مدرنيته آهنين قفس
(بخش‌آخر) - مدرنيته و سنتي جامعه
يك به وبر كه مي‌شود عقلانيتي و سرمايه‌داري مدرنيته ، نماد آهنين قفس
مي‌كند تصور منفي كاملا شكل
مي‌كند استدلال هابرماسميكند نوسازي را وبر و ماركس عقايد ، هابرماس
كمك عقلانيت و تاريخ جريان دادن شكل به برابر طور به عقايد و علائق كه
دست وبر گرايانه تفسيراثبات ضد بر مي‌خواهد مخصوصا او گرچه.كرده‌اند
اجتماعي تحول پيشقدمان اخلاقيات و فرهنگ كه بورزد تاكيد و گذارد
هستند
نااميد ، ليبرال يك عنوان به وبر توصيف براي مناسبي تعبير مومسن
نهايت‌به در عقلانيت فرآيند است‌زيرا نااميد وبر. است كرده استفاده
:مي‌كند توصيف گونه اين كه مي‌شود منجر متاخر سرمايه‌داري آهنين قفس
درحالي كند عمل خود شغلي تكليف به مي‌خواست خود ميل به پيورتيان
به دير دخمه‌هاي از كشي رياضت وقتي زيرا.كنيم چنين بوديم مجبور ما كه
سهم كرد ، آغاز دنيوي اخلاق بر را خود تسلط يافت‌و انتقال شغلي حيات
به اكنون نظم اين.نمود ايفا اقتصادي نوين عظيم جهان بناي در را خويش
سبك‌زندگي امروزه است‌كه وابسته ماشيني توليد اقتصادي و فني شرايط
راكه كساني فقط نه و -مي‌شوند متولد مكانيسم اين در كه را كساني همه
ناپذير مقاومت نيرويي با -مرتبطند اقتصادي اندوزي مال با مستقيما
مشخص زغال‌سنگ‌مصرف‌شود تن آخرين زماني‌كه تا شايد و نموده تعيين
رداي‌سبكي فقطمثل بايستي دنيوي هاي نعمت غم باكستر نظر به.نمايد
داشته قرار تقوا اهل انداخت‌برشانه دور به لحظه‌بتوان هر كه
.باشد
.شود مبدل آهنين قفسي سبك‌به رداي مي‌خواست‌كه سرنوشت‌چنين اما
وبر كه مي‌شود عقلانيتي و سرمايه‌داري مدرنيته ، نماد قفس‌آهنين
چشم‌انداز ما به هابرماس‌مي‌خواهد.مي‌كند تصور منفي كاملا يك‌شكل به
مقابل در كه دهد نشان مي‌خواهد او.بدهد نشان را سناريو اين در دوم
نيز ديگري چشم‌انداز ، عقلانيت فرايند نخستين مرحله از وبر تحليلهاي
.دارد وجود وبر انديشه در
جديد نظم در موقعيت‌كارگران وبر كه عبارت‌ذيل در چشم‌انداز تغيير
كارگران مورد در ما وبر نظر به. است آمده مي‌كند ، روشن را سرمايه‌داري
:كشف‌مي‌كنيم حوزه هر در
از) عمل مادي ابزارهاي از كارگر جدايي:اقتصادي بنياد مهمترين اين
ابزارهاي از ، ارتش جنگ‌در ابزارهاي اقتصاد ، از در توليد ابزارهاي
و دانشگاهها در تحقيق ابزارهاي از مديريت‌عمومي ، در مديريتي
مشترك و قطعي بنياد (موارد اين همه در مالي ازابزارهاي آزمايشگاههاو
سرمايه‌داري اقتصاد سياسي‌اش‌و و فرهنگي و نظامي اعمال در دولت‌مدرن
. است خصوصي
:مي‌جويد استناد وبر از مطلبديگري هابرماس‌به
حق دولت‌بوركراتيك‌احقاق سوي نيز ، پيشرفت‌به تاريخي چشم‌انداز در
توسعه با زيادي حد تا شده ، ايجاد حقوق و حسبقوانين بر مديريت‌كردن و
به اول وهله در مدرن فعاليت‌سرمايه‌داري. است مرتبط مدرن سرمايه‌داري
نظام اين اداري و حقوقي اساس‌نظام اين بر. است متكي محاسبه‌گري
عمومي اساس‌هنجارهاي بر عقلايي طور كاركردهايش‌به كه ايجابمي‌كند
.شود محاسبه ماشين ، شده بيني پيش عمل با مشابه دقيقا ، ثابت
يك عقلانيت‌ديگر فرايند. است روشن وبر چشم‌انداز و دگرگوني اكنون
نمي‌كنيم ترسيم را فرايندي ديگر ما: روانشناختي‌نيست و فرهنگي فرايند
دگرديسي دچار چشم‌انداز.كند شخصيت‌آشكار فرهنگ‌و عرصه در را خود كه
همديگر با است‌كه اقتصاد دولت‌و ضروريات‌كاركردي اكنون است‌و شده
نهايت‌به در كه مي‌اندازد تاري و تيره جاده در عقلانيت‌را فرايند
امر ، اين وبر نظر به.مي‌شود منجر روحي و فكري اخلاقي ، اضمحلال و نابودي
فايده در اخلاقي و مذهبي -فرهنگي انگيزه‌هاي آن در است‌كه فرايندي
كاملا جريان اين.مي‌شوند حل (Pure utiliturianism)خالص باوري
سرمايه‌داري از نئوماركسيستي هاي تشخيص با است‌كه مخالف‌توسعه و منفي
بوده‌ايم شاهد ما همه چنانكه.مي‌شود چيزهمراه همه شدن كالايي عنوان به
و مي‌شود مكتبفرانكفورت‌اخذ نظريه‌پردازان اكثر سوي از چشم‌انداز اين
نبود مثابه معناوعقلانيت‌به فقدان اصل‌عقلانيت‌همچون دو در
.مي‌يابد آزادي‌تبلور
بر است‌كه اين‌عقلانيت‌يك‌سويه كه دهد نشان مي‌كند هابرماس‌سعي
او خود. است گرفته شكل (Zweckrational) عقلايي هدفمند عمل حسبهمان
در كه را (Wertrational) ارزشي -عقلايي عمل سير خط تا دارد سعي
.كند دنبال را گشته خارج مسير از مرحله‌اي
عقلانيت شده فرآيندبازسازي
جوامع به (اروپايي) سنتي جوامع گذاراز مرحله دو زير شكل در
:مي‌شود داده نشان مدرن سرمايه‌داري
اول دوم‌مرحله مرحله
زدايي بيستم‌افسون قرن عقلانيت‌در
12
الف
فرهنگ و اخلاق شدن 2عقلاني
شدن1 عقلاني
ب
قدرت (اجتماعي سياسي ، اقتصادي ، )هاي ساخت شدن عقلاني
نوسازي اشتباهاتش‌و وبر ، كمك‌عظيم مي‌توانيم بهتر ما اكنون
عقلانيت فرايند وبراز شرح كه است اين مسئله.دريابيم را هابرماس
از وبر تاكيد ديده‌ايم ، ما چنانكه است برثابت و غيرمتداوم ، ناقص
(اول مرحله) نخستين وبراز تحليل.مي‌كند تغيير ب2 و الف 1 خط
صورت واخلاق فرهنگ قلمرو در توسعه منطق برحسب عقلانيت فرايند
.مي‌گيرد
صورت به را مرحله اين اينكه جاي به كه است اين وبر اشتباه
اش عقلانيت كه مي‌پردازد ب 2 تحليل به ناگهاني طور به كند دنبال جدا
.است هدفمند عقلانيت نوع از
وبر تحليلهاي در است‌كه الف 1 خط پيگيري و نوسازي ، هابرماس هدف
خرد اين كنار در تا مي‌كوشد نهايت هابرماس‌در. است شده ناپديد
دست فرهنگي يك‌خرد به مي‌شود ناشي ب2 سير از بي‌واسطه كه ابزاري
هابرماس‌استدلال.مي‌كند نوسازي را وبر ماركس‌و عقايد ، هابرماس.يابد
و تاريخ جريان دادن شكل به برابر طور به عقايد و علائق كه مي‌كند
تفسيراثبات ضد بر مخصوصامي‌خواهد او گرچه.عقلانيت‌كمك‌كرده‌اند
اخلاقيات‌پيشقدمان فرهنگ‌و كه بورزد تاكيد و دست‌گذارد وبر گرايانه
او كه مي‌رود را راهي از بخشي تنها البته او.هستند اجتماعي تحول
تن افراطي هگلي تفسير در ويژه به كه توضيحات‌فرهنگ‌گرايي‌مي‌نامد
پويايي به را ( خطاب) اجتماعي ساختاري پايه در توسعه گونه بورك‌هر
.مي‌دهد تقليل ( الف خط در) فرهنگي
اينكه بر دارد نوسازي‌اش‌تاكيد در كه است اين هابرماس ضربه مهمترين
استدلال تيغه است بوده حقوق اول ، توسعه مرحله در عمده تحول
مي‌گيرد نشانه را گرايانه كاركرد و اثبات‌گرايانه تفاسير هابرماس‌اين
منفعت‌تلقي قدرت‌و نرم يك‌ابزار عنوان صرفابه حقوق‌را كه
معناي به نيست‌بلكه اين حقوق هابرماس‌از تلقي كه حالي در.مي‌كند
هابرماس.مي‌شود گرفته نظر در عقلانيت‌ارتباطي فرايند در واقعي ابزاري
عقلانيت است‌كه امر اين دادن نشان صدد در عقلانيت‌وبر نوسازي با
دارد وجود نيز ارتباطي يا عقلانيت‌فرهنگي بلكه. نيست صرفاابزاري
قفس. است شده غافل -بعد به هجدهم قرن از -آن پيگيري از وبر كه
نهايت‌به در خردي چنين و. است ابزاري خرد طبيعي نتيجه آهنين‌وبر
.مي‌رسد مرحله‌اي چنين
|
انديشه تازه‌هاي
|
ايران ملي نهضت رهبر مصدق
-همداني انتشارات‌مفتون:ناشر -معبدي عبدالرضا:نوشته
.ريال بها350
پر تاريخي استراتژيك‌خود ، موقعيت به باتوجه ايران ، كشور
برخوردار گسترده دامنه‌اي از ازآنها يك هر كه دارد حادثه
از صنعت‌نفت شدن ملي نهضت ايران ، معاصر درتاريخ.است
را بسياري مطالعات و مي‌تواندتحليلها كه است وقايعي جمله
در گوناگوني ديدگاههاي تاكنون.دهد خوداختصاص به
همه وجود با كه شده‌اند گذاشته بحث به و طرح اين‌باره
اين با.دارد وجود اين‌باره در بزرگي خلاء نيز هنوز اينها ،
و سادگي عين در ايران ملي نهضت رهبر نظيرمصدق ، كتبي حال
كشور اين تاريخ از مقطعي بازگويي جهت هستند تلاشي كوتاهي
.بود آن اصلي رهبران از يكي مصدق آن در كه
نگاري برواقعه تكيه تاريخ ، تحليل از دور به مذكور كتاب
مصدق دكتر زندگي با مهم‌مرتبط وقايع به آن طي كه دارد
شهريور 20 ، از بعد وقايع مشروطيت ، پيدايش.مي‌شود اشاره
صنعت شدن قانون‌ملي تصويب جنوب ، نفت امتياز تاريخچه
و مرداد ننگين 28 كودتاي تير ، سي‌ام ملي قيام نفت ،
ملي نهضت و مصدق با دشمني در توده اعضاي‌حزب اعترافات
ايران ملي نهضت رهبر كتابمصدق ، كه هستند مطالبي درزمره
.آن‌مي‌پردازد به صفحه در 110
اميني علي خاطرات
گفتار نشر:ناشر
تومان قيمت 650/اول چاپ زمستان 76 ، /نسخه تيراژ4000
سياست سروصداي‌صحنه پر بازيگران از يكي اميني علي دكتر
نقش ايفاي متعددي مسئوليت‌هاي و سمت‌ها در پهلوي ، دوره در
نظر در بدون ايران معاصر تاريخ ارزيابي و بررسي در و كرده
.نيست ممكن اخير تاريخ 50ساله عرصه در او اقدامات گرفتن
هيات رئيس نخست‌وزيري ، معاونت همچون مشاغلي در اميني
دادگستري ، وزارت مجلس ، نمايندگي امريكا ، در ايران اقتصادي
عصر در وزيري نخست و امريكا در ايران كبيري سفير
.است داشته پهلوي‌حضور
پروژه‌اي كه شفاهي‌ايران تاريخ گردآوري براي لاجوردي حبيب
بازيگران با مصاحبه‌اي دانشگاه‌هاروارد ، در تحقيقي است
اميني خاطرات.است داده انجام انقلاب پيش‌از سياسي
اثر.است شده منتشر مجموعه اين از كه است اثري نخستين
منتشر كشورمان در عاقلي باقر دكتر از پيشگفتاري با حاضر
.است گرفته قرار علاقه‌مندان اختيار در و شده
فمينيستي نگرش‌هاي جامعه‌شناسي بر درآمدي
حميد و خراساني مريم:ترجمه -والاس كلر و ابوت پاملا:نوشته
احمدي
تومان قيمت1100 -مادر دنياي:ناشر
مطرح را ازفمينيسم چند مباحثي صفحه در 298 شده ياد كتاب
از مي‌شود عنوان آن درباره كه مسائلي و فمينيسم.مي‌كند
نحله اين دست‌مايه‌هاي.ماست جامعه روز مهم‌انديشه موضوعات
بر را خود است برآن‌توانسته وارد اساسي انتقادات و فكري
اساس براين.نمايد تحميل ايران ادبيات‌فرهنگي از بخشي
دقيق‌فمينيسم و علمي تبيين در مي‌تواند موضوعات طرح‌اين
اذعان مي‌توان به‌جرات مباحث اين همه ميان در.موثرباشد
در كه است بستري تفكر ، طرز اين جامعه‌شناختي تحليل كه داشت
.دارد اهميت رشته‌ها ديگر از بيش معرفي‌آن
مردانه ، شناسي جامعه فمينيستي نقد چون موضوعاتي
دانش توليد و سياست و زنان اجتماعي ، زنان‌ولايه‌بندي
مي‌دهند ، تشكيل را موردنظر كتاب از فصولي همگي كه فمينيستي
جامعه مباحث طرح بدون فمينيسم كه است اين‌واقعيت گوياي
.شود شناخته درستي به نمي‌تواند شناختي
طرح بر علاوه فمينيستي نگرش‌هاي جامعه‌شناسي بر كتابدرآمدي
وجود فمينيسم باب در كه متفاوتي نظريات به فوق موضوعات
طلب ، يااصلاح ليبرالي فمينيستي نظريه ;مي‌كند اشاره دارد
و انقلابي ، يا راديكال فمينيستي نظريه ماركسيستي ، فمينيسم
كه‌درباره هستند گوناگوني ديدگاههاي فمينيسم‌سوسيالستي ،
.است شده بحث آنها
|
|
