ُُچو عضوي به درد آورد روزگار...
بيشترين كمك براي يافتن علت ميگرن، به دست بيمار و به كمك او انجام مي شود. فكر نكنيد با مراجعه به پزشك و بيان اينكه سردرد شديد يا ميگرن دارم، نوع و علت آن براي پزشك قابل تشخيص است
دكتر علي خاقاني(DMD,PHD)-ونكوور
ميگرن، بيماري است كه تظاهرات آن به صورت يك سردرد شديد حمله اي يك طرفي است كه در طرفين و بالاي سر و گاهي در ناحيه پس سر وجود دارد. علت ايجاد اين بيماري كه اصولا باكتري و ويروس در آن دخالت ندارد خيلي پيچيده است و علل مختلفي دارد. به همين علت درمان آن مشكل است. به طور كلي هر بيماري كه علت آن شناخته نشود درمان مشخصي ندارد. در مورد ميگرن، بيشتر مي توان دليل آن را عدم تعادل بين سيستم عصبي و هورموني دانست بخصوص سيستم اعصاب خودكار مثل سمپاتيك و پاراسمپاتيك كه تنظيم كننده و كنترل كننده سيستم قلبي- عروقي و تنفس، دستگاه گوارش و ترشح غدد داخلي و خارجي (غددي كه ترشح آنها مستقيما وارد خون مي شوند يا آنهايي كه به داخل مجاري ديگر ترشح مي كنند) است. اين دو سيستم عصبي در وضعيت روحي -رواني، بسيار موثرند و ساير وظايف ديگر را بر عهده دارند كه البته همه اين وظايف تاكنون به درستي شناخته نشده اند.
علايم ميگرن
رحسب نوع ميگرن علايم آن مختلف است و از نظر تقسيم بندي به چهار گروه تقسيم مي شو د:
۱-ميگرن كلاسيك:
كه نوع حاد و حمله اي آن است و بروز حمله با احساس خستگي، پريشاني، تشنگي و هوس خوردن غذاي مخصوص يا مايعات و حالت سرگرداني كه در حدود ۳۰-۵ دقيقه قبل از حمله شروع مي شود و بيمار خودش احساس مي كند كه به زودي مبتلا به ميگرن خواهد شد. علايم اين ميگرن سردرد شديد حمله اي، حالت تهوع، حساس شدن به نور به صورت برق زدن در چشم و صدا، حالت لرزش مختصر در دست، سردي در پاها و گاهي ضعف عضلات تا حد احساس فلج موقت، تمايل به تنهايي و نياز به استراحت و خوابيدن و گريه كردن (گريه كردن، يك مكانيسم طبيعي آرامش دهنده است) و بيشتر در خانم ها در ميانسالگي ديده مي شود كه اختلال هورمن در آن دخالت دارد.
اين نوع ميگرن، سيستم گردش خون و گوارش را از فعاليت طبيعي باز مي دارد و همچنين روي مغز و سيستم عصبي مركزي اثر مي كند و بيمار مايل به صحبت كردن و پاسخ دادن به سوال و فكر كردن نيست و گاهي داراي حالت بي حوصلگي و عصبانيت است و نسبت به افراد، بعضي از اين علايم خفيف تر و بعضي شديدتر است و گاهي علايم ثانويه ديگري هم به آن اضافه مي شود كه بستگي به وضع روحي شخص دارد (امكان دارد حالت پرخاشگري و دعوا داشته باشد). در اين گروه از ميگرن، مراحل ايجاد عوارض به همان ترتيب كه گفته شد ظاهر مي شود و آخرين مرحله آن اين است كه تبديل به سردرد مي شود تا بهبودي كامل كه زمان مشخصي ندارد.
۲-ميگرن مشترك:
با علايم سردرد شديد، احساس تهوع و بي اشتهايي، درد در حدقه و كره چشم، حساس شدن شنوايي، گزگز شدن يا خواب رفتگي دست يا پا، ضعف عضلات و خستگي در عضلات، گاهي همراه با احساس درد در عضلات، سنگين بودن سر و احساس ناراحتي از حركت سر و راه رفتن و نياز به خوابيدن يا دراز كشيدن.
۳-ميگرن انتقالي:
كه با سردرد معمولي شروع شده و بعد تبديل به ميگرن مي شود، عوارض آن به شدت گروه اول و دوم نيست اما مدت آن طولاني تر است و مسكن هاي معمولي آن را كاهش مي دهد، اما به كلي درد را از بين نمي برد و نبايد هم، چنين انتظاري داشت. مثل دو گروه اول لازمه بهبود و درمان اوليه، استراحت و خوابيدن است همراه با نوشيدن چاي كم رنگ يا آب گرم. علت اين نوع ميگرن مي تواند اختلال متابوليسم(Biochemical) و فيزيولوژي عصبي(Neurophysiological) باشد.
درمان
ميگرن داروي اختصاصي و مشخصي ندارد همان طور كه اشاره شد چون علت ساده و مشخصي ندارد، البته نه اين كه علت ندارد بلكه پيدا كردن آن مشكل است و به غير از موارد ژنتيك نياز به همكاري بيمار دارد. بيشترين كمك براي يافتن علت ميگرن، به دست بيمار و به كمك او انجام مي شود. فكر نكنيد با مراجعه به پزشك و بيان اينكه سردرد شديد يا ميگرن دارم، نوع و علت آن براي پزشك قابل تشخيص است، اولا بايد سعي كنيد به خاطر بياوريد اولين بار كه دچار سردرد شديد چه زمان و در چه مكان و با چه شرايطي بوده كه البته اگر مدتي از آن گذشته باشد به خاطر آوردن آن ،كار مشكلي است، اما حالا بايد دقيقا ۴۸ ساعت از وضعيت زندگي خودتان را يادداشت كنيد و يا بتوانيد توضيح دهيد. تصور نكنيد پزشك مثل يك مكانيك مي تواند مشكل شما را حل كند. مكانيك هم نياز دارد از صاحب اتومبيل راجع به عيب و نقص آن سوال كند، در حالي كه مكانيسم يك موتور اتومبيل هزار برابر ساده تر از انسان است؛مخصوصا عوارضي مثل ميگرن (سه نوع درد بي درمان داريم: يكي دردهاي كمر، ديگري ميگرن و سومي درد مفصل فك پايين) اين بيماري ها نياز به بررسي زياد دارند. اما نكاتي كه بايد رعايت شود: نخوردن انواع غذاهاي مانده، چه در يخچال فريزر و چه به صورت كنسرو يا سوسيس و كالباس و نظاير آن. پرهيز از نوشيدن زياد قهوه، نوشابه هاي گازدار، شراب قرمز و بخصوص ساير مشروبات الكلي موادخوراكي زيان آور ديگر شامل انواع شكلات ها، ادويه جات محرك و سرخ شده در روغن كهنه. براي خانم ها لوازم آرايش و بوي آنها و مواد شيميايي تركيبات آن. ساير عوامل بهداشتي مثل سردرد همان رعايت منظم غذا و خواب.
در مورد مصرف داروها
مناسب ترين دارو براي گروه اول: ارگوتامينErgotamine است كه بهتر است، نيم ساعت قبل از شروع درد خورده شود (مصرف اين دارو براي زماني است كه مطمئن باشيد علت آن اختلال در سيستم عصبي خودكار است). گاهي در طول زمان درد مي توانيد انواع ديگري از مسكن ها را مصرف كنيد (فقط يك قرص) و اگر مي توانيد مسكن را با معده خالي مصرف نكنيد. گاهي يك مسكن ضعيف بهتر از نوع ديگر آن با واحد بالا موثر است، اما به هر حال بهتر است مسكن، از نوع اعتيادآور نباشدNon-Addictive.
بحث سردرد بخصوص ميگرن، خيلي مفصل تر از اين چند كلمه است. به اميد آن كه اين مختصر توضيح راهنماي كمك اوليه براي شما باشد تا زمان مراجعه به پزشك.
|