يكشنبه ۲۱ آبان ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۱۳۰ - Nov 12, 2006
نگاهي به مجموعه هاي تازه سيما
زير تيغ آنتن
سعيد مروتي
000990.jpg
000993.jpg
000996.jpg
با به پايان رسيدن پخش سريال هايي چون راه شب و اولين شب آرامش ، مجموعه هاي تازه اي روي آنتن رفته اند.سال هاست كه تلويزيون براي سريال هاي داستاني اهميت فراواني قائل مي شود. به اين معنا كه شبكه ها هميشه طوري برنامه ريزي مي كنند كه با اتمام پخش يك سريال، بلافاصله مجموعه ديگري جايگزين شود. به همين خاطر است كه در كنداكتور پخش به ندرت پيش مي آيد كه جايي براي سريال در نظر گرفته نشود.هر شبكه در طول سال، توليد چندين مجموعه تلويزيوني را در دستور كار قرار مي دهد. مجموعه هايي كه به صورت سلسله وار يكي پس از ديگري روي آنتن مي روند.اين روزها سريال هاي تازه اي در سيماي روي آنتن رفته اند آنچه مي خوانيد مروري است كوتاه بر اين مجموعه ها و البته چند سريال كه در راهند.
زير تيغ
محمد رضا هنرمند در سينما و تلويزيون بيشتر به عنوان كمدي ساز شهرت دارد. او با فيلم هايي چون مرد عوضي ، موميايي 3 و مجموعه كاكتوس نشان داده كه از قريحه طنز برخوردار است. هنرمند البته تجربه هايي چون مرگ ديگري و ديدار را هم در كارنامه دارد كه آثاري كاملاً جدي هستند. هر چند مرگ ديگري بيشتر به مفاهيم فلسفي پهلو مي زد و در ديدار هم سويه ملودرام پررنگ بود.به همين خاطر است كه زير تيغ هيچ شباهتي به كارهاي قبلي سازنده اش ندارد. مجموعه اي با حال و هواي اجتماعي و لحني تلخ كه مي تواند فصل تازه اي در كارنامه هنرمند به شمار آيد.علي اكبر محلوجيان نويسنده فيلمنامه زير تيغ يكي از باسابقه ترين و البته پركارترين نويسندگان سيماست؛ هر چند تا كنون اين ميزان توجه به شخصيت پردازي و نوشتن ديالوگ هاي متناسب با كاراكترها در آثارش سابقه نداشته است.
زير تيغ با حضور تيمي كاملاً حرفه اي مقابل دوربين رفته است. حضور معتمد آريا و پرستويي پس از سال ها در سيما، با اين سريال رخ داده است. شاخصه اصلي زير تيغ در دو قسمتي كه تاكنون روي آنتن رفته است البته نه حضور بازيگران شاخص، كه توجه به جزئيات است. جزئياتي كه معمولاً نه در سريال ها كه در فيلم هاي خوب سينما، رعايت مي شود. خوشبختانه محمدرضا هنرمند به عنوان كارگرداني كه از سينما به سيما آمده؛ حساسيت هاي سينمايي اش را هم در هنگام ساخت سريال لحاظ كرده است.
جزئياتي مثل نمايش وسواسي بودن معتمدآريا بدون اين كه به سنت سريال سازي مرسوم در ديالوگ ها به آن اشاره شود يا ترسيم باورپذير دو خانواده كارگري و مناسباتي كه هنرمند نشان داده آنها را خوب مي شناسد.دو قسمت اول زير تيغ بيشتر به معرفي شخصيت ها اختصاص داشته است و براي قضاوت در باره اش بايد قسمت هاي بيشتري از آن روي آنتن برود. منتها در همين دو قسمت اول متن پالوده و كارگرداني حرفه اي آن را به يكي از مجموعه هاي ديدني سيما تبديل كرده است. هنرمند در همين قسمتي كه هفته پيش پخش شد نهار خوردن دو رفيق قديمي در محيط كارخانه، با ميزانسن درست و رعايت جزئياتي به ظاهر بي اهميت، سكانسي را كه مي توانست كاملاً معمولي برگزار شود عمق و غنا بخشيده بود.پس از پخش سريال جالب توجه صاحب دلان ، روي آنتن رفتن زير تيغ از رويكردي تازه در شبكه اول سيما خبر مي دهد. شبكه اي كه در سال هاي اخير بيشتر جولانگاه مجموعه سازان نه چندان مستعد بوده، گويا سياست هايش را تغيير داده است.
پرواز در حباب
سيروس مقدم يكي از پركارترين مجموعه سازان سيما در سال هاي اخير بوده است. كارگرداني كه واقعاً وقت سرخاراندن ندارد و مديران فيلم و سريال شبكه هاي مختلف سيما هميشه متمايل به كار كردن با او هستند. وجود دو خصيصه در سيروس مقدم باعث شده تا او اين همه پركار باشد. خصيصه اول شناخت ذائقه مخاطب است. بيشتر مجموعه هاي مقدم انبوه مخاطبان را با خود درگير كرده اند. آخرينش هم همين نرگس بود كه هر شب مخاطبان زيادي را پاي گيرنده هايشان مي نشاند. مقدم پس از سال ها مجموعه سازي، فوت و فن برقراري ارتباط با مخاطب تلويزيون را خوب ياد گرفته است. او حالا مي داند كه چگونه ضرباهنگ قصه را پيش ببرد كه تماشاگر را به هيجان بياورد يا اين كه چه طور با فراز و نشيب هاي ملودراماتيك احساسات مخاطب را تحريك كند.خصيصه دوم مقدم، سرعت بالاي اوست. او اين توانايي را دارد كه يك مجموعه بيست و چند قسمتي را در همان زماني كه استاندارد توليد يك سريال سيزده قسمتي است، به پايان ببرد. سرعت او حين كار اين قدر بالاست كه گاهي اوقات يك قسمت 45 دقيقه اي را دو روزه مي سازد. سرعت بالاي كارگردان، نقش مؤثري در پايين آمدن هزينه هاي توليد دارد و همين باعث مي شود كه تهيه كنندگان تلويزيون علاقه زيادي به كاركردن با چنين فيلمسازاني داشته باشند. به خصوص فيلمسازي كه نشان داده راه و رسم برقراري با مخاطب عام را هم خوب مي داند. به همين خاطر است كه برعكس سريال زيرتيغ كه مدتها پيش توليدش طول كشيد و بارها در صفحه روزنامه ها كليد خورد نه در عالم واقعيت و بعد هم تصويربرداري و مونتاژش زمان زيادي برد، كار تازه مقدم بي سر و صدا توليد و روي آنتن رفت.
پرواز در حباب به سياق كارهاي مقدم خيلي زود مراحل تصويربرداري اش را پشت سرگذاشت و به پخش رسيد. پرواز در حباب از همان قسمت اول، با يك نقطه عطف آغاز شد، در واقع مقدم قبل از اينكه شخصيت هايش را معرفي كند، كوشيده با چند پرده اكشن، كاري مخاطب را جلب كند. مردي قاچاقچي كه با پسرش قصد فرار از كشور را دارد محاصره شده و به وسيله پليس از پا در مي آيد. پسر اما با كيفي كه پر از پول و مواد مخدر است مي گريزد و توسط دوستان پدرش به خارج از كشور مي رود. اين ماجرا قطع مي شود به سال ها بعد، پسر كه حالا جوان رعنايي است به ايران آمده تا انتقام خون پدرش را بگيرد در اين ميان يك مايه عاشقانه هم در فيلم وجود دارد. پرواز در حباب به شهادت قسمت هاي آغازينش چه در خط قصه و چه در پرداخت يادآور ملودرام هاي حادثه اي سينماي هند است با همان نوع اغراق ها و همان تأكيد هاي آشناي باليوود چنان كه حتي بازيگر شاخصي مثل علي نصيريان هم در پرواز در حباب مثل بازيگران هندي بازي مي كند.
كتابفروشي هدهد
شبكه 3سيما، كه بيش از 6ماه شنبه ها سريال اولين شب آرامش را روي آنتن مي برد، با به پايان رسيدن اين مجموعه، سريا ل كتابفروشي هدهد را پخش خواهد كرد. مرضيه برومند يكي از موفق ترين مجموعه سازان سيما در دو دهه اخير بوده است. چه در سال هايي كه در گروه كودك مجموعه و برنامه مي ساخت و چه در دوراني كه سريال هايي چون آرايشگاه زيبا و هتل را روي آنتن برد. كتابفروشي هدهد ماجراي پسر جواني به نام كيوان كتابچي است كه پدرش فوت مي كند. پدر كيوان قديمي ترين كتابفروش محل بوده، كتايون خواهر كيوان و شوهرش منصور تصميم مي  گيرند سهم ارث كيوان را از او بخرند و محل كتابفروشي را به يك رستوران فست فود تبديل كنند. امير حسين صديق، راضيه برومند، علي اوسيوند، افسانه چهره آزاد، محمود بصيري و فرهاد آئيش از جمله بازيگران اين كار هستند.
كتابفروشي هدهد مجموعه اي اپيزوديك است و در قسمت هاي مختلف آن بازيگراني چون رضاعطاران، مريم سعادت، بهرام شاه محمدلو، بهاره رهنما و شاهرخ فروتنيان در آن حضور مي يابند.
كمي جلوتر
مجموعه كمي جلوتر كه به تازگي از شبكه تهران روي آنتن رفته، در مرحله توليد به دنيا بگوييد بايستد نام داشت. اين مجموعه توسط محمدرضا آهنج كارگرداني شد كه سال گذشته مجموعه سايه آفتاب را روي آنتن داشت.
كمي جلوتر ماجراي سربازي به نام علاء رحمتي است كه متهم به قتل دوست هم خدمت خود، شهريار والا در پادگان محل خدمتش مي شود. دادگاه بدوي حكم اعدام او را صادر مي كند ولي دادگاه تجديدنظر اين حكم را باطل مي كند.فرهاد قائميان، دكتر محمد عزيزي، فريبا متخصص، جمشيد گرگين، حامد كميلي،  مريم كاوياني  و مهسا كرامتي از جمله بازيگران اين مجموعه تلويزيوني هستند. قسمت اول كمي جلوتر نويد مجموعه اي جذاب را مي داد، البته تجربه نشان داده كه نبايد درباره سريال هاي آهنج زود قضاوت كرد چنان كه سايه آفتاب هم سنجيدگي قسمت هاي اوليه در بخش هاي پاياني جايش را به كمدي ناخواسته داده بود.
مجموعه هاي در راه
سريال پول كثيف از مدتها پيش آماده نمايش بود ولي به دليل اشكالاتي كه شبكه بر آن وارد دانسته بود، امكان پخش نيافت. با لحاظ كردن اصلاحاتي كه شبكه بر آن تأكيد داشت، پول كثيف هم در كنداكتور پخش قرار گرفت. اين مجموعه كه از شبكه پنج روي آنتن مي رود، توسط جواد افشار و به تهيه كنندگي قاسم جعفري توليد شده است. پول كثيف ماجراي زندگي زوج جواني به نام هاي داريوش و مريم را روايت مي كند كه هر كدام مسيري را براي رسيدن به پيشرفت انتخاب مي كنند؛ يكي از راه مي رود و ديگري از بيراهه.زيبا بروفه، فرهاد جم، آناهيتا نعمتي، رضا رويگري، بهمن ران و شراره رخام از جمله بازيگران اين كار هستند. جواد افشار يك مجموعه ديگر هم كارگرداني كرده كه به زودي به صورت روتين روي آنتن خواهد رفت. روز رفتن ابتدا توسط محمدرضا اعلامي مقابل دوربين رفت و بعد از كارگرداني چند قسمت جاي خود را به جواد افشار داد. روز رفتن ابتدا قرار بود در ايام ماه مبارك رمضان پخش شود كه به آنتن نرسيد.
دانيال حكيمي، حسن پورشيرازي، فقيهه سلطاني و حسن شكوهي بازيگران اصلي اين مجموعه هستند.
آدمخوار ديگر مجموعه اي است كه قرار است در روزهاي آتي روي آنتن برود. اين مجموعه به عواقب حضور خانواده ها و جوانان در شركت هاي هرمي اينترنتي مانند گلدكوئيست مي پردازد. جواد مزدآبادي كارگرداني آدمخوار را برعهده داشته و بازيگراني چون رامبد شكرآبي، آرام جعفري، زهره فكورصبور، شهرام عبدلي، ميرطاهر مظلومي و سيد جوادهاشمي در آن ايفاي نقش كرده اند.

نگاه
وقتي كه هدف
فقط پركردن آنتن نيست
گروه ادب و هنر- آنتن هيچ وقت نبايد خالي بماند. در رسانه تلويزيون، اين يك واقعيت غيرقابل انكار است. تلويزيون بايد برنامه براي پخش داشته باشد.
آنتن، خوراك مي خواهد و برنامه هاي سرگرم كننده همواره سهم قابل توجهي در جذب مخاطب داشته اند.
سريال هاي داستاني در همه جاي دنيا مخاطبان گسترده دارند؛ چنان كه مجموعه هايي چون قصه هاي جزيره و پرستاران به خاطر اقبال مخاطب، سال هاي سال توليد شده و روي آنتن مي روند. در آن سوي آب ها البته رويكرد ديگري هم وجود دارد كه به ندرت به آن اشاره شده است؛ اين كه اگر سريالي مورد توجه مخاطب قرار نگيرد، پخشش متوقف مي شود. در واقع، همان طور كه اقبال گسترده مخاطب مي تواند باعث شود يك سريال، سال هاي سال توليد و پخش شود،  در مقابل، بازخوردهاي منفي هم مي تواند باعث بايگاني شدن يك سريال شود.
در شبكه هاي معتبر دنيا به ندرت پيش آمده سريالي كه مخاطب آن را نپسنديده، پخشش ادامه يافته باشد، در صورتي كه همين الان مجموعه اي كه با هزينه فراواني هم توليد شده روي آنتن است كه شايد بتوان گفت از كمترين مخاطب ممكن برخوردار است؛ سريالي كه نه خواص آن را مي پسندند و نه عوام؛ درست مثل كارهاي قبلي سازنده اش كه دقيقاً همين ويژگي را داشتند.
در سيما كارگرداناني حضور دارند كه در ساخت سريع و ارزان مجموعه هاي پرمخاطب به تبحر قابل توجهي دست يافته اند. اين مجموعه ها، البته كيفيت چندان بالايي ندارند ولي در جذب مخاطب، موفق عمل مي كنند.
از سوي ديگر مديران شبكه ها، مجموعه هايي را هم با وسواس توليد مي كنند؛ سريال هاي درجه الف كه اغلب توسط كارگردان هاي سينما ساخته مي شوند. در توليد اين مجموعه ها، پركردن آنتن، اولويت اول نيست و با صرف وقت و هزينه، كوشش مي شود تا كاري ماندگار به پخش برسد.
بديهي است كه افزايش توليد چنين مجموعه هايي مي تواند مخاطبي را كه خيلي تماشاگر برنامه هاي تلويزيون نيست، جذب كند؛ اتفاقي كه با اولين شب آرامش رخ داد و حالا زير تيغ نويد چنين اتفاقي را مي دهد.
وقتي هدف فقط پركردن آنتن نباشد، مي توان به دستاوردهايي قابل توجه دست يافت.
بخصوص كه تجربه نشان داده مخاطب تفاوت كيفيت سريال ها را به خوبي متوجه مي شود.

شهر تماشا
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
سلامت
شهري
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |