پنجشنبه ۱۷ دي ۱۳۸۳ - سال سيزدهم - شماره - ۳۶۰۴
ساماني به بازار داغ تبليغات محيطي شهري
نجات شهر از آلودگي بصري 
سازمان زيباسازي كه تبليغات داربستي را در سطح تهران مناسب نماهاي شهر نمي داند در برنامه هاي جديد خود اين تبليغات را محدود كرده است 
ستادي متشكل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، شوراي شهر و شهرداري پيش بيني شده است كه بر محتوا و شكل پيام هاي تبليغاتي، فرهنگي، هنري، اجتماعي و بازرگاني مورد استفاده در فضاهاي تبليغات محيطي شهر نظارت مي كند
027321.jpg
شهرداري متولي مبلمان شهري است و به عبارتي مجوز نصب تابلوها را در سطح شهر صادر مي كند چرا كه ساماندهي وضعيت سيماي شهر از وظايف شهرداري است.
غلامرضا رفيعي 
خسرو دانشجو عضو شوراي نظارت بر محتواي تبليغات شهري چندي پيش از اجرا نشدن مصوبه شوراي شهر تهران در مورد نظارت مديريت شهري بر محتواي تبليغات تجاري خبر داد.
اقعيت اين است كه آشفتگي وضع تبليغات در شهر و نبود نظارت واحد بر اين تبليغات كه باعث از هم گسيختگي ظاهري در نماهاي شهري شده است، مديران شهري و اعضاي شوراي شهر را بر آن داشت تا در اوايل سال، تلاشي را براي سامان دادن به وضع تبليغات شهري آغاز كنند.
اواخر خرداد سال جاري و پس از تصويب طرحي در شوراي شهر در مورد واگذاري اخذ مجوز از سوي سازمان زيباسازي براي شركت ها و سازمان هايي كه قصد استفاده تبليغاتي از فضاهاي شهري را دارند، دكتر احمدي نژاد شهردار تهران تاكيد كرد: هر كسي مايل به تبليغات شهري باشد بايد ابتدا مجوز خود را از مديريت شهري دريافت كند، سپس به وزارت ارشاد برود. شهردار تهران سپس اضافه كرد: طبق قانون سازمان زيباسازي و آئين نامه اي كه براي تبليغات شهري تدوين شده است شهرداري بايد ضوابط استفاده از محيط هاي شهري براي تبليغات را با قوانين مصوب تطبيق دهد.
پس از آن بود كه سازمان زيباسازي تهران هم در ادامه ساماندهي تبليغات شهري برخي از برنامه هاي خود را اعلام كرد. مهرداد عرب، معاون سازمان زيباسازي گفت كه تلاش مي كنند تا رويكرد تبليغات شهري بيشتر به سمت عابران پياده باشد تا با جلب توجه رانندگان باعث تصادفات نشود وهمچنين تلاش مي شود تا كيفيت و مكان يابي  بهتري براي تبليغات در نظر گرفته شود.
او همچنين درجاي ديگري اعلام كرد كه سياست سازمان زيباسازي و مديريت شهري بر اولويت تبليغ محصولات داخلي و تخفيف به اين محصولات و همچنين ايجاد تعادل بين تبليغات فرهنگي و تجاري است، ضمن اينكه سازمان زيباسازي كه تبليغات داربستي را در سطح تهران مناسب نماهاي شهر نمي داند در برنامه هاي جديد خود اين تبليغات را محدود كرده است. پس از آن بود كه مديران زيباسازي به فكر طراحي فضاهاي جايگزين تبليغات داربستي افتادند و همين روزها بايد منتظر بهره برداري از 110 فضاي تبليغات فرهنگي جديد در سطح شهر تهران باشيم. حدود دو ماه پيش ابوالقاسم وحدتي اصل مدير عامل سازمان زيباسازي تهران با اشاره به اينكه تبليغات فرهنگي با استفاده از داربست به سيماي شهري آسيب مي رساند گفت: دست كم 110 فضاي تبليغاتي را در نقاط مختلف شهر با تابلوهاي بسيار شيك و زيبا طراحي و آماده كرده ايم.
او گفت كه اين تابلوها تا دو ماه آينده در نقاطي نصب خواهند شد كه آلودگي بصري نداشته باشد و ضمنا تاكيد كرد كه فضاهاي مورد نظر فقط مختص تبليغات فرهنگي خواهد بود.
ساماندهي سيماي شهر با شهرداري است
رئيس كميسيون فرهنگي ،اجتماعي شوراي اسلامي شهر تهران در مورد فضاهاي تبليغات محيطي شهري كه از تابلوهاي شهري موجود در حاشيه معابر و بزرگراه ها، پلاكاردها، نمايشگرهاي الكترونيك و ماكت هاي حجمي و مواردي از اين قبيل تشكيل مي شود، مي گويد: ساماندهي اينگونه فضاها به دليل تاثير فرهنگي، اجتماعي و نقش آنها بر سيما و چهره شهر، اجتناب ناپذير است و فضاهاي تبليغات محيطي بايد با مبلمان شهري و ملاحظات فرهنگي، اجتماعي جامعه همخواني داشته باشد.
اين آخرين اظهار نظر از طرف مديران شهري در مورد تبليغات محيطي در شهر است كه از طرف رسول خادم بيان شده و در ادامه به جمع بندي وضعيت تبليغات شهري ختم مي شود.
027312.jpg
به گفته رسول خادم رئيس كميسيون فرهنگي اجتماعي شوراي اسلامي شهر تهران، درگذشته تبليغات محيطي شهر تهران همواره از موضوع هاي پر تنش و نا بسامان بود و به همين خاطر با شروع دومين دوره شوراي شهر، طرح ساماندهي تبليغات محيطي و شهري در دستور كار كميسيون فرهنگي، اجتماعي قرار گرفت و پس از بررسي هاي كارشناسي در شوراي شهر به تصويب رسيد.
او گفت كه تا پيش از تصويب اين طرح، تعارضات جدي در ديدگاه هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و شهرداري تهران راجع به نحوه استفاده از اينگونه فضاهاي تبليغاتي وجود داشت تا اينكه با دعوت شوراي شهر از مسوولان و كارشناسان اين دو نهاد و تشكيل جلسات متعدد و رايزني ها يك بازنگري جدي در وضعيت تبليغات محيطي صورت گرفت.
خادم گفت: بر اين اساس وزارت فرهنگ متولي صدور مجوز در ارتباط با محتواي تبليغات محيطي  شهري اعم از فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي بوده و شهرداري نيز متولي صدور مجوز بهره برداري از تابلوها و فضاهاي تبليغاتي در سطح شهر و به طور كلي مسوول ساماندهي تبليغات محيطي است.
رئيس كميسيون فرهنگي ،اجتماعي شوراي شهر مي افزايد: شهرداري متولي مبلمان شهري است و به عبارتي مجوز نصب تابلوها را در سطح شهر صادر مي كند چرا كه ساماندهي وضعيت سيماي شهر از وظايف شهرداري است.
خادم در ادامه اضافه كرد: براي ايجاد هماهنگي در اين مصوبه، ستادي متشكل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، شوراي شهر و شهرداري پيش بيني شده است كه بر محتوا و شكل پيام هاي تبليغاتي، فرهنگي، هنري، اجتماعي و بازرگاني مورد استفاده در فضاهاي تبليغات محيطي شهر نظارت مي كند تا تبليغات شهري سيماي بصري شهر را به هم نزند و مطابق مجوز وزارت ارشاد باشد.
خادم تصريح كرد كه به موجب اين طرح همچنين فضاهايي براي تبليغات فرهنگي و ارتقاي آگاهي شهروندان نسبت به مسايل شهري و آشنايي آنان با حقوق و وظايف شهروندي در نظر گرفته شده است.
در حال حاضر تابلوهاي تبليغاتي موجود در سطح شهر از طريق مزايده و انعقاد قرارداد يك ساله در اختيار متقاضيان قرار گرفته و با اتمام دوره قرارداد ،دوباره به مزايده گذاشته خواهد شد.
خادم در اين مورد گفت: قبلا قراردادهاي مربوط به واگذاري تابلوها و بيلبوردهاي تبليغاتي از قاعده مشخص و روشني برخوردار نبود ولي با تصويب اين طرح و براساس آئين نامه ها و دستورالعمل هاي اجرايي آن واگذاري فضاهاي تبليغاتي تنها از طريق مزايده عمومي امكان پذير است. به عقيده او با اجراي اين مصوبه، واگذاري تابلوها از حالت انحصاري بيرون آمده و نوعي شفاف سازي در تعامل شهرداري با متقضايان را در پي خواهد داشت.
خادم درعين حال تاكيد كرد: شهرداري در ارتباط با واگذاري فضاهاي تبليغاتي به متقاضيان و ساماندهي تبليغات محيطي و شهري، نگاه درآمدي ندارد.
به گفته او، شوراي شهر در تصويب اين طرح به منظور حمايت از توليدات داخلي امتيازهايي را در نظر گرفته و تخفيف هايي را در زمينه تعرفه ها قايل شده است كه مطابق تعرفه هاي وزارت بازرگاني عمل خواهد شد.

زاويه ديد
دريغ براي لحظه اي آرامش 
027315.jpg
احسان ناظم بكايي 
۰۷:6 صداي بوق شيپور كشداري بلند مي  شود، چشم ها وحشت زده از خواب مي  پرند. تپش قلب از هيجان و اضطراب شديدتر مي  شود. صداي چند بوق ديگر در جواب سلام بوق شيپوري بلند مي  شود.
۱۸:7 اتوبوس پت پت كنان از راه مي  رسد و جلوي در خانه از نفس مي  افتد، ده ها مسافر با داد و قيل و قال خود را داخل آن مي  چپانند.
۳۴:8در پاركينگ باز مي  شود تا اتومبيل بيرون بيايد، صف تاكسي ها و شخصي ها از روبه روي در پاركينگ مي  گذرد: سيدخندان، دو نفر.... ببخشيد آقا ميشه ماشينتون رو يه خرده جلو ببريد تا بيام بيرون. و راننده تاكسي غرولند كنان در سمت راننده را باز كرده و دستي را مي  كشد و چند قدمي جلو مي  رود.
۵۳:10 زنگ خانه به صدا درمي آيد،ببخشيد،شركت سخت افزاران نرم افزار اينجاست؟
نه خير اينجا مسكونيه
۱۱:13 صداي تيز كشيده شدن لاستيك روي آسفالت و بعد صداي خرد شدن شيشه، بعد هم بوق هاي ممتدي كه نزديك و دور مي  شوند و ناسزاهاي هميشگي كوچه و خيابان.
۴۹:17 خرده فروشي بساطش را روي پله هاي خانه پهن مي  كند: بدو، بدو، اصل ايتاليا، هر كي نبرده... جمعيت حلقه مي  زنند دورش.
۵۹:23 بيب، بيب، بوق، بيب صداي بوق هاي ممتد و مقطع اتومبيل هايي كه به مشايعت ماشين عروسي آمده اند، فضا را پر مي  كند، صداها لحظه به لحظه دورتر مي  شوند.
۳۷:2 صداي مهيب برخورد تيرآهن ها از دور به گوش مي  رسد، همزمان كاميون  سنگيني در دست انداز مي  افتد و بارش با صدايي گوشخراش جابه جا مي  شود.
زندگي آرام در اطراف شريان هاي اصلي شهر چيزي است كه بسياري از شهروندان آرزوي داشتن آن را دارند و كساني كه به هر نوعي در اين محدوده ها رحل اقامت افكنده اند، خواه ناخواه با مسايل گوناگوني دست به گريبانند؛ صداي ناهنجار اتومبيل ها و بوق هاي بي  موقع، مزاحمت  ترددهاي اداري و تجاري، تجمع اتومبيل هاي مسافركش و اتوبوس ها، آلودگي هاي ناشي از دود و خاك، انواع بيماري هاي عصبي، تنفسي، ريوي و...
دو لايه كردن پنجره ها، استفاده از چند پرده، بارنگ هاي تيره و از همه مهمتر عادت كردن روش هايي است كه مي  توان با شرايط مقابله كرد، گرچه كساني هم كه خانه هايشان در خيابان هاي كم رفت و آمد و حتي كوچه هاي 6 متري است نبايد مطمئن باشند كه همواره آرامش دارند، كافيست به واسطه عملياتي عمراني يا ساخت بزرگراهي شبانه چند بلوك سيماني بر خيابان اصلي عمود شود و آنگاه تابلويي با زمينه زرد رنگ و حروف قرمز، مسير دسترسي جديدي را نشان دهد كه برحسب اتفاق، آن مسير همان كوچه آرام ديروز باشد.
عامل ديگري كه ممكن است آرامش را از كوچه يا خياباني فراري دهد، ميانبرهاي تاكسي ها و مسافركش هاي شخصي است. رانندگان براي يافتن مفري از ترافيك و سريع تر رسيدن به مقصد، دنبال راهي مي  گردند كه ميانبر و سريع باشد و اين راه، همان كوچه ها و خيابان هاي خلوت است. البته بعد از مدتي، ظرفيت اين خيابان ها و كوچه ها هم پر مي  شود و به خيل مسيرهاي پرترافيك شهر مي  پيوندد و باز هم رانندگاني هستند كه در ميان ترافيك، به دنبال مفري جديد، خياباني خلوت را مي  جويند.
به هر حال كساني كه خانه هايشان در محل پرتردد است بايد صبر كنند و كساني كه هنوز آرامش دارند، دعا كنند چرخ هيچ اتومبيلي كه راننده اش به دنبال راهي براي فرار از ترافيك است به كوچه و خيابانشان باز نشده و هيچ عملياتي عمراني  در اطرافشان اجرا نشود.

خودرو فرسوده، طراحي نامناسب تهران و ترافيك
027318.jpg
قلم سبز مدت زيادي است كه خبرهاي مختلفي، در مورد خروج خودروهاي فرسوده مي شنويم، اما هنوز هم تعداد اين خودروها به حدي است كه نمي توان از آنها چشمپوشي كرد، شايد دليل اصلي اين موضوع اين باشد كه هنوز خودروي فرسوده اي از رده خارج نشده است. در جديدترين اخبار در اين مورد مي توان به مشخص شدن سهم تهران از طرح خروج خودروهاي فرسوده اشاره كرد.
طبق تصميم كار گروه تعيين مكانيزم خروج خودروهاي فرسوده از ناوگان حمل و نقل عمومي، سهم تهران از خروج 20 هزار خودروي فرسوده از كل كشور، 3 هزار دستگاه خودرو است كه تا پايان امسال بايد از رده خارج شوند.
بر پايه اين گزارش، طرح خروج 20 هزار خودروي فرسوده در 7 شهر آلوده كشور پس از ملغي شدن طرح ممنوعيت تردد خودروهاي فرسوده به تصويب رسيد.
بر اساس اطلاعات به دست آمده، سهم جمع آوري خودروهاي فرسوده در كل 7 شهر آلوده كشور شامل تهران، اصفهان، اهواز، اراك، تبريز، مشهد و شيراز مجموعا 10 هزار خودرو خواهد بود. به اين ترتيب سهم 6 شهر آلوده كشور به جز تهران، بيش از يكهزار دستگاه خواهد بود.
گفتني است در حال حاضر بيش از 2 ميليون دستگاه خودروي فرسوده در كشور تردد مي كند كه به اين ترتيب 20 هزار دستگاه خودرو، يك صدم تعداد خودروهاي فرسوده است. حال اين موضوع را كنار طراحي نامناسب خيابان ها بگذاريد و ديگر به ترافيك سرسام آور تهران خرده نگيريد. نبود طراحي درست در بخش شهري و مسكن سازي يكي از عوامل ايجاد ترافيك در تهران است و با توجه به وجود سه نوع متفاوت ساخت و ساز اداري، تجاري و مسكوني كه هر كدام ترافيك مخصوص به خود را دارد، لازم است اين سه نوع ساخت وساز از هم تفكيك شوند.
بررسي ها نشان مي دهد يك ساختمان مسكوني روزانه يك تا 2 سفر را جذب مي كند در حالي كه يك ساختمان اداري يا تجاري هر متر مربع آن روزي 4 تا 5 سفر را جذب مي كند و تفكيك نكردن اين سه نوع متمايز ساخت و ساز باعث ايجاد حجم زيادي از ترافيك در مناطق مسكوني كه توسط ساختمان هاي اداري و تجاري احاطه شده اند، مي شود.

نياز شهرداري به ابزار مناسب براي حل بحران ترافيك
027309.jpg
دبير شوراي عالي ترافيك، شهرداري را متولي اصلي ترافيك در شهرهاي بزرگ اعلام كرده است، در حالي كه رئيس كميسيون توسعه و عمران شهري شوراي اسلامي شهر تهران معتقد است،بايد ابزار و تجهيزات سخت افزاري و نرم افزاري مناسب را در اختيار متولي ترافيك قرار داد. زياري با طرح اين سوال كه متولي اصلي ترافيك در شهرهاي بزرگ كدام نهاد يا سازمان است، گفت: دولت مي تواند با تدوين قوانين و آئين نامه ها و تامين اعتبار و منابع، به حل بحران ترافيك در شهرهاي بزرگ كمك كند.وي با تاكيد بر لزوم فرهنگسازي براي حل بحران ترافيك در شهرهاي بزرگ به ويژه شهر تهران افزود: تمام ارگان ها و سازمان ها بايد زيرنظر مديريت شهري به حل بحران ترافيك كمك كنند.زياري با بيان اينكه شهرداري به عنوان متولي اصلي ترافيك از ابزار كارآمد و اختيار لازم براي مديريت ترافيك در شهر تهران برخوردار نيست، گفت: حل بحران ترافيك به تصميمات مديريتي دقيق و مناسب و تجهيزات و ابزار مناسب نياز دارد.رئوفي، دبير شوراي عالي ترافيك، اما اقتصاد، معيشت و آموزش را از مولفه هاي تاثيرگذار بر ترافيك در شهرهاي بزرگ برشمرد و گفت: شهرداري متولي اصلي ترافيك در شهرهاي بزرگ است و شوراي عالي ترافيك وظيفه سياستگذاري در بخش كلان در حوزه ترافيك را برعهده دارد.

پاركينگ مسقف ويژه موتورسيكلت
027324.jpg
همين ديروز بود كه مديرعامل سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران از افزايش تعداد موتورسيكلت هاي در حال تردد در تهران خبر داد. به گفته حاج نصراللهي، يك ميليون و 400 هزار دستگاه موتور سيكلت در تهران در حال تردد است كه با نگاه خوشبينانه در آينده اي نزديك تعداد موتورسيكلت ها در تهران از تعداد خودروها بيشتر خواهد شد.اين آمار و ارقام نياز به احداث و راه اندازي پاركينگ ويژه موتورسيكلت ها را دو چندان مي كند. از همين رو پاركينگ مسقف هنر، ويژه توقف موتورسيكلت ها در تهران راه اندازي شده است.به گزارش روابط عمومي سازمان حمل و نقل و ترافيك تهران، اين پاركينگ به مساحت 1067 مترمربع و گنجايش 320 دستگاه موتورسيكلت، در محل خيابان فردوسي، پايين تر از خيابان برلن، كوچه هنر، احداث شده است.بد نيست بدانيد وروديه توقف در پاركينگ مذكور 300 ريال و نرخ هر ساعت اضافه توقف از 6 صبح تا 20 شب 150 ريال است. همچنين نرخ توقف هر ساعت اضافه از 20 شب تا 6 صبح 100 ريال و قيمت توقف شبانه روزي در اين پاركينگ 3 هزار ريال تعيين شده است.به نظر مي رسد دغدغه اي به دغدغه هاي زندگي شهرنشيني اضافه شده است. با احتساب آمار هاي ارايه شده از سوي نصراللهي و تعداد پاركينگ موتورسيكلت ها، بايد به فكر جاي پارك براي اين وسيله نقليه كم حجم باشيم.

جهانشهر
آغاز به كار خطوط ريلي سبك در دوبلين
027333.jpg
پس از 45 سال، مجددا خطوط ريلي سبك در شهر دوبلين به كار گرفته شد. اولين خط راه آهن سبك به طول 6 مايل از مركز شهر دوبلين به سوي جنوب اين شهر آغاز به كار كرد. در حال حاضر فاصله بين مركز شهر تا جنوب آن با اتومبيل سواري در مدت زمان 90 دقيقه طي مي شود كه در صورت استفاده از خطوط ريلي سبك، زمان سفر به 22 دقيقه كاهش پيدا مي كند. پيش بيني مي شود استفاده از خطوط سبك Luas كه به زبان ايرلندي به معني سرعت است، باعث كاهش تردد 30 هزار وسيله نقليه شخصي در خيابان هاي شهر بشود.
خط دوم Luas نيز به زودي افتتاح خواهد شد. هزينه احداث خطوط ريلي دوبلين، 500 ميليون پوند بوده كه تماما توسط ماليات هاي پرداخت شده از سوي مردم ساخته شده است.
وب سايت كنترل ترافيك
027330.jpg
يك وب سايت جديد در زمينه حمل و نقل عمومي در شهر ساسكس سيتي City Sussex آغاز به كار كرد. از اين پس اين وب سايت به شهروندان كمك مي كند كه به اطلاعات ترافيكي دقيق دسترسي پيدا كنند. اين وب سايت ، حاوي اطلاعاتي در زمينه پاركينگ هاي عمومي و وضعيت تراكم در خيابان هاي شهر است. اين سايت همچنين اطلاعات لازم در مورد كارهاي ساختماني و حفاري در خيابان ها، تغييرات مربوط به مسير حركت، بسته بودن خيابان ها و حوادثي كه بر تردد در مسيرهاي اصلي شهر تاثير مي گذارد را ارايه مي كند. بخشي از اين سايت نيز به سيستم اتوبوسراني و زمانبندي حركت اتوبوس ها اختصاص داده شده است.
جهت افزايش امكان دسترسي به اطلاعات ترافيكي، شهروندان مي توانند از كتابخانه هاي عمومي شهر كه به اينترنت متصل هستند، به طور رايگان استفاده كنند.
شهروندان با مراجعه به اين سايت مي توانند اطلاعات لازم در مورد جريان ترافيك در خيابان هاي شهر را به دست آورند. جريان ترافيك در خيابان هاي شهر با رنگ هاي سبز، نارنجي و قرمز مشخص شده است. رنگ سبز به معناي تردد روان، رنگ نارنجي به معناي تراكم نسبي و رنگ قرمز به معناي راهبندان است. شهروندان همچنين مي توانند از طريق اين سايت اطلاعات لازم در مورد تعداد فضاهاي خالي پارك در پاركينگ هاي شهر را به دست آورند. در هر حال اطلاعات موجود در اين سايت اينترنتي براي تمام شهروندان بدون در نظر گرفتن نوع وسيله نقليه اي كه استفاده مي كنند، مفيد است.
سرمايه لازم جهت راه اندازي اين سايت 70 هزار پوند بوده كه جزو پروژه هاي حمل و نقل شهر هزينه شده است. علاوه بر اطلاعات ترافيكي، اطلاعات مربوط به پيش بيني وضع آب و هوا، دوچرخه سواري و رويدادهاي مربوط به حمل و نقل عمومي نيز در اين سايت گنجانده شده است.
ارتباط شيوع سرفه با آلودگي هوا
027327.jpg
دانشمندان دانشگاه لستر Leicester پس از انجام يكسري تحقيقات بدين نتيجه رسيدند كه كودكاني كه محل سكونتشان در مجاورت خيابان هاي اصلي شهر قرار دارد، بيشتر از ساير كودكان در معرض ابتلا به سرفه قرار دارند.
دانشمندان كه روي كودكان بين 1 تا 5 ساله تحقيق مي كردند، اظهار داشتند كه 100 متر فاصله تا خيابان اصلي باعث افزايش ميزان سرفه تا 3 درصد و سرفه هاي خشك شبانه به ميزان 2 درصد مي شود. آنها همچنين اعلام كردند كه تعدادي از آلاينده ها از جمله اكسيد نيتروژن، اوزونو ذرات ميكروسكوپي باعث سرفه مي شود. ذرات ميكروسكوپي بسيار خطرناك هستند، زيرا اين ذرات در عمق شش هاي كودكان نفوذ مي كنند، به طوري  كه مكانيزم پاك كننده طبيعي بدن نمي تواند آنها را پاك كند و بدين ترتيب به شش ها صدمه وارد مي كنند.

آرمانشهر
ايرانشهر
تهرانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
در شهر
طهرانشهر
محيط زيست
|  آرمانشهر  |  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  طهرانشهر  |  محيط زيست  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |