!نيست زنده فرهنگي هيچ
نامه ايران
!نيست زنده فرهنگي هيچ
و نگارش به فارسي -عربي معاصر فرهنگ انتشار انگيزه به
آذرنوش آذرتاش دكتر پژوهش
فارسي به عربي فرهنگ‌نويسي پيشينه درباره قدري لطفا *
بگوييد؟ سخن
-فارسي به عربي فرهنگ‌نويسي موضوع فارسي زبان در -
بسيار سابقه‌اي -فرهنگ ديگر شكلهاي به توجه بدون طبيعتا
ايرانيان هجري‌نياز پنجم قرن از گفت مي‌توان.دارد كهن
اصطلاحات و واژگان مقابل در فارسي معادلهاي يافتن به
دليل اين به.گرديد آغاز بود ، شده شديد بسيار كه عربي
در فارسي -عربي لغت كتاب اولين مي‌دهيم احتمال كه بود
كتاب ، نخستين اين احتمالا باز و باشد شده نوشته قرن همين
كه زماني تا پس آن ازباشد "بلغه" معروف كتاب همانا
كه گفت مي‌توان تقريب به شد ، شروع معاصر فرهنگ‌نويسي
.است شده تدوين فرهنگ ، پنجاه صدو حدود چيزي
-عربي فرهنگ‌نويس كه باورند اين بر پژوهشگران از برخي *
اين معادلهاي يافتن و قرآني نيازهاي جهت در بيشتر فارسي
است؟ درست.بود فارسي به آسماني كتاب
ايرانيان پنجم‌كه قرن از.نيست درستي كاملا تصور اين -
تاليف كتاب فارسي به فرهنگ زمينه‌هاي تمام در
قرآني زمينه‌هاي البته زمينه‌ها اين از يكي ;مي‌كرده‌اند
همه كه پنداشت نبايد كه است آن بنده سخن اين معناي و بود
.شده‌اند تدوين قرآني اغراض با فارسي -عربي فرهنگهاي
زيرا است آشكار فرهنگها اين درون در امر اين دليل
هر بهندارند اختصاص قرآني واژگان به هيچكدام تقريبا
يك نگارش براي هيچكدام متاسفانه كهن فرهنگهاي اين حال
زيراواژگان ، ندارد سودي فارسي به عربي معاصر فرهنگ
فارسي معادلهاي و است شده فراموش و كهنه عربي ي واژه‌ها
.مبتلاست درد همين به نيز
كاستيها اين از توانسته ، ندازه چه‌ا تا ور فرهنگ‌هانس *
باشد؟ بركنار
تنهايي به خود قاموسها كلمات بودن كهنه ماجراي اين -
آنها از بكلي ور هانس ;ما نظر مورد نويسنده كه شد باعث
معاصر راستي به فرهنگي بتواند اينكه براي ويبپوشد چشم
و بكشد دست كهن لغت‌نامه‌هاي از كه داد ترجيح كند ، تدوين
كه بيست قرن ابتداي و نوزدهم قرن اواخر در كه آنچه به
تمام وي ترتيب اين به.كند مراجعه بوده مولف زمان
راديويي ، گفتارهاي درسي ، كتابهاي مجلات ، روزنامه‌ها ،
شكل به حال هر به كه هرچه و ديني موعظه‌هاي سخنرانيها ،
كار پايه را آنها مي‌شد ، ادا عربي صحيح نوشتار يا گفتار
بيرون آثار همين درون از را نظر مورد واژگان و نهاد خود
مي‌شود را واژه‌ها اين از انبوهي است‌كه بديهي.دركشيد
در را آنها ور هانس كه همين اما يافت هم كهن قاموسهاي در
آن بودن زنده بر دليل يافته نوزدهم قرن معمول زبان
.است واژگان
-عربي واژه‌نامه‌هاي نيز معاصر دوران در دكتر آقاي *
ها فرهنگ اين كاستيهاي شما نظر به.شده‌اند نگاشته فارسي
است؟ بوده چه
احساس زمان هر در طبعا فارسي به عربي فرهنگ به نياز -
زبان در بزرگي تحول كه ما معاصر زمان در.است مي‌شده
...بود شده زياد نياز اين بود ، داده رخ عربي
است؟ تحولي چه مقصودتان *
ايراني و عربي جمله از شرقي فرهنگ بيداري به كه تحولي -
گونه اين به شديدي نياز زمان اين در طبيعتا.انجاميد
چهاردهم قرن ابتداي از دليل اين به و شد احساس فرهنگها
قطع به.مي‌كنيم برخورد وبزرگ كوچك فرهنگهاي برخي با
بود فرهنگي آنها ، اولين زياد ، احتمال به ولي نمي‌گويم
تا پس آن از(1319)فروزانفر مرحوم از پارسي به تازي
تقريبا.است شده نوشته فرهنگ بيست حدود چيزي كنوني زمان
فرهنگ يك مثلا.است ترجمه گونه‌اي به فرهنگها ، اين همه
ترجمه كرده ، چاپ سال 1330 در خليلي مرحوم كه كهن
دو هم باز "المنجد" كتاب هميناست "المنجد" از خلاصه‌اي
.يافت انتشار و شد ترجمه بار سه
اين در مي‌توانيد نمونه‌وار اشكالاتي چه به مجموع در *
باشيد؟ داشته اشاره رابطه
-ديگر بسياري بردم‌و اسم كه فرهنگهايي از يك هيچ در -
واژگان هم شما يعني.است نشده زمان تعيين -همه نه اما
و را ، معاصر كلمات گاه گاه هم و داريد را عرب جاهلي شعر
ميان در باشد ، معاصر واژگان جوابگوي بتواند كه فرهنگي
مثلا.نيست شامل و جامع هم اندك آن و.است اندك آنها
بنده گمان به و شده ترجمه "نوين فرهنگ" نام به كه كتابي
را خودش واژگان‌معاصر همه فرهنگهاست ، بهترين
تدوين زمينه در هم ديگري كوششهاي البته.دربرنمي‌گيرد
من كه كتابي نمونه براي.مي‌شود اختصاصي لغت‌نامه‌هاي
اصطلاحات به كرديم ترجمه شيرازي دكتر مرحوم با همراه
اخيرايكي و است منحصر نظامي و اداري حقوقي ، اقتصادي ،
است رسيده چاپ به رسانه‌ها فرهنگ زمينه در نيز كتاب دو
است عمومي فرهنگي ور ، هانس فرهنگ كه داشت توجه بايد اما
چون دربرنمي‌گيرد ، را واژگان همه خاص علم يك در ناچار و
.كرد مراجعه علم آن ويژه فرهنگ به بايد مورد آن در
دايره مدت يك از پس فرهنگ هر صورت هر به دكتر آقاي *
تصحيح و ويرايش نو از اگر مي‌دهدو دست از را خود شمول
اين در شما.مي‌شود گذاشته كنار به نشود ، بازافزايي و
انديشيده‌ايد؟ چاره‌اي چه خودتان فرهنگ در بويژه خصوص
فاصله‌اي آن در زيرا زنده‌نيست راستي به فرهنگي هيچ -
مي‌رساند چاپ به و مي‌كند گردآوري را واژگان مولف كه
در خود به خود او فرهنگ كه مي‌آيد پديد نو واژه آنقدر
نكته اين به بايد اما نيست ، روزآمد ديگر متعددي موارد
شده ، عرضه نزديك گذشته در كه واژگاني آن كه كرد توجه
گذشته در كه چه هر به ناچار به ما زيرا نمي‌ميرد بكلي
آن ارزشمند آثار و كتابها و مي‌كنيم مراجعه شده ، نوشته
دوره واژگان نمي‌توان وجه هيچ به پس مي‌خوانيم ، را دوره
فرهنگ باشد ، از نزديك ما زمان به اگر خصوص به را گذشته
ديگر عبارت به.است كهنه كه بهانه اين به بزداييم معاصر
ما كه است جهت اين دارد ، به متعدد بسيار درجاتي كهنگي
به عربي ، براي مثلاميگيريم نظر در را كلان دوره‌هاي
است كهن كه دوراني يكي:است بوده نظر مد دوره دو راستي
اصطلاحا كه دوره‌اي ديگري و نوزدهم قرن تا آغاز از يعني
.دربرمي‌گيرد را بيست و نوزده قرن آن و مي‌ناميم معاصر
هزار سال در چون ور هانس كتاب كه پذيرفت بايد حال هر به
فراوان بس كمبودهايي بناچار شده ، چاپ دو و شصت و نهصد و
خود ، دوره براي كتاب ، گفت ، مي‌توان كه چند هردارد
از نقص اين كه است بديهي.است بوده شامل و جامع كتابي
به كتاب برگرداندن هنگام مااست نمانده پنهان ما نظر
-عربي زبانهاي به معاصر لغت‌نامه‌هاي انبوهي از فارسي
كرده‌ايم ، استفاده فرانسه -عربي و انگليسي -عربي فارسي ،
سرانجام و سنجيده‌ايم آنها با را ور هانس واژگان ، همه و
به اصطلاح و كلمه هزار هفت تا پنج حدود چيزي توانستيم ،
و نمي‌كنيم كمال ادعاي هيچگاه همه اين با.بيفزاييم آن
با جهت همين به.واقفيم كتاب كمبودهاي و كاستيها به
كمك به آينده در كه نهاده‌ايم اين بر قرار محترم ناشر
سال ده ، بيست اين در ، كه واژه‌هايي جمع‌آوري به گروهي
بعدي چاپهاي در را آنها و بپردازيم است ، شده رايج اخير
اضافه داد ، خواهيم انتشار لازم تصحيحات با ان‌شاءالله كه
.كنيم
نيست؟ ترجمه كتاب اين واقع در پس *
مترادفات بيشتر كه انگليسي واژگان مشتي ترجمه اصلا -
همين به.است بيهوده و ناممكن كاري فارسي زبان به است ،
او واژگان مجموعه و ور هانس كتاب علمي ساختمان ما جهت ،
مقيد ترجمه به را خود هرگز و ساخته‌ايم خود كار اساس را
.نكرده‌ايم
دهيد؟ توضيح بيشتر كارتان شيوه درباره *
همه در كه را عالمانه‌اي روش آن كوشيده‌ايم فني نظر از -
خود كتاب در مي‌گيرند ، كار به اروپايي مهم قاموسهاي
عربي افعال براي ما بيان شيوه جهت همين به.كنيم مراعات
ابزارهاي از كوشيده‌ايم و مطلق ماضي فعل نه است مصدر
كاسته كتاب حجم از تا ببريم را استفاده نهايت سجاوندي ،
كلمه‌هاي لاتيني آوانويسي از نتوانستيم همه اين با.شود
قرائت موارد از بسياري در آوانويسي زيرا بپوشيم چشم عربي
مي‌خواستيم اگر اينكه ، ديگر نكته.مي‌كند آسان را كلمه
فارسي -عربي معروف قاموسهاي شمايل و شكل همان با را كتاب
كه درمي‌آمد ، آب از قطور كتاب جلد دو برسانيم ، چاپ به
آن خريد كه چندان.مي‌شد نهاده آن بر گران قيمتي ناچار
ناشر جهت اين به مي‌آمد ، سنگين بسيار دانشجويان كيسه بر
به)بزرگ درقطعي را كتاب داد ، ترجيح باانصاف ، و ذوق خوش
اولا تا رساند ، چاپ به ستون سه در و (وزيري قطع اندازه
هفت) حداقل به آن قيمت ثاني در و نشود بيشتر جلد يك از
زيبا ظاهري را كتاب شيوه ، اينبرسد (تومان پانصد و هزار
.است بخشيده فرهنگها ديگر با متفاوت كاملا و
كرده‌ايد؟ كار فرهنگ اين روي بر مدت چه شما دكتر آقاي *
و كار به آغاز ماجراي تفصيل به كتاب مقدمه در من -
مي‌توانم مختصر طور بهدادهام شرح را آن رسيدن سرانجام
-اداري انقلاب قصد به كه سالي آن در ما را كار كه كنم عرض
چند.كرديم آغاز كردند ، تعطيل را دانشگاهها فرهنگي ،
دانشجويان دست به را كار بقيه كردم ، آماده را آن از حرفي
آن كه را برگه‌هايي بتوانم ، كه اميد اين به سپردم ،
برسانم ، چاپ به و كنم ويرايش مي‌بينند ، تدارك دانشجويان
چاپ به اقدام مي‌نمود ، از دشوار بسيار كار اين چون اما
تشويقهاي اثر در پيش سال چهار حدود مي‌كردم ، خودداري آن
آنها به آورده ، بيرون را ناشر ، برگه‌ها همايي ، آقاي
است آن از سخت‌تر بسيار كار كه دريافتم آنگاه.پرداختم
دانشمند دوستان از تن چند به جهت همين به.مي‌پنداشتم كه
اين كمكهاي.كمك‌كنند من به ويرايش كار در تا آوردم روي
.نيافتاد كارساز مي‌پنداشتم ، باز كه آنچنان دوستان ،
سراسر بار سه لااقل خود شدم ، ناچار آنكه كار نتيجه
نمونه‌هاي صورت به خواه برگه ، صورت به خواه را برگه‌ها
كار شبانه‌روز سال سه مدت.كنم اصلاح و بازبيني چاپي ،
.رسيد انجام به كار خوشبختانه تا كردم
تقاضا صميمانه دانشجويان و دانش‌پژوهان همه از اينك و
و چاپي ، كج‌سليقگي خطا ، اشتباهات لغزش ، چه هر كه مي‌كنم
آگاه را بنده اين مي‌بينند ، كتاب در ناهنجاري هرگونه
كتابي بعدي ، چاپهاي در بتوانم ان‌شاالله تا سازند
.كنم تقديم ايران خوان عربي جامعه به پيراسته نسبتا
نامه ايران
پهلوي زبان و شاهنامه
داريوش دكتر:نويسنده /پهلوي زبان و شاهنامه:كتاب نام
تاريخ /پازينه انتشاراتي و فرهنگي موسسه:ناشر /اكبرزاده
.چاپ1379
زباني و داستاني مقايسه يا "پهلوي زبان و شاهنامه" كتاب
در است پژوهشي پهلوي ، زبان از بازمانده منابع با شاهنامه
بزرگمهر ، اندرز بابكان ، اردشير كارنامه:داستان پنج
پهلوي زبان به ايزدان آخرين قطعه و شطرنج زريران ، يادگار
داستانهاي با آنها سنجش و (جنوبي ميانه فارسي زبان)
اكثر كه آگاهند خوبي به پژوهان شاهنامه.شاهنامه حماسي
از برگرفته شاهنامه ، سرايش در فردوسي استفاده مورد منابع
در رايج نوشتاري و گفتاري اسطوره‌اي و داستاني سنتهاي
از عربي و فارسي برگردانهاي براساس يا اسلام‌و از پيش
كتاب اين‌رو از.است بوده اسلامي دوره در پهلوي متنهاي
درباره سودمند پژوهشي عنوان به مي‌تواند شده ياد
.گردد تلقي شاهنامه ، داستاني ماخذهاي و دستمايه‌ها
و ايران در سرايي حماسه تاريخچه درباره مقدمه يك با كتاب
.مي‌شود تقسيم بخش پنج به سپس و شده آغاز شاهنامه منابع
نخست بخشها ، اين در.است آمده بخش يك در داستان هر
و آن پهلوي متن براساس داستان هر چكيده و پژوهشي پيشينه
روايت دو ميان موجود ناهماننديهاي و هماننديها آنگاه
البته.است شده گذاشته بحث به شاهنامه و پهلوي داستاني
تفاوتهاي بيشتر نويسنده ، توجه مورد هماننديهاي نا
فصلها ، اين دنباله در نويسندهاست بوده آييني و داستاني
به آن در و داده اختصاص نتيجه‌گيري به را ديگري فصل
فصل همين در نيزاست داشته اشاره تفاوتها اين پيامدهاي
فصل در.است آورده نيز را داستانها اسلامي تاريخي منابع
آماري درصد بنيان بر جدولي نويسنده ، بخش هر پاياني
داستاني متنهاي ميان موجود هماننديهاي نا و هماننديها
سامانه از بهره‌گيري با را شاهنامه داستانهاي و پهلوي
.است كرده مشخص رايانه‌اي
تويسركان
(اول جلد)تويسركان:كتاب نام
(گل‌محمدي)مقدم محمد:نويسنده
دوم 1378 نوبت اقبال ، انتشارات:ناشر
.تومان بها2500
طبيعي ، احوال و اوضاع كه است مونوگرافي نوعي كتاب ،
مورد را شهر اين فرهنگي -اجتماعي و اقتصادي تاريخي ،
.است داده قرار بررسي
هوا ، و آب شامل تويسركان طبيعي اوضاع نخست‌كتاب بخش در
اين جانوري و گياهي پوشش و ناهمواريها و ارتفاعات خاك ،
تويسركان تاريخ.است شده توصيف دقيق نسبتا باشرحي منطقه
كتاب دوم بخش موضوع دارد سال هزار سه از بيش قدمتي كه
دوره از منطقه اين تاريخ بخش اين مختلف فصول دراست
قرار بررسي مورد مختلف روايتهاي برحسب قاجاريه تا صفويه
.است گرفته
.است كتاب سوم بخش موضوع تويسركان اقتصادي اوضاع بررسي
فرهنگي و اجتماعي اوضاع كتاب پنجم و چهارم هاي بخش در
و آداب مذهب ، زبان ، آن‌نژاد ، در و شده بررسي تويسركان
.است شده توصيف و معرفي تاريخي و باستاني آثار و رسوم
و عشق اما است حقوق رشته دانش‌آموخته خود اگرچه مولف
مطالعات به شده موجب زادگاهش تاريخ و فرهنگ به او علاقه
ارزشمند كتاب حاصلش كه بزند دست توجهي درخور تحقيقات و
.است حاضر
|
