هر دو شركت امكانات، هزينه ها و توانائيهاي خود را در يكديگر ادغام مي كنند و سهامداران آنها در منافع و زيان دو شركت سهيم مي شوند اما شركت ها هويت و ساختار خود را حفظ مي كنند
هفته گذشته خبرگزاريهاي جهان از ادغام دو شركت هوايي بزرگ اروپايي يعني شركت هواپيمايي ايرفرانس فرانسه و شركت هواپيمايي «ك.ال.ام» هلند خبر دادند. اين خبر كه بازتاب گسترده اي در محافل اقتصادي و گردشگري اروپا و جهان به دنبال داشت، بزرگترين تحول و به عبارتي تحرك در صنعت گردشگري و حمل و نقل هوايي جهان پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ارزيابي مي شود.
با ادغام دو شركت هوايي فوق، غول جديدي در عرصه حمل و نقل هوايي جهان بوجود آمده است. در واقع شركت جديد ايرفرانس - ك ال ام به لحاظ شمار مسافر و ارائه خدمات حمل و نقل هوايي در رده سوم جهاني (پس از آمريكن ايرلاينز و يونايتد ايرلاينز) و رده اول اروپا قرار مي گيرد. از لحاظ رقم گردش كار و يا حجم كل فروش نيز شركت جديد در رديف اول جهاني قرار مي گيرد. براساس آمار سال گذشته (۲۰۰۲)، دو شركت ايرفرانس و ك ال ام، ناوگاني مركب از ۵۴۰ هواپيما و ۱۰۶ هزار حقوق بگير دارند و حجم كلي فروش آنها در حدود ۲۰ ميليارد «يورو» است و به ۲۵۶ مقصد مسافر حمل مي كند. ۸۱ درصد سهام شركت جديد متعلق به شركت ايرفرانس و ۱۹ درصد بقيه در اختيار سهامداران هلندي است. بحث ادغام دو شركت به تحولات پس از حوادث ۱۱ سپتامبر و بحران شركتهاي حمل و نقل هوايي باز مي گردد. در پي اين حادثه ميزان خدمات دهي شركتهاي هواپيمايي در سراسر جهان بويژه اروپا و آمريكا در نتيجه كاهش مسافران و جهانگردان، به شدت تنزل يافت و اين مهم شرايط اقتصادي شركتهاي مزبور را با مشكلات بسياري مواجه ساخت. در نتيجه بسياري از اين شركتها مجبور به كاهش هزينه هاي خود از جمله اخراج درصد بالايي از كاركنان، براي جبران ضررهاي ناشي از كمبود مسافر شدند. اگرچه بحران ناشي از حوادث يازده سپتامبر بر شركتهاي اروپايي در مقايسه با شركتهاي آمريكايي كمتر ارزيابي مي شود با اين حال اين شركتها و از جمله دو شركت ايرفرانس و ك ال ام با كاهش مشتري و تنزل موقعيت خود در صنعت حمل و نقل هوايي مواجه شدند. در واقع ادغام دو شركت اروپايي مذكور با هدف تركيب امكانات، حفظ و افزايش مشتريان و بالا بردن پتانسيل هاي مالي و خدماتي در رقابت با شركتهاي ديگر انجام گرفته است.
روند و كيفيت ادغام نيز از جمله بحثهاي مطرح در اين زمينه در محافل اقتصادي و مالي است. دو شركت مذاكره براي ادغام را از چندين ماه پيش آغاز كردند كه نهايتا در ۳۰ سپتامبر گذشته خبر رسمي ادغام از سوي مديران دو شركت اعلام شد. نكته جالب توجه در كيفيت ادغام مذكور، نسبي بودن آن است كه رويه اي جديد در ادغامهاي فرامرزي محسوب مي شود. به عبارت ديگر دو شركت امكانات، هزينه ها و توانائيهاي خود را در يكديگر ادغام مي كنند و سهامداران آنها در منافع و زيان دو شركت سهيم مي شوند اما هر دو شركت هويت و ساختار خود را حفظ مي كنند. اين مهم ناشي از نگراني مديران دو شركت نسبت به از دست دادن موقعيت و جايگاه خود در كشورهاي متبوع از جمله امكانات و جايگاهي كه در فرودگاهها دارند، است بنابراين هر دو شركت نشان خود را حفظ مي كنند. هر دو در فرودگاههاي بين المللي شارل دوگل و آمستردام همچنان به عنوان شركتهاي اصلي و كليدي شناخته مي شوند. واكنش هاي صورت گرفته به ادغام دو شركت هوايي فرانسوي و هلندي نيز متفاوت بود. ارزش سهام شركت ايرفرانس در بازارهاي سهام اندكي كاهش يافت كه اين مهم در روزها و هفته هاي آينده با توجه به جو رواني ناشي از بزرگ شدن شركت رو به فزوني خواهد گذاشت. علاوه بر اين، شركت هواپيمايي ايتاليا (آليتاليا) نيز در واكنش به خبر ادغام، اعلام كرده است كه احتمالا در آينده در شركت ايرفرانس ك ال ام ادغام شود. اين شركت در حال حاضر در كنترل دولت ايتاليا مي باشد و ادغام آن در شركت ايرفرانس - ك ال ام مستلزم خصوصي شدن آن است. هر چند با ادغام دو شركت فرانسوي و هلندي، آن را در رده اول اروپا قرار داد و با بريتيش ايرويز انگليسي موقعيت برتر خود را در اروپا از دست داد با اين حال ادغام احتمالي آليتاليا در شركت چند مليتي جديد اروپايي، موقعيت شركت را در سطح جهان و در صنعت حمل و نقل بين المللي بيشتر تقويت خواهد كرد. به اين دليل مقامات و مديران ديگر شركتهاي هوايي اروپا و حتي آمريكا در پي يافتن راههاي جديد براي حفظ موقعيت خود در صنعت حمل و نقل هوايي و افزايش توانائيهاي رقابتي هستند. از جمله اين راهها، ادغامهاي اجباري است. به نظر مي رسد در كوتاه مدت چندين شركت هوايي بزرگ در يكديگر ادغام شوند. در اين زمينه، سنت و رويه ايجاد شده در كيفيت ادغام دو شركت ايرفرانس و ك ال ام يعني ادغام نسبي، دست شركتهاي هوايي اروپايي، آمريكايي، ژاپني و ديگر نقاط را براي ادغام امكانات و توانائيها با حفظ هويت و ساختار ملي هر شركت باز گذاشته است و به اعتقاد صاحبنظران اين رويه مي تواند در روند ادغامها و تملكهاي شركتهاي فعال در بخشهاي ديگر صنعت و خدمات جهان به كار گرفته شود. اين مهم مي تواند به جريان ادغامها و تملكهاي فرامرزي كه پس از حوادث يازدهم سپتامبر و ركود اقتصاد جهاني به شدت كاهش يافته بود، كمك كند.
جالبترين و در عين حال مهمترين واكنش به ادغام اخير از سوي مديران شركت هواپيمايي بريتيش ايرويز صورت گرفت. مدير اجرايي اين شركت در بيانيه اي كه روز شنبه هفته جاري منتشر شد اعلام كرد كه شركت متبوعش با هدف حفظ موقعيت و جايگاه برتر خود در صنعت حمل و نقل هوايي اروپا و در جهت بالا بردن توانايي هاي رقابتي با شركت ايرفرانس - ك.ال.ام، با شركت هواپيمايي اسپانيا يعني شركت هواپيمايي ايبريا ادغام مي گردد. هر چند عملي شدن ادغام دو شركت هواپيمايي انگليسي و اسپانيايي نيازمند زمان است، با اين حال انتشار اين خبر به فاصله يك هفته پس از اعلام رسمي خبر ادغام دو شركت هواپيمايي فرانسوي و هلندي تعجب محافل بين المللي را برانگيخت.
اين مهم نشان از تشديد رقابت  بين شركتهاي هواپيمايي و در نتيجه رشد ادغام  شركت هاي بين المللي و از همه مهمتر تحرك رشد اقتصاد جهاني است.
براساس قوانين اتحاديه اروپا، عملي شدن برنامه ادغام دو شركت هوايي ايرفرانس و ك ال ام مستلزم تصويب مقامات اتحاديه اروپا مي باشد. اتحاديه اروپا نيز از آنجا كه مشغول مذاكره با مقامات آمريكايي پيرامون «آسمانهاي باز» مي باشد، حساسيت خاصي نسبت به اين مسأله دارد. مذاكرات مذكور از هفته جاري آغاز شده و موافقت دو طرف در عملي شدن آسمانهاي باز، به بهبود موقعيت شركتهاي اروپايي در صنعت حمل و نقل هوايي كمك مي كند. در حال حاضر شركتهاي اروپايي در آمريكا از قدرت مانور و فعاليت محدودي برخوردار مي باشند. در هر صورت با بهبود شرايط اقتصادي جهان و تدوين مقررات جديد در صنعت حمل و نقل هوايي، به نظر مي رسد در كوتاه مدت شركتهاي حمل و نقل هوايي در فرايند رشد قرار گيرند و موقعيت گذشته خود را بدست آورند. البته يكي از پيامدهاي تحولات اخير خصوصي شدن شركتهاي هوايي و كاهش شديد كنترل دولت بر آنها مي باشد. در حال حاضر اكثريت سهام شركتهاي حمل و نقل هوايي در اختيار دولتها مي باشد. اولين تجربه در اين زمينه، تبديل شركت ايرفرانس از يك شركت دولتي به يك شركت خصوصي است زيرا در نتيجه ادغام با شركت ك ال ام، سهم دولت فرانسه از ۵۴ درصد به ۴۴ درصد كاهش مي يابد.