با چاپ تمبر شخصي از بيستم تيرماه صنعت تمبر ايران فصل جديدي را آغاز مي كند و حاشيه وارد متن مي شود
شما هم مي توانيد با پرداخت ۶هزار تومان صاحب تمبر شخصي شويد اگر روزي نامه اي از طرف دوستي به دست تان رسيد و جاي تمبر هاي رسمي ژست مبارك دوست تان را روي نامه ديديد تعجب نكنيد، شما هم مي توانيد جواب نامه او را با تمبر شخصي خودتان بدهيد.
تصاوير روي تمبرها گرچه براي كلكسيون داران تمبر جالب وجذاب است، اما براي بسياري از فرستندگان نامه كه از تصاوير تكراري و رسمي تمبر ها خسته شده اند چندان جذابيتي ندارد. شايد همين موضوع باعث شد تا مسوولان پست كشور تصميم گرفتند براي ايجاد تحول در فضاي تمبر و نامه دست به كار شوند و طرح «تمبر شخصي» را مطرح كنند.
«تمبرجاري، تمبر يادبود و حالا هم تمبرهاي شخصي...»
مهناز طاهري گرافيست، تعدادي از تمبرهاي واحد شخصي اداره پست، تعدادي از تمبرهاي شخصي كه توسط اين واحد چاپ شده است را نشانم داده و مي گويد: «اين تمبرها دو قطعه هستند و اندازه هر كدام از اين تمبرها ۶/۴ سانتي متر در ۵/۳ سانتي متر است.» تمبر شخصي از دو قطعه به هم متصل شده تشكيل مي شود مانند يك كارت پستال كوچك كه تصوير يك قطعه آن ثابت است، مي توانيد در كنار عكستان براي اين قسمت از تصاويري كه توسط اداره پست مشخص شده است شامل عكس حيوانات، گل يا چيزهاي مشابه انتخاب كنيد. «دخترم تولد ت مبارك» اين عنوان تمبر شخصي بود كه يك طرف آن عكس يك گل بود و عكس طرف ديگر تمبر تصوير دختربچه اي ملوس. احتمالا قرار بود اين تمبرها روي دعوت نامه تولد او چسبانده شود. از ۱۰ مهرماه سال ۸۲ بود كه تمبر شخصي شكل عملي به خود گرفت و واحد تمبر شخصي اداره پست به صورت آزمايشي فعال شد تا پس از پذيرش سفارشات، توليدتمبر شخصي افراد را آغاز كند.
اگرچه تا چند روز پيش كمتر كسي از اين موضوع اطلاع داشت اما جالب اينكه هم اكنون مسوولان از رئيس جمهور و وزير و نمايندگان مجلس گرفته تا مديركل ها و مديران، صاحب تمبرهاي شخصي شده اند. اين هديه اداره پست به مسوولان بود.
نگران نباشيد چون شما هم مي توانيد از ۲۰ تيرماه امسال در صورت تقاضا صاحب يك تمبر شخصي شويد.
عبدالامير صرافزادگان مسوول واحد تمبر شخصي اداره پست مي گويد: « البته تمبرهاي شخصي در تير اژ پايين فقط براي استفاده شخصي افراد استفاده مي شود.»
يعني در هر بار تقاضا براي تمبر شخصي شما مي توانيد صاحب ۱۶۰ قطعه تمبر شخصي شويد و روي ۱۶۰ نامه يا دعوتنامه آن را بچسبانيد. اين طرح چند سالي است كه در كشورهاي آمريكا، ژاپن، فرانسه و كره پا گرفته و مردم از تمبرهاي شخصي استفاده مي كنند و ايران حداقل در استفاده از اين طرح بعد از اين كشورها يكي از پيشگامان محسوب مي شود.
تمبر يا همان Timber فرانسوي به معناي رنگ به مهري گفته مي شد كه روي نامه ها و محمولات پستي مي زدند، شكل تمبر هم متشكل بود از يك كادر حاشيه اي و تصوير درون آن، كه معمولا تصوير يك حادثه تاريخي، موقعيت فرهنگي و يا رسوم ملي، آثار هنري و تصوير شخصيت هاي مذهبي، سياسي و ورزشي و ... بر روي آن چاپ مي شد.
صراف زادگان مسوول واحد تمبر اداره پست مي گويد: «قطعه عكس فرد در تمبر شخصي به خودي خود داراي هيچ اعتباري نيست و اين دو قطعه در كنار هم پستچي را مجاز مي كند تا نامه را به مقصد برساند.»
وي مي گويد: «طراحي تمبر شخصي كه عنوان آن تمبرغير بهادار شخصي است در ۴ كشور ديگر دنيا يعني آمريكا، ژاپن، فرانسه و كره نيز دقيقا به همين صورت است.»
دستگاه چاپ پرينت ليزري در گوشه اتاق واحد تمبر سر و صداي زيادي دارد تا عكس يكي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي را به صورت تمبر بيرون دهد. اين تمبرها بر روي كاغذهاي مخصوص تمبر كه جزو كاغذهاي بهادار محسوب مي شوند چاپ مي شوند؛ كاغذهايي كه تنها در واحد تمبر يا چاپخانه مخصوص دولتي در دسترس است. تصاوير تمبر تنها بر روي آن كاغذهاي مخصوص داراي اعتبار و ارزش مي شود، پس اگر كسي فكر مي كند خودش مي تواند تمبر شخصي چاپ كند، كاملا در اشتباه است.
مهناز طاهري گرافيست واحد تمبر اداره پست مي گويد: «اولين بار در بهمن ماه سال گذشته در نمايشگاه ايپاس ۲۰۰۴ نيروي انتظامي، غرفه اي گرفتيم و در آنجا براي بازديدكنندگان علاقه مند تمبر شخصي چاپ كرديم كه از سوي مردم استقبال خوبي از آن شد.»
وي مي گويد: «علاوه بر مسوولان، حدود ۱۰۰ نفر از مردم عادي هم كه از اين موضوع مطلع شده بودند تقاضاي تمبر شخصي كردند كه تمبرهاي آنها را آماده كرديم و برايشان فرستاده ايم.» البته از اين هفته بروشورهاي تبليغاتي تمبر شخصي براي اطلاع مردم در پستخانه ها توزيع خواهد شد. براي چاپ تمبر شخصي نياز به يك قطعه عكس ۴*۳ است يا فلاپي طراحي شده عكس و تصوير دلخواه خودتان همراه با۶ هزار تومان پول كه بايد به پستخانه تحويل دهيد تا چند روز بعد تمبر شخصي شما در پاكت هاي مخصوص در خانه تحويل شما شود. مبلغ اين تمبرها هم به نسبت حجم آن بسيار مناسب است و احتمال مي رود پس از مدتي كوتاه قيمت آن نيز افزايش يابد.
اتاق كوچك واحد تمبر شخصي در اداره پست چهارراه لشگر كوچكتر از آن است كه بتواند در آينده حجم بالايي از متقاضي را پاسخگو باشد، اما مي توان حدس زد با گسترده شدن كار، واحد تمبر شخصي هم از اين انزوا بيرون بيايد.
صراف زادگان مسوول واحد تمبر شخصي مي گويد: «آرشيو عكس ما فعلا براي قطعه اول عكس شخصي كه تصاوير ثابتي است، ۱۴ تصوير دارد كه اين ۱۴ تصوير فعلا براي استفاده در كنار عكس يا طرح فرد مجاز است، اما قصد داريم اين آرشيو را افزايش دهيم تا قدرت انتخاب افراد براي تصوير ثابت تمبر شخصي شان بيشتر شود.»
مسوول واحد تمبر معتقد است اين فعاليت نه تنها مخاطبان پست را راضي مي كند، بلكه عليرغم قيمت پايين تمبر شخصي، سوددهي زيادي نيز دارد و مي توان حدس زد كه بعد از مدت كوتاهي هزينه خريد دستگاه چاپ تمبر شخصي كه قيمت بسيار زيادي را در برداشته با سود آن تامين مي شود.
از چاپ اولين تمبر در ايران مدت زيادي است كه مي گذرد، طبق شواهد موجود در ايران اولين تمبر در سال ۱۸۹۷ در تهران چاپ شد و قبل از اين دوره مسوولان دفاتر پستي از مهرهايي با مركب هاي رنگي با طرح هاي مختلف و باارزش متفاوت، نامه ها را مهر و موم مي كردند.
بيش از صد سال از آن زمان مي گذرد و صنعت پست با تمام تحولات در سيستم حمل و نقل محمولات پستي هنوز هم در حوزه تمبر اصالت خود را حفظ كرده است و سياق سابقش را تغيير نداده، هر چند كه بايد گفت ورود تمبر شخصي حوزه ممنوعه تمبر را قابل دسترس تر مي كند.
بي وفايي
۱- اي كاش بوديد و ژست هاي تصاوير عده اي از نمايندگان مجلس و برخي مسولان دولتي را مي ديديد كه چه عكس هاي جالبي براي تمبر شخصي شان فرستاده بودند. از همان عكس هاي خفن دست زير چانه و عينك و خودكار، يعني ژست روشنفكري. التماس مي كنيم شما اينطوري عكس نگيريد.
۲-اگرچه مي دانيم شما هنوز از موضوع تمبر شخصي خبر نداريد نگران نباشيد چون كارمندان پستخانه چهارراه لشگر محل چاپ تمبرها هم از وجود آن بي خبرند.
۳-واحد تمبر شخصي، متشكل بود از يك زن و مرد جوان كه اتفاقا زوج هم هستند. مابقي كارمندان هم در اتاق هاي ديگر سخت مشغول بودندو اصلا از راه پله ها صداي آواز« بي وفايي» شنيده نمي شد، باور كنيد.
