آن‌را مي‌توانند نقاط افتاده‌ترين دور در جهان كشاورزان خود سخن اين اطمينان با.دهند قرار مورداستفاده آساني به فقري و گرسنگي بحران به باتوجه كه مي‌كنم تكرار بازهم را سيستمي ، چنين ابداع سايه‌افكنده ، جهان از عظيمي بخش بر كه .بود خواهد بشريت بخش نجات ظرفيت براي‌توسعه تقاضا ندارد ، فني و علمي جنبه كه ديگري ابهامات مورد در اما آن مدعي معراجي آقاي كه سيستمي اگر فرمودند اينكه مانند آنقدر آن از كشاورزان طبعا هستند مزايا آن‌همه با نداشتند ، كمك درخواست به نيازي ديگر كه مي‌كردند استقبال استقبال از اتفاقا مقاله آن در كه برسانم عرض به بايد ظرفيت توسعه براي من كمك درخواست زيرا گفتم سخن كشاورزان برابر ده به سال در هكتار از 2000 سيستم اين لوازم توليد اراضي صاحب كشاورزان از بسياري به بتوانيم تا بود آن است آنان به متعلق كشور ، اراضي درصد از 85 بيش كه كوچك مساله به انصاف با قدري ايشان بود بهتربدهيم مثبت پاسخ كمكي ، هيچگونه بدون كارآب شركت زيرا مي‌كردند نگاه آبياري سيستم تجهيزات و وسيله نوع از 36 بيش است توانسته انبوه توليد به را آنها و طراحي خود را ثقلي قطره‌اي موفقيتي چنين ديگر شركت‌هاي كه درحالي.برساند .نداشته‌اند با كه بود آن اينجانب ، كمك درخواست دلايل از ديگر يكي مونتاژ مي‌توانيم پيشرفته ، ماشين‌آلات سفارش و مي‌گيرد انجام دستي به‌صورت اكنون كه را قطره‌چكان‌ها از و داده انجام ماشيني به‌صورت دارد دربر زيادي هزينه صرفه‌جويي تومان هزار از 100 بيش هكتار ، هر در طريق اين از نيز را خود موردنياز اوليه مواد كه آنجا از و كنيم داده اختصاص ما به سهميه‌اي و مي‌كنيم تهيه آزاد بازار بقيه كه حمايتي چتر زير شركت اين توليدات نشده ، اگر هكتار هر در بازهم بگيرد قرار دارند ، قرار توليدكنندگان درنهايت كه شد خواهد صرفه‌جويي تومان هزار حدود 100 ثقلي قطره‌اي آبياري هكتار هر اجراي هزينه متوسط ، به‌طور تمام تومان هزار تا 700 برابر 500 معمولي باغات براي آب واحد يك بهره‌وري افزايش گرفتن نظر در با كه شد خواهد اجرايي هزينه و بوده كمي بسيار هزينه برابر ، تا 10 بين 6 كانال‌هاي احداث هزينه با واقع در ثقلي قطره‌اي آبياري و كرده رقابت سطحي آبياري سيستم در اراضي تسطيح و روباز نيروي حذف با نيز آن جاري هزينه‌هاي مهم‌ترآنكه مساله از كمتر حتي تعميرات و مديريتي هزينه‌هاي و برق .شد خواهد سطحي آبياري سيستم‌هاي جاري هزينه‌هاي شده انجام پروژه‌هاي از يكي درمورد ناباوري ديگر ، نكته جهت مي‌توانيم باشد علاقمند اگركسي كه است تركمنستان در كنندكه مشاهده اتفاقا تا كنيم همراهي طرح اين از بازديد انجام ديگر كشوري توسط كه ديگري طرح كنار در طرح اين مورد مساله اين و داشته كارآيي‌بيشتري چگونه گرفته ، .است گرفته قرار نيز كشور آن در ذي‌ربط رسمي مقامات تاييد عملي كرده‌اند ، اشاره آن به تركمنستان طرح در كه ايرادي برابر شيبي و ارتفاع اختلاف در سيستم اين اجراي نبودن در كه است توضيح به لازم كلي به‌طور كه است بوده متر 120 طرحي ، هر در زياد شيب و ارتفاع اختلاف داشتن صورت قيمت لوله‌ها ، قطر كاهش و سرعت افزايش با اولا مي‌توان در حتي سيستم فشار هيچگاه چون ثانيا داد ، كاهش را سيستم برنامه در لذا نمي‌يابد ، افزايش متر از 5 بيش اصلي خطوط قطر تغيير با و مشخص فشارشكن‌ها محل كامپيوتري ، دقيق داخل در فشار مقدار ندارد ، هزينه‌اي هيچ كه لوله‌ها سيستم در بخواهيم اگر كه صورتي در مي‌شود شكسته لوله‌ها اين چون كنيم استفاده فشارشكن از تحت‌فشار آبياري آنها قيمت لذا كنند كار بالا فشار در بايد فشارشكن‌ها كه مي‌رود بالا طرح اين اجراي هزينه و بوده زياد بسيار .نمي‌افتد اتفاقي چنين ثقلي قطره‌اي آبياري سيستم در آبياري روش چراكاربرد نيست معلوم كه آن ديگر نكته يك و داخل در اراضي نوع همه در اكنون كه را ثقلي قطره‌اي محدود اراضي از درصد يك است‌به شده اجرا كشور از خارج القا خوانندگان به چنين نوعي به خواستند و كرده‌اند دارد ، كاربرد ازاراضي كوچكي بخش در فقط روش اين كه نمايند كه است روشن بسيار شد داده كه توضيحاتي با اكنون اما بدون و بوده استفاده قابل اراضي تمامي در روش اين آن مي‌توان مركزي ، فيلتراسيون و پمپاژ برق ، از استفاده كه كرد پياده نقاط محروم‌ترين و افتاده‌ترين دور در را نمود هدايت مزرعه داخل به را آب شير ، يك پيچاندن با فقط را كار اين خوبي به مي‌تواند نيز بي‌سواد فرد يك حتي كه .دهد انجام در كه طرح‌هايي به مراجعه با مي‌توانند علاقه‌مندان طرح‌هاي از بازديد همچنين و است موجود شركت اين آرشيو و آورده دست به را طرح‌ها آن از لازم اطلاعات شده ، اجرا .دهند قرار دقيق بررسي مورد را مساله 
|
|
