عصردانايي آغاز ;ارتباطات عصر پايان
دانايي
تحولاتروزافزونتكنولوژيكي:اشاره
.مختلفزندگي حوزههاي در علمي و
كاهش دهه به قرن از را اعصار عمر
عصر به ورود از مدتي استهنوز داده
نگذشته اطلاعاتي اطلاعاتبزرگراههاي
را عصر اين پايان انديشمندان كه
را دانايي عصر نويد و كردهاند اعلام
به ورود مقدمه دانايي عصر.ميدهند
به سال چندين بيشاز استكه عصري
خرد عصر آن و نمانده آن آغاز
. است
و نشانهها ؟ چيست دانايي عصر
الزامات و ؟ است كدام مقدماتآن
؟ شناخت بايد چگونه را آن معرفتي
سعي زير مقاله استكه سوالاتي اينها
.بدهد پاسخ آن به دارد
و عنوانجامعهشناسي با مقاله اين
دانايي عصر در سازمانها محيط تحليل
عضو شهيندختخوارزمي دكتر توسط
در مديريتصنعتي سازمان هياتعلمي
مديريتارائه و جامعهشناسي سمينار
.ميگذرد نظرتان از كه شده
سرويسمقالات
شهيندختخوارزمي دكتر
مهمترين ابتدا ، بحث شروع براي
شناسايي را تكنولوژي تحولاتحوزه
شناختنگاهي اين پساز و ميكنيم
كار حوزه تحولاتدر داشتبه خواهيم
جديد هنجارهاي و شناختارزشها
به نهايتنگاهي در و كار به مربوط
الزامات عنوان به تحولاتتكنيكي
. داشت خواهيم دانايي عصر معرفتي
: گفت بايد دانايي تعريفعصر براي
بدون آن در استكه عصري دانايي عصر
در بشر دستاوردهاي آخرين از استفاده
، دانش چيستي حوزهدانش سه
چگونگيودانشچرايينميتوان
پيدا مسائل مناسببراي حل راه
داناييها اين بدون واقع در.كرد
سطح در چه فرد سطح در چه فرصتها ،
راحتي به جامعه سطح در چه و سازمان
.دستميرود از
پشتسرگذاردن را دانايي عصر اين ما
عصر به ورود مقدمه اطلاعاتو عصر
عصر عبارتي به يا ميدانيم ، خرد
خرد اطلاعاتو عصر ميانه دانايي
. است
است تحولاتي محصول دانايي عصر
تكنولوژي حوزه در بيشتر كه
مهمترين استكه افتاده اتفاق
آن به استكه تحولاتهمان اين
ارتباطات انقلاباطلاعاتو
انقلاب آن از بعدميگويند
همه شدن ديجيتالي و ديجيتال
و عمق ، اطلاعات عصر در پديدهها
ارتباطات انقلاباطلاعاتو تاثير
.شد گستردهتر خيلي
گفتانقلاباطلاعاتو بتوان شايد
عظيم جريان دو همگرايي ارتباطاتاز
صورت به قبلا كه آمده بوجود تحولي
هم از جدا ظاهر به حوزه دو در موازي
ارتباطاتپيش اطلاعاتو يعني
تاريخ از يكنقطه در و ميرفتند
هم به جريان دو اين تحولاتتكنولوژي
عظيم موج پيوستگي اين.پيوستند
بهطور. انداخت راه به انقلابرا
تحولاتحوزه با: گفت مشخصميتوان
ادغام و تلويزيون تلفن ، :كامپيوتر
جديد تحولي عظيم تحولاتجريان اين
.كرد ايجاد را
محيط استدر تحولي اين
به ماهيتا ولي تكنولوژيكي
در. نيست تكنولوژيكي وجه هيچ
آثار دليل گفتبه ميتوان واقع
همه بر كه عميقي و گسترده
اين دارد ، بشر زندگي جنبههاي
بنيادشماهيتا تحول
و معرفتي اخلاقي ، اجتماعي ،
كه زندگي جنبههاي. است فرهنگي
اين از را تاثير بيشترين
وار فهرست انقلابگرفتند
يادگيري ، خريد ، :از عبارتند
جنگيدن ، ، فراغت سياسي ، رفتار
مهمتر همه از و ارتباط برقراري
ميتوانيم عبارتي به.كار شيوه
حيات اصلي عناصر تمامي بگوييم
انقلاب اين تحتتاثير اجتماعي
بحثاخلاق تازگي به و هستند
اخلاق. است شده مطرح نيز
تكنولوژيكي اخلاق و تكنولوژيكي
حوزه اين هاي بحث. ارتباطات
از خروج تجلي مبناي بر بيشتر
استكهتكنولوژي انديشه اين
است بشر زندگي بر حاكم جو
واقع در تكنولوژي بحثاخلاق
با تكنولوژيكي جو از شدن دور
هاي فعاليت هدفيكپارچهسازي
در ويژه به) تكنولوژي بعدي تك
در ( اطلاعات ارتباطاتو حوزه
كه گونهاي به ، است جامعه
جاي به تكنولوژيكي هاي پيشرفت
بنيادهاي به آسيبرساندن
حمايتكند آن از انسان ارزشي
آن تكامل و باعثارتقاء و
و مفاهيم شامل اين.شود
كه ميشود رويههايي و تئوريها
روانشناسي ، جامعهشناسي ، فلسفه ، از
اطلاعاتي سيستمهاي و علوم حقوق ،
تحولات حال هر در. است نشاتگرفته
تكنولوژيكباعثپيدايش حوزه
اسامي كه شده جديدي جامعه
. است گرفته خود به را زيادي
اطلاعاتي ، جامعه علمي ، جامعه
مجازي ، جامعه نرمافزاري ، جامعه
به و فراسرمايهداري جامعه
ما.خدماتي جامعه تازگي
تحولات اين كانون ميبينيم ،
راحتي به و ، است اقتصاد در
تحولاتمهمي بگوييم ميتوانيم
وجود به اقتصاد حوزه در كه
تحولات عامل عنوان به آمده ،
ديگر حوزههاي به اجتماعي
همين به شايد.ميشود سرازير
ادبيات در هستكه هم دليل
تحولات به چيز هر بيشاز جديد
تحولاتي از ناشي كه حوزه اين
انقلاب تحتتاثير استكه
اشاره افتاده اتفاق تكنولوژي
صحبت كه آنجايي تا. است شده
ويژگي مهمترين استكه اين از
اقتصاد ، جديد جامعه و جديد تحول
. است دانشرانه و دانشپايه
و بنيان كه اقتصادي يعني
محركه پايهاشدانشاستو
پيشرفته علوم و دانايي آن اصلي
به دليل همين به واقع در ، است
به.ميشود اطلاق دانايي عصر آن
در كه اهميتداناييهايي خاطر
و يافته تبلور بشر افراد
انساني سرمايه اين كه تبلوري
. است داشته تكنولوژي در
عصر براي هم ديگري نشانههاي
رفتن بالادارد وجود دانايي
اشتغال و توليد ميزان رشد نرخ
پيشرفته تحولاتتكنولوژيهاي در
رشد نرخ رفتن بالا همچنين و
ارتباطات - آموزش ور ، طبقاتدانش
عصر اين نشانههاي ديگر اطلاعاتاز و
عضو كشورهاي كه آنجا تا. است
توسعه و اقتصادي همكاريهاي سازمان
بيشاز 50 سال 95 در (OECD)
ناخالصداخلي توليد درصد
بود ، بخشها اين به متعلق (GDP)
دانايي توليدكننده كه بخشي
.هستند پيشرفته
بالا عصر اين ديگر نشانههاي
ماهر نيروهاي براي تقاضا رفتن
بيكاري كه جايي تا. است
در متوسطه دوره فارغالتحصيلان
است درصد پيشرفته 5/10 جهان
بيكاري آمار كه حالي در
دانشگاهي 8/3 فارغالتحصيلان
. است درصد
هزينههاي رفتن بالا ديگر نشانه
بخشخصوصي در بويژه تحقيقاتي
دو موجود اساسآمار بر. است
سال 94 در جهان اول شركترتبه
صرف دلار ميليارد بيشاز 28
.كردند (RXD) توسعه و تحقيق
كه ميدهد نشان آمارها اين
تحقيق در سرمايهگذاري بيشترين
به مربوط (RXD) توسعه و
و كامپيوتر نرمافزار ، ، آموزش
. است بوده آموزشنرمافزاري
است بوده اين بر تصور تاكنون
باعث پيشرفته تكنولوژي كه
اشتغال ميزان و ميشود بيكاري
آمارها اما.كاهشميدهد را
نگراني ، اين كه ميدهد نشان
سالهاي در. است نگرانيبيموردي
شغل توليد آمار تا 1995 1979
غربي اروپاي و آمريكا جديددر
نرخ كه آمريكا در نشانميدهد
از بيشتر اقتصاديشكمي رشد
جذب در كشور اين اروپاستو
پيشرفته تكنولوژي و علوم
تا 95 دوره 79 طي ، است پيشگام
و رشد نرخ بالاترين سال اين كه)
در پيشرفته جذبتكنولوژيهاي
در (بوده اقتصادي فعاليتهاي
ميليون براي 5/21 غربي اروپاي
جديد شغل ميليون نفر 3/10
درصد تقريبا 50 كه شده ايجاد
در اما جذبكرده را متقاضيان
بيشاز آمريكا در دوره همين
ايجاد جديد شغل ميليون 26
درصد بيشاز 95 كه ميشود
.جذبميكند را كار متقاضيان
كه ميدهد نشان هم بيكاري نرخ
سال در درصد از 8/7 آمريكا در
سال 1995 در درصد به 6/5 79
اروپا براي كه حالي در رسيده
رسيده درصد به 11 درصد از 7/5
. است
كه ديگري آمارهاي و آمار اين
اين كه ميدهد نشان دارد وجود
باعث تكنولوژي رشد كه تفكر
ميشود بيكاري رفتن بالا
.درستباشد نميتواند
بازار سال
دلار ميليارد 1993 5/583
دلار ميليارد 1996 1000
دلار ميليارد 2000 3000
ارتباطاتو حوزه اهميتتكنولوژي
تحولات محركه عامل اطلاعاتبعنوان
در كه ميدهد نشان ( يك جدول)
صنعتاطلاعاتو سال 93
معادل 583 ارتباطاتبازاري
خودش به را دلار ميليارد
سال 96 در. است اختصاصداده
ميليارد هزار دو به رقم اين
بيني پيش استو رسيده دلار
به 3 هزار دو سال در كه ميشود
اين و برسد دلار ميليارد هزار
صنعتاست حوزه شكوفاترين
اين در ما را رشد نرخ وبالاترين
ميدهد نشان كه ميبينيم زمينه
به آينده در حوزه ، اين
صنعت نظر از مهمي بسيار حوزه
.ميشود خدماتتبديل و
حوزه در تحولاتكه اين بر علاوه
خود به اگر داده صنعترخ
كنيم نگاه هم تحولاتتكنولوژي
تحولاتباعث اين كه ميبينيم
داناييهاي كدگذاري تا شده
داناييها و شود مختلفتسريع
در عرضه قابل كالاي به تبديل
.شود بازار
تحولاتتكنولوژي اين حال هر به
حوزه محركاصلياشدر كه
كه باعثشده ارتباطاتبوده ،
كه شود حاكم جهان بر روندهايي
اين از برخي به اينجا در
.ميشود اشاره روندها
شدن جهاني
طبيعي نتيجه و معلول شدن جهاني
ارتباطات انقلاباطلاعاتو
را معنا اين شدن جهاني. است
از ها فعاليت كه ميدهد
و بينالمللي به ملي عرصههاي
اين و كرده پيدا انتقال جهاني
از اعم حوزهها تمام در انتقال
، سياست ، فرهنگ اقتصاد ،
. است داده رخ...تجارتو
به و بهروز روز شدن جهاني روند
سازمانهاي و ميگيرد سرعتشكل
رشد حال سرعتدر به جهاني
طور به ملي اقتصادهاي.هستند
جهاني اقتصادهاي با روزافزون
كه ميبينيم و ميخورند پيوند
در حتي بينالمللي همكاريهاي
از تكنولوژي و علوم حوزه
. است برخوردار بالايي رشد نرخ
شدن شبكهاي
حال در جهان در كه ديگري روند
شدن شبكهاي ، است شدن حاكم
از روزافزوني حجم يعني. است
جريان شبكهها فضاي در فعاليتها
اين مهمترين كه ميكند پيدا
. اينترنتاست شبكه شبكهها ،
اين ميشود مطرح كه سوالي اما
شبكهاي جريان دو چگونه استكه
فكر نظام شدن جهاني و شدن
طلبميكند؟ را تازهاي
محيط در تحولاتكه اين
باعث افتاده اتفاق تكنولوژيكي
اين كه شود حاكم روندهايي شده
فضاي روزافزون پيچيدگي روندها
پيدايش و فعاليتسازمانها
زده بحران و طوفانخيز محيطهاي
. است باعثشده را پرتحول و
تنوع ، ميرويم ، جلوتر چقدر هر
محيطي عناصر تعامل و تكثر
اين و ميشود بيشتر روزبهروز
و ميافزايد امور پيچيدگي به
سيل تحولاتمثل اين تمامي
به مرزها بيرون از بنيانكن
تمام و ميآورد هجوم جوامع درون
را فرهنگي و اجتماعي بنيانهاي
.ميدهد قرار تحتتاثير
كار نهاد تحولاتبر تاثير
شد ذكر كه تحولاتي به باتوجه
حالدانشورشدن در ماهيتكار
كه باعثشده اتوماسيون. است
افراد و كاركنان تعداد روزبهروز
و شود كمتر سازمانها كمتخصصدر
.كند پيدا كيفيتتغيير
خلاق و بالا فكري توانايي به احتياج
جوانتر كار نيروي باعثبهكارگيري
در بازنشستگي خود امر اين كه ميشود
.ميآورد بهوجود را پايينتر سن
كار تركيبنيروي در زنان مسئله
زنان تغييراتاستو ديگر از
عامل و يكبخشمهم بهعنوان
.ميشوند مطرح اثرگذار
سمتكاهش حركتبه ديگر تحول
و غيرمديريتي پستهاي تعداد
. است مديريتي پستهاي به تبديلشدن
خدماتداخل واگذاري ديگر تغيير
اين. است پيمانكاران به سازمانها
بردن بالا و كاهشهزينهها براي امر
اين به و كيفيتصورتميگيرد
حال در سازمانها دروني صورتمحيط
. است تغيير
كاري تحولاتواحدهاي اين كنار در
و هستند شدن كوچكتر حال در
به را خود بزرگفعاليتهاي شركتهاي
.ميكنند كوچكواگذار واحدهاي
يا دفتر به محدود كار انجام همچنين
در و هركجا در نيستبلكه كارخانه
. است قابلانجام هرزمان
نيروي كه ميدهد تحولاتنشان اين
مجهز مستمر يادگيري به بايد كار
كه بياموزد را جديد مهارتهاي و شود
متفاوتاستبا مهارتها اين
.هستيم آشنا آن با ما كه مهارتهايي
|