ملي امنيت و اقتصادي توسعه
الف
تخصصي با دولتها تجارتبينالملل ، محض تئوري حسب بر
اجتماعي رفاه نسبي مزيت نتيجهحفظ در و كالا توليد نمودن
بودن دارا با كهكشورها است مسلم.ميدهند راتوسعه
سرمايه ، و زمين كار ، نيروي ازجمله متعددي قابليتهاي
آن توليد داخلي عوامل كه مينمايند كالاهايي ساخت به مبادرت
بينالملل تجارت تئوري بنابراين.باشد فراوان نسبي بهطور
ميباشند ، فراوان سرمايه داراي كه دولتهايي تا است آن بر
جاي در كه كاربر كالاهاي با را سرمايهبر كالاهاي همواره
.مبادلهمينمايند شدهاند ، توليد ديگر
مربوط تجربي دادههاي كردهاندكه مطرح بارها اقتصاددانان
تجارت محض تئوري براي مستحكمي مبناي بينالمللي تجارت به
ازديكته دولتها متعدد ، بهدلايل !نميكند فراهم بينالملل
توليددامنه بهدنبال درعوض و خودداريميكنند نسبي مزيت كردن
توليدكنندگان از بسياري برايمثالهستند كالاها از وسيعي
بر مبني را ساختارگرايان ديدگاه اساسي ، كالاهاي
ضرورت و درتجارت ادواري بحرانهاي با مواجههگريزناپذير
را فوق ازبحرانهاي خروج راه بهعنوان دراقتصاد تنوع ايجاد
جمله از دلايلمتعددي به صنعتي كشورهاي بيشتر.پذيرفتهاند
حفظارزشهايسنتي به تمايل و نهادكشاورزي سياسي قدرت
.ميدهند قرار تشويق مورد راهمواره كشاورزي بخش دهقاني
را اقتصادي توسعه خطمشي مليدر امنيت عامل نقش مقاله اين
از تعدادي شگفتآوري ، بهصورتميدهد قرار بررسي مورد
مربوط مسائل صراحتا جنگ بعداز اقتصادي توسعه برنامههاي
آكادميك ادبيات.گنجانيدهاند خود در را ملي امنيت به
آن مبناي بر كه را نگرشليبرال يكنوع كه است آن بر بيشتر
هممتمايز از دولتها كنش نظامي -وسياسي اقتصادي حوزههاي
در:ميگويد گيلپين چنانكهرابرت.دهد ترويج هستند ،
و مطلوب استفاده اقتصادي ، فعاليتهاي هدف ليبراليسم ،
رفاه رساندن حداكثر به و جهان كمياب منابع از كارامد
.است جهاني
مشي خط اصلي هدف بهعنوان نميتواند بهراحتي ملي امنيت
ادبيات در اقتصادي توسعه آنكه نتيجه.شود تلقي اقتصادي
و داخلي تهديدات به گويي كه است شده مطرح چنان ليبراليستي
.است توجهنشده كمترين سوم جهان بهرژيمهاي نسبت خارجي
از بسياري در كوتهبينانهاقتصادگرا نگرش اين متاسفانه ،
.ميشود يافت بينالملل سياسي اقتصاد حاضر حال نوشتههاي
ملي اقتصادي استراتژي كه دارد اشاره مارس ديويد مثال براي
استراتژي ;داشتهباشد داخلي يا خارجي استجهتگيري ممكن
در نيروهايداخل به مستقيم واكنشي مليميتواند اقتصادي
بيشتر يا كمتر درجه اينكهبا يا بينالملل بازار
مارس ديويد.جداسازد بينالملل اقتصاد از را اقتصادداخلي
بينالمللي ازنيروهاي جدا بازار نيروهاي كه است نگفته هرگز
.ميگذارند اثر اقتصادي توسعه مشي خط بر
را اقتصادگرا تطبيقيچشمانداز سياست دانشجويان ،
ميكند اشاره استپانهاگارد استكه بنابراين.پذيرفتهاند
اقتصادي خطمشي مساله در كه دانشجوياني از كهبسياري
در رايج ايدئولوژيهاياقتصادي بر ميكنند كرهجنوبيمطالعه
.شدهاند آنهامتمركز تكنوكرات متحدين و سياسي نخبگان ميان
ملي كهامنيت دارد وجود آنها ميان در تمايلاندكي مقابل در
كرهجنوبي اقتصادي برنامهريزي در عنصرمهم يك بهعنوان را
.نمايند تلقي
در ملي امنيت و خطمشياقتصادي بين ارتباط به مقاله اين
خواهد پيش بهويژه مقاله.ميپردازد سوم جهان كشورهاي
جهتگيري و دامنه ملي بهامنيت مربوط دغدغههاي كه كشيد
همچنين ملي امنيت.ميدهد قرار تحتتاثير را اقتصادي توسعه
سرمايهبر پروژههاي بر مالكيت و جغرافيايي موقعيت تعيين در
اهميت داراي مناسب تكنولوژي انتخاب و نظامي ازلحاظ كه
.دارد مهمي نقش است ،
اقتدارگراي رژيمهاي و كرهجنوبي همانند معيني ، موارد در
توسعه ايدئولوژي يك بهعنوان ملي امنيت لاتين ، امريكاي
فلسفههاي ديگر و اقتصادي ناسيوناليسم جايگزين اقتصادي ،
بهعنوان را كمونيسم ايدئولوژي اين.است شده متعارض
كه آناست بر و كرده تلقي ملي اقتصاد رشد به تهديد جديترين
-صنعتي شبكه يك ايجاد و پايدار رشد نمودن فراهم راستاي در
آن حسب بر كه شود ايجاد محور رژيمدولت نوعي بومي ، نظامي
و مليتي چند شركتهاي مستقيم سرمايهگذاري داخلي ، شركتهاي
با.شوند گرفته بهكار هم كنار در خصوصي اقتصادي فعاليتهاي
دو درگيري كنار در ملي امنيت به مربوط دغدغههاي دادن قرار
حمايت بودند توانسته سوم جهان كشورهاي غرب ، و شرق قطب
و كرده جلب خود توسعه برنامههاي در را ابرقدرت دو اقتصادي
بهراحتي را حكومت هزينههاي يا سرمايهگذاري منابع بنابراين
.نمايند كسب
ب
دولتهاي كه بود آن شد بحثمطرح ابتداي در كه فرضيهاي
به مربوط تهديدات با بهمقابله را كمياب منابع سوم جهان
هدف و زمانبندي كار بااين و داده اختصاص ملي امنيت
ما بخش اين در.ميدهند قرار تحتتاثير را اقتصادي توسعه
درحال جهان تجربه مبين فرضيهاي چنين كه كرد خواهيم بررسي
.است برزيل بويژه قرن اين اول نيمه در توسعه
دركشورهاي كمتر مدرنيزاسيون بيستم ، مساله قرن ميانه تا
كشورهاي در نسبي مزيت.بود گرفته قرار توجه مورد جنوب
كالاهاي واردات و اوليه كالاهاي صادرات برحسب سوم جهان
زندگي كشورها ، از بسياري درميشد سنجيده سرمايهاي
امپرياليستيچندان كشورهاي استعمار عصر بهنسبت اقتصادي
.نداشت تفاوتي
باتزلزل را سنتي تجاري اولالگوهاي جهاني جنگ آغاز
درگيردر كشورهاي در داخلي بهتقاضاي نظر.كرد مواجه
توانايي سوم جهان تجارت ، كاهشسطح به عنايت با و جنگ
بازارهاي به صادرات وهمينطور سرمايهاي كالاهاي واردات
كشورهاي از بسياري همانند برزيل ، در.داد ازدست را خارجي
درواقع و سنگين صنايع توسعه به منجر جنگ لاتين ، امريكاي
.شد صنعتي توليدات شدن برابر چند
را بسياري اقتصادي درسهاي اول جهاني جنگ تجربه
پي در سوم و جهاناول كشورهاي در سياسي مقامات براي
نوع يك شكلگيري جهانياول جنگ تاثير عمدهترين.داشت
توسعه وسيعي سطح اقتصاديدر تحرك به كه بود تعارضصنعتي
هر براي نبودآنها كه نفت و فولاد ايام اين در.بخشيد
كالاي دو بهعنوان ميشد ، تلقي نظامي منزلهضعف به كشوري
اين فولاد ، و نفت صنايع از دولتها حمايت.شدند مطرح اساسي
سياستهاي مهم عنصر دو بهعنوان اروپا سراسر در را كالا دو
.كرد مطرح ملي امنيت به مربوط
اول جهاني جنگ از تجربههايناشي اندوختن در سوم جهان
در فزاينده نقش يك ارتش برزيل در.نبود چندانموفق
و گرفت برعهده دهه 1930 و دهه 1920 در اقتصادي برنامهريزي
اين در.بود نفت و فولاد صنايع توسعه نهاد اين توجهات عمده
منابع و معادن:كه ميداشت بيان اساسي 1891 قانون كشور ،
چنين كه زمينهايي و بوده ضروري ملي امنيت براي معدني
.نيستند بيگانگان به انتقال قابل ميشود يافت آن در منابعي
تجهيز عوامل بر بايستي مستقلي دولت هر كه اعتقاد اين
سمت به را اروپا دهه 1930 در باشد ، داشته كنترل نظامي
ويرت جان بهنام مورخين ، از يكي چنانكه.برد پيش كشمكش
كه بود افتاده جا چنين برزيل ارتش براي داشت ، بيان
ايجاد براي را مسير بايد اقتصادي محاصره يا جنگ بههنگام
.نمود هموار قوي نظامي مبناي يك
برزيل صنعتي توسعه براي ديگري موقعيتمهم دوم جهاني جنگ
جنگ بعداز سالهاي همانند ارتش اقتصادي برنامه.كرد فراهم
بار اين اما بود ، گرفته قرار فولاد و نفت برمبناي اول
برزيل) گرفت انجام متحده ايالات مساعدت و همكاري با تلاشها
اروپا به نيرو دوم جنگ در كه بود لاتين امريكاي كشور تنها
داد ماموريت [Cooke] بهكوك متحده ايالات در 1942.(فرستاد
در مشاركت راستاي در را برزيل اقتصادي بالقوه تاتوانايي
اقتصاددان باير ورنر چنانكه.نمايد بررسي متحدين عليه جنگ
بررسي يك كه رسيد نتيجه اين به كوك ماموريت كرد ، مطرح
تاثيرگذاري هدف با برزيل اقتصادي ساختار از دوباره اساسي
مربوط نگرانيهاي بهواسطه.است لازم اقتصادي رشد جهتگيري بر
اقتصادي توسعه در را برزيل متحده ، ايالات ملي ، امنيت به
اندك بدون را لازم امكانات و مواد بتواند تا كرد ياري
دراختيار آلمان با جنگ براي نسبي مزيت قانون به توجهي
اقدامات اين كه است آن قابلتوجه نكته.دهد قرار متفقين
.كرد فراهم را برزيل توسعه موجبات
-سياسي عوامل آنكه برميآيد مباحثفوق از كه مهمي نكته
.شد برزيل اقتصادي توسعه برنامههاي جهش موجب خارجي نظامي
طي در [Volta Redonda] ولتاردوندا منطقه در فولاد صنايع
.شد ايجاد نظامي مسائل در آن بالقوه نقش بهواسطه جنگ
بود برزيل ارتش به متعلق پروژه يك ولتاردوندا فولاد صنايع
هدف با نسبي مزيت مشكل كردن برطرف واقعيت مبناي بر كه
.شد ايجاد ملي امنيت مربوط نيازمنديهاي تمهيد
بربرنامهريزي ملي امنيت فشارملاحظات انعكاس ولتاردوندا
موثر هم ديگري عوامل مساله اين دركنار.بود اقتصادي
در كه جغرافيايي موقعيت عامل اولا ، :عبارتنداز كه بودند
توجه آن به كمتر توسعه يا سياسي اقتصاد به مربوط ادبيات
جغرافيايي مرز از مايل به 50 نزديك فولاد صنايع.است شده
نيروي آتش هدف نميتوانستند بهراحتي بنابراين و بود بهدور
اقتصادي لحاظ از چند هر.گيرند قرار احتمالي دشمن دريايي
اينحال با است ، بهصرفهتر سواحل نزديك در صنايع كردن مستقر
.ميچربيد خاص مورد اين در اقتصادي منفعت بر امنيتي ملاحظات
و كرد پيدا جهت تغيير برزيل اقتصادي توسعه اقدام اين با
.شد متزلزل ساحلي شهرهاي اقتصادي هژموني
دهه1930 در.كرد اشاره مالكيتميتوان مساله به ثانيا ،
سرمايهگذاريمستقيم پذيرش بسياريبراي فرصتهاي برزيل
فولاد ايجادصنايع راستاي در توسعهخصوصيسازي و خارجي
تكنولوژي ، فقدان و داخلي سرمايه محدوديت بهواسطه.داشت
.ميداشت پي در را سياستها اين ميبايست اقتصادي تصميمات
با ايجادشده فولاد صنايع از بسياري برزيل ارتش افسران
دريافتند همينطور و كرده بازديد را اروپا در دولت حمايت
برنامههاي پيگير نظاميان تركيه و شوروي اتحاد ژاپن ، در كه
تجربيات اين با.هستند فولاد زمينه در ملي صنايع ساخت
صنايع بر كنترل نمودن محول...با بهمخالفت نظاميان
.پرداختند بيگانگان به فولاد همانند كليدي
دغدغههاي برتري بازتاب صنايع بر مالكيت بر تاكيد بنابراين
.است اقتصادي ملاحظات به نسبت ملي امنيت
تكنولوژي نوع گزينش كه توجهكنيم بايد ما آنكه نهايتا
ملاحظات بازتاب اقتصاديباشد امر يك آنكه از بيشتر
بودند آن بر ولتاردوندابرزيليها قضيه در.امنيتياست
و پايين عليرغمكيفيت كه نمايند ايجاد تاصنايعي
در.باشد امكاناتداخلي برمبناي و دردسترس ناكارآمدي ،
هدف اين تا طراحيشد زغالسنگ سوخت با توليدفولاد برزيل
برزيل بهحكومت خارجي متخصصين.تامينگردد اساسي
برزيل در زغالسنگ سوخت با فولاد كهتوليد ميكردند خاطرنشان
از قبل تا) آلماني مهندسين با نظاميان اما نيست ، شدني
به مبادرت حل راه يك يافتن راستاي در آمريكايي و (جنگ
از بهرهگيري با تكنولوژي توسعه و طرحنمودند همكاري
بر ملي امنيت دغدغههاي پيروزي واقع در داخلي زغالسنگ
هر توليدات جنگ هنگام در مبنا اين بر.بود اقتصادي ملاحظات
نظاميان اصلي هدف بعلاوه ;شد تضمين و تداوم پرهزينه چند
.گرديد تامين نيز خودكفايي يعني
را برزيل اقتصادي توسعه اساسي طور به جنگ تجربه آنكه خلاصه
جهاني جنگ در برزيل شركت عدم عليرغم.داد قرار تاثير تحت
درسهاييكه نيز و بينالملل تجارت سطح كاهش وجود با و اول
فعاليت دامنه بودند ، كرده كسب اقتصادي لحاظ از نظاميان
كه دوم جهاني جنگ.يافت گسترش ايام اين در اقتصاد در دولت
توسعه انگيزه داشتند ، شركت برزيل نظامي نيروهاي آن در
آمريكا حمايت با برزيل حال همين در.بخشيد شدت را صنعتي
سوم جهان كشور يك عنوان به را خود اقتصادي جهتگيري توانست
ملي امنيت ملاحظات دركنار كلان سياسي عوامل.دهد تغيير
و مالكيت موقعيتجغرافيايي ، عنصر سه به باتوجه
روشن.داشتند نقشمهمي روند اين در فولاد تكنولوژيصنايع
مهمي نقش برزيل تاريخاقتصادي در خارجي كهتهديدات است
.است داشته
توسعه ملاحظات بر ملي دغدغههايامنيت تاثير به عنايت با
در فولاد صنعت لاتين ، داستان آمريكاي در اقتصادي
جهاني جنگ دو.نيست ساده حكايت يك صرفا ولتاردوندا
برنامهريزي و گذاشت آمريكا قاره سراسر در اساسي تاثيرات
وتامين تجارت سطح كاهش با سمتمواجهه به را اقتصادي
سياستتوسعه آنكه نتيجه.نمود نظاميهدايت نيروهاي تقاضاهاي
نيز و بازار نيروي به بود واكنشي بيشتر اقتصادي
.بينالملل نظام نظامي -بحرانهايسياسي
دارد ادامه
EthanB.Kapstein:نوشته
احمديان قدرت:ترجمه
|