Hamshahri Newspaper

لاله ميراسكندري-هرگز با يك رياضيدان، سنگ، كاغذ، قيچي بازي نكنيد. حداقل تا وقتي كه صحبت هاي سيمون سينگ را نشنيده ايد:
هفته گذشته صدها رقيب در شهر تورنتو دور هم جمع شدند تا قهرمان جهاني سنگ، كاغذ، قيچي، انتخاب شود. قهرماناني كه در بازي سنگ، كاغذ، قيچي، بهترين ها هستند در قالب تيم هايي از سر تا سر جهان جمع مي شوند تا در مقابل بهترين استادان اين رشته ورزشي به رقابت بپردازند.
قوانين بازي را كه حتما مي دانيد، دو شركت كننده، 1 و۲ و۳ مي شمرند و شروع؛ يك دست پشت سر است و بعد از شماره 3، با يكي از حالاتA، سنگ دست مشت شدهB،قيچي انگشت اشاره و و سطي به فرم حرف V انگليسي در مي آيندC كاغذدست كاملا باز ، از پشت سر خارج مي شود. سنگ، قيچي را مي شكند. قيچي، كاغذ را مي برد و كاغذ سنگ را مي پوشاند يعني A برتر از B، B برتر از C وC برتر از A است.
به اين ترتيب برنده هر دست بازي معلوم مي شود. اين بازي منتقدان زيادي دارد كه معتقدند ساختار اين بازي كاملا غلط است.
اگر مولفه A ، بهتر از مولفه B است و مولفه B بر مولفه C برتري دارد، پس مولفه C نمي تواند مولفه A را مغلوب كند. اولين واكنش انجمن سنگ، كاغذ، قيچي مطرح كردن يك داستان ساده است: ماجراي گاو و آدم فضايي و ميكروب؛ گاو ، ميكروب را مي بلعد، آدم فضايي گاو را تشريح مي كند و ميكروب آدم فضايي را آلوده مي كند. در اين مثال A برتر از B، B برتر از C و C برتر از A است. اين مثال هنوز هم مصنوعي به نظر مي رسد، ولي بيولوژيست ها در طول دهه گذشته به نتايج مثبتي از طريق مثال هاي طبيعي سنگ ، كاغذ، قيچي، دست يافته اند به طور مثال، برندان بوهانان اكولوژيست دانشگاه استانفورد، تداخلات عجيبي بين سه زنجيره متفاوت E.Coli به نام هاي S، R و C كشف كرد. زنجيره S خيلي سريعتر از زنجيره R رشد مي كند و در عوض زنجيره R خيلي سريعتر از زنجيره C رشد مي كند.
نكته قضيه در اين است كه زنجيرهC قادر به توليد سمي است كه رشد زنجيره S را متوقف مي كند ،ولي زنجيره R به آن مقاوم است.
پس S بر R غلبه مي كند، R بر C غلبه مي كند و C بر S غلبه مي كند اين روند يك تعادل پايداري ايجاد مي كند. وقتي زنجيره S به هر دليلي زياد شود، پس مواد غذايي لازم براي زنجيره R كاهش مي يابد پس جمعيت زنجيره R كمتر مي شود و اگر جمعيت زنجيره R به هر دليلي كاهش يابد، زنجيره C فرصت رشد بيشتري خواهد داشت، ولي سم توليد شده توسط زنجيره C خود باعث كاهش جمعيت زنجيره S مي شود كه خود باعث افزايش زنجيره R، در نتيجه كاهش زنجيره C و نهايتا باعث افزايش مجدد زنجيره S شده و الي آخر.
رياضيدانان هم عقيده دارند كه سيستم سنگ، كاغذ، قيچي بيش از يك بازي مصنوعي است. اين گروه تئوري بازي را مورد بررسي قرار دادند نهايتا با تحقيقات زياد و استفاده از روش هاي پيش بيني روند بازي، متوجه شدند، كسي درانجام اين بازي موفق است كه سنگ، كاغذ و قيچي را به صورت پراكنده يا رندوم انتخاب كند.
ولي بزرگترين دستاورد رياضيدانان از اين تحقيقات اختراع يك بازي جديد تاسي است. در اين بازي هم دو شركت كننده وجود دارد كه هر كدام با يك تاس بازي مي كنند و كسي كه شماره بيشتري بياورد برنده مي شود. هر بازيكن بايد يكي از تاس هاي A، B و C را انتخاب كند. در روند اين بازي هم همان روند قبلي مشاهده مي شود A بر B غلبه مي كند،B بر C و C بر A .
برداشت عمومي همه اين است كه اگر A بهتر از B و B بهتر از C است، پس C نمي تواند بهتر از A باشد. رياضيدانان اين ارتباط معمول را پايدار مي نامند و تاسي كه از اين قانون پيروي نمي كند را تاس غيرپايدار مي نامند.
هر كدام از تاس هاي اين بازي تنها 3 عدد دارند كه هر كدام 2 بار تكرار مي شوند؛ تاس A : 3و،۳ 5و۵ و 7و۷ تاسB : 2و،۲ 4و۴ و 9و۹ و تاس C : 1و،۱ 6و۶ و 8و۸.
خوب حالا اگر، تاس هاي A و B بازي شوند چه پيش مي آيد؟ خوب دقت كنيد: اگر تاس A، 3 بياورد در اين صورت در يك سوم موارد پيروز مي شود، اگر 5 بياورد در دو سوم موارد و اگر 7 بياورد باز هم در دو سوم موارد پيروز مي شود. در مجموع تاس A در پنج نهم موارد پيروز است.
در مورد بازي تاس هاي B و C هم به همين ترتيب، تاس B در پنج نهم موارد پيروز است و در مورد بازي تاس هاي A و C هم به همين ترتيب، تاس C در پنج نهم موارد پيروز است.
اين كشف رياضي به سال هاي 1970 بر مي گردد. اگر يك رياضيدان در جمعي، اين سه تاس را همراه داشته باشد و ديگران راتشويق به بازي كند، اكثر افراد تاس A را انتخاب مي كنند، چون به نظر تاس برتر مي رسد، ولي رياضيدان زيرك مي تواند تمامي افراد را با تاس C مغلوب كند!
مساله اينجاست كه شما هر تاسي را كه انتخاب كنيد، تاس ديگري وجود دارد كه آن را مغلوب كند! فقط مواظب باشيد كه نفر دوم انتخاب كننده تاس باشيد و البته فقط هم دو دست بازي كنيد تا بيشترين احتمال برد را داشته باشيد. اگر با يك رياضيدان كه تاس هاي غيرپايدار در جيب دارد روبه رو شديد، در عوض با او سنگ، كاغذ، قيچي بازي كنيد. جايزه برنده شدن سنگ يك مشت، جايزه برنده شدن كاغذ يك سيلي و جايزه برنده شدن قيچي را يك اردنگي در نظر بگيريد. رياضيدان احتمالا سنگ را به جاي قيچي انتخاب مي كند تا بتواند به جاي يك اردنگي، مشت محكمي به شما بزند، ولي يك استاد ماهر سنگ، كاغذ، قيچي، كاغذ را انتخاب مي كند كه سنگ را بپوشاند و به جاي مشت خوردن، يك سيلي هم بزند!