محمد جباري 

جواد خياباني در اينباره مي گويد: «براي هر مسابقه فوتبال بين ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان مي گيريم. اگر هم حداكثر در ماه ۱۰ تا بازي را گزارش كنيم مي شود مثلا ۱۰۰هزار تومان.

تلويزيون را روشن مي كنيد ؛ شبكه۱. مجري كت و شلواري و رسمي اين شبكه با همان لحن هميشگي در حال معرفي برنامه هاي بعدي است و ممكن است قبل از معرفي برنامه ها، شعر يا متني را هم بخواند. دكمه شماره ۲ را فشار مي دهيد و با بخش خبري ساعت ۳۰/۲۲ شبكه روبه رو مي شويد و گفت و گوي ويژه خبري و مجري خندان و آشنايش حيدري. به بحث و گفت و گوهاي آنها گوش مي دهيد و پس از چند لحظه به سراغ شبكه ۳ مي رويد. برنامه پنجره در حال پخش است و دو مجري هميشگي آن، با ميهمانان برنامه در حال سروكله زدن هستند. به شبكه۴ و ۵ سر بزنيد مجري ها را نخواهيد ديد. برنامه احمدزاده و رادش تمام شده و شبكه ۴ هم در حال پخش مستند است. البته در شبكه خبر۳ هم هميشه مي توانيد گويندگان و مجري ها با شكل و قيافه هاي مختلف پيدا كنيد.
مجري ها، آشناترين قيافه هاي شبكه هاي تلويزيوني به حساب مي آيند. آدم هايي كه هر روز و هر شب ميهمان خانه هاي مردم هستند و از نظر شهرت و معروف بودن از بازيگران و ورزشكاران چيزي كم ندارند. بعيد است كسي حياتي، افشار، احمدزاده، حسيني و ... را نشناسد. شايد خيلي ها آرزوي جايگاه اين آدم ها را دارند. آدم هايي كه در كاخ رويايي شيشه اي به سر مي برند. هم شهرت دارند، هم پول. در مورد شهرت حرفي نيست ولي در مورد پول چرا.
اين مجري ها چقدر پول مي گيرند؟
قضيه دستمزد و حقوق در ايران جزو محرمانه ترين اسرار شخصي و سازماني به حساب مي آيد. برخلاف كشورهاي خارجي، اين قضيه در ايران به هيچ وجه شفاف نيست. در كشورهاي ديگر رقم دقيق قراردادها و حقوق فصل بازيگر كاملا مشخص است. همه مي دانند او براي هر فيلمش ۲۰ ميليون دلار مي گيرد و يا مثلا پولي كه فلان بازيكن فوتبال گرفته چقدر است؟ ولي در ايران به هيچ وجه از اين چيزها خبري نيست. حقوق بازيگران را فقط مي شود حدس زد و مقدار دستمزد بازيكن هاي فوتبال هم كه فقط دستمايه اي مي شود براي پر كردن صفحات روزنامه هاي ورزشي و حدس و گمان. البته اين قضيه شايد به اخلاق ما ايراني ها برگردد كه از شما هم در مورد حقوق تان بپرسند، يك جورهايي مي خواهيد از پاسخ دادن طفره برويد. در مورد مجري هاي مشهور هم اين قضيه برقرار است و بيشتر از شنيده ها بايد نقل كرد.
ورزشي ها
مجري ها و گزارشگرهاي ورزشي از معروف ترين ها به حساب مي آيند. عادل فردوسي پور، مزدك ميرزايي و جواد خياباني را همه مي شناسند. شايد غيرقابل باور به نظر برسد گزارشگر و مجري معروف و محبوبي مثل فردوسي پور براي هر گزارش ۹۰ دقيقه اي فوتبال فقط بين ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان پول بگيرد، ولي اين قضيه واقعيت دارد. جواد خياباني در اينباره مي گويد: «براي هر مسابقه فوتبال بين ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان مي گيريم. اگر هم حداكثر در ماه ۱۰ تا بازي را گزارش كنيم مي شود مثلا ۱۰۰هزار تومان.»  خياباني مي گويد: « فرقي نمي كند بازي زنده باشد يا ضبط شده ، رقم همين مقدار است.»
ولي به نظر مي رسد براي بازي هاي زنده پول بيشتري مي دهند ولي خوب مثلا حداكثر ۲۰هزار تومان! اين گزارشگران را كه مي بينيم، فكر مي كنيم به همه چيز رسيده اند، ولي اصلا از اين خبرها نيست.
گاهي اوقات گزارشگران، مجري گري مي كنند، ولي اجراي برنامه هاي ورزشي هم نهايت ۲۰ هزار تومان دستمزد دارد. در حالي كه اجراي برنامه هاي ديگر حداقل ۴-۳ برابر بيشتر دستمزد دارد. «كسي كه مثلا مجري يك برنامه طنز است هيچ نيازي به مطالعه و اين حرف ها ندارد و چند برابر يك گزارشگر يا مجري ورزشي پول مي گيرد كه مجبور است قبل از هر برنامه كلي مطالعه كند، سايت ها را ببيند و خلاصه كلي وقت بگذارد.» جواد خياباني اين حرف ها را مي زند و از اين بابت هم خيلي ناراحت است. او مي گويد :«درهمه جا به ورزش بي توجهي مي شود و ورزش مظلوم است. حتي در روزنامه ها هم به خبرنگاران ورزشي كمتر از مثلا خبرنگاران اقتصادي پول مي دهند. اين در صورتي است كه اگر من به جاي توتي مثلا بگويم كاناوارو، كلي اعتراض صورت مي گيرد و در همه جا مي نويسند. ولي مجري فلان برنامه هرچه مي خواهد مي گويد و هيچكس هم به او ايراد نمي گيرد. چون برنامه طنز است.»
اين گزارشگرها و مجري ها در تلويزيون دو وضعيت دارند يا استخدام رسمي هستند كه حقوق ثابتي مي گيرند و يا اينكه به ازاي هر برنامه پول مي گيرند. مثلا جواد خياباني رسمي نيست و به ازاي كارهايي كه مي كند پول مي گيرد. «بعد از عيد كه تعداد فوتبال ها كم شده حقوق من هم شده ماهي ۸۰-۷۰ تومان» با تعجب ما كه روبه رو مي شود مي گويد :«مي خواهيد بياييد فيش حقوقم را ببينيد.»
مسابقه اي كه طرفداران زيادي دارد و اجراي آن الان برعهده كس ديگري است. براي هر شب اجراي اين مسابقه ۷۰ هزارتومان گرفته مي شود. اجراي يك مسابقه نيم ساعته كه مطالعات قبلي چنداني هم نمي خواست شبي ۷۰هزارتومان!
اجراي اين مسابقه را مقايسه كنيد با گزارش يك مسابقه فوتبال كه ۹۰ دقيقه طول مي كشد. يعني ۳برابر مسابقه و با دستمزد غيرقابل مقايسه. يكي از گزارشگران با تاييد اين وضعيت مي گويد: «ما فقط به عشق فوتبال اين كار را انجام مي دهيم.» نكته جالب اين است كه هيچ درجه بندي هم دراين مورد وجود ندارد. يعني همه گزارشگرها يكسان حقوق مي گيرند و فرقي نمي كند فلان گزارشگر در هر گزارش ۸۰۰ تا اشتباه مي كند و حتي اسم بازيكن ها را هم اشتباه مي گويد. مي توان چند ساعت براي يك بازي وقت گذاشت و كلي اطلاعات جمع كرد و مي توان هم همين جوري رفت براي گزارش. نتيجه مالي قضيه يكسان است!
غير ورزشي ها
اجراي برنامه هاي غيرورزشي اما حكايت ديگري دارد و وضعيت آنها خيلي بهتر است و براي هر برنامه حداقل۴-۳ برابر گزارشگران و مجريان ورزشي پول مي گيرند، در مورد مجري هاي معروف كه قضيه خيلي فرق مي كند و طبق شنيده ها براي هر برنامه بين ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان پول مي گيرند. يعني اجراي يك برنامه زنده در يك ماه بين ۳ تا ۶ ميليون براي آنها درآمد دارد. البته اين قضيه را مي شود اين جوري هم نگاه كرد كه اين مجري ها همه سال كار نمي كنند و در واقع براي كل سال پول مي گيرند ،ولي به هر حال رقم قابل توجهي است. البته بعضي مجري ها هم حقوق ثابتي دارند. مثلا مي گويند مجريان يكي از برنامه هاي زنده در حال پخش، بين ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزارتومان حقوق مي گيرند و يا مجري فلان شبكه تلويزيوني ماهانه بين ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزارتومان. درباره مجري هاي استخدام شده قضيه به اين صورت است كه آنها ماهيانه حقوق ثابتي دارند و اگر برنامه خاصي داشته باشند به ازاي آن برنامه پول اضافه اي مي گيرند.
البته براي مجري هاي معروف و محبوب قضيه تنها به همان برنامه محدود نمي شود. براي اين نوع مجري ها تقاضاي زيادي براي اجراي مراسم موسسات و ... وجود دارد كساني كه حاضرند پول زيادي پرداخت كنند تا فلان مجري، به مراسم آنها بيايد. اين قضيه هم از منابع قابل توجه درآمد اين مجري ها به حساب مي آيد.
خبري ها
مجريان خبر هم شايد در اين ميان مظلوم واقع شده باشند. اين گويندگان خبر كه حداقل بايد مدرك ليسانس داشته باشند مثل ساير كارمندان دولتي حقوق مي گيرند، يعني به اندازه يك كارمند ليسانس كه در يكي از سازمان هاي دولتي استخدام شده است. البته اگر در هر ماه بيش از تعداد معيني خبر بخوانند، حقوق آنها افزايش مي يابد. معمولا هم گويندگان خبر دوبرابر معمول خبر مي خوانند و اين جوري حساب كنيد مي شود دو برابر يك كارمند دولتي. همه اين رقم ها غيرقابل باور به نظر مي رسد و آدم فكر مي كند فلان گوينده نام آشناي خبر، ماهي چند ميليون تومان مي گيرد، ولي از اين خبرها نيست. در ميان گويندگان و مجري هاي خبري هم سيستم درجه بندي وجود ندارد. يعني فرق نمي كند كسي براي فلان ميزگرد خبري يا بخش خبري، ساعت ها مطالعه و تحقيق كرده باشد يا اصلا هيچ كاري نكرده باشد. باز هم نتيجه يكي است و آنها يكسان حقوق مي گيرند!
راديويي ها
تا اينجا فقط از تلويزيون صبحت كرديم و مجرياني كه چهره آنها را مي بينيم، ولي تعداد زيادي مجري و گوينده هم داريم كه تنها صدايشان را مي شنويم، يعني همان مجري ها و گويندگان راديو. به كساني كه در راديو كار مي كنند معمولا كمتر توجه مي شود و اين قضيه درباره حقوق و دستمزد هم برقرار است مثلا به مجري يك برنامه ورزشي كه يك روز در ميان يك ساعت حرف مي زند و مجري گري مي كند، تنها ماهي ۲۰۰ هزار تومان مي دهند و به مجري فلان برنامه توليدي هر دو سه ماه يك بار ۴۰۰هزار تومان. البته در راديو هم به چهره هاي آشنا و محبوب بيشتر پول مي دهند مثلا يكي از گويندگان و مجري هاي نام آشنا كه در تلويزيون هم زياد او را مي بينيم براي اجراي برنامه راه شب كه بيشتر آن هم بخش هاي توليدي است و شايد فقط ۱۰ دقيقه در آن برنامه حرف بزند، ماهي ۳۰۰هزارتومان.
خارجي ها چطورند؟
تا به حال شايد ديگر آرزوي مجري شدن را از سرتان بيرون رانده ايد و شايد هم برعكس، تصميم گرفته ايد يكي از آن مجري هاي مشهور و محبوبي شويد كه براي نيم ساعت حرف زدن ۱۰۰هزار تومان پول مي گيرند. در هر صورت برايتان بد نيست از قيمت خارجي ها هم خبر داشته باشيد. البته مواظب باشيد زياد تعجب نكنيد. لري كينگ يكي از مجري هاي خبري معروف دنياست كه تا به حال ۴۰ هزار مصاحبه انجام داده و شبكه هاي خبري در به در دنبال او هستند. او كه فعلا با شبكهC.N.N كار مي كند، يك قرارداد ۴ساله ديگر با اين شبكه امضا كرد. او براي اين ۴ سال ۵۶ ميليون دلار از C.N.N خواهد گرفت. هر سال ۷ ميليون دلار ثابت و ۷ ميليون دلار هم براي برنامه هاي اضافي. البته براي لري كينگ كه با جت اين طرف و آن طرف مي رود و برنامه هاي خبري اش جزو پربيننده ترين برنامه هاي تلويزيوني به حساب مي آيد، اين رقم شايد چندان هم بالا نباشد. البته مثل لري كينگ باز هم هست، مثلا باربارا والترز براي ۵ سال با شبكهA.B.C قرارداد ۶۰ ميليون دلاري امضا كرد و نفر ديگري مثل خانم كتي كريك هر ساله ۱۳ ميليون دلار دستمزد مي گيرد.
البته اين رقم ها براي مجري ها و مجري هاي معروفي است كه همه شبكه هاي تلويزيوني به دنبال آنها مي گردند وحاضرند هر پولي را براي به خدمت گرفتن آنها بپردازند.
حقوق متوسط مجري ها و گزارشگرهاي دنيا از اين قرار است:
مجري هاي خبري ساليانه متوسط ۶۶ هزار و ۵۰۰ دلار حقوق مي گيرند و حداكثر هم تا ۱ ميليون دلار، گزارشگرهاي خبري ساليانه متوسط ۳۲ هزار و ۶۰۰ دلار و حداكثر ۲۰۰هزار دلار، مجري هاي ورزشي هم ساليانه متوسط ۴۶ هزار و ۷۰۰دلار و حداكثر هم ۵۳۵هزار دلار. گزارشگران ورزشي هم ساليانه متوسط ۲۷ هزار و ۹۰۰ دلار و حداكثر هم ۲۲۳ هزار دلار. اين رقم ها براي مجري و گزارشگران تلويزيون بود. در راديو هم قيمت ها به اين صورتند:
مجري خبر ساليانه متوسط ۲۶هزار و ۲۰۰ دلار و حداكثر ۴۱ هزار دلار و گزارشگران خبري هم متوسط ۲۶ هزار و ۸۰۰ و حداكثر ۴۲ هزار دلار.
اگر همين الان در ذهنتان در حال ضرب كردن اين مقدار دلارها در قيمت توماني آن هستيد، زياد از نتيجه به دست آمده تعجب نكنيد. چون مثلا يك گزارشگر يا خبرنگار ورزشي متوسط سالي ۲۸ هزار دلار درآمد دارد يعني ماهي حدود ۲هزار و ۵۰۰ دلار كه ضرب در ۸۰۰ تومان مي شود ماهي ۲ميليون تومان! اين تازه حقوق افرادي است كه زياد هم معروف نيستند وگرنه اگر حقوق ساليانه ۲۵۰ هزار دلاري را مبنا قراردهيد كه خيلي چيزها فرق مي كند.
دنياي پرجذابيت رسانه ها
اين روزها رسانه ها به خصوص رسانه هاي تصويري مثل شبكه هاي تلويزيوني، نقش مهمي را در جهان ايفا مي كنند. قدرتي كه اين رسانه ها در دنيا دارند با هيچ چيز قابل مقايسه نيست. پس عجيب هم نيست براي قدرت بيشتر يعني جذب مخاطب بيشتر، هركاري كنند. يكي از همين كارها، استفاده از چهره هاي محبوب و مجري هاي همه فن حريفي است كه با يك ميز و دو صندلي و چند تا پروژكتور، ميليون ها نفر بيننده را به سمت خود جلب مي كنندShow man . هايي كه از فن بيان و حركات چهره و اطلاعات خود به بهترين نحو براي تاثيرگذاري بر مخاطب استفاده مي كنند، بنابراين جاي تعجب نيست كه اين مجري ها بيشترين درآمد را كسب كنند. مجري هايي كه شايد بعضي از آنها، مجري يك برنامه تفريحي باشند. در ايران ولي انگار مجري هاي برنامه هاي تفريحي از ارج و قرب بيشتري برخوردارند.
مجري هايي كه شايد براي اجراي برنامه هاي خود هيچ مطالعه اي هم نمي كنند و تنها از حاضر جوابي ها و قدرت بداهه پردازي خود استفاده مي كنند. اين مجري ها خيلي بيشتر از مجري ها و گزارشگرهايي پول مي گيرند كه شايد روزها براي يك برنامه نيم ساعته وقت مي گذارند.
اگر شخصي مثل لري كينگ در آن ور دنيا فرصت پيدا مي كند لري كينگ شود به خاطر فرصت هايي است كه به او داده اند. ولي دنياي رسانه اي مثل تلويزيون هم مثل رسانه هاي كاغذي كشور است.
خبرنگار و گزارشگر بدبخت براي تامين خرج زندگي ناچار است در هزار تا روزنامه كار كند و در عين حال به ۸۰۰ موضوع مختلف فكر كند. اين گونه مي شود كه روزنامه هاي ما خالي از گزارش ها و نوشته هاي درست و حسابي مي شود و برنامه هاي تلويزيوني ما هم مثل آنها.
روياهاي شيرين 
شايد الان در خانه نشسته باشيد و از يك طرف با موهاي تان ور مي رويد تا خوش قيافه شويد و از طرف ديگر جوك هاي تازه و تيكه هاي بامزه ياد مي گيريد و پيش خودتان هم مي گوييد مگر من چه چيزي كمتر از فلان مجري تلويزيون دارم كه براي يك ساعت اجرا ۲۰۰ هزارتومان مي گيرد. پيش خودتان هم نقشه هاي زيادي مي كشيد تا بتوانيد به كاخ شيشه اي روياها راه پيدا كنيد. به هر حال دنياي پرجاذبه اي است اين تلويزيون و سينما. شايد هم آرزوي شما به وقوع پيوست و تا چند وقت ديگر به يكي از مجري هاي مسابقه تلويزيوني تبديل شويد كه شبي ۷۰ هزار تومان مي گيرند. صدايتان خوب نيست كه هست، قيافه تان هم كه از آن مجري بهتر است. فقط يك چيز يادتان باشد، شايد پس از مدت ها تلاش تنها به درهاي بسته خورديد. شايد هم يكي از آن مجري هاي اخبار شديد كه به خاطر چند تومان بيشتر مجبور است خبرهاي بيشتري را بگويد. شايد هم يكي از همان گزارشگرهاي محبوب فوتبال كه براي۱۵-۱۰ هزار تومان مجبور است ۹۰ دقيقه گلوي خود را پاره كند.

مهرداد مشايخي 
ويژگي مشترك تمام اعداد امروز تاسف آور بودن آنهاست. پيش از هر چيز بايد توضيح دهيم كه سعي مي شود اعداد و اخباري به اين ستون راه پيدا كند كه مستقيم يا غيرمستقيم ربطي به حقوق شهروندي يا كم و زياد شدن فاصله شهروندان با ويژگي هاي زندگي در شهري سالم داشته باشد و به عبارت ديگر مثبت يا منفي بودن عدد از اين نظر سنجيده مي شود. به همين خاطر وقتي تمام اخبار و اعداد در فاصله گرفتن از مشخصه هاي شهر سالم موثر باشد، از نظر اين ستون تاسف آور است.
۳۰۰۰۰
مي گويند دلمان نمي خواست اما مجبورمان مي كنند، آنقدر بي قانوني و آشفتگي است كه چاره اي جز اين نداشتيم كه از اول تيرماه سقف جريمه هاي راهنمايي رانندگي را تا ۳۰ هزار تومان افزايش دهيم.
هيات دولت اخيرا تصويب كرده است كه نرخ ۹۰ درصد جرايم رانندگي در شهرهاي بزرگ و جاده هاي كشور از ابتداي تيرماه افزايش داشته باشد. اين افزايش پس از جمع بندي نظرات نيروي انتظامي، سازمان حفاظت از محيط زيست، وزارت صنايع و معادن، وزارت راه، شهرداري و ... تصويب شده است و نشان مي دهد اين وزارتخانه ها و سازمان ها به اين نتيجه رسيده اند كه گروه زيادي از تخلفات فقط با افزايش جريمه ها كاهش پيدا مي كند.
جريمه هاي نبستن كمربند ايمني و عدم استفاده از كلاه ايمني، توقف منجر به سد معبر، توقف در پارك ممنوع، تجاوز به سطح گذرگاه عابر پياده در سواره رو، استفاده از تلفن همراه به هنگام رانندگي، نداشتن برگه معاينه فني، كارت بيمه، كارت ماشين و گواهينامه از مواردي است كه شامل اين افزايش مبلغ جريمه شده است.
۱۵
از خيابان ها به خانه برگرديد هم خبر خوشي به سراغتان نمي آيد. مقاوم سازي ساختمان ها كه آسيب پذيري درمقابل زلزله را كاهش مي دهد و براي هر متر مربع بين ۲۲ تا ۴۰ هزار تومان هزينه دارد، ۱۵ سال طول مي كشد. اين يك نظر كارشناسي است چون رئيس سازمان نظام مهندسي تهران خبرش را داده است و در ضمن گفته است مطالعه و پژوهش در اين مورد پيچيدگي هاي فراواني دارد كه گاه تا دو سال طول مي كشد. البته به نظر رئيس سازمان نظام مهندسي، اين سازمان از ساختمان هايي كه بعد از سال ۷۰ ساخته شده اند نگراني كمتري دارد اما به هر حال بيشتر ساختمان هاي تهران پيش از سال ۷۰ ساخته شده اند و ساكنان آنها بايد تا ۱۵ سال براي مقاوم شدن در برابر زلزله صبر كنند. اين انتظار يك حسن هم دارد و آن هم اينكه باعث فراموشي ماجراي زلزله مي شود تا آن موقع اگر خبري نشود و زلزله اي نيايد بعد از آن هم تهراني ها در خانه هاي امن زندگي مي كنند و ديگر نگران سقف ها و ديوارهاي سست نمي شوند.
۳۰۰۰۰۰۰
قطعا اين عده وقتي از فكر زلزله و ناامني خانه هايشان بيرون آمدند ياد درد و مشكل خود مي افتند كه چرا بين اين همه آدم بايد ما حسرت بچه دار شدن را بخوريم. در كل كشور ۳ ميليون نفر كه ۱ ميليون و ۵۰۰ هزار زوج را تشكيل مي دهند از مشكل ناباروري رنج مي كشند. اين ناراحتي وقتي دوچندان مي شود كه بيشتر مردها زنان را باعث ناباروري مي دانند و كم كم باعث اختلافات و جدل هاي خانوادگي مي شود. در تهران هم اين رقم ۱۰درصد زوج ها را شامل مي شود و اگر فرض كنيم زوج هاي تهراني هم ۱۰ درصد زوج هاي كشور را تشكيل مي دهند اين رقم چيزي حدود ۱۵۰ هزار زوج را شامل مي شود كه رقم بالايي است. پزشكان مي گويند سهم زنان و مردان در ناباروري يكسان است و آقايان بدون جهت نبايد همسرشان را مقصر بدانند. البته در نهايت توضيح مي دهند كه مقصر دانستن زنان تنها براي كساني مي تواند توجيهي داشته باشد كه بخواهند دوباره ازدواج كنند.
۸۸۸۰۰۰
تصورش را بكنيد يك زوج نابارور كه به تازگي متوجه شده اند خانه شان در برابر زلزله مقاوم نيست روزي هزار بوق اتومبيل هم بشنوند، مي پذيريم كه كمي اغراق آميز به نظر مي رسد، اما بوق هم جزو مصائب شهرنشيني است.
يك موسسه وابسته به شهرداري تهران اعلام كرده است به طور متوسط در هر شبانه روز ۸۸۸هزار بوق درتهران به صدا در مي آيد كه ۳ هزار تاي آن در ساعات شب و موقع استراحت به گوش مي رسد. اين موهبت شهرنشيني و استفاده از ابزار مدرن وقتي با ترافيك و آلودگي هوا همراه مي شود سلامت رواني شهروندان با خطر انقراض روبه رو مي شود. البته بسياري از اين بوق ها به خاطر راهنمايي و رانندگي نيست و خيلي ها اصلا با بوق حرف مي زنند. سلام مي كنند، خداحافظي مي كنند، با بوق عصباني شده و سرهم داده مي زنند يا ابراز ارادت مي كنند. اين باعث مي شود تا به طور متوسط هر تهراني در هر دقيقه ۶ بار صداي بوق را بشنود و از حق داشتن آرامش در همين حد كه اختيار شنيدن يا نشنيدن صداهاي ناهنجار را نداشته باشد محروم شود.

سعيده امين 
حالا كه كابوس زلزله نقطه به نقطه شهرهاي ايران را مي تكاند و آخرين بقاياي بناهاي سنتي را بر خاك مي نشاند وقتش رسيده بود كه متوليان مسكن دست به كار شوند و به جاي خرابه هاي قديمي خانه هاي ضدزلزله و ايمن بنا كنند.
درست يك هفته پس از وقوع زلزله هاي استان مازندران كه لرزه هاي آن برخي از روستاهاي اطراف تهران را تخريب كرد. واحدمركزي خبر به نقل از معاونت عمراني استاندار تهران از تشكيل ستاد بازسازي روستاهاي زلزله زده استان تهران خبر داد.
اعلام اين خبر از سوي حسن كريمي معاون عمراني استاندار تهران درابتدا به گونه اي بود كه گويي ستاد بازسازي به همت و ابتكار وزارت كشور راه اندازي شده است اما در پيگيري هاي به عمل آمده روشن شد كه بنياد مسكن انقلاب اسلامي ايران تنها متولي اين ستاد بوده است و به قول مهندس مهديان هيچ يك از ارگان هاي دولتي با اين ستاد همكاري نمي كنند.
شايد همين تعداد مراكز اطلاع رساني و تصميم گيري بود كه دوگونه آمار متفاوت از وسعت تخريب زلزله در روستاهاي استان تهران از ارايه شد.
در خبر واحد مركزي خبر به صراحت عنوان شده بود كه اين ستاد كار بازسازي ۲۲۶ واحد مسكوني تخريب شده روستايي و نيز ۱۰۳ روستاي بخش طالقان - اسارا و فشم را كه در اين حادثه ۱۰ تا صد درصد آسيب ديده اند بر عهده دارد. اين در حالي است كه مهندس مهديان مدير عامل بنياد مسكن استان تهران تعداد روستاهاي خسارت ديده را ۱۲۴ اعلام كرده كه حدود ۱۴۰۰ خانه در آن تخريب شده اند.
وقتي از مهندس مهديان علت اين تفاوت آماري را جويا شديم گفت:« نمي دانم ايشان اين آمار را از كجا آورده اند اما با يك بررسي دقيق مي توان فهميد كه در واقع آمار بيش از آن است كه ايشان اعلام كرده اند. تاكنون ۱۲۴ روستاي آسيب ديده شناسايي شده است كه اگر ساكنان هر روستا را بين ۵۰ تا۱۵۰ خانوار در نظر بگيريم بدون شك جمع بناهاي آسيب ديده به حدود ۱۴۰۰ هم مي رسد كه به نظر مي رسد بيشتر نيز خواهد شد.
اعتبار تصويب نشده
آن هشت خرداد ماهي كه خانه هاي آجري و بتوني تهران برخود لرزيد بناهاي خشتي و سست روستاهاي اطراف تهران فرو ريخت هرچند تلفات جانبي به اندازه زلزله بم نبود اما اگر كانون زلزله در تهران بود قضيه چندان هم ختم به خير نمي شد.
ستاد بازسازي زلزله، فرداي روز زلزله كارشناسان خود را به منطقه فرستاد تا در اولين مرحله تعيين خسارت كنند. در همان مراحل اول خسارات وارده حدود ۱۱ ميليارد تومان برآورد شد.
بنياد مسكن كه مديريت ستاد بازسازي بناهاي تخريبي را بر عهده داشت بعد از برآورد كلي درخواست ۱۱ ميليارد تومان اعتبار از سوي دولت كرد كه درخواست نامه را به وزارت كشور ارسال كرد تا وزارت كشور تاييديه را از دولت بگيرد.
مهندس مهديان مي گويد:« هنوز ۷۰ درصد اعتبار از سوي دولت به تصويب نرسيده است اما پيش بيني مي شود كه مابقي آن طي سال جاري و اوايل سال آينده به تصويب برسد.»
مي پرسيم اگر تصويب نشد چه؟ مي گويد:« دولت بايد تصويب كند.» اين اعتبار به صورت وام در اختيار آسيب ديدگان براي احداث و يامرمت خانه خود قرار مي گيرد.
مهديان مي گويد:« قرار است براي مرمت و بازسازي واحدهاي مسكوني روستاييان به هر خانوار ۵/۱ تا۵/۳ ميليون تومان وام اختصاص يابد.»
به گفته وي بسته به نوع خسارت براي واحدهاي احداثي ۵/۳ ميليون تومان وام و ۵۰۰ هزار تومان هم كمك بلاعوض پرداخت خواهد شد و براي بناهاي قابل تعمير نيز ۵/۱ ميليون وام و ۲۰۰ هزارتومان كمك بلاعوض پرداخت مي شود.
البته كمك هاي بلاعوض به صورت مصالح ساختماني در اختيار روستاييان قرار خواهد گرفت.
مهديان يادآور شد كه اين كمك ها از طريق بانك در اختيار متقاضيان قرار مي گيرد و روستاييان مي توانند با در دست داشتن مدارك لازم اقدام به اخذ وام و فيش كمك بلاعوض كنند.
مالكيت مشورتي 
از همان فرداي زلزله كارشناسان فني و مهندسي روانه روستاهاي بخش طالقان، اسارا و فشم شدند تا از تك تك خانه ها بازديد كرده و خانه هاي آسيب ديده را شناسايي كنند.
در وهله اول بايد سند مالكيت براي روستاييان صادر مي شد.
به گفته مهديان از آنجا كه اغلب خانه هاي روستايي سند مالكيت ندارد مجبور شديم كروكي خانه ها را كشيده و در مورد صاحب هر خانه از انجمن شوراياري روستا استعلام كنيم. پس از تاييد مالكيت روستاييان بود كه نقشه خانه ها بر اساس مترا ژ ۴۰ الي ۶۰ متري تهيه شده و همراه با پروانه ساخت كه از سوي شهرداري اخذ شده بود به بانك ارسال كرديم.
بانك نيز براي تك تك خانه ها پرونده تشكيل داده و به روستاييان اعلام مي كند كه با در دست داشتن شناسنامه و برگه مالكيت كه از سوي انجمن شوراياري روستا تاييد شده است به بانك مراجعه كرده و به نسبت خسارت وارده از بانك وام دريافت كنند.
اينجاست كه روستاييان بايد دست به كار شده و مصالح سالم را از مخروبه ها جدا كنند. به گفته مهديان اين سنگ ها مي تواند براي ترازهاي كف كرسي بناها استفاده شود تا روي  آنها عمليات پي ريزي و فونداسيون اجرا شود.
وي تصريح مي كند كه با توجه به احتمال وقوع زلزله، روستاييان موظف هستند كه خانه هاي خود را بر اساس اصول ايمني و ضدزلزله احداث كنند.
به گفته وي اكيپ متخصصي از مهندسان ناظر در روستاها مستقر هستند تا بر عمليات خانه سازي روستاييان نظارت كنند. روستاييان موظف هستند كه طبق نقشه اي كه از سوي بنياد مسكن طراحي شده است خانه هاي خود را بنا كنند.
عمليات احداث به صورت يك قرارداد ۳ جانبه ميان بنياد مسكن، مهندسان ناظر و خود روستاييان آغاز مي شود و به اين ترتيب سعي مي شود هزينه ساخت خانه ها به حداقل برسد.
مهديان مي گويد: «چون حجم كار زياد و عمده است حق الزحمه پيمانكار نيز بسيار كاهش مي يابد به طوري كه با مبلغ ۳ ميليون تومان به راحتي مي توان يك خانه ۶۰ متري با پي ريزي ضدزلزله ساخت.»
ظاهرا برق و آب برخي از روستاها تاكنون وصل شده و قرار است طرح هادي در اين راستا همزمان با عمليات ساخت و ساز اجرا شود.
شهريور پايان مهلت 
چند ماهي تا فصل پاييز باقي نمانده است. روستاهاي مذكور در مناطق كوهستاني و سردسير قرار دارند. روستاييان نيز به دنبال آن هستند كه هر چه زودتر عمليات بازسازي آغاز شود.
مهندس مهديان قول داده است كه چنانچه كار بازسازي از تيرماه آغاز شود تا پايان شهريورماه احداث بناها به پايان خواهد رسيد.
هر چند ممكن است كه بناها تا پايان شهريورماه كامل نشود يعني ديوارها گچي و كف آشپزخانه كاشي نشده باشد اما حداقل مي توان اميدوار بود كه روستاييان تا پايان شهريورماه به يك سرپناه دسترسي پيدا كنند.
البته تا آن موقع قرار است كه روستاييان در چادرهايي شبيه به چادرهاي اسكان موقت زلزله زدگان در بم اسكان يابند.

برگه بلند بالاي تخلفات رانندگي كه به دست رانندگان مي رسد، آه از نهاد آنان بلند مي شود. با اين حال ديوار حاشا بلند است. مي توانند انجام تمام اين تخلفات را انكار كنند و آن گاه درخواست رسيدگي مجدد و حكم دادگاه، حكمي كه اغلب مبلغي از جريمه را خواهد كاست. وضعيت رانندگي در ايران نابسامان است. اين واقعيتي است كه مسوولان را بر آن داشته در چند ماه اخير دوبار اقدام به افزايش نرخ جرايم كنند. سال گذشته معاونت راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي ليستي بلند بالا را منتشر كرد و در آن نرخ جديد جرايم رانندگي و تعدادي جرم جديد را به اطلاع رانندگان رساند، اما گويا اين اقدام آنقدرها هم در كنترل رانندگان تاثير نداشت. چه، هيات دولت در مصوبه اي جديد،نرخ ۹۰ درصد جرايم رانندگي در شهرهاي بزرگ و جاده هاي كشور را افزايش داد. مصوبه جديد قرار است از اول تيرماه امسال به اجرا درآيد.
با اين حال به نظر مي رسد هنوز هم جرايم راهنمايي و رانندگي به اندازه كافي بازدارنده نيست. چرا كه دادگاه ويژه اي در شهرك آزمايش وجود دارد كه به بررسي شكايات رانندگان و مالكان متخلف مي پردازد. سر در ورودي دادگاه به شاكيان هشدار داده شده كه در صورت كافي نبودن ادله، جرايم آنان به دو يا سه برابر افزايش مي يابد، با اين حال اغلب مراجعان اين دادگاه راضي هستند. يكي از رانندگان كه به اين دادگاه مراجعه كرده، مي گويد:« در برگه خلافي خودروي من مواردي است كه اصلا با عقل جور در نمي آيد. براي من تخلفاتي در شهر شوشتر در كامپيوتر ثبت شده در حالي كه من هرگز شوشتر نبوده ام.» در واقع نقص ثبت تخلفات مجالي فراهم آورده تا رانندگان بتوانند از ميزان جرايم تخلفات خود بكاهند.
به گفته يكي از مراجعان، اغلب جرايم كمتر از ۵۰ هزار تومان بخشوده شده و در موارد ديگر هم با درصد قابل توجهي تخفيف، برگه جديد براي خودرو صادر مي شود.
احمد رزم آزما كارشناس مسايل ترافيكي به خبرنگار ما مي گويد:« اجراي طرح هاي جديد راهنمايي و رانندگي به ميزان قابل توجهي در كاهش تخلفات و تصادفات تاثير داشته است.» آمار راهنمايي و رانندگي گوياي كاهش ۳۷ درصدي تصادفات است كه اين خود ناشي از كاهش تخلفات است. به گفته وي از تاريخ ۲۴ فروردين ماه امسال كه طرح هاي جديد به اجرا درآمده، نظم مشهودي در وضعيت رانندگي به چشم مي خورد «تخلف نبستن كمربند ايمني به ندرت ديده مي شود. همينطور تخلف صحبت با تلفن همراه حين رانندگي كاهش قابل توجهي داشته است.» رزم آزما كاهش جرايم رانندگي در دادگاه را از اختيارات قاضي مي داند « بيشتر اين تخفيف ها در مواردي صورت مي گيرد كه جريمه الصاقي بوده و دو برابر شده است.»
سردار انصاري معاون راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي به تازگي اعلام كرد نخستين پرونده الكترونيكي تخلف رانندگي تشكيل شده است. به اين ترتيب دوربين هاي كنترل تخلفات بالاخره خروجي داشتند و شايد پس از اين ثبت تصوير تخلفات بتوانند علاوه بر كاهش تخلفات رانندگي، از اشتباهات در صدرو برگه هاي جريمه بكاهد. در آن صورت ديگر هيچ راننده متخلفي نيز نمي تواند مدعي رعايت مقررات شود.

شيوه جديد تشخيص صحت گفتار توسط يك جوان ايراني ارايه شده است. در اين طرح كه با تصورات دوران كودكي شما از «دستگاه دروغ سنج» زمين تا آسمان تفاوت دارد، علي عبدالله زاده ميلاني فارغ تحصيل كارشناسي ارشد رشته مهندسي پزشكي، ارايه دهنده اين روش مي گويد: «از طريق اين شيوه و با تشخيص امواج بازشناختي مغز مي توان به ارزيابي صحت گفتار افراد پرداخت.»
سابقه دستگاه دروغ سنج البته به خيلي پيش از اينها بر مي گردد، شايد بيش از ۱۰۰سال گذشته. به طوري كه با كنترل سيستم قلبي به واكنش هاي فرد در هنگام بازگو كردن موضوعي توجه مي كند. مثلا در صورت گفتن دروغ فشار خون يا ضربان قلبش تغيير مي كرده است. اين دستگاه بيشتر مورد توجه سازمان هاي اطلاعاتي و امنيتي قرار مي گرفت. اما اين دستگاه بسيار غيردقيق بود چرا كه اگر كسي مي توانست به راحتي اعصاب خود را در هنگام دروغ گفتن كنترل كند از اتهام وارده تبرئه مي شد و اگر كسي به اعصاب خود مسلط نبود چه بسا كه به جرم نكرده اي محكوم مي شد.
اما امواج مغزي بسيار دقيق تر عمل مي كنند. علي عبدالله زاده ميلاني مي گويد: در اين روش امواج مغزي الكتروانسفالوگرافي وارد يك نرم افزار مي شود و براساس الگوريتم تدوين شده در صورتي موج ۳۰۰P كه نشان دهنده فعاليت شناختي مغز است فعاليت مي كند كه تصاويري به فرد نشان داده مي شود و اگر يكي از اين تصاوير يادآور خاطره اي در فرد بوده باشد امواج پزتيو، ۳۰۰ ميلي ثانيه پس از تحريك در الگوريتمي كه از طريق نرم افزار نشان داده مي شود، حلول مي كند و همين جاست كه راست و دروغ سخنان فرد مشخص مي شود. علي عبدالله زاده كه دوره كارشناسي را در رشته مخابرات در رشته مهندسي مخابرات در دانشگاه صنعتي شريف گذرانده است البته با اينكه در مورد مسايل مخابراتي بيشتر از پزشكي سررشته دارد مي گويد: اما اين روش مي تواند براي تشخيص بيماري آلزايمر هم استفاده شود. حتي در موارد روانپزشكي و روان درماني نيز مي توان از اين روش استفاده كرد.
وي كه از دكتر محمدحسن مرادي و دكتر وحيدابوطالبي اساتيد راهنماي خود تشكر مي كند مي گويد: امواج ۳۰۰P هنگامي به وجود مي آيد كه فرد خاطرات واقعي خود را مرور مي كند.
با هزينه هاي بالايي كه عملي كردن اين طرح دارد نگران نباشيد كه دروغ هاي شما به راحتي فاش شود.

فكرش را بكنيد، اگر يك روز صبح از خواب بيدار شويد و بعد از ورزش صبحگاهي به مغازه نانوايي مراجعه كنيد ،اما خبري از نان داغ نباشد، چه حالي به شما دست مي دهد؟ چند روز پيش نانوايان شهر كابل - پايتخت افغانستان - در اعتراض به نرخنامه شهرداري كابل دست به اعتصاب زدند. تمام نانوايي هاي شهر كابل، با متوقف كردن طبخ نان مغازه هاي خود را تعطيل كردند. شهرداري كابل با انتشار نرخنامه اي، نانوايي هاي اين شهر را موظف كرد تا پس از اين، نان را به صورت كيلويي به فروش برسانند. شهرداري كابل در اين نرخنامه اعلام كرد هر كيلو نان بايد به مبلغ ۱۵ افغاني ( حدودا ۲۵۵ تومان) به فروش رسد. اما نانواها مي گويند كه اين مبلغ براي فروش نان مقرون به صرفه نيست. جالب آنكه معاون شهرداري كابل مي گويد:« نرخ تعيين شده براساس هزينه هاي مواد و دستمزد نانوايي ها تهيه شده و اعتراض نانواها در اين مورد بي اساس است.»

درشهرهاي بزرگ، كمتر براي سفر كردن به مقصد دچار مشكل مي شويد. تا دلتان بخواهد تاكسي و مسافركش شخصي به چشم مي خورد. از هر كسي هم كه بپرسيد ترمينال كجاست، نه يك جا كه چند جا را به شما نشان مي دهد، اما شهرهاي كوچك؟! خيري رئيس هيات مديره اتحاديه سازمان پايانه هاي شهرداري هاي كشور مي گويد: «از ۱۲۰ شهري كه بيش از ۵۰هزار نفر جمعيت دارند فقط ۳۰ شهر پايانه مسافربري دارند. ۷۵ درصد شهرهاي بالاي ۵۰هزار نفر در كشور پايانه مسافربري ندارند.» خيري از تدوين اساسنامه سازمان پايانه هاي مسافربري شهرداري ها خبر مي دهد و معتقد است كه در صورت اصلاح اساسنامه در شوراي اسلامي اين شهرها تا پايان امسال وزارت كشور مجوز تاسيس پايانه مسافربري را براي ۱۰۷ شهر كشور صادر مي كند.

امسال تابستان شاهد برنامه هاي تبليغي واخلا قي خوبي در سراسر كشور هستيم، تبليغاتي درزمينه ديني و اعزام طلاب به اقصي نقاط كشور. مدير حوزه هاي علميه سراسر كشور از اعزام طلاب به نقاط مختلف كشور خبر مي دهد آن هم همزمان با شروع فصل تابستان و اوقات فراغت دانش آموزان. حجت الاسلام و المسلمين حسيني بوشهري درباره جذب طلاب خارجي حوزه هاي علميه سراسر كشور يادآور مي شود كه هم اكنون ۱۲ هزار طلبه از ۷۰ كشور جهان در اين حوزه ها مشغول تحصيل هستند. امسال هم ۳ هزار روحاني با هدف اشاعه فرهنگ اسلامي و به عنوان مبلغ ديني به سراسر كشور اعزام مي شوند. اعزام اين روحاني ها به نقاط مختلف كشور اين مزيت را دارد كه جوانان با فرهنگ ناب اسلامي بيش از پيش آشنا مي شوند.

هر سال قبل از شروع تابستان شعاري كليشه اي شنيده مي شود. مسوولان و دست اندركاران آموزش از پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان چه حرف ها كه نمي زنند. اين حرف ها تا امروز كه ثمري نداشته است. ناصر پورقربان مشاور فرهنگي رئيس سازمان آموزش و پرورش شهر تهران درباره برنامه هاي امسال كه براي پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان در نظر گرفته شده است مي گويد: اين برنامه ها شامل دو بخش مي شوند. تشكيل پايگاه هاي مختلف آموزش و پرورش از يك سو و اردوها و گردشگري درون و برون شهري از سوي ديگر. در بخش اردوها سفرهايي را در نظر گرفتيم به رامسر، اردبيل، زنجان و چند استان ديگر. همچنين دو سفر خارج از كشور به مكه مكرمه و سوريه نيز پيش بيني شده است. سفرهاي كوتاه درون شهري نيز عمدتا شامل بازديدها مي شود.

حتما در فيلم هاي خارجي ديديد كه سطل هاي زباله با استفاده از فنآوري روز توسط غلتك هايي به سمت ماشين حمل زباله حركت داده مي شود و از آنجا آشغال درون ماشين ريخته مي شود.
قرار است درآينده اي نه چندان دور سيستم حمل زباله تهران هم به فن آوري روز تجهيز شود. فرهاد پورسخا، قائم مقام سازمان خدمات موتوري شهرداري تهران در اينباره مي گويد:«روزانه حدود ۷ هزار تن زباله از ايستگاه هاي حمل زباله به سمت كهريزك انتقال مي يابد. هدف از اين كار عملكرد مطلوب از منظر اجتماعي و تبديل آنها به نماد پاكيزگي شهر است.»

اين هم نوعي اطلاع رساني غلط است. حتي كارشناسان زلزله و زمين شناسي درباره ريشتر زلزله توافق نظر ندارند. همين مي شود كه مردم هم هر روز اخبار جديدي درباره زلزله مي شنوند و اين يعني تشويش اذهان عمومي.
محمد مختاري رئيس پژوهشكده زلزله شناسي كشور معتقد است كه يك مرجع رسمي براي اطلاع رساني درباره زلزله بايد تشكيل شود. وي مي گويد: »هرگونه شايعه و اطلاع رساني غيردقيق پيامدهاي زيادي در جامعه خواهد داشت. هنوز مرجعي براي اعلام اطلاعات و اخبار درباره زلزله در كشور وجود ندارد. در حال حاضر از نظر علمي مي توان مكان هاي خطرخيز زلزله را مشخص كرد، اما پيچيدگي عوامل موثر در رفتار زمين اين اجازه را نمي دهد كه به طور دقيق وقوع زلزله پيش بيني شود.»