حديث دشواري هاي اشتغال تمامي ندارد
در پي كاربه هرجا، تا هركجا
كمبود شغل در جامعه فقدان امكانات مناسب براي خوداشتغالي و نيز عدم شايسته سالاري هنگام استخدام ، جملگي باعث شده اند حتي جوانان تحصيلكرده نيز جذب مشاغل كاذب شوند
|
|
هر روز بر شمار افراد جوياي كار افزوده مي شود، جواناني كه بعد از فارغ التحصيل شدن به دنبال كار متناسب با رشته تحصيلي خود مي گردند به جمع افراد بي كاري مي پيوندند كه بنابه دلايلي از ادامه تحصيل بازمانده اند.
اغلب جوانان براي فرار از اين معضل به انجام كارهاي غيرحرفه اي مي پردازند كه پديده اي به نام اشتغال كاذب را دامن مي زنند.
اين همان زخم كهنه اي است كه در تاروپود خانواده تنيده شده و بازتاب هايش جنبه هاي مختلفي يافته است.
كارشناسان نرخ رشد بي كاري در كشور را حدود ۱۳ درصد در سال اعلام كرده اند، اين رقم تكان دهنده است چراكه كمبود اشتغال علاوه بر ايجاد تنگناهاي اقتصادي براي جوانان، آنان را به سوي مشاغل كاذبي سوق مي دهد كه خود موجب از هم پاشيدگي خانواده ها و بروز ناهنجاري هاي متعدد در ميان اقشار مختلف جامعه مي شود.
اغلب افراد، از بيكاري در جامعه ناراضي اند و آن را يك معضل اجتماعي بزرگ مي دانند.
رضايي، كارشناس علوم اجتماعي مي گويد: سالها پيش كساني كه تحصيلات كمي داشتند از دستگاه هاي دولتي حذف شدند (در واقع بسياري از اين افراد توسط شركت ها و سازمان ها بازخريد شدند.) به اين ترتيب به جمع افراد بي كار افزوده شد.
اين عامل در كنار افزايش تعداد جوانان موجب بالا رفتن نرخ بي كاري در جامعه شد. دولت براي مبارزه با اين پديده راهكارهايي در نظر گرفته؛ اما افق روبه رو تيرگي است.
او مي افزايد: آزمون استخدام ادواري و نيز فرم هاي كاريابي دولتي و غيردولتي كه توسط وزارت كار توزيع مي شود، نمونه اي از اين اقدامات است. اما به نظر نمي رسد با اين افزايش جمعيت مسأله بيكاري با چنين تمهيداتي حل شود يا بهبود يابد.
جست وجو براي كار
كمبود شغل در جامعه فقدان امكانات مناسب براي خوداشتغالي و نيز عدم شايسته سالاري هنگام استخدام ، جملگي باعث شده اند حتي جوانان تحصيلكرده نيز جذب مشاغل كاذب شوند.
امير شريفي، جوان ۲۵ ساله اي است كه در خيابان ها مسافركشي مي كند. او مي گويد: سال گذشته در رشته مديريت صنعتي فارغ التحصيل شدم. اما به دليل اين كه تاكنون نتوانسته ام شغل مناسبي پيدا كنم مجبورم مسافركشي كنم، تا از اين طريق زندگي را بگذرانم.
محمدرضا جوادي، فارغ التحصيل رشته فيزيك است او كه اكنون در يك فروشگاه لوازم خانگي كار مي كند، مي گويد: بعد از اتمام تحصيلات كار مناسبي نيافتم. به همين دليل در حال حاضر در فروشگاه يكي از اقوام مشغول كار هستم.
محمدرضا مي گويد: بارها فرم استخدام شركت هاي مختلف را پر كرده ام؛ ولي هيچ كدام فايده اي نداشته است. زيرا از پاسخ خبري نمي شود و يا براي موفقيت در آزمون آنها بايد از يكسري قوانين خاص تبعيت كرد.
صادقي نيز مي گويد: سال گذشته در آزمون استخدام ادواري شركت كردم متأسفانه در آن آزمون موفق نبودم.
البته هنوز نتوانستم كار مناسبي بيابم زيرا براي استخدام در اغلب ادارات يكي از شروط اصلي،موفقيت در آزمون استخدام ادواري است.
او سرانجام مي افزايد: اگر مي دانستم پس از چهار سال درس خواندن اين گونه به دنبال كار بايد بروم، پس از انجام دوره دبيرستان به سراغ مشاغل آزاد مي رفتم در آن صورت اين چنين سرگردان نبودم.
حسين اكبري جوان ۲۵ ساله اي است كه دانشگاه را پس از مدتي رها كرده و اكنون مشغول كار در يك شركت ساختماني است.
او مي گويد: پس از مدتي توانايي پرداخت شهريه دانشگاه را نداشتم به همين دليل آن را رها كردم و به سراغ كار رفتم البته يافتن كار، آسان نبود.
مؤسسات كاريابي
جوانان براي يافتن شغل مناسب به هر كاري دست مي زنند.
اما معمولا ً در اين امر ناكام مي مانند. عدم اطمينان به شركت هايي كه آگهي تبليغاتي آنها در روزنامه ها به چاپ مي رسد، مشكل يافتن حرفه مناسب خصوصاً براي دختران را دوچندان مي كند. از اين رو وزارت كار با هدف تأمين كادر ادارات، مراكز كاريابي را تأسيس كرد. فرم مراكز كاريابي دولتي توسط ادارات پست توزيع مي شود.
اما مراكز كاريابي خصوصي كه به دفتر مشاوره شغلي شهرت دارد توسط عده اي با شرايط خاص تأسيس مي شود. مؤسسات كاريابي باتوجه به شرايط كارفرمايان، توانايي ها و تخصص متقاضي كار، نيروي مورد نياز ادارات را تأمين مي كند.
صبوري، مسؤول يكي از مؤسسات كاريابي مي گويد: كساني كه اقدام به تأسيس مؤسسات كاريابي مي كنند بايد داراي مدرك ليسانس باشند و علا وه بر توانايي تهيه دفتر كار، متأهل نيز باشند. او مي گويد: اين اقدام وزارت كار موجب مي شود؛ عده اي در اين دفتر مشغول به كار شوند و عده اي نيز از طريق اين دفاتر كاريابي كار مناسبي پيدا كنند.
مدير يكي ديگر از اين مؤسسات مي گويد: محيط مشاغلي كه در روزنامه ها آگهي مي شود ممكن است با سوءاستفاده برخي از افراد، ناامن باشد. اما از طريق اين مؤسسات جوانان مي توانند حرفه مناسبي بيابند كه قاعدتاً مشكلي را برايشان ايجاد نمي كند. او مي گويد: بر روي آگهي هاي مطبوعاتي هيچ كنترلي صورت نمي گيرد. از همين رو اغلب جوانان به خاطر انواع سوءاستفاده ها از ادامه كار منصرف مي شوند. اما وجود اين مؤسسات مي تواند جوانان را در يافتن مشاغل مورد پسند و ايمن هدايت كند. او مي گويد: در حال حاضر اعزام منشي و كارمند براي انجام كارهاي دفتري براي خانم ها و نگهباني و مشاغل خدماتي براي آقايان مشاغلي است كه جويندگان كار را به سمت آنها هدايت مي كنيم.
نيلوفر صادقي كه به يكي از اين مراكز مراجعه كرده است، مي گويد: با تشكيل پرونده كه شامل پر كردن فرم به همراه يك قطعه عكس و يك فتوكپي شناسنامه است، شرايط كاري مورد پسند خود را ذكر مي كنيم و اگر كاري مناسب با شرايط يافتند ما را در جريان مي گذارند. اين روش ما را از شر شركت هاي خصوصي كه اهداف ديگري دارند، خلاص كرده است.
در دستورالعمل اين مراكز آمده كاريابي هاي غيردولتي حق تأمين نيروي كار مورد نياز ادارات و شركت ها را به صورت پيمانكاري ندارند. همچنين دريافت هرگونه وجه نقد از جويندگان كار غيرقانوني بوده و حق الزحمه كاريابي بايد پس از اشتغال جوينده كار معادل يك ماه حقوق دريافتي وي، محاسبه شود. اين در حالي است كه گاهي برخي از اين مراكز در كنار تشكيل پرونده مبلغي حدود هزار تا دو هزار تومان از جويندگان كار دريافت مي كنند.
شيوا سعادتي مي گويد: مراجعه به مراكز كاريابي مي تواند اين امر را آسان تر كند. اما برخي از مراكز كاريابي كه به صورت غيرقانوني فعاليت مي كنند مبلغي را در مقابل تشكيل پرونده دريافت مي كنند كه اين كار برخلاف مقررات است البته اين مراكز اغلب شماره ثبت دارند ولي زيرنظر وزارت كار فعاليت نمي كنند.
اين مراكز در مواردي افرادي را نيز به خارج از كشور اعزام مي كنند. اين اقدام باتوجه به نيازهاي بازار كار در خارج از كشور انجام مي شود؛ زيرا كساني كه بدون نظارت دولت براي كار به خارج از كشور مي روند، مشغول كار در مشاغل پست مي شوند.
در حال حاضر برخي از كشورهاي آسيايي و استراليا به كادر پزشكي نياز دارند، اعزام نيروهاي حرفه اي نيز به برخي از كشورها مي شود؛ البته اين نيروها از ميان افرادي كه به زبان انگليسي تسلط دارند، انتخاب مي شوند.
مدير يكي از مؤسسات تأمين نيروي كار خارجي مي گفت: اعزام نيروي كار به خارج از كشور باتوجه به نيازهاي مشاغل خارج از كشور انجام مي شود و هزينه آن هم معادل يك ماه حقوق است. فقط براي مقدمات سفر بايد مبلغي حدود ۳ تا ۶ ميليون تومان هزينه كنند.
... اما مشكل كماكان باقي است
درصد كمي از كارجوياني كه به مراجع كاريابي مراجعه كرده اند موفق به يافتن حرفه اي دلخواه مي شوند.
رضا شاهمرادي مي گويد: مدت هاست كه در يكي از مراكز كاريابي فرم پر كرده ام ولي هنوز تماس نگرفته اند. در حال حاضر مشغول كار در يك آژانس هستم تا شايد بتوانم شغل مورد نظرم را سرانجام بيابم.
مدير يكي از مؤسسات كاريابي نيز مي گفت: در هر ماه حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر از كارجويان براي مشاغل موردنظر خود انتخاب مي شوند.
گذشته از اين مسأله آزمون استخدام ادواري نيز حدود ۲ سال است كه به عنوان معياري جهت تعيين افراد باصلا حيت براي استخدام در سيستم هاي اداري برگزار مي شود؛ اما آيا اين آزمون مي تواند راه اشتغال افراد كارآمد و تحصيلكرده را سهل كند؟
به گفته عباسي از جامعه شناسان باتوجه به نرخ بالاي بيكاري در جامعه و نيز بي كاري قشر عظيمي از افراد اصلح و كارآمد جامعه آزمون استخدام ادواري مي تواند راهي براي استخدام اين افراد باشد. همان طور كه چنين آزموني در اكثر كشورهاي پيشرفته نيز برگزار مي شود.
عباسي مي گويد: اين آزمون امسال با حضور ۶۰۰ نفر برگزار شد كه تنها ۱۰۰ نفر از آنها در اين آزمون موفق شدند و مجاز به استخدام در دستگاه هاي دولتي هستند.
آزمون استخدام ادواري نيز نتوانسته معضل بي كاري را حل كند. باتوجه به گزارش سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور امسال فقط ۱۶ هزار نفر در ادارات دولتي استخدام مي شوند. بنابراين معضل بي كاري همچنان در جاي خود باقي خواهد ماند. به طوري كه عده اي از جوانان مراجعه به مؤسسات كاريابي و يا شركت در آزمون استخدامي را به عنوان سرگرمي روزهاي بي كاري خود مي شناسند؛ اما اميد به يافتن حرفه اي مناسب هنوز در دل آنها زنده است.
|