آذر هشتم پيامهاي
شگفت2 رويداد يك كالبدشكافي
بوقوع ما سرزمين در رويدادي‌شگفت امسال آذر هشتم كه نوشتيم ديروز
و دربرابراستراليا كشورمان فوتبال ملي تيم پيروزي اعلام با و پيوست
روستاها حتي و شهرها درهمه مردم فرانسه جام‌جهاني 1998 به راهيابي
و دانشگاه استاد پيران دكتر.جمعي‌پرداختند شادماني و جشن به يكباره
در جمعي رفتارهاي از تاريخچه‌اي به رويداد ، تشريح‌اين در جامعه‌شناس
رويداد علل از تحليلي تاريخچه ، آن مابقي ذكر با واينك پرداخت جهان
.مي‌كند ارائه امسال هشتم‌آذر
برابر هزار به لاله گل كه‌قيمت است هلند در لاله ديگرجنون مورد
كه منجرشد نفر هزاران ورشكستگي به بعدا و واقعي‌رسيد قيمت
.ريختند خيابان‌ها به مجنون‌وار
محلي راديويي كه داد رخ ايالات‌متحده در سال 1938 در ديگر جالب مورد
آن در كه اثرولزبود دنياها داستان‌جنگ از خواندن‌قطعه‌اي مشغول
از.كرده‌اند حمله زمين به كه ميان‌مي‌آمد به سخن مريخ موجودات از
يك بودند ، شنيده بريده دم و سر را داستان اين كه نفري پنج‌ميليون
بسياري.پرداختند غيرطبيعي حركات به و كرده باور را آن نفر ميليون
صدها ببرند ، امن جايي به را خود فرزندان تا آوردند هجوم مدارس به
ايالات كه سرد جنگ اوج در.پرداختند زاري و گريه به كليساها در نفر
ايالت در كوچكي شهر مردم پرداخت ، ضدكمونيسم شديد تبليغ به متحده
به و برداشته را خود سلاح‌هاي كه گرفتند جدي را واقعه آنچنان تگزاس
.پرداختند شهر در سنگربندي
شدن خراب و مالي 1929 ، طوفان 1952 بحران پيدايش و بانك‌ها به هجوم
در مردم غيرطبيعي حركات و ديگر خانه ديدن 800 صدمه و خانه 600
به نزديك و دور از را كنجكاو جماعتي كه بود عظيم به‌قدري آركانزاس
.شد متوقف ترافيك ساعت‌ها براي و آورد صحنه
اعتصابها ، و اجتماعي جنبش‌هاي و تظاهرات و شورش‌ها كه داشت توجه بايد
بخواهيم را آن موارد اگر كه دستجمعي‌اند رفتارهاي جزء بعضا
به كنيم اشاره فقط.شد خواهد ورق ميليون هفت مثنوي البته برشماريم ،
مردم شادي و جهاني جام بردن بخاطر برزيل و آرژانتين مردم شادي
.گذشته جهاني جام در شدن چهارم براي بلغارستان
نظريه يكي است ، شده رفتارهاارائه نوع اين تحليل براي كه تئوري‌هايي
آمده روانشناسي‌جماعت كتاب در كه است فرانسوي قديمي‌گوستاولوبون
اصطلاحا و است معتبر اثري هنوز شده‌و منتشر سال 1895 در كه است
معتقد و مي‌كند تبعيت رفتار بودن مسري نظريه از لوبون.است شده كلاسيك
جماعت شكل‌گيري شرايط در را فردي تفكر جاي جمعي و گروهي تفكر كه است
.مي‌كند غلبه فردي رفتار بر دستجمعي رفتار و مي‌گيرد
طريق از انساني هر كه روزمره چشمداشت‌هاي و ارزش‌ها قواعد ، لذا
مدت براي مي‌كند ، خويش دروني و مي‌آموزد را آنها خود شدن اجتماعي
متداول قواعد ساده زبان به.مي‌دهند دست از را خود اعتبار كوتاهي
هربرت.مي‌گذارد اثر فرد هر رفتار بر ديگران وجود.مي‌شود عوض بازي
مفهوم از كرده تكميل را لوبون گوستاو نظريه در 1951 (BLUMER) بلومر
سخن اول فرد به آن بازگشت و ديگر فرد به فردي از يعني دوري واكنش‌هاي
دهه 1980 در.مي‌داند ضروري دستجمعي رفتار براي را آن و است گفته
تحقيقات و شد مطرح دستجمعي رفتارهاي باب در جديدي بحث‌هاي ميلادي
مقابل در كه داد نشان او همكاران و DIENER داينر آزمايشگاهي
نظريه.دارد بيشتري اهميت رفتار بودن مسري نظريه بعدي ، نظريه‌هاي
نظريه جديد ، و لحظه‌اي ارزش‌هاي خلق و متداول ارزش‌هاي شدن بي‌اختيار
غيرعقلاني اخير بحثهايشدهاند ارائه نيز خود فرديت از فرد شدن تهي
اميدوارم توضيحات اين بااست برده سوال زير را دستجمعي رفتار بودن
آذر هشتم روز واقعه به بپردازيم حال.باشد شده روشن حدودي تا مساله
و ميانه و خرد تحليل سطح سه در گفتيد كه همانگونه آنهم ايران ، در
.كلان
آذر هشتم
مساله تحليل به اجتماعي ، ابتدا پديده‌هاي تحليل سطحي سه ديدگاه در
مامعمولا خرد سطح تحليل براي.مي‌پردازيم سطح‌رويداد يا خرد سطح در
زندگي و تكامل و گرفتن نشات و مي‌كنيم نگاه كوتاه زماني دوره‌هاي به
.مي‌كنيم مطالعه كوتاه زماني محدوده يك در را واقعه يك يافتن خاص
تيم كه كنيم توجه اين‌نكته به بايد مساله سريع و بلافصل تحليل براي
سطح در و كرد كسب بزرگي موفقيتهاي فوتبال دوره‌مقدماتي در ايران
اين گروهي رسانه‌هاي و كرد جلب را مردم توجه مساله اين.شد مطرح آسيا
چه -را انتظاراتي و دادند افزايش هيجاني صورت به را عمومي توجه
تا يافت عموميت انتظارات اين و كردند ايجاد -غيرواقعي چه و واقعي
دارند ، ورزش به توجهي نه مي‌كنند ورزش نه كه افرادي از بسياري كه حدي
.شد عمومي و كلي يا سراسري مساله پس.كردند توجه خاص مساله اين به
مشكلات اين و شد روانشناختي مساله يك دچار فوتبال تيم ميان ، اين در
گذاشت اثر انتظار مورد نتايج روي طبعا و تيم سازمان روي روانشناختي
سطح تا يكباره كه تيمي كه چراشد روبرو رواني شوك يك با جامعه و
شد روبرو شديدي بسيار افت با دفعتا بود يافته ارتقاء مطلوبي بسيار
.بود روانشناختي مشكلات دليل به من نظر به كه
تحريك احساسات‌عمومي و شد متراكم و تقويت عمومي هيجان اين هرحال ، به
بين شكافي درنتيجه و شدند كار وارد متعددي محرك‌هاي و گرديد
اگر من ، نظر به.آمد وجود به واقعيت‌ها و مردم انتظارات و چشمداشت‌ها
هرگز مي‌يافت ، راه جهاني جام مسابقات به ديگري مرحله هر در ايران تيم
.نمي‌آمد وجود به شدت اين با شوقي و شور
اين كه شد باعث تادقايق 70 ايران شكست و استراليا -ايران مسابقه
يك شدو ته‌نشين اميدها واقع در و كند افت شده‌به‌شدت ايجاد هيجان
ساده‌اي تحقيق.آمد بوجود مردم مختلف قشرهاي ميان در عمومي افسردگي
مي‌دهد نشان كردم سوال افرادي از تصادفي صورت به و دادم انجام من كه
ابراز براي خانه از كه افرادي اكثر ايران ، تيم پيروزي از پس كه
يعني دادند ، انجام را عمل اين ناخودآگاه صورت به.شدند خارج شادماني
بروز از پس بود ، خفته فرو انتظاراتشان بخاطر مردم در كه هيجاني
آزاد براي مفري بايد مسابقه ، در پيروزي و تيم استعدادهاي ناگهاني
هيجان اين و است اجتماعي روانشناسي كلاسيك بحث يك اين.مي‌يافت شدن
همراه به را جمعي و فردي مسائل از بسياري نمي‌شد ، تخليه اگر فشرده
.مي‌آورد
بيرون خانه ازمحيط مردم كه بود اين تخليه اين راه طبيعي‌ترين
بوق زدن مثل حركتهايي با نيز بودند درخيابان كه افرادي بزنند ،
و لحظه‌اي خودجوش ، به‌صورت مردم و كردند مطرح را عمومي فراخوان اين
.پرداختند شادي به و ريختند خيابان به دفعتا
رفتار شنبه روز در مردم‌را رفتار خارجي ، رسانه‌هاي اكثر متاسفانه
تا هيجاني رفتار نوعي رفتار ، اينناميدهاند(FRENZIC)فرينزيك
شنبه روز واقعيت تحليل براي مفهوم اين من نظر به.است جنون سرحد
جهاتي از شنبه روز جماعت رفتارهاي است درست.است غلط اساسا ايران ،
آن ، وراي ولي است آن شده تعريف معني به رفتارهاي‌جماعت مشابه بسيار
.كرد اعلام حركت اين با را بسياري پيامهاي جامعه
ديگري رفتارهاي پيش‌آگهي جمعي ، رفتارهاي برخي اجتماعي ، علوم منابع در
مهم بسيار رفتارها اين شناخت و تحليل دليل ، همين به و است شده عنوان
اول كرد ، پيش‌بيني را آينده در واقعه‌اي بتوان اينكه براي كه چرا است
.كرد تحليل را آگهي پيش بتوان‌رفتارهاي بايد
چرا بود؟ دخيل شنبه روز درواقعه هم ديگري دلايل و عوامل شما نظر به
ميادين‌بين‌المللي در ما ورزشي تيم‌هاي هم دفعات‌ديگري كه
مردم ميان در شوري و شادي اماچنين.بودند كرده كسب موقعيت‌هايي
.بود نيامده بوجود
علمي متون به اگر گفتم هست‌كه هم دليل همين به بله ، :پيران دكتر.
تحليل‌است قابل آذر هشتم واقعه از بخشي مراجعه‌كنيم ، جامعه‌شناسي
حدودي تا جهان سطح در مشابه‌ديگر وقايع از واقعه اين دلايلي به اما
به مي‌كنيم ، مساله وارد را ايران ويژه شرايط وقتي.است متفاوت و مجزا
درك كاملا را آذر هشتم رفتار بتوانيم تا داريم نياز ديگري تحليل‌هاي
.كنيم
آن از و مي‌رود فراتر ازواقعه كه است كلان و ميانه سطوح همان اين
.كند تحليلش تا مي‌شود جدا
دليل همين به است ، جامعه رواني تخليه جهت در همواره جماعت حركتهاي
اطمينان سوپاپ نوع يك را رفتارها نوع اين جامعه‌شناسان از بسياري
جامعه تا مي‌شود جامعه هيجان تخليه موجب گاهي از هر كه مي‌دانند جامعه
.كند تحمل را ديگري هيجان‌هاي بيابد امكان
مثلا باشد ، توام باشادي لزوما هميشه مردم ، رواني تخليه آيا
عاشورا؟ مراسم مثل مي‌باشد ، همراه ابرازتاثر با نمي‌تواند
نقش افراد رواني درتخليه مي‌تواند هم آن البته:پيران دكتر.
تعريف قالب در دارد ، معيني زمان چون تاريخي منتهي‌وقايع باشد داشته
اما است ، مراسم و سنت قالب در و قبلي آگاهي با چوننميگنجد جماعت
يك براي تاسف از هيجانشان كه لحظه آن در مردم خودجوش حركتهاي حتي
.است نشده كنترل مي‌رسد بالايي حد به تاسف‌آور واقعه
قوي يك‌محرك معمولا جماعتي رفتارهاي در كردم اشاره كه همانگونه
جلب خود به را جماعت توجه كه است اتفاقي همان محرك آن و دارد وجود
به‌واقعه مردم توجه جلب اين ، .مي‌سازد رها را عمومي هيجان و كرده
.مي‌سازد فراهم را مشترك اجتماعي زمينه‌رفتار مشترك
نمونه بهترين كه است رفتارهاي‌منفعل يا گونه‌اند ، دو به رفتارها اين
جماعت به‌يك تيمشان شكست از پس كه بود تماشاگران‌استراليايي آن
تكرار صورت به معمولا كه است رفتارهاي‌فعال يا.شدند تبديل منفعل
هورا زدن ، كف مثل.است مشخص جماعت از گروه يك با شخص رفتاريك
...و كشيدن
نيستند ، مطالعه تجربي‌قابل روشهاي با معمولا رفتارها نوع اين
بيشترروش‌هاي و آنها شرايط با منطبق اين‌رفتارها مطالعه روشهاي
.است غيرسيستماتيك و مشاهده‌اي
جمعي ، وجدان بخاطر اما مي‌گيرد ، شكل دفعتا چه اگر منسجم جماعت اما و
معمولا جماعت ، رفتارهايميكند القاء جمعي حركت در را هدفهايي
اجتماعي پايگاه و اجتماعي طبقه با چنداني ارتباط يعني است ، سراسري
.ندارد افراد
|
