ويرانگر سيل با ديگر تابستاني گلستان ،
گلستان استان در سيل فاجعه تكرار ريشه‌هاي و علل به نگاهي
به گلستان ملي پارك از كنوني ترانزيت جاده مسير تغيير طرح بايد اقدام نخستين عنوان به *
اجراشود سريعا كلاله
.شد سيل قرباني گلستان ، استان از وسيعي بخش‌هاي تابستان‌پياپي ، دومين براي:اشاره
ما هموطنان از گروهي ديگر بار ماست ، غفلت معلول و طبيعت نظام قانونمندي محصول كه سيلاب
.ساخت وارد سنگيني زيان‌هاي گلستان استان كشاورزي محصولات به و كشاند مرگ كام به را
پوشش و جنگلها نابودي ويژه ، اقليمي دگرگوني و سيل‌آسا باران‌هاي كنار در ترديد بدون
كه شگفتا دانست ، گلستان استان جمله از و ايران شمال در سيل اصلي عوامل از بايد را گياهي
جنگل‌هاي نابودي بر مبني موجود تلخ واقعيت‌هاي عليرغم فاجعه‌آميز ، سيل اين با همزمان
به‌هرحال !برمي‌آيد واقعيت‌ها انكار درصدد بخش اين در بلندپايه مسئول يك ايران ، شمال
تغيير به نسبت بايستي فاجعه ، تكرار از جلوگيري براي و كرد پيشگيري بايد را گلستان سيل
كاردان به كار سپردن و پل‌ها اساسي ساخت براي برنامه‌ريزي كلاله ، به ترانزيت جاده مسير
ديگر فاجعه‌اي نظاره‌گر بايد ديگر تابستاني وگرنه ، كرد اقدام صلاحيت داراي پيمانكاران و
.باشيم گلستان در
نقش آن منشا و بروز در طبيعي و انساني متعدد عوامل كه گلستان گذشته سال ويرانگر سيل
مسئولين همه به را هشدار اين ساخت ، وارد استان منابع به ناپذيري جبران لطمات و داشت
وقوع با كه چرا باشند داشته را سيل انتظار بارندگي هر با كه بود داده استاني و كشوري
كرده تشبيه لشگري حمله به تخريب شدت دليل رابه آن كارشناسان سال 80كه در اول سيل
و اشتباهات تكرار با متاسفانه كارشناسان ، پيشنهادهاي و توصيه‌ها به توجه جاي به بودند ،
پيشگيري ، جهت برنامه نبود اثر بر و شد سيل طعمه "ايران گلستان" ديگر يك‌بار سهل‌انگاري
و كشاورزي محصولات از بسياري و رفت دست از ما هموطنان از گروهي جان سيل ، مهار و كنترل
.شد ويران استان اين در فني تاسيسات
گذشته سال از كمتر هم خسارات‌آن و تلفات داد ، رخ سال 80 به نسبت كمتري باشدت دوم سيل
پيشگيري براي اقداماتي و مطالعات نوع چه كه است اين دوم سيل وقوع در اساسي سوال اما بود
بودند ، كرده جذب خود به استاني و ملي اعتبارات محل از را هنگفتي هزينه‌هاي كه سيل مجدد
است؟ گرفته صورت ذيربط دستگاههاي سوي از
منابع محيطزيست ، ترابري ، و راه چون بخش‌هايي سوي از بايد كه برنامه‌هايي به گزارش اين
.مي‌پردازد مي‌شد ، اجرا كشاورزي جهاد و نيرو وزارت طبيعي ،
در موضوع اين بررسي ضمن منطقه زيست محيط باتجربه كارشناسان از يكي قائمي رمضانعلي مهندس
پارك دست بالا حوزه در سيل بروز كانون:گفت گلستان استان در همشهري خبرنگار با گفت‌وگو
دليل به منطقه اين. است شده واقع سمنان و خراسان استانهاي منتهي‌اليه در و گلستان ملي
مراتع نابودي و سمنان حوزه در "شاد دشت" شرق شمال ناحيه بلوط جنگل‌هاي پاكتراشي و تخريب
به مراتع از بسياري تبديل و خراسان حوزه در غيره و آرمادلو چشمه‌خان ، دشت ، بيدك ، منطقه
و مراتع آفت كه دام مفرط چراي همچنين و اخير سالهاي در كشاورزي ديم و نامرغوب زمين‌هاي
رودخانه حوزه) هكتار و 430 هزار تقريبي 149 مساحت اي‌به محدوده در است طبيعي منابع
وقوع از جلوگيري براي.است گرفته قرار مخرب سيل‌هاي تاثير تحت(چشمه‌خان و مادرسو
استان دو اين در.مي‌گرفت انجام اقداماتي كه بود لازم هم خراسان و سمنان استانهاي سيلاب
گرفتن پس باز مراتع ، به دام مفرط ورود از جلوگيري زمينه در هستند گلستان سيل كانون كه
از جلوگيري جهت آبخيزداري طرح‌هاي اجراي و مطلوب گياهي پوششي ايجاد تصرفي ، زمين‌هاي
از ديگر بخش.باشند پاسخگو بايد مسئول دستگاههاي و نگرفته صورت اقدامي روان‌آب ،
اجرا گلستان طبيعي منابع سوي از منطقه در سال 80 سيل از پس داشت ضرورت كه برنامه‌هايي
مرتع‌كاري و جنگلكاري:بود كل اداره اين پيشنهادي برنامه‌هاي جزو و زير شرح به شود ،
جاده مسير تغيير مرتع ، و جنگل در پوشش از خالي نقاط و رفته دست از مناطق احياي و سريع
دام تعادل طرح اجراي مسير ، آسيبپذيري دليل به خارج به گلستان ملي پارك داخل از ترانزيت
قرق دست ، بالا مراتع از ظرفيت بر مازاد دام خروج زمينه در اصولي و دقيق بازرسي و مرتع و
ساماندهي منطقه ، گياهي پوشش احياي جهت دست بالا مرتعي عرصه‌هاي به دادن فرصت و مرتع
علوفه‌اي گياهان كشت ترويج و بالادست در مستثنيات و اراضي كنترل طرح جنگل ، از دام خروج
اراضي در مناسب آبخيزداري عمليات و مي‌كنند عمل بهتر خاك و آب حفظ در كه زياد پوششي با
كه گفت جرات به ميتوانكند نفوذ زمين عمق به جوي نزولات حداكثر كه به‌طوري دست بالا
جلوگيري منظور به پارك حوزه دست بالا در بود قرار كه پيشنهادي برنامه‌هاي اين از هيچ‌يك
خراسان و سمنان استاني واحدهاي و است نيافته تحقق گيرد ، انجام مجددا خسارات ، از
مانده باقي شعار حد در فقط برنامه‌ها اين و نداده‌اند صورت مناطق احياي جهت را اقداماتي
.است
سيل وقوع از پيشگيري در مهم دستگاههاي از يكي عنوان به ترابري و راه وزارت با ارتباط در
محيطزيست حفاظت سازمان تاكنون پيش سال سي از:گفت بايد نيز گلستان استان در مجدد
وزارت به را منطقه از خارج به گلستان ملي پارك قعردره از ترانزيت جاده انتقال پيشنهاد
همراه مختلف مسئولين سوي از ميداني بازديدهاي با متعدد جلسات در داده‌كه ترابري و راه
پارك اكولوژيك مسائل جمله از گلستان ملي پارك قلب در جاده اين وجود سوء پيامدهاي.بود
احداث با كه شد گفته و است وحش حيات به صدمه سرانجام و آن منطقه گسستگي و گلستان ملي
و محروم منطقه اين براي اقتصادي رونق (آشخانه و گليداغ -كلاله مسير) پارك شمال در جاده
گذشته سال سيل دو جريان در شده ياد مسير در درجه 2 جاده كه بخصوصميشود فراهم پرجمعيت
كه پيشنهادي مطالعه و بررسي از هربار راه وزارت ولي است ، نديده آسيبي هيچ‌گونه امسال و
است زده باز سر مي‌شد ، ارائه مطلع اشخاص و دانشگاهها و علمي مراكز محيطزيست ، جانب از
پيوسته وقوع به ديگر تخريبهاي و انساني تلفات غمبار واقعه تابستان 1380 در اينكه تا
اين مسئولان بازهم جاده نوسازي و بازسازي براي اعتبار تامين از پس متاسفانه.است
احداث پارك قعردره يعني قبلي جايگاه از جاده حتما كه داشتند پافشاري و اصرار وزارتخانه
انسانهاي شدن كشته با اينكه تا شده همصدا آنها با مسئول افراد از بعضي كه شود بازسازي و
انجام مكاتبات كه مي‌شود يادآوري.شديم مواجه سال 81 در منطقه در مجدد تخريبي و ديگر
از بعضي البتهاست موجود محيطزيست حفاظت سازمان آرشيو در پيشنهادي برنامه‌هاي و شده
حدودي تا منطقه جغرافيايي موقعيت به اينكه به توجه با هم گلستان استانداري مسئولان
اعتنايي خارج ، به پارك جاده انتقال با ارتباط در محيطزيست پيشنهادهاي به داشته آشنايي
اميد داشته‌اند ، پافشاري شده ، سال 81 خسارات موجب كه موجود جاده تثبيت به نسبت و نكرده
مطالعات ابتدا طرحي هرگونه اجراي براي تا باشد عبرتي برايمان تلخ دوباره تجربه اين است
.شود انجام جانبه همه بررسي‌هاي و جامع
اين:افزود بايد سيل وقوع از جلوگيري براي محيطزيست حفاظت سازمان نقش به ارتباط در
ترابري و راه وزارت به ترانزيت جاده مسير تغيير جهت را خود پيشنهادهاي گذشته در سازمان
ساير سوي از ولي است گرفته صورت لازم پيگيري‌هاي اخير سالهاي در و كرده منعكس
در اينكه تا نگرفته قرار حمايت مورد بوده شايسته كه آنچنان ديگر مسئولين و وزارتخانه‌ها
دره قعر جنگل‌هاي از هكتار بر 1000 بالغ مساحتي و جاري سيل بالادست حوزه از گذشته سال
و مرگ كام به را مسافران و خودروها از بسياري و گلستان تفرجگاه و جاده همراه به را پارك
.شد افزوده مشكل اين به ديگري مالي و جاني خسارات پايين‌دست مسيرهاي در و كشاند نابودي
سوي از كه پارك بر وارده خسارات كل از محيطزيست حفاظت سازمان مسئولين متاسفانه
شد ، زده تخمين (تاسيسات استثنا به) ريال ميليون غيره 3500 و طبيعي منابع كارشناسان
زيادي تعداد طرفي از.كنند هزينه آن حواشي و پارك بازسازي براي نتوانسته‌اند را ريالي
با و بود گلستان ملي پارك زحمت‌كش پرسنل ساله چهل زحمات حاصل كه پارك تنومند درختان از
بر علاوه. است شده واگذار رايگان طور به دولت ديگر بخش به شد ، مي حفاظت زياد هزينه‌هاي
دومكان در رودخانه مسير در پارك مياني نقطه دو در سال 80 در اول سيل وقوع از اين‌بعد
مقررات و قوانين نظر از كه شد داده برداشت اجازه دستگاهها ديگر به ماسه و شن برداشت
.است بوده مشمئزكننده عبوري مردم ديد از و ممنوع پارك
به توجه با.مي‌شود نيرو وزارت به مربوط مجدد سيل وقوع از پيشگيرانه اقدامات از بخشي
حريم در ساز و ساخت علت به كه گلستان استان شرق سيل بروز در گذشته سال تلخ تجربه
را خود مال و جان عده‌اي نيز گلستان ملي پارك داخل ، در عبوري مسافرين بر ، علاوه رودخانه
رودخانه‌ها حريم حدود تعيين يا و كنترل عدم علت به سال 81 در دادند ، متاسفانه دست از
طرفي از. شده‌اند خسارت و سيل دچار مجددا كه نموده كار و كشت به اقدام افراد از بعضي
ناحيه به بيشتر خسارات بروز از است توانسته آبي مخزن يك عنوان به گلستان سد وجود اگرچه
هزاران رفاه براي گزاف هزينه با سد اين كه داشت توجه بايد ولي كند جلوگيري پايين‌دست
رسوبات ورود و يكسال مدت به سيل دو اثر در كه شده احداث مزارع آبياري منظور وبه كشاورز
مي‌رفت انتظار رو اين از. است شده كاسته باشد داشته بايد كه ده‌ساله‌اي چند عمر از زياد
مناطق بازسازي در ذيربط مسئولين كه شود برخورد نحوي به پديده اين از جلوگيري براي
سدهاي حفظ براي سيل 1380 از بعد آن تثبيت عدم و ترانزيت جاده انتقال و بالادست
.نمايند پافشاري انساني خطرات گونه هر از جلوگيري و پايين‌دست
نياز عمراني فعاليت هر معمول طور به كه است اين شد متذكر بايد كه ديگر توجه قابل نكته
پيش سوال اين.مي‌گيرد صورت عمليات در نظارت و بررسي‌ها طرح هر اجراي در و دارد طرح به
اين بدون مي‌شود گذاشته اختيار در باشد ضربتي هم چقدر هر كلان اعتبارات چگونه كه مي‌آيد
كه ، نمي‌دهد نشان وقايع اين مجدد آياسيل شود؟ انجام لازم مطالعات طرح ، چارچوب در كه
دور به اندازه چه تا گلستان استان در سال 1380 فاجعه‌بار سيل از پس شده انجام اقدامات
آن با بايد مي‌دهد ، رخ گلستان سيل همچون فاجعه‌اي وقتي است؟ بوده كارشناسي مطالعات از
و عوامل علل ، شناسايي براي همه‌جانبه تحقيقات به و كرد برخورد ملي مساله يك مثابه به
مسئول دستگاههاي سازماني درون توجيهات به خيال راحتي براي نبايد و يازيد ريشه‌هادست
اگر.بماند باقي آماده همچنان بعد سالهاي در آن تكرار براي فاجعه بستر تا داشت دل‌خوش
و مي‌گرفت صورت سال 1380 سيل فاجعه از پس بي‌طرف كارشناسي هيات‌هاي توسط تحقيقاتي چنين
.نبوديم فاجعه تكرار شاهد امسال شايد مي‌شد ، برخورد مقصرين با
.است گلستان ملي پارك در ترانزيت كنوني جاده نقش گلستان ، سيل واقعه در مساله مهمترين
دام ، مفرط چراي جنگل ، تخريب علت به دارد ، قرار سيلابها معرض در درست كه جاده اين
به كه بود اين دوم اشتباه.كرد مهيا سال 1380 فاجعه براي را زمينه گياهي پوشش نابودي
گلستان ، پارك دره از خارج به ترانزيتي جاده مسير انتقال براي مطالعه و چاره‌انديشي جاي
خسارات و شد جاري بستر همين در امسال سيل و كردند بانده چهار را كنوني غيراصولي جاده
.گذاشت جاي به سنگيني مالي و جاني
:مي‌شود پيشنهاد گلستان سيل فاجعه تكرار از پيشگيري براي
و بررسي مورد پايه همين بر و شود اعلام ملي مساله يك- گلستان سيل - آن علل و عوامل-1
.بگيرد قرار كارشناسي دقيق مطالعات
اقدام كلاله ، محروم منطقه جديد راه احداث و گلستان ترانزيت جاده مسير تغيير به نسبت -2
پارك حفظ به كار ، اين كه خصوص به.گيرد صورت لازم كارشناسي مطالعات اكنون هم از و شود
ارزش بر علاوه و مي‌كند بسيار كمك آبخيزداري -منطقه گياهي پوشش و جنگلها گلستان ، ملي
در ويرانگر و مهيب سيل فاجعه تكرار گردشگري ، از بخش در اقتصادي بالاي بسيار افزوده
.مي‌نمايد جلوگيري آتي سالهاي
اصولي طرح‌هاي اجراي و سيل خسارات جبران براي بودجه و اعتبار گونه هر تخصيص در -3
و كارشناسان دست به ضروري طرح‌هاي تا گيرد انجام دقيق نظارت و بررسي مطالعه ،
.شود انجام دلسوز و صلاحيت صاحب پيمانكاران
پسرك‌لي منيره
گلستان استان در همشهري خبرنگار
|
