ترجمه: عباس فتاح زاده
شركت هواپيمايي ايرفرانس به ازاي هر صندلي هواپيماي كنكورد در مسير پاريس ـ نيويورك و بالعكس ۸۶۲۶ يورو از مسافران پول مي گيرد. بريتيش ايرويز، رقيب انگليسي، براي پروازهاي خود با اين هواپيما پول كمتري مي گيرد: انگليسي ها مسافران را از ساير كشورهاي اروپا به لندن آورده و از آنجا با كنكورد به نيويورك مي برند و در ازاي همه اين فعل و انفعال ها ۵۵۵۵ يورو به اضافه ماليات و عوارض دريافت مي كنند. اغلب مشتريان كنكورد ميانگين حقوق ماهانه اي به مراتب بيش از ارقام فوق دارند. آنها با شنيدن خبر بازنشستگي قريب الوقوع اين هواپيماي افسانه اي علاقه خود به آن را دوباره كشف كرده اند.
ايرفرانس در روز ۳۱ مه و بريتيش ايرويز در ۳۱ اكتبر امسال كنكورد را كنار مي گذارند. با بازنشسته شدن كنكورد اين امكان نيز كه ـ با توجه به مقايسه ساعت محلي نيويورك و ساعت در اروپا ـ زودتر از زمان حركت كنيم در ميان هواپيماهاي مسافربري از ميان مي رود. به عبارت ديگر پرواز اروپا به مقصد آمريكا با كنكورد موجب مي شود تا براساس ساعت محلي نيويورك زودتر از زمان شروع پرواز يك هواپيماي معمولي در اروپا به روز برسيم. هواپيماهاي كنكورد در شركت ايرفرانس براي رسيدن به آمريكا به سه ساعت و ۵۵ دقيقه و كنكوردهاي بريتيش ايرويز به اين منظور به سه ساعت و نيم زمان نياز دارند. اين در حالي است كه مبدا و مقصد پرواز شش يا پنج ساعت اختلاف زماني دارند ـ لذا همان گونه كه اشاره شد مسافران اروپا به آمريكا براساس ساعات محلي مي توانند زودتر از حتي زمان شروع پرواز خويش به مقصد برسند! در آينده با كنار رفتن كنكورد بايد منتظر طولاني تر شدن زمان سفرهاي اروپا به آمريكا و بالعكس بود. جايگزين هاي كنكورد هواپيماهاي بوئينگ ۶۴۶ يا ۶۶۶ و يا ايرباس A-340 هستند. پرواز به سوي «سيب بزرگ» (منظور آمريكا) با اين هواپيما بين ۵/۶ تا هشت ساعت طول خواهد كشيد. البته بهاي پرواز با اين هواپيما ارزان تر است. حتي كلاس درجه يك و كلاس تجاري در آن ها نيز كه بيشتر مسافران كنكورد در اين كلاس ها جاي مي گيرند هم از صندلي هاي كنكورد ارزان تر هستند. با اين حال اكنون دوستداران پرواز با هواپيماهاي مسافربري با سرعت ۲۲۰۰ كيلومتر در ساعت ديگر بايد روياي خويش را كنار بگذارند.
رود ادينگتون، مدير شركت بريتيش ايرويز، به مناسبت اعلام بازنشستگي كنكورد گفت: «ما از اين كه توانستيم هواپيماي اعجاب برانگيز و منحصر به فرد كنكورد را ۲۶ سال به خدمت بگيريم فوق العاده احساس غرور مي كنيم. اكنون زمان پايان عصري رويايي در صنعت هوانوردي جهان است. » شركت دولتي ايرفرانس ابتدا قصد داشت كنكورد را در سال ۲۰۰۶ كنار بگذارد، اما فشارهاي مالي اين كار را جلو انداخت. اين فشارها عمدتاً پس از سقوط يك فروند كنكورد در ژوئيه سال ۲۰۰۰ ـ كه به كشته شدن ۱۱۳ نفر انجاميد ـ پديد آمد. در آن زمان پرواز هواپيماهاي كنكورد به مدت يك سال متوقف شد. از سرگيري پروازها نيز ديگر چندان موفقيت آميز نبود.
در ميان طرفداران پروپاقرص هواپيماهاي كنكورد مي توان به نام هاي مشهوري نظير پل مك كارتني و هيوگرانت اشاره كرد. اين دو هنرمند همواره صندلي خاصي در اين هواپيما براي خود در نظر مي گرفتند. در مورد اين هواپيما مثلي وجود دارد كه مي گويند در هنگام استارت در داخل كابين آن بوي «قالي سوخته!» به مشام مي رسد. آلن دلون، بازيگر فرانسوي، نيز در سال ۱۹۶۹ در ساخت فيلمي پيرامون اين هواپيما مشاركت داشت. آندراس اشپت، يك كارشناس هواپيماي كنكورد، اخيراً با انتشار كتابي تحت عنوان «كنكورد ـ جت مسافربري مافوق صوت» به بسياري از سوالاتي كه در مورد اين هواپيماي افسانه اي وجود دارد، پاسخ گفته است. در كتاب مذكور تاريخچه هواپيما از زمان طرح ريزي و پرواز آزمايشي آن در دهه ۱۹۶۰ تا زمان فاجعه سال ۲۰۰۰ در پاريس شرح داده شده است. هفته نامه آلماني اشپيگل پيرامون پايان موقت عصر هواپيماهاي مسافربري مافوق صوت با آندراس اشپت مصاحبه اي را انجام داده است كه در بخش پاياني اين مطلب از نظرتان مي گذرد.
|
از راست به چپ : آلن دلون، هيو گرانت و پل مك كارتني، هنرمنداني كه نام آنها يادآور نام هواپيماي كنكورد هم هست
|
|
• چرا كنكورد درست در زمان فعلي متوقف مي شود؟
شرايط كار در حال حاضر براي تمامي شركت هاي هواپيمايي دنيا به شكلي بي سابقه بد و مشكل شده است. بسياري از شركت هاي هواپيمايي بزرگ ديگر صرفاً براي ادامه بقا تلاش مي كنند. سير نزولي اقتصاد جهان ادامه دارد. جنگ و متعاقب آن رشد بالاي قيمت سوخت در كنار بيماري سارس براي بسياري از خطوط هوايي پيامدهاي فاجعه آميزي داشته است. در چنين شرايطي پايان يافتن عمر كنكورد نمي تواند اتفاقي بسيار تعجب آور يا شگفت انگيز باشد. كنكورد به ازاي هر ساعت پرواز آن قدر سوخت مصرف مي كند كه مساوي است با كل سوخت مصرفي يك جمبوجت در هنگام پرواز از اين سوي اقيانوس اطلس به آن سوي آن. تازه حداكثر ظرفيت مسافر در كنكورد صد صندلي است در حالي كه بسياري از هواپيماها داراي گنجايش بيشتري هستند. عمليات تعمير و نگهداري اين هواپيما نيز شش برابر يك هواپيماي معمولي هزينه دارد. تازه با بالارفتن عمر كنكورد هزينه مذكور بيشتر هم مي شود. علاوه بر اين كنكورد در زمان بدي شاهد حادثه بود. پس از حادثه ژوئيه ۲۰۰۰ در پاريس، پرواز كنكورد متوقف شد تا اين كه درست چند هفته پس از حوادث يازده سپتامبر ۲۰۰۱ پرواز آن از سر گرفته شد. اين زمان نمي توانست زمان خوبي براي شروع مجدد كار باشد. پس از حوادث يازده سپتامبر بخش عمده اي از بازار از ميان رفت. اكنون ديگر بسياري از شركت هاي معاملاتي و دلالي در وال استريت كه بخش قابل توجهي از مسافران كنكورد را به پرسنل خود اختصاص مي دادند، وجود ندارند. «گاوهاي مقدسي» مثل كنكورد ديگر با اين شرايط دشوار وفق پيدا نمي كنند.
• آيا فكر مي كنيد ناوگان كنكورد مي توانست تحت شرايطي چند سال ديگر نيز به فعاليت خود ادامه بدهد؟
به لحاظ فني كنكورد مي توانست در قالب استانداردهاي امروزي حدوداً تا سال ۲۰۰۹ پرواز كند. با اين حال تا آن زمان هزينه هاي تعمير و نگهداري چنان بالا خواهد شد و تحولات بازار چنان غيرقابل پيش بيني خواهند بود كه قطعاً پروازها به لحاظ مالي بدون سود صورت مي گيرند. حتي ادامه پرواز كنكورد تا سال ۲۰۱۵ هم از جهاتي امكان پذير است. من معتقدم مديران ايرفرانس و بريتيش ايرويز بيشتر تحت تاثير ابهام مقطعي فعلي قرار گرفته و راه حلي «افراطي» را برگزيده اند.
• اخيراً مشكلات فني اين هواپيما رشد زيادي داشت. علت اصلي آن چه بود؟
از زمان برقراري مجدد پروازها در روز هفتم نوامبر ۲۰۰۱ مجموعه اي از مشكلات فني بروز كرد كه حتي من را هم ترساند و به فكر فرود برد. ظرف تنها ۱۶ ماه بيش از دوازده اتفاق براي اين هواپيما افتاد. آخرين آن ها روز هشتم مارس (حدود دو ماه پيش) در باربادوس روي داد. موتور هواپيما دائماً دچار مشكل مي شود. چندين بار اين هواپيما فرود اضطراري داشت. اجزاي بخش هدايت هواپيما بعضي مواقع از هم جدا مي شوند. دماغه هواپيما هميشه خوب بالا نمي رود. يك بار هم يك پنجره ترك خورد. هواپيماهاي كنكورد به لحاظ تعداد ساعات پرواز از بعد فني هواپيماي چندان پيري محسوب نمي شوند. اما با وجود نسبتاً جوان بودن نشانه هاي پير شدن در آن ها به چشم مي خورد. در آينده پنهان كردن اين نشانه ها مستلزم صرف هزينه هاي فوق العاده اي است. اين هزينه ها به لحاظ اقتصادي توجيه پذير نيستند.
• آيا فكر مي كنيد در آينده دوباره هواپيماي مسافربري اي مشابه كنكورد خواهيم داشت؟
خير، نمي توان چنين چيزي را امكان پذير دانست. مشكل اصلي در اين زمينه همچنان لاينحل باقي مانده است. مشكل صداي شديد ناشي از شكستن ديوار صوتي و پرواز با بالاتر از سرعت صوت كه موجب محدوديت استفاده از كنكورد در مسير اقيانوس اطلس مي شد، قابل مرتفع شدن نيست. علاوه بر اين آلودگي محيط زيست و بالا بودن هزينه هاي توليد مانع مهمي بر سر راه پروژه هاي جديد مافوق صوت هستند. بوئينگ اخيراً قصد داشت توجه شركت هاي هواپيمايي را به پروژه موسوم به «سونيك كروزر» خويش جلب كند. پروژه سونيك كروزر در برگيرنده طراحي يك هواپيما است كه با سرعت اندكي كمتر از سرعت صوت حركت مي كند. با آنكه سرعت هواپيماي مذكور حتي به سرعت صوت هم نمي رسيد، شركت هاي هواپيمايي زير بار آن نرفته و آن را نپذيرفتند. شركت هاي مذكور در حال حاضر ترجيح مي دهند در پروژه هايي سرمايه گذاري كنند كه مربوط به توليد هواپيماهاي كم هزينه تر مي شوند.
منبع: اشپيگل