مرجان نماينده
تكرار كرده ايم سينما هنر است، هنر هفتم،هنري كه از هنرهاي پيشين خود بهره برده، سينما در واقع هنر ثبت تصاوير متحرك است. مدت ها است كه جشنواره هاي فيلم پرشماري در ايران برگزار مي شوند. جشنواره فيلم فجر، رشد و دفاع مقدس، آثار كوتاه و كودك و نوجوان از آن جمله اند. اين جشنواره ها هنوز رونق دارند ولي رابطه سينما و خانواده ها بسيار سرد است.
تا همين چند سال پيش شاهد صف هاي طولا ني مردم براي تهيه بليت در مقابل اكثر سينماها بوديم، تا آنجا كه حتي برخي براي فرار از صف هاي طولا ني به رزرو بليت از طريق تلفن اقدام مي كردند. آن روزها ويدئوي تازه وارد هم نتوانسته بود با سينما رقابت كند و مردم را از رفتن به سينما باز دارد. اما در سال هاي اخير شاهد پشت كردن مردم به سينما شديم، ديدن فيلم در سينما رونقي ندارد و صندلي هاي خالي اين نكته را تأييد مي كند. امروزه تماشاگران فيلم هاي سينمايي كساني نيستند جز عده اي از جوانان كه گاهي در قالب گروههاي چند نفره و براي پركردن اوقات فراغت خود به سينما مي روند، حالا اكثر سينمادارها صحبت از ورشكستگي مي كنند و همين امر باعث شده كه صاحبان سينماها براي اينكه هزينه كمتري را صرف كنند و براي جبران خسارتهاي احتمالي، سالن هاي نمايش خود را به دو يا سه قسمت تقسيم كنند، تا همزمان دو يا سه فيلم را در اكران نمايش دهند اما همه مي دانند با دو يا سه قسمت كردن سالن هاي نمايش نمي توان جلوي خسارت هاي وارده به اقتصاد سينما را گرفت.
نكته اين است كه عملا ً كاري براي ترغيب تماشاگر به سمت سينما صورت نگرفته است ولو آنكه سينماهاي تهران به تازگي براي جذب تماشاگرطي سانس هايي بليت هاي خود را نيم بها ارائه مي دهند.
خاموشي، مدير يكي از سينماهاي تهران مي گويد: تعداد مخاطبين به موضوع و ساخت فيلم بستگي دارد. ولي در روز گاهي حدود چهار صدنفر تماشاگر داريم. وي افزود: در ارديبهشت ماه سال جاري از طرف انجمن سينماداران بخشنامه شده كه براي آشتي مخاطبين با سينما بليت ها را يك روز در هفته به صورت نيم بها ارائه كنيم. خوشبختانه در روزهاي اجراي اين برنامه استقبال چشمگيري را از جانب مردم مشاهده مي كنيم، اما اين تمهيد كافي نيست و بايد به فكر چاره جدي تري بود.
چه عواملي باعث دوري تماشاگر از سينما شده؟آياVCD ، DVD يا انواع ديسك هاي تصويري مي توانند دليل قاطعي براي دوري مردم از سينماها قلمداد شوند؟
شايد گران شدن بليت و عدم ارائه خدمات مناسب از طرف سينماداران دليل اين امر باشد! شايد روي كار آمدن سازمان هايي كه فيلم هاي سينمايي را به صورت مجاز دراختيار مردم قرار مي دهند و وجود كلوپ هاي اجاره فيلم نيز دليلي براي از رونق افتادن كار سينماها باشد. اما چرا سينما با وجود همين كلوپ ها در ساير كشورها نمرده؟
مهدي نوازي ۲۲ ساله، مي گويد: آخرين باري كه به سينما رفتم حدود دو سال پيش بوده. او دليل اين امر را نداشتن وقت و گراني بليت سينما مي داند و مي گويد: اگر يك روز به سينما برويم صرفاً براي ديدن فيلم نيست، مي خواهيم يك روز را به تفريح اختصاص دهيم پس مبلغي حدود ۴تا۵ هزار تومان بايد خرج كرد. بنابراين ترجيح مي دهيم براي تفريح جاي ديگري برويم كه از نظر اقتصادي به صرفه تر باشد.
خانم رحماني ۳۳ ساله، كارمند، در اين مورد مي گويد: اگر تنها به سينما برويد از نظر اقتصادي خوب است. چون خرج زيادي ندارد ولي در عوض اصلا ً خوش نمي گذرد و فايده اي هم ندارد. بنابراين سينما از نظر مالي براي كسي كه مي خواهد يك روز را به تفريح اختصاص دهد، صرف ندارد.
غلا مرضا همداني ۳۴ ساله، كارمند مي گويد: آخرين باري كه به سينما رفتم براي ديدن فيلم «سلا م سينما» بود. با ديدن آن اثر تا امروز از سينما خداحافظي كردم. او دليل نرفتن به سينما را گراني بليت مي خواند و مي گويد: يكي دو هفته بعد از اكران، فيلم ها را مي توان از كلوپ تهيه كرد و ديد، كه خرج زيادي هم ندارد. اين در صورتي است كه هدف از سينما رفتن ديدن فيلم باشد. ولي اگر سينما را به عنوان يك تفريحگاه انتخاب كنيم بايد حدود ۳-۲ هزار تومان بپردازيم.
مريم رياضي ۳۵ ساله آموزگار گفت: آخرين باري كه به سينما رفتم حدود چهار سال قبل بود .از آن به بعد نه وقت رفتن به سينما را داشته ام نه مخارج زندگي اجازه مي دهد كه به سينما بروم. البته وجود كلوپ ها كار را راحت كرده،آنها خيلي از فيلم هاي جديد يا در حال اكران را به سرعت دراختيار مخاطب مي گذارند. اما سينما رفتن متفاوت است، ديدن فيلم در سينما جور ديگري است، در آنجا تمركز بيشتري براي درك موضوع فيلم داريم و پرده بزرگ، ما را مسحور مي كند.
افشين مرادي ۲۰ ساله، آخرين باري كه به سينما رفته، سال گذشته بوده است. اومي گويد: فيلم هاي سينمايي حدود يك ماه بعد از اكران در بازار به راحتي قابل دسترس هستند و ديگر نيازي به صرف هزينه هاي بالا براي ديدن فيلم نيست.
از طرفي برخي از فرهنگسراها فيلم هاي در حال اكران را با قيمتي پايين تر از حد معمول به نمايش مي گذارند، اين موضوع هم نمي تواند دليلي براي كم شدن حضور مردم در سينما باشد. رجوع كنندگان به اين مراكز عمدتاً دانشجويان هستند تا خانواده ها.
از عواملي كه باعث كمرنگ شدن نقش سينما در برنامه هاي تفريحي خانواده ها شده، توليد و ساخت فيلم هاي خارجي است كه اغلب حادثه اي و مهيج هستند و به راحتي در قالب فيلم هاي ويدئو،DVD وVCD دراختيار مردم قرار مي گيرند.
اين گونه فيلم ها تماشاگران زيادي در بين جوانان دارند ودر انواع ديسك هاي تصويري و نوارهاي ويدئويي در دسترس علا قه مندان هستند. با در دسترس بودن اين فيلم ها در بازار ، مخاطبين فيلم هاي ايراني كه معمولا ً سوژه هايي تكراري دارند، كم مي شوند.
مردم معتقدند براي ديدن فيلم در سينما گذشته از نرخ بليت مجبور به پرداخت هزينه اي براي رفت و برگشت هستند، يا اگر از وسيله شخصي استفاده كنند گرفتار راهبندان و اتلا ف وقت مي شوند. علا وه بر اين با پرداخت مبلغي بابت غذا و ديگر خوراكي ها هزينه اي بالغ بر ۳ هزار تومان براي هر نفر خرج مي شود. در صورتي كه اگر اين فيلم را درمنزل و از طريقVCD يا DVDتماشا كنند، مبلغي حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان هزينه مي شود كه فاصله بسياري را با هزينه هاي مربوط به سينما رفتن در بر دارد.
امروزه فيلم هايي كه توسط فيلمسازان ايراني توليد مي شود بيشتر داراي سوژه هايي خانوادگي و اجتماعي هستند كه به كمدي هم تمايل دارند. اما اكثر سوژه ها براي تماشاگر تكراري هستند. البته فيلم هايي با موضوعات طنز مخاطبان بيشتري دارد ، اگرچه اكثر تماشاگران اين فيلم ها كودكان و نوجوانان هم هستند اما موضوع بسياري از آنها مناسب كودك و نوجوان به شمار نمي رود. در حقيقت برخي خانواده ها دربرابر رفتن فرزندانشان براي تماشاي اين فيلم ها مقاومت هم مي كنند.
محمد رستم زاده، استاد نقاشي دراين مورد مي گويد: در دنياي امروز سينما صنعت است. به طوري كه يك اقتصاد كلا ن از جانب سياستگذاران از سينما حمايت مي كند. يعني هنگامي كه هاليوود به وجود آمد، نوعي تجارت سياسي هم متولد شد و قدرت هاي عظيم اقتصادي براي سرمايه گذاري در سينما ابراز علا قه كردند. اگر اين مطلب گسترش پيدا كند، زيرمجموعه هاي بسياري خودنمايي مي كنند.
با اين تفاسير براي جذب تماشاگران به سمت سينما بايد سطح كيفي فيلم ها را از نظر ساختاري بالا برد، اگر تبليغات متناسب با محتواي فيلم باشد مي تواند به مردم در انتخاب فيلم مورد علا قه شان كمك كند كه اين امر نيز دليلي براي جذب تماشاگر به سمت سينما به شمار مي رود. سينماگران مي توانند با بالا بردن سطح سليقه مردم، سطح فرهنگ مردم را هم بالا ببرند. سينما به دليل همه گير بودن، مي تواند بازتاب مناسبي از مسائل اجتماعي و اقتصادي( به گونه اي كه به سود جامعه شود) داشته باشد و گاهي با پررنگ كردن برخي مسائل به شيوه اي درست باعث ترويج آن عمل در اجتماع شود. بايد فرهنگ انتخاب صحيح فيلم را نيز به تماشاگران آموخت، سپس به دنبال راهكاري براي آشتي مخاطب و سينما بود. شايد يكي از اين راهها ارائه بليت از طرف شركت هاي دولتي( با تخفيف ويژه) به كارمندان يا از طرف مراكز آموزشي و مدارس به دانشآموزان باشد. سينماگران بايد به دنبال راهي براي جذب تماشاگر باشند و به رقابت با ويدئو و ديسك هاي موجود بپردازند تا شايد بتوانند مردم را بسان گذشته جذب سينما كنند. انتخاب راههاي اين رقابت با مسئولين و سينماگران است، كاري كه هيچ يك از آنها تاكنون براي نجات سينما، اين خانه فراموش شده انجام نداده اند.
سينما در مقايسه با ساير ارقام
حداكثر قيمت بليت سينما
|
تعداد سينماها در تهران
|
بيكاري
|
تعداد بي سواد
|
جمعيت(تقريبي)
|
سال
|
۵ تومان
|
۱۸۰
|
۹/۲%
|
۵۲%
|
۳۴ ميليون نفر
|
۱۳۵۵
|
۸۰۰ تومان
|
۸۵
|
۵/۱۲%
|
۱۷%
|
۷۰ ميليون نفر
|
۱۳۸۳
|
|
تماشاگران فيلم هاي ايراني
تعداد(هزارنفر)
|
سال
|
۴۹۰۲۹
|
۱۳۶۵
|
۵۲۰۹۹
|
۱۳۷۰
|
۳۹۵۶۷
|
۱۳۷۵
|
۳۴۸۷۷
|
۱۳۷۶
|
۲۹۲۰۰
|
۱۳۷۷
|
۳۲۸۱۰
|
۱۳۷۸
|
۳۱۴۰۰
|
۱۳۷۹
|
۲۰۱۴۶
|
۱۳۸۰
|
|