محمد محمد پور
«باتوجه به اينكه خودروي پيكان قادر به پذيرش استانداردهايي به مراتب سخت تر از استانداردهاي كنوني نيست، توليد اين خودرو از ابتداي سال ۸۴ متوقف مي شود. تصميم به متوقف ساختن خط توليد پيكان بر اساس جدول زمانبندي استانداردها كه در ارديبهشت ماه سال ۷۹ دركميته جامع كاهش آلودگي هواي تهران به تصويب رسيد، اتخاذ شده است.»
اين نقل قولي است از معاون زيست محيطي سازمان حفاظت از محيط زيست. دكتر يوسف حجت كه درباره ضمانت اجرايي اين تصميم مي گويد: «اگر شركت ايران خودرو از ابتداي سال ۸۴ خودروي پيكان توليد كند ما مانع آن خواهيم شد ولي برداشت و پيش بيني ما آن است كه ايران خودرو به طور قطع باما هماهنگ خواهد بود.» يوسف حجت البته تخفيفي نيز قائل مي شود به طوري كه اعلام مي كند اگرايران خودرو تغييرات اساسي در پيكان انجام دهد مي تواند توليد اين خودرو را پيگيري كند.
ولي شواهد حداقل تا اين لحظه نويد تحقق حرف هاي دكتر حجت را نمي دهد. همين چند روز پيش خبر رسيد كه ايران خودرو نه تنها از تيراژ توليد پيكان نكاسته، بلكه بخش عمده اي از خط توليد دو خودروي ديگر (سمند، پژو۴۰۵) را كه استقبال از آنها در بازارداخلي كاهش يافته، به توليد خودروي پيكان اختصاص داده است. احتمال مي رود تحويل تاكسي هاي سمند به متقاضيان در اين كاهش استقبال، نقش بسزايي يابد، ضمن اينكه بسياري از خريداران ترجيح مي دهند به جاي خريداري از مدل هاي جديد پژو۴۰۵ نسبت به خريد خودروهايي با قيمت مشابه كه از طراحي زيباتري برخوردار هستند، اقدام كنند.
اما پيكان همچنان يكه تاز است، اين خودرو با فن آوري قديمي اش بيش از ۳۵ درصد حجم توليد خودروي كشور را به خود اختصاص داده. در سال ۸۱ بيش از ۱۵۵ هزار دستگاه پيكان وارد بازار شده است در حالي كه طبق آمارهاي موجود تاكنون كل توليد انواع خودروي سواري در بازار داخل ۴۹۰ هزار دستگاه بوده است. باتوجه به اينكه حتما تناسبي ميان عرضه و تقاضا وجود دارد، بايد گفت پيكان همچنان به صدرنشيني خود ادامه مي دهد و جاده هاي ايران را به قبضه درآورده است. بر طبق آمارهاي ارايه شده از مجموع خودروهاي در حال تردد كشور بيش از يك ميليون و۷۲۲ هزاردستگاه آن پيكان است كه از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۸۱ توليد و به ناوگان حمل ونقل كشور راه يافته است خودرويي كه بنزين را مصرف نمي كند، بلكه آن را مي بلعد. ۴۰ درصد بنزين وارداتي هدف تامين بنزين مورد نياز پيكان مي شود و براساس برآورد هاي صورت گرفته مصرف پيكان صفر در هر صد كيلومتر حركت حدود۱۱ليتر است كه با گذشت تنها يك يا ۲ سال ازتاريخ توليد اين ميزان به ۱۵ تا۱۸ ليتر مي رسد كه براي پيكان با موتور ۱۶۰۰ سي سي ، هيچ توجيه منطقي، فني و اقتصادي ندارد.
نطفه توليد پيكان در سال ۱۳۴۶ بسته شد، هنگامي كه ايران ناسيونال با شركت انگليسي تالبوت به توافق نهايي رسيد. تالبوت باتجربه اي ۱۵ ساله از توليد پيكان، خط مونتاژ اين خودرو را به ايران منتقل كرد و زماني كه تصميم به جمع كردن خط توليد پيكان گرفت، مذاكره با ايران خودرو را براي انتقال كل خط توليد پيكان به ايران آغاز كرد. سال ۱۳۶۴، ايران خودرو به تنهايي مولد پيكان شد و اكنون تنها كشوري است كه هنوز خودروي ۵۰ ساله را چون كودكي نازپرورده در دامان خود پرورش مي دهد.
پيكان توليد مي شود و مردم آنرا مي خرند، خوب هم مي خرند، چون ارزانتر است و تعمير و نگهداري آن آسانتر.
اما درواقع، پيكان يك خودروي تحميلي است، خوردويي كه عامل اصلي آلودگي هواي تهران است و عامل اتلاف منابع سوخت. گرچه تحركاتي مشاهده مي شود و ايران خودرو با تهيه برنامه اي اوليه قصد جمع آوري خودروهاي فرسوده پيكان را دارد كه از پايين ترين مدل قديمي آن شروع و به تدريج شامل مدل هاي ديگر مي شود، اما تا اجراي اين طرح، نمي توان مطمئن به جمع آوري پيكان هاي از رده خارج بود. ايران خودرو جمع آوري ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار خوردوي ازرده خارج پيكان را در دستور كار دارد كه در سال ۸۳ تعداد ۵۸ هزار دستگاه، در سال ۸۴ تعداد ۲۰۰ هزار دستگاه و سال هاي بعداز آن ۴۰۰ هزار دستگاه خودروي فرسوده پيكان از سوي اين شركت جمع آوري خواهند شد. مي توان اميدوار بود اين برنامه با تصويب طرح جمع آوري خودروهاي فرسوده توسط مجلس، حداقل منع قانوني نداشته باشد.
كيفيت پايين خودروهاي ساخت داخل و منطبق نبودن آنها با فن آوري روز، موجب شده كه براثر تصادفات و آلودگي محيط زيست، سالانه ۴۰۰ ميليون تومان به اقتصاد ملي خسارت وارد شود. هم اكنون به دليل كيفيت پايين و ايجاد آلودگي توسط خودروهاي داخلي، ۳/۱ درصد از انتشار كربن جهان در ايران توليد مي شود و در اين ميان خودروي پيكان گل سرسبد ساير خوردوهاي ساخت داخل است!
جالب اينكه با گذشت بيش از سه دهه از توليد خودروي پيكان در ايران، كيفيت توليد اوليه آن در سال ۴۷ بسيار بالاتر از توليد سال ۸۲ آن برآورد شده است، نكته اي كه حتي اسحاق جهانگيري، وزير صنايع و معادن نيز به آن معترف است و اين گفته اوست كه باوجود ورود مدل هاي نسبتاً جديد ازخودرو، مصرف كنندگان داخلي كماكان تمايل دارند از خودروهاي قديمي استفاده كنند، چون از كيفيت مطلوب تري برخوردار هستند.
پيكان همزمان با سي و پنجمين سال توليد خود به مرز بازنشستگي رسيده است. براساس تفاهم نامه اي كه ميان سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران و شركت رنو - نيسان براي مشاركت در سرمايه گذاري و توليد اواخر سال قبل به امضا و اواسط پاييز امسال به مرحله قرارداد رسيده، خودروي جديدي وارد بازار ايران خواهد شد كه با توليد آن، توليد خودروهايي چون پيكان، پژو۴۰۵ و آردي متوقف خواهند شد.
جانشين خوش شانس پيكان، ال - ۹۰، نام دارد كه پيش بيني مي شود به تدريج بازار ايران را به قبضه خود درآورد.
گرچه در ابتدا اعلام شد ال - ۹۰ هشتاد ميليون ريال قيمت دارد و با تسهيلاتي بين ۲۰ تا ۳۰ ميليون ريال كه بخشي از سود آن توسط سازمان بهينه سازي مصرف سوخت از محل صرفه جويي سوخت تامين خواهد شد، قدرت خريد اين خودرو افزايش خواهد يافت. اما سرانجام مديرعامل گروه صنعتي ايران خودرو قيمت نهايي آن را حدود ۶۰ ميليون ريال تخمين زد و با بيان اينكه قيمت اين خودرو جديد براي مردم ايران «مناسب» است، عملا جانشين پيكان را معرفي كرد.
ظاهرا ال - ۹۰برخلاف سلف خويش، چند مشخصه فني ايده آل دارد، حجم اتاق آن بزرگتر از پيكان است و به راحتي مي تواند ۵ سرنشين را در خود جاي دهد. مصرف سوخت موتور ال - ۹۰، ۶/۱ ليتر معادل پيكان است، اما مصرف سوخت آن در شرايط عادي و جاده ها در بين ۵ تا ۶ ليتر درصد كيلومتر تخمين زده مي شود. قدرت موتور خودروي جديد دو برابر قدرت موتور پيكان است.
توليد ال - ۹۰ از اواخر سال ۸۴ با ظرفيت ۱۵۰ هزار دستگاه در سال در ايران خودرو و با ظرفيت مشابهي در سايپا آغاز خواهد شد، اوايل سال ۸۵ توليد آن به ميزان ظرفيت نهايي خواهد رسيد كه پيش بيني شده طي ۵ سال، ظرفيت توليد توسط شركت هاي ايراني و فرانسوي به ۵۰۰ هزار دستگاه در سال برسد.
هر چند مقامات ايراني و مصرف كنندگان كم توقع داخلي براي خداحافظي با پيكان آماده مي شوند، اما پيكان حداقل تا يك دهه ديگر در جاده هاي ايران خواهد راند. چرا كه هنوز زماني براي بازنشستگي خودروهاي فرسوده تعيين نشده است. بله، نوك تيز پيكان همچنان وارد قلب خسته صنعت فرو خواهد رفت...
واحد
|
ميزان
|
مصرف
|
خودرو
|
ليتر بنزين
|
۱۸
|
در شهر به ازاي هر صد كيلومتر
|
پيكان
|
ليتر بنزين
|
۱۵
|
در جاده به ازاي هر صد كيلومتر
|
پيكان
|
ليتر بنزين
|
۴/۶
|
در شهر به ازاي هر صد كيلومتر
|
خودرو مشابه
|
ليتر بنزين
|
۵/۵
|
در جاده به ازاي هر صد كيلومتر
|
خودرو مشابه
|
هزار ليتر
|
۵۷/۶
|
مصرف متوسط در سال
|
پيكان
|
هزار ليتر
|
۳۳۷/۲
|
مصرف متوسط در سال
|
خودرو مشابه
|
ميليون ريال
|
۵۱۲/۱۰
|
ارزش متوسط در سال
|
پيكان
|
ميليون ريال
|
۷۳۹/۳
|
ارزش متوسط در سال
|
خودرو مشابه
|
هزار ليتر
|
۲۳۳/۴
|
مصرف متوسط در سال
|
اضافه مصرف پيكان
|
ميليون ريال
|
۷۷۲/۶
|
ارزش مصرف در سال
|
اضافه مصرف پيكان
|
۰۲۱/۴ميليون ريال
|
|
|
يارانه پرداختي مازاد مصرف در سال
|
|