كودكان حقوق تامين درقبال دولتها وظايف
چيست؟
اراده دستخوش نبايد كودك ، حيات كه مي‌شود تاكيد فرهنگها تمام در
جامعه مي‌دارند ، اذعان اصل ، اين بر تكيه با نيز حقوق علماي.باشد پدر
گيرد برعهده را كودك از حمايت بايد
توسعه‌آنان و حمايت بقا ، و جهان‌فردايند شهروندان امروز ، كودكان
است آتي‌بشريت توسعه براي پيش‌شرطي
نشان بين‌المللي معاهده‌هاي تاريخي‌تدوين سير بر اجمالي مروري:اشاره
ضرورت و نياز مبناي بر قانون داخلي ، حقوق در كه همان‌گونه مي‌دهد ،
قواعد نيز بين‌المللي عرصه در مي‌شود ، تدوين و مي‌گيرد شكل اجتماعي
و دارند بشري حقوق كه‌جنبه بخشي آن بويژه معاهده‌ها در مندرج حقوقي
اجتماعي واقعيتي براساس مي‌كنند ، مطرح را بشر افراد از خاص قشري حقوق
...است زمره اين از نيز كودك حقوق كنوانسيون.شده‌اند خلق
خانم‌زهراداور ، سخنراني از گذشت ، قسمتهايي نظرتان از كه متني
وظايف مورد در كودك حقوق درسمينار كه دانشگاه‌است مدرس و حقوقدان
اين ادامه.شد ايراد كودك حقوق از حمايت و تامين درقبال دولتها
.مي‌گذرد نظرتان از سخنراني
نداشتن دليل به كودك زندگي كه‌وضعيت دارد آن از حكايت تاريخ ، سير
مصلحت‌انديشيهاي و تابع‌تصميم‌گيريها ذهني ، و جسمي كامل رشد
رييس يا پدر اگر.است بوده قبيله‌اش رييس يا پدر بويژه بزرگسالان ،
زنده مي‌ديد ، خود مصلحت با مناسب را وي حيات ادامه و زندگي قبيله
اما.نبود تسليم جز چاره‌اي را كودك بود ، اين جز مصلحت اگر و مي‌ماند
نيز و مذهب تاثير و اجتماعي و اقتصادي دگرگونيهاي با رفته‌رفته
نسبت جامعه نظر آن ، مصاديق و انسان به نسبت جامعه ديدگاه شدن دگرگون
.مي‌شوند قايل بزرگسالان چون حقوقي وي براي و يافته تغيير كودك به
پدر اراده دستخوش نبايد كودك كه‌حيات مي‌شود تاكيد فرهنگها تمام در
جامعه مي‌دارند ، اذعان اصل ، اين بر تكيه با نيز حقوق علماي.باشد
.گيرد برعهده را كودك از حمايت بايد
در و مي‌يابد اختصاص كودك به هركشور جزايي و مدني قوانين از مباحثي
كودك حقوق نيز -بشر حقوق اعلاميه‌جهاني ازجمله -بين‌المللي اسناد
شد معاهده‌اي تدوين به منجر نهايت در جريانات اين تمام.مي‌گردد مطرح
كنوانسيون:يعني.مي‌شود شامل ابعادش تمامي از را كودك خاص به‌طور كه
كودك حقوق
در چه كودك حقوق كنوانسيون ، ازتدوين قبل تا كه گفت بتوان شايد
نيز و بود نشده ترسيم دقيق چنين جامعه صحنه در چه و خانواده كانون
وي حقوق تامين و حمايت در كودك حقوق حامي ركن دو اين نقش اهميت
.بود نشده شناسايي
متحد ، ملل سازمان بشر حقوق تلاش‌كميسيون شد ، اشاره كه همان‌طور اما
ملل سازمان عمومي مجمع شماره 46/25 ضميمه به سال ده از پس سرانجام
سپتامبر دوم تاريخ از آن ماده 49 اول بند مفاد مطابق و رسيد به‌تصويب
.شد لازم‌الاجرا 1990
كنوانسيون الحاق به دولتها وتشويق ترغيب در موثر زمينه‌هاي ازجمله
تدوين و عمومي مجمع در جهان كشورهاي سران اجلاس آن ، مفاد اجراي و
در آن اجرايي برنامه و كودكان از حمايت و توسعه جهاني‌بقا ، اعلاميه
و تلخ واقعيات كه شد ارائه آماري اعلاميه ، اين در زيرابود سال 1990
جهان سراسر در را كودكان زندگي نامناسب و نابسامان وضعيت از گزنده‌اي
:كه واقعيت اين تائيد با دولتها تا شد سبب همين‌امر.مي‌كشيد به‌تصوير
آنان توسعه و حمايت بقا ، و فردايند جهان شهروندان امروز ، كودكان
گيرند برعهده را تعهداتي و وظايف است ، بشريت آتي توسعه براي پيش‌شرطي
حمايت جهت در جدي اقداماتي و نموده كمتر را كودكان زندگي مخاطرات تا
اهداف كه نمود اذعان بايد هرچند.آورند عمل به آنان ، حقوق تامين و
بر آن موجب به كه‌دولتها تعهداتي و وظايف و اعلاميه اين در شده اعلام
است ، عطفي نقطه اما است ، آرمانگرايانه و بلندپروازانه مي‌گيرند ، عهده
.كودك حقوق از حمايت زمينه در
نهايت‌تلاش كنوانسيون كه‌تدوين‌كنندگان است ضروري نكته اين يادآوري
كودكان ، حقوق و منافع بيشتر و بهتر تضمين‌هرچه براي تا نموده‌اند را
مطرح به‌خوبي نهاد دو اين همكاري و خانواده‌ها كنار در را دولتها نقش
.سازند
حقوق‌كودك تامين در دولتها وظايف o
شهروندان مقابل در فرمانروا و طبقه‌حاكم به‌عنوان دولتها كلي به‌طور
تكاليف و وظايف اين.دارند برعهده تكاليفي و وظايف فرمانبرداران ، و
شكل جامعه هر در فردي آزاديهاي و حقوق و قدرت ميان توازن برمبناي
وجهه دولت هرچه كه بيان بدين.مي‌شود مشخص ثغورش و حدود و مي‌گيرد
بيشتري آزاديهاي و حقوق از شهروندانش باشد ، داشته مردم‌سالاري
.برعكس و برخوردارند
قانون منبع بهترين افراد ، دولتهادرقبال وظايف شناسايي بنابراين
ديگر به‌تعبير يا فردي وآزاديهاي حقوق مطالعه و كشور آن اساسي
.است ملت حقوق
اين برآوردن و تامين به موظف هردولت كشورها ، اساسي قانون موجب به
تربيت و تعليم كار ، مسكن ، حيات ، حق.است افراد اساسي نيازهاي و حقوق
.است كودك ازجمله انساني هر حقوق بديهي‌ترين از
كلي حكمي -است متجلي اساسي اصول‌قانون در كه -قانونگذار حكم چند هر
كودك كه آنجا از اما است ، ..و فرد مفهوم‌هركس ، هر و عبارت با
.مي‌گيرد قرار حكم مشمول نيز است ، عام مفهوم اين از مصداقي
جهت‌قابل دو از كودك حقوق وكنوانسيون داخلي قوانين در كودك حقوق
:است بررسي
خانواده كانون در كودك حقوق (الف
اجتماع در كودك حقوق (ب
طرف تكليف مي‌آيد ، به‌ميان كودك‌سخن حقوق از كه آنگاه است ، روشن
اما.گيرد قرار بررسي و توجه بايدمورد (اجتماع و خانواده) مقابل
وي ، حقوق از حمايت و كودك تامين‌منافع در آنكه ، ذكر شايان نكته
كنترل و نهاد دو اين منطقي و صحيح ارتباط است ، اهميت حايز آنچه
.است هركدام وظايف و عملكرد
خانواده در كودك حقوق (الف
هر اوليه حقوق از (حيات) زندگي حق.مي‌آيد دنيا به زيستن براي انسان
ذاتي حقوق جزو زندگي حقاوست حقوق‌اوليه جزو زندگي حق.است انسان
آغاز نقطه اينكه از صرف‌نظر.گيرد قرار حمايت مورد بايد و است افراد
اما -تولد زمان يا نطفه انعقاد زمان -است زماني چه انسان يك حيات
تا و آغاز بارداري هنگام از و تولد از قبل انسان حيات از حمايت بايد
.يابد ادامه تولد از پس
و باردار مادران از كشورحمايت هر قانونگذار دليل همين به
.مي‌داند دولتها ازوظايف را بارداري دوران مراقبتهاي
خانواده‌آغاز دامان از را خود وحيات مي‌شود متولد خانواده در كودك
به موظف مادر و پدر.است نيازمند و ناتوان موجودي كه درحالي.مي‌كند
زيرا.هستند تولد بعداز و قبل كودك ، از حمايت براي ويژه مراقبتهاي
تكامل و رشد براي.دارد مراقبت به نياز خود تكامل و رشد براي كودك
از.گردد تربيت و نمايد رشد خانواده كانون در ;شود تغذيه بايد خويش
تمامي از آنكه خلاصه.شود شناخته حقيقي فرد يك و شده تامين مادي نظر
شكل‌گيري مراحل و برد بهره خويش معنوي و مادي رشد درجهت امكانات
.نمايد سپري نحو بهترين به را شخصيتي
:داراست را ذيل حقوق خانواده در كودك حقوقي ، نظر از
ولايت ، سند داشتن) واجتماعي فردي هويت كسب و شناسايي حق -1
(مذهب و اقامتگاه تابعيت ،
ارث ، نفقه ، ولايت ، حضانت ، حق) به‌تبع‌آن و خانواده به انتساب حق -2
(...و رضاع
اجتماع در كودك حقوق (ب
علاوه.مي‌شود آماده به‌جامعه ورود براي و مي‌كند رشد خانواده در كودك
تعبير به يا.دارد وظايفي كودك مقابل در نيز خانواده ، اجتماع بر
خود تلاش نهايت بايد دولت كه است داراي‌حقوقي اجتماع در كودك بهتر
.بنمايد حقوق اين تامين در را
اساسي و اوليه نيازهاي حقوق‌و تامين كشور ، هر اساسي قانون مبناي بر
.است دولت عهده به جمله‌كودك از انسان هر
از و خانواده كانون در اوليه‌كودك تربيت و تعليم و پرورش چند هر
آموزش.نمي‌شود محدود خانواده به تنها اما مي‌شود ، مادرآغاز دامن
و كودك پرورش فرهنگ ، و تمدن سنن ، و آداب با آشنايي و مختلف علوم
ارزشهاي اجدادي ، تمدن تاريخ و ملي هويت به نسبت غرور احساس آموزش
بايد نيز دولت و است خارج تنهايي به خانواده عهده از..و اجتماعي
.باشد داشته مشاركت مهم اين انجام در
تا (كودكستان) سطح ازپايين‌ترين كودك تربيت و تعليم بايد بنابراين
بدون كه‌همگان آيد فراهم گونه‌اي به رايگان طور به آموزش‌عالي سطح
.شوند برخوردار امكان ازاين بتوانند ، تبعيضي كوچكترين
دولتي هر.است اجتماعي تامين و بهداشت حق اجتماع ، در كودك حق دومين
مراقبتهاي و درماني و پزشكي خدمات از استفاده امكان كه است موظف
قرار توجه مورد را عمومي بهداشت.سازد فراهم اتباعش براي را ويژه
.برساند خود مطلوب درجه به را فردي بهداشت آموزش ، طريق از و دهد
بهداشت ممكن سطح بالاترين از افراد ، برخورداري اساسي حقوق از زيرا
.است
از وي آسيبپذيري به‌اينكه توجه با و جامعه از عضوي عنوان به كودك
تامين و بهداشتي امكانات از برخورداري زمينه است ، در بيشتر ديگران
كودكان مير و مرگ آمار بودن بالا.گيرد قرار اولويت در بايد اجتماعي ،
كه است واقعيت اين بيانگر سوم ، جهان كشورهاي در خصوص به جهان در
كه مي‌شود سبب رفاهي ، خدمات و بهداشت از نشدن برخوردار و سوءتغذيه
منجر وي معلوليت يا فوت به و گيرد قرار جدي تهديد معرض در كودك حيات
.شود
:از عبارتند مراقبتها اين.قرارگيرد لازم مراقبتهاي تحت بايد كودك
...و سالم آب دسترسي‌به موقع ، به شدن واكسينه سالم ، تغذيه
يك توانست خواهد گردد ، برخوردار امكاناتي چنين از كودكي كه صورتي در
ساختن در خلاقيتهايش استعداد و داشته نسبي رفاه و سلامت با توام زندگي
اينكه مگر نمي‌شود ، ميسر مهم اين.افتد كار به بشري جامعه آينده
.كنند ايفا را خود اساسي و اصلي نقش دولتها
و شود برخوردار بهداشتي خدمات و تفريح كافي ، تغذيه از دارد حق كودك
.يابد پرورش نمايد ، تامين را وي جسمي سلامت كه محيطي در
و مادر رفاه و بهداشت جهت‌ترويج در كه موظفند دولتها راستا اين در
.شود تامين كودك سالم رشد تا كنند اتخاذ تدابيري بكوشندو كودك
كه آنجا از.است كار حق مطرح‌نمود ، كودك براي مي‌توان كه حقي سومين
اقتصادي برنامه‌ريزي‌غلط جامعه ، در ثروت ناعادلانه چون‌توزيع عواملي
ناچار به را كودك...و فرهنگي‌خانواده‌ها فقر آن ، از ناشي فقر و
در.شود برخوردار حمايتها سلسله يك از بايد مي‌كند ، كار روانه‌بازار
و بهره‌كشي مقابل در كودك كه شود اتخاذ تدابيري بايد واقعيت عرصه
سن حداقل به رسيدن از پيش تا و شود حمايت اجتماعي و اقتصادي استثمار
و تعليم و سلامت كه كاري به وي واداشتن.نشود گماشته كار به كار
او اخلاقي و فكري جسمي ، رشد به و مي‌اندازد مخاطره به را وي تربيت
.شود ممنوع مي‌آورد ، وارد لطمه
اجتماعي و سياسي عرصه فردي‌در آزاديهاي و حقوق از بايد كودك همچنين
ابراز را خود عقايد بتواند ، تا باشد آزاد بايدگردد برخوردار
را ملي هويت و اجتماعي حقوق داشتن حق و آزاد عقيده انتخاب درنمايد
و كند منتقل ديگران به را خود انديشه‌هاي و افكار بتواند ، .باشد دارا
كلام يك در.شود فراهم وي براي تشكل ايجاد و اجتماع تشكيل امكان
.گردد برخوردار شهروند يك عنوان به فردي آزاديهاي و حقوق از بتواند
مورد اجتماع سوي از مقابل‌خطرات در دارد ، حق كودك ديگر طرف از
هم و ازجنبه‌قضايي هم وي كه شود اتخاذ تدابيري و قرارگيرد حمايت
استثمار) كودكان عليه جرايم.گيرد قرار حمايت مورد اجتماعي جنبه از
.شود قاطع برخور آنان با و شناسايي (..و فروش و خريد قاچاق ، جنسي ،
حمايت مورد بودن كودك دليل به مي‌شود ، جرمي مرتكب كودك كه هم آنگاه
.نگردد برخورد وي با بزرگسال مجرمان همچون و گيرد قرار جزايي
كودك تامين‌حقوق زمينه در دولت و خانواده رابطه o
دخيل آمدنش بوجود در ومردي زن.نمي‌آيد دنيا به خود اراده به كودك
تكاليفي و كودك ، وظايف مادر و پدر عنوان به بنابراينبودهاند
انجام و تعهد اين اجراي بر كه است بديهي.مي‌شود گذاشته برعهده‌شان
از بعضي است ، ممكن زيرا.باشد داشته وجود نظارتي بايد تكاليف اين
برخوردار مالي ، توانايي نداشتن جمله از مختلف دلايل به خانواده‌ها
خويش تكاليف انجام عهده از نتوانند ، ..و اخلاقي صلاحيت از نبودن
راه ، بهترين كودك ، حقوق از حمايت و تامين براي اينجا دربرآيند
از تعهد انجام در قصور صورت در تا است دولت نهاد به نظارت امر سپردن
كودك از حمايت خود يا شده عمل وارد دولت عجزايشان ، يا خانواده سوي
به را كودكاني چنين يا شود عهده‌دار تابعه نهادهاي و مراكز در را
.دهند انجام خوبي به را حمايت و مراقبت وظيفه تا بسپارد خانواده‌هايي
كنوانسيون موجب به دولتها وظايف o
را كنوانسيون در حقوق‌مندرج تحقق كه موظفند دولتها كلي طور به
كودك تواناييهاي تكامل و رفاه براي را لازم مراقبتهاي و نمايند تضمين
و 5 مواد 3)آورند عمل به والدين وظايف و حقوق به توجه با
است حقوقي تماما كنوانسيون در مندرج حقوق است ، بديهي (1)(كنوانسيون
كودك بهره‌مندي مثال عنوان به.است شده اشاره بدان داخلي حقوق در كه
داشتن حق ،(3)(ماده 6) حيات حق ،(2)(و 30 مواد 2) خانواده محيط از
ماده) پرورش و آموزش حق ،(4)(و 8 مواد 7) ملي هويت و اجتماعي حقوق
ماده) اجتماعي تامين و بيمه حق ،(6)(ماده 24) بهداشت حق ،(5)(28
...و (8)(ماده 32) كار حق ،(7)(26
در قانوني و اجرايي دوبعد در را لازم اقدامهاي كه موظفند دولتها
به رامي‌توان دولتها اقدامهاي.دهند انجام وبين‌المللي ملي سطح
.نمود بررسي ذيل صورت
با كشور سياستهاي و ميان‌قوانين هماهنگي ايجاد جهت در اقدام -1
درزمان و كنوانسيون به كشور هر الحاق از پس.كنوانسيون مفاد
آيا:مي‌شود مطرح كميته سوي پرسش‌از اين كشور آن ملي گزارش بررسي
گرفته‌اند؟ قرار بررسي مورد كنوانسيون به الحاق بدو از قوانين‌داخلي
است؟ برخوردار موضعي چه از دادگاه مقابل در كنوانسيون
و نمايند مشخص خود كشور رادر كنوانسيون جايگاه كه موظفند دولتها و
است؟ تاثيري‌داشته چه داخلي حقوق در كنوانسيون كه‌اين دهند توضيح
كنوانسيون اين آيا كه باشند پاسخگو زمينه اين در بايد دولتها
بعضي زمينه اين در چه اگرخير يا است؟ مجري كشور در مستقيما
ايران جمله از مي‌دانند قانون حكم در را آن مفاد ، الحاق از پس دولتها
(9)(مدني قانون ماده 9 موجب به)
از مي‌كنند ، كودك از حمايت قانون تصويب و تدوين به اقدام نيز بعضي و
نموده خصوص اين در جامع قانوني تدوين به اقدام كه تونس كشور جمله
داده توضيح را كلي مفاهيم است ، كنوانسيون عمل برنامه كه قانوني.است
فرمانهاي نيز و رسوم و آداب و فرهنگ به توجه با را مختلف موارد و
.است نموده شرح و تفسير است ، ايشان حقوق در محكم زيربنايي كه مذهبي
و جهت‌دهي كشوريا سطح در شده برنامه‌ريزي عملكردهاي كردن پياده -2
دولت.آن اجراي بر نظارت كودك‌و حقوق خصوص در اجرايي زمينه ايجاد
بر نيز و نموده آشنا كنوانسيون مفاد با را جامعه بايد اجرايي نظر از
حقوق تحقق عملي زمينه‌هاي نمايد ، نظارت كودكان به مربوط فعاليتهاي
نظارت آن اجراي بر و آورده فراهم را اجتماع و خانواده در كودك
بدين نيز خود بين‌المللي تدوين‌كنندگان‌معاهدات كلي طور به.نمايد
قوانين وضع با تنها را كودك جمله از حقوق‌افراد كه آگاهند امر
زمينه‌اجراي قانونگذاري ، بر علاوه بايد بلكه.ساخت نمي‌توان‌محقق
فراهم جامعه بردن‌فرهنگ بالا و جامعه به دادن آگاهي با را قانوني
با رفتار و شناساند جامعه به را اخلاقي معيارهاي و ارزشها.نمود
...و داد آموزش را ايشان ديدگاههاي به احترام و كودكان
تشخيص براي محكي‌باشد ، مي‌تواند ، زمينه اين در دولت عملكرد ارزيابي
كودك براي كنوانسيون درچارچوب كه حقوقي به دولتها اهميت ميزان
.خود كوچك شهروندان انساني حقوق به دولتها آن احترام و شده شناسايي
كنوانسيون مفاد اجراي در دولتها مشكلات o
ويژه به و معاهدات‌بين‌المللي تصويب از متحد ، ملل سازمان هدف هرچند
اين مفاد كه است آن اين‌معاهده همچون بشري ، حقوق معاهده‌هاي
افراد مورد در بين‌المللي قانوني عنوان‌معيارهاي به كنوانسيونها
عنوان به آن وضوابط گرفته قرار كشورها پذيرش خود ، مورد موضوع
كه است اين اماواقعيت گردد ، منعكس آنها داخلي حقوق در استاندارد
متفاوت مذهبشان از جوامع...و اجتماعي ارزشهاي رسوم ، و آداب فرهنگ ،
.است
مفاد اجراي ونيز الحاق زمينه در دولتها تا مي‌شوند موجب عوامل اين
برخلاف كه است دليل همين به.شوند مواجه مشكلاتي با كنوانسيون يك
براي تا شده داده اجازه دولتها به نظام‌بين‌المللي در داخلي حقوق
امتناع مقررات از پاره‌اي اجراي از پيمان ، عضو كشورهاي جرگه به ورود
.ورزند
دارد ادامه
|
