درباره قسمتي مغفول از ديدهنرمندان
نوازندگي، اين هنر پر مخاطره
درعكس ديوماستين را مي بينيد كه مشهورترين قرباني بي توجهي به رعايت نكات پزشكي در نوازندگي است. ماستين و گروهش به نام مگادث حدود ۲۰ سال تمام دنيا را گشتند و ساعت هاي بسيار طولا ني از عمرشان را وقت گذاشتند تا بتوانند به عنوان پادشاهان راك مطرح شوند. اما نه پادشاه راك شدند و نه توانستند حتي كارشان را ادامه دهند. فلج دست ديوماستين باعث امضاي سنگ قبر گروه شد.
|
|
دكتر شهرام صادقي
قسمت اول
vموسيقي شايد يكي از عالي ترين جنبه هاي احساسي بشر است. كمتر كسي است كه از موسيقي لذت ببرد يا به نوازنده آن احترام نگذارد. ولي احترام كمترين حق يك نوازنده هنرمند است. جامعه موظف است بستر مناسبي را براي حفظ سلامت نوازندگان؛ اعم از روحي و فيزيكي، هنرجو يا هنرمند فراهم كند. صحبت درمورد مسائل روحي و فكري و اصالت هنر در تخصص من نيست، آنچه در اينجا بدان خواهم پرداخت، خطرات فيزيكي بالقوه ايست كه مي تواند براي يك نوازنده مشكل ساز باشد.
اصولا حركات تكراري مي توانند سبب آسيب عضلات، تاندونها (زرد پي ها- رشته هايي كه عضله را به استخوان مي چسبانند)، ليگامانها ( رباط ها- رشته هايي كه بين دو قطعه استخواني كشيده شده اند) ونيز مفاصل شوند. در هنگام نوازندگي نيز، خصوصا دست ها، درگير حركات تكراري مي شوند و ممكن است آسيب ببينند. مدتهاست كه مشكلات طبي نوازندگان مورد توجه قرار گرفته است بطوري كه در سال ۱۸۸۷ يك مورد دردعضلاني دريك پيانيست تشريح شد. در سال ۱۹۸۹ در ايالات متحده آمريكا هفده كلينيك تخصصي براي درمان نوازندگان وجودداشت و در حال حاضر چندين ژرونال فقط در اين زمينه فعاليت دارند.
متاسفانه، باتوجه به مدارك موجود، تا سال گذشته تحقيقي روي نوازندگان ايراني صورت نگرفته بود و از شيوع مشكلات فوق الذكر در نوازندگان ايراني اطلاعي نداشتيم. در سال مزبور، تحقيقي كه به راهنمايي تني چند از استادان بخش طب فيزيك و توانبخشي دانشگاه شيراز (دكتر كاظمي، دكتر قوانيني و دكتر جزايري) و توسط اينجانب انجام گرفت، نشان داد كه شيوع آسيب هاي مزبور در هنرجويان غير حرفه اي دف و سه تار معادل نوازندگان حرفه اي كشورهاي غربي است و يك علت مهم آن، عدم آگاهي نوازندگان نسبت به مسائل طبي نواختن عنوان شد . لذا تصميم گرفتم تا مطالبي ، هر چند كلي و اندك در اين زمينه گردآوري كنم تا شايد مرهمي باشد بر آلام اين هنرمندان.
مشكلات طبي نوازندگان: اين مشكلات را به چهار گروه تقسيم كرده هر گروه را مختصرا بررسي مي كنيم.
الف: آسيب هاي ناشي از استفاده بيش از حد ياOI
ب: فشار بر اعصاب يا شبكه هاي عصبي
ج: ديس توني موضعي
د: استرس رواني
الف: آسيب هاي ناشي از استفاده بيش از حد:(OI) همانطور كه از نام آن پيداست به علت استفاده افراطي از عضلات (تمرين شديد) بوجود مي آيند. اين ضايعات را در ورزشكارا ن ،بانوان خانه دار و هر شخصي كه كارهاي تكراري را به صورتي غير علمي انجام مي دهد مشاهده مي كنيم.
صاحب نظران، سه عامل ژنتيك، تكنيك نوازندگي و شدت تمرين را مهمترين عوامل بروزOI مي دانند. از علايم و نشانه هاي اين ضايعه مي توان به درد، ضعف عضلاني، كاهش توان كنترل روي حركات دقيق و سريع و احساس تورم اشاره كرد. معمولا در اوايل، اين علايم فقط با نواختن ظاهر مي شوند و بعد ازبين مي روند.
ب) درگيري اعصاب: سبب ايجاد درد، كاهش حس، كاهش قدرت عضلاني يا احساس گزگز و مورمور مي شوند.
ج) ديس توني موضعي: عبارتست از انقباض همزمان در عضلات موافق و مخالف يك حركت، معمولا به صورت هماهنگي هنگام نواختن تظاهر مي يابد، مثلا هنگام اجراي قطعه، انگشتان دست دچار حركات غير ارادي مي شوند.
د) فشار رواني (استرس): مي تواند بر تمام جنبه هاي روحي و فيزيكي نوازنده تاثير بگذارد.
متاسفانه آسيب هاي ذكر شده شايع هستند ولي مي توانيم با رعايت اصول علمي از بروز آنها جلوگيري كنيم يا به محض بروز، درمانشان كنيم.
متخصص طب فيزيكي و توانبخشي - عضوهيات علمي جهاد دانشگاهي شهيدبهشتي
|