سه شنبه ۱۶ تير ۱۳۸۳ - شماره ۳۴۲۹
هنر
Front Page

به انگيزه برپايي نمايشگاه آثار حجمي و نقش برجسته قدرت الله عاقلي
پاسخي امروزين به آرمان معماري
010353.jpg
نمايشگاهي از آثار حجمي، نقش برجسته و طرحهاي قدرت الله عاقلي مجسمه ساز پركار و با تجربه كشورمان در مركز فرهنگي هنري صبا برپاست. مطلبي كه مي خوانيد، حاصل جمع آوري مطالبي چند و ديدار با اين هنرمند است.

قدرت الله عاقلي سال ۱۳۴۷ در شهر جلفاي آذربايجان تولد يافت و سال ۱۳۶۸ وارد مركز تجسمي حوزه هنري شد. عليرغم نداشتن تحصيلات آكادميك عالي، با تلاش و كار فراوان و سختكوشي يك صنعتگر عاشق در جست وجوهايش به جايي رسيده است كه به نظر مي رسيد، مي تواند حرفهايي براي گفتن داشته باشد مشروط بر آن كه دخالت هنرهاي تزييني در آثارش به حداقل برسد. چرا كه دخالت هنرهاي تزييني براي هنر مجسمه سازي زخمي است كهنه و عميق به ابعاد تاريخ هنر ايران كه تاكنون اثر مخرب خود را در هنر تنديس سازي ايران حفظ كرده است و يكي از دلايل مهم عدم پيشرفت و تحول اساسي در هنر مجسمه سازي و ساير هنرهاي تجسمي ديگر در ايران است.
قدرت الله عاقلي مي گويد: براي آفرينش آثار هنري، در هر زمان و در هر زمينه اي بايد انگيزه اي باشد و قوام بيابد تا هنر زيبايي به ظهور برسد. اين انگيزه بسته به هر دوره از حيات بشري به شكلي جديد و قالبي نو درمي آيد، كه ما آن را سرشته از «روح زمان» مي دانيم و مي پنداريم. براي من درحيطه  مجسمه سازي، پژوهش و بازيابي و بازآفريني مفاهيم مستتر يا متجلي در هنر ايران همان انگيزه براي خلق بوده است، بي ترديد هنگامي كه يك هنرمند دست به آفرينش آثار هنري مي زند، نشانه هايي از ارزشهاي روحي و ريشه اي برتافته از جامعه و فرهنگ و تمدن خويش را با آن در مي آميزد تا هنر خود را از گنجينه گران قيمت گذشته بهره مند سازد. بنابراين اگر هنرمند امروز نتواند به اصالت نهفته و نهان در فرهنگ ملي و سنتي خود دست پيدا كند و از درك و دريافت و احياناً  كشف ريشه هاي هنر در دوره هاي گوناگون عاجز بماند، در شكل صوري اثر خود اسير خواهد شد. من در كاوش ها و پژوهش  هاي خود، عناصر معماري دوره اسلامي را منبع الهامي عالي يافتم، كه اهم فرهنگ ما را در خود جاي داده و يادگاري است باشكوه از تاريخ پرهنر و پرگهر ايران باستان، كه زمين را به بوستان، آب را به حوض، فضا را به روح و ماده را به صورتي شيوا پيوند زده است. به اينها مي توان خط مقدس كتيبه ها و كاوش ها را افزود كه جايگاه اسم الله است و با متانت تمام در سكوت و در گذر تاريخ هنوز زيبايي خود را حفظ كرده است.
براي دستيابي به گستره گرانقدر و قابل ستايش اين منابع و درك معنويت و روح مذهبي موجود در آنان، كه هر گوشه اش مأمني است براي آرامش روح و كليدي است بر دروازه، خلاقيت، سالها كوشيده ام.
وي در ادامه مي گويد: « در هر يك از اين مجسمه ها سعي كرده ام ادراك حسي خود را از تلفيق نقش مايه هاي سفال و كاشي، خط كوفي و كتيبه ها و اشكال هندسي معماري با تأثيرگذارترين فرمي كه با خواسته هاي دروني ام سازگار باشد، به ساختار اثر اضافه كنم و در عين حال دنبال وحدتي تجزيه ناپذير در كليت كار باشم كه در آن همه خطوط، فضا، سطوح ساكن، سختي فلز و اكسيد برنز به يك واحد برسند، تا همه فرم ها واسطه اي باشند بين من و اثر و در نهايت مشخص ترين واكنش  را نسبت به كليت مجسمه برانگيزند. اين حالت بدون ترديد زماني رخ مي دهد كه با علائق و حس و حال و داده هاي واقعي پيش برويم. با تمام اين حرفها خيلي دقيق نمي توانم بگويم كه عناصر تشكيل دهنده يك مجسمه را بر چه مبنايي انتخاب مي كنم، ولي اطمينان دارم كه فرم انتخابي ام مناسب ترين وسيله و واسطه  براي تلفيق تجارت دروني ام است و معمولاً  براي پيدا كردن فرم ها و نقش هايي كه انگيزه كار كردن در من ايجاد كند، وقت زيادي صرف مي كنم. زمان زيادتر هم صرف جا انداختن فرم در تركيب بندي اثر و تناسب آن با خطوط عمودي و افقي مجسمه مي كنم، براي نمونه مي توانم به نقش پرنده اشاره كنم كه در اكثر كارهاي اخير من حضوري ملموس دارد و يكي از نقش هاي متنوعي است كه بيشتر در سفالهاي بعد از اسلام به چشم مي خورد. بيشتر اين نقوش ساده و روان و داراي معاني نمادين هستند و در آثار من اغلب به عنوان سمبل آزادي و عشق آسماني و متعالي حضور مي يابند.
قدرت الله عاقلي كه آموزش و فعاليت هنري خود را در هنرستان ميرك تبريز از سال ۱۳۶۰ آغاز نموده است. فراگيري مقدمات طراحي و نقاشي را نزد استاد مقبلي گذرانده و خود را مديون بهره گيري حضوري و غيرحضوري از تجربيات اساتيدي چون پرويز تناولي و ژازه طباطبايي مي داند. وي مي گويد: بيشتر تأثير را از تجربيات استاداني چون «آيدين آغداشلو» به خاطر نگاه محققانه اش به تاريخ هنر ايران وجهان، «پرويز تناولي» به خاطر استمرار در تكنيك و ساختار و روح ايراني در آثار خود، «محسن مخملباف» براي گزيده و ژرف گويي اش و «حسين خسروجردي»  به خاطر حضور خلاقانه اش در اجتماع گرفته ام، كه در مسير كاري ام همواره الگويي اساسي براي من بوده اند و به بينش و درك و دريافت من نسبت به هنر زندگي كمك فراوان كرده اند.
عاقلي در جواب اين سؤال كه در آثارتان در جست وجوي رسيدن به چه هدفي هستيد و دغدغه هاي فكري شما چيست،  مي گويد: من در كارهايم دنبال هويت ناب ايراني هستم و به دنبال سبك تنديس سازي معاصر ايراني كه متأثر از معماري ايراني و نقوش قالي و گليم و علم و كتل هاي مراسم عزاداري و عناصر تزييني داخل منازل ايرانيان باستان است و حتي از نقوش و فرمهاي تجسمي اسطرلاب استفاده و دوباره سازي مي كنم و براساس فرهنگ و سنت گذشته كشورم قصد دارم آثار تجسمي  خلق كنم كه ساختار امروزين داشته و با هويت ايراني معاصر عجين شده باشد. هدف من در نهايت احياي موجوديت مجسمه سازي معاصر ايراني است كه سالهاست مهجور مانده و مورد بي مهري قرار گرفته است.
قدرت الله عاقلي در آثار طراحي خود با چاپ سيلك روي پارچه بوم از نوشته ها و خطوط مختلف استفاده تجسمي كرده و در كارهايش از بافت، فرم، رنگ، تركيب  بندي، خط، نقطه و فضا كه متأثر از معماري ايراني است استفاده كرده است.
قدرت الله عاقلي در مجموعه نقش برجسته هاي برنجي پا به عرصه هنر تزييني دوره اسلامي ايران مي گذارد. وي كه پشتوانه اي از نقوش و تزئينات هنر اسلامي را جمع آوري كرده است در همايشي اين نقوش و نقشمايه ها را در نقش برجسته هاي برنجي در چيدمان جديدي ارائه مي دهد كه بايد در نوجويي بنيانگذاران مكتب سقاخانه كه در روند نوگرايي سنت ها توسط هنرمندان پيشين ديده مي شود، يافت.
وي به طور مشخصي از معماري دوره اسلامي تأثير مي پذيرد و آثار مجرد و انتزاعي را با تركيب بندي هاي متقارن و متعادل و يا متوازن كه مزين به خطوط اسلامي بويژه خط كوفي است، خلق مي كند. وي از دستاوردهاي سنتي هنر ايران از جمله « مقرنس كاري، كاشيكاري، تشعيرسازي، كتيبه نويسي و فلزكاري علم و كتل ها و ...» و كاربست متكثر و موحد معماري اسلامي كه در سطح دو بعدي القاي فيگور مي كنند، در اين آثار استفاده فراوان برده است. وي سعي مي كند از جفت وجور كاري موتيف هاي سنتي پرهيز كند و در اين مرحله هنرمند هم مجسمه ساز است و هم معمار. هم به فرم و فضا مي انديشد و هم به ايستايي. وي در رنگ گذاري اكسپرسيون عمل مي كند و در بيان او به ظاهر چيزي نمي شنويم. اما وي اشاره به ناگفته هاي بسيار دارد. در آثار وي نه ضريحي ديده مي شود نه كتيبه اي و نه قفلي، ولي او از تزئينات و ظرايف معماري با طراحي تازه  و ويژه خود سود مي برد. بازآفريني موتيف هاي معماري ايراني- اسلامي در قالب انديشه اي سيال و توحيدي كه وحدت را در كثرت باز مي نماياند اساس كار عاقلي را در تنديس واره هاي فضايي اش شكل مي دهد. استفاده از نقش مايه هاي خط كوفي و علم و كتل ها و پنجره هاي مشبك و ... كه همگي سمت و سويي آسماني دارند يعني از پايين به بالا خوانده مي شوند، نه تنها آزادي فرم و انديشه را به بيننده القاء مي كند، بلكه پاسخي است امروزين به آرمان معماري و هنر ايراني - اسلامي كه در آبستراكسيون با هنر مدرن اشتراك دارد.
فريدون شادپيام

مروري بر دومين مسابقه كاريكاتور بين المللي- اينترنتي فلسطيني خانه ندارد
... و فلسطيني خانه ندارد
010347.jpg

«فلسطيني خانه ندارد» عنوان يك مسابقه كاريكاتور بين المللي- اينترنتي است كه در طول سال هاي اخير در دو دوره توسط خانه كاريكاتور وابسته به سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برگزار شده است. در دوره دوم اين مسابقه كه بهار امسال برگزار شد دهها كاريكاتوريست از سراسر جهان شركت كردند. دبيري اين دوره را مسعود شجاعي طباطبايي، كاريكاتوريست معاصر و مدير خانه كاريكاتور برعهده داشت و آثار رسيده توسط هيأتي از داوران ايراني و خارجي داوري شد. از ايران محمد رفيع ضيايي، جواد عليزاده، محمد علي بني اسدي، محمد حسين نيرومند و مسعود ضيايي زردخشويي و «آموريم» از برزيل، «دل چوان زيا» از چين، «پائولو دالپونته» از ايتاليا و «ولاديمير كازانفسكي» از اوكراين در تيم داوري حضور داشتند. جوايز دومين دوره مسابقه كاريكاتور «فلسطيني خانه ندارد» به كريستوبال رينوزد از آرژانتين، مجيد صالحي و محمد امين آقايي از ايران، كائوگومز از برزيل تعلق گرفت.
در بخش كاريكاتور چهره نيز شيوا زمانفر از ايران تقدير شد و داوران «ووجيانگ جون» از چين را نيز شايسته دريافت لوح تقدير دانستند. همچنين چهار تن از هنرمندان كاريكاتوريست به نامهاي اري ازبك از تركيه، اريف ساتريستانتو از اندونزي، انريكو لاكوستاپرينس از كوبا و مهدي روزبهاني از ايران كه به مرحله نهايي راه يافته بودند تقدير شدند.
علاقه مندان از آثار هنرمندان كاريكاتوريست كه در هفته پاياني خردادماه امسال و به مدت ۱۰ روز در فرهنگسراي هنر به نمايش درآمد، ديدن كردند. مجموعه آثار برگزيده دوره هاي اول و دوم اين مسابقه را خانه كاريكاتور وابسته به سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران به چاپ سپرده است. در مجموع موضوعاتي همچون انتفاضه، مبارزات طولاني مردم فلسطين براي آزادسازي ميهن اشغال شده، آزمندي حكام صهيونيست در ادامه اشغال سرزمين فلسطين، سركوب بي رحمانه مردم و به ويژه مبارزان فلسطيني توسط صهيونيست ها، دستمايه هنرمندان كاريكاتوريست براي خلق اين آثار بوده است. «مجيد صالحي» با تلفيق، يكي از نمادهاي اصلي آثار «ناجي العلي» كاريكاتوريست شهيد فلسطيني و آرمان مردم فلسطين براي داشتن سرزمين مستقل را در قالب يك اثر زيبا به تصوير كشيده است. «خالد الهاشمي» كاريكاتوريست بحريني، چند و چون آوارگي مردم فلسطين در طول بيش از ۵۰ سال اخير را به شيوه اي نمادين كه حكايت از سرگشتگي و پراكندگي مردم فلسطين در پايتخت ها و سرزمين هاي عربي دارد، در اثري ساده و گويا نمايانده است. همچنين در اثري از «كيفا الريفي» كاريكاتوريست هلندي عرب تبار، اوج آزمندي اشغالگران فلسطين به نمايش درآمده است.
الف- مهرورزان

سومين جشنواره عكس كودك

سومين جشنواره عكس كودك، مهرماه آينده توسط واحد عكس كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان برگزار مي شود. آخرين مهلت ارسال عكس ۳۱ مرداد، انتخاب و داوري در شهريور ماه، اطلاع رساني در شهريور ماه، عودت عكس هاي پذيرفته نشده در آبان ماه اعلام شده است .

«گورمه لن» راوي سرگشتگي انسان
010350.jpg

«گورمه لن»، طراح نامدار همچون ديگر كاريكاتوريست هموطن اش «بوسك» در ميانه دو جنگ جهاني اول و دوم، در سال ۱۹۲۲ ميلادي در فرانسه ديده به جهان گشود. نوجواني او با عصري كه غرش توپ هاي جنگ دوم جهاني آن را رقم زده بودند، گره خورد. از اين رو هنرمند حساس و خلاقي چون او نمي توانست از فضاي سنگين هنر و ادبيات دوران جنگ بر كنار بماند. او طراحي را در پاريس آموخت و نخستين سال هاي رويكردش به طراحي متأثر از فضاي جنگ و قرباني شدن انسان به دست انسان بود. «گورمه لن» مي كوشيد، حتي سياه ترين روزهاي جنگ را با طنز انديشي به تصوير بكشد. اما حاصل كار او آميزه اي از طنز و تراژدي و همچون كابوس است كه در آن تنهايي، غربت و سرگشتگي انسان با طنزي تلخ روايت شده است. آثار «گورمه لن» بخشي از تاريخ يك عصر و شناسنامه ديگري از كاريكاتور سياه است. اين آثار ساختاري محكم و تركيب بندي شگفت انگيزي دارند. گورمه لن با كاربرد ماهرانه هاشورها و خلق فضاهاي حجيم  مي كوشد اضطراب دروني خود را كه بازتاب عصري غم انگيز است به نمايش بگذارد. طرح ها و كاريكاتورهاي «گورمه لن» در بيشتر نشريات جهان چاپ شده و صدها هنرمند طراح و كاريكاتوريست در پهنه گيتي از آثار و شيوه طراحي او الهام گرفته اند.

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   انديشه  |   ايران  |   زندگي  |   سياست  |
|  ورزش  |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |