Hamshahri Newspaper

سعيده امين
خجالت نكشيد، وقتي باران مي آيد، راحت پاچه هاي شلوارتان را بالا بزنيد تا هنگام عبور از خيابانهاي تهران تا زانو خيس نشويد. خجالت نكشيد وقتي در كنار خيابان ايستاده ايد و اتومبيلي با سرعت نه چندان زياد، آب جمع شده بر كف آسفالت را بر روي شما پاشيده و شما خيس و گلي مي شويد.
ساعت ۵/۸ صبح. تقاطع جمهوري- ظهير الاسلام، مقدار زيادي آب از جوي هاي دو طرف خيابان ظهيرالاسلام به سمت خيابان جمهوري سرازير شده و سطح خيابان را تبديل به حوضچه اي گل آلود كرده است. عابران براي عبور از عرض خيابان مسافتي طولاني را به طرف خيابان جمهوري طي مي كنند تا بتوانند در قسمت كم آب تري به آن طرف خيابان بروند.
ترافيك به سمت جمهوري سنگين است و عبور و مرور عابران نيز حركت اتومبيل ها را مختل كرده است.
ساعت ۳۰/۹ فلكه دوم صادقيه، آب باران از سمت پونك به طرف ميدان روان است و در دو بخش ورودي آيت ا... كاشاني و ستارخان، درياچه اي با عمق متوسط ۲۰ سانتي متر درست شده است. ترافيك بسيار كند اما روان است.
عابرين دل به دريا زده و از جويبار عرض خيابان آيت ا... كاشاني مي گذرند. پاچه هاي خيس و كفش هاي شل و وارفته نتيجه چند دقيقه تردد در ميدان صادقيه است.ساعت ۱۰ صبح، ميدان هفت تير، آب از جوي هاي خيابان مفتح و بزرگراه مدرس سرازير شده و در جنوب ميدان، سيلاب به راه افتاده است. عبور از خيابان، جز از طريق پل هوايي شمال ميدان ميسر نيست. به دليل عريض بودن خيابان، ترافيك روان است اما جابجايي مسافرين به كندي صورت مي گيرد. قطار زيرزميني «مترو» بيش از پيش شلوغ است.
چيزي كه عيان است....
يكشنبه ۹/۹/۱۳۸۲، معاون خدمات شهرداري تهران، از آب گرفتگي ۴۰ آبراه بر اثر بارندگي روز شنبه خبر داد.
محمدجواد محمدي زاد، اعلام كرد كه تمام اين آب گرفتگي ها به دليل تنگ و كوچك بودن مقاطع زير پل ها روي داده است.
اينها نقاطي از مسيرهاي نه چندان پرتردد تهران هستند كه هنگام باريدن باران و بعد از آن به شكل درياچه اي كم عمق درآمده، عبور و مرور شهروندان را مختل مي كنند.
اينجا تهران است كه طي صدها سال از شكل يك قريه به صورت يك كلان شهر درآمده است. شهري بدون زيرساخت هاي اوليه يك شهر مدرن، بدون جاده، ميدان، زيرگذر و حتي شبكه فاضلاب و آبگيرها.
تهران در هواي باراني، معطر به بوي فاضلاب و مملو از آبهاي سطح خيابان است.
مهندس نيا رييس، كارشناس ارشد مسائل شهري مي گويد: در دهه ۷۰ حركت هايي انجام شد تا سيستمي براي كنترل آب هاي شهري طراحي و اجرا شود اما بنا به دلايل مالي، اين پروژه ناتمام ماند.
وي مي گويد: همه جوي ها در سمت راست و چپ خيابان ها به يك جويبار مركزي مي ريزند كه قاعدتا بايد حجم آن ۳ برابر حجم جوي هاي فرعي باشد تا آب هاي قبلي را پوشش داده و سرريز نشود.
اين در حالي است كه نگاهي سطحي به آبگيرهاي شهر به ويژه در سمت جنوب تهران نشان مي دهد كه اين سيستم ساده اعمال نشده و جويبارهاي فرعي و اصلي همه به يك اندازه هستند.
اشكال هندسي
نيا رييس، مقاطع زيرپل ها را داراي اشكال هندسي دانسته و يادآور مي شود: «مقاطع زير پل ها نيز از ويژگي هاي استاندارد برخوردار نيستند. هنگام باران مقاطع زير پل ها به دليل تنگ و كوچك بودن دچار آب گرفتگي مي شوند.»
وقتي باران مي آيد برخي از مقاطع زير پل ها كشش اين حجم بارندگي و آب را ندارند، به همين دليل دچار آب گرفتگي مي شوند.
معاون خدمات شهرداري تهران با اشاره به آب گرفتگي ۴۰ آبراه در هنگام بارندگي در سطح شهر، خاطر نشان مي كند: «بايد كف و ديواره هاي آب راه ها را وسعت بخشيد تا ظرفيت مقاطع بيشتر شوند. در اين صورت است كه كم تر دچار آب گرفتگي خواهيم شد.»
ويژگي هاي غيراستاندارد
آنچه مسلم است؛ كنترل آب هاي سطحي هنگام بارندگي بسيار دشوار است. شهرداري تهران از دهه هفتاد، اقدام به طراحي سيستم آب گيري در سطح شهر كرده است اما به دليل محدوديت بودجه و وسعت شهر تهران عملياتي شدن اين پروژه به تاخير افتاده است.
شكايات متعدد مردمي به طرق مختلف بيانگر آن است كه شهردار بايد هر چه زودتر مشكل آب هاي سطحي تهران را رفع كند. به نظر مي رسد؛ طرح هاي بسياري در مرحله طراحي به سر مي برند اما واقعيت امر اين است كه بودجه كافي براي اجرايي شدن اين طرح ها وجود ندارد.
طرح زهكشي آب هاي سطحي تهران از ۱۵ سال پيش بر عهده شركت آب و فاضلاب تهران بود اما اخيرا به وزارت جهاد كشاورزي واگذار شده است.مهندس عباس حاج حريري معاون نظارت بر بهره برداري شركت آب و فاضلاب تهران مي گويد: ما طرحي براي پايين انداختن آب هاي جنوب تهران اجرا كرده ايم كه بر اساس آن تعدادي چاه در مناطق مختلف تهران، آب هاي سطحي را جمع كرده تا از چاه هاي منازل بالا نزند.وي گفت: اعتباري بالغ بر ۸۰ ميليون تومان از سازمان مديريت و برنامه ريزي به اين كار اختصاص يافته بود و ما ضمن درخواست افزايش اعتبار به ۲۰۰ ميليون تومان اصرار كرديم كه اين طرح بايد ۵ سال ديگر ادامه يابد.حاج حرير تصريح كرد: پس از چندي متوجه شديم كه اعتبار ديگري براي وزارت جهاد و كشاورزي اختصاص يافته است.
وي بيان كرد، زهكشي جوي هاي سطح شهر تهران بر عهده شهرداري است و شهرداري موظف است در اين زمينه اقدام كند.
البته بخش عمده اي از مشكلات تهران مربوط به گذشته است؛ شيوه احداث خيابانها و تقاطع خيابانها خارج از استانداردهاي علمي است. مسطح بودن خيابانها و يا گودي وسط خيابان نسبت به كناره هاي آن آبها را به جاي اين كه به طرف جويبارها روان كند به سمت وسط خيابان هدايت ميكند و نتيجه چيزي نيست جز آب، درياچه، حوضچه، شلوار خيس و كفش هاي وارفته.
تهران با «ط»
تهران هنوز با طهران بيگانه نشده است. هنوز خيابانهايي كه براي تردد كالسكه و قاطر احداث شده بود دست نخورده باقي مانده اند. نهرها و مسيل هايي كه آبهاي سطحي را جمع آوري مي كرد اغلب پر شده و يا دست نخورده باقي مانده است. هنوز هم طهران با تهران فاصله چنداني ندارد.