نرگس درخشاني
سنت جستجوگري دانش از ديرباز ايران را به عنوان مهد دانش در ميان ملل مختلف مطرح كرده و اكنون با پيشرفت علم و دانش و ارتقاي سطوح تحصيلي در كشور، امنيت مزبور جاي خود را به صنعت جذب دانشجوي خارجي داده است تا بر پايه اين اعتبار كهن، سفيران دانش به سخنگويان آموزش ديده از جانب ايران تبديل شوند.
جمعي از دانشجويان خارجي مشغول به تحصيل در دانشگاههاي كشور گرد هم آمده اند تا در دومين دوره جشن فارغ التحصيلي دانش آموختگان خارجي شركت كنند . فرصتي دست مي دهد تا پاي صحبت دانشجوياني بنشينيم كه چند صباحي را در محيط هاي دانشگاهي ايران طي مي كنند و آن گاه به ديار خويش باز مي گردند.
تعهدات اوليه فراموش نشود!
ناحج العلي از كشور سوريه، دانشجوي دكتراي فلسفه دانشگاه تهران در حضور جمعي از دانشجويان با اشاره به فرهنگ و تمدن بالاي ايراني مي گويد: «پس از چند سال تحصيل در كشور ايران، از مسئولان تقاضا داريم به مشكلات دانشجويان خارجي اهميت بدهند و شرايطي را فراهم سازند تا ما با خيالي آسوده به تحصيل بپردازيم.» او در حالي كه مدعي است تمامي اين سخنان را در حضور وزير علوم، تحقيقات و فناوري نيز به زبان آورده، مي افزايد: «در اين جا مشخص نيست كه مسئوليت هر بخش آموزشي و رفاهي با چه كسي است و با هر كسي صحبت مي كنيم، از خود سلب مسئوليت مي كند. ولي اميدوارم مسئولان سنجش هاي آموزشي اقدامي نكنند كه ما از ادامه تحصيل و دستيابي به موفقيت هايمان محروم شويم. انتظار داريم آنها به تعهدات ابتدايي خويش در بدو ورود ما اهميت دهند و عمل كنند.»
مسعود الراغي دانشجوي دكتراي علوم سياسي از كشور يمن نيز در بخشي از جشن به روي سن رفت و در حضور مهمانان، دانشجويان و فارغ التحصيلان خارجي كه به همراه مسئولين در سالن حضور داشتند، اعلام كرد: «اميدوارم مشكلات به زودي حل شود و اين جشن دومين و آخرين جشن فارغ التحصيلي دانش آموختگان خارجي نباشد.»
با توجه به حضور دانشجويان مسلمان در ايران مي توان حدس زد كه برخي از آنها با پيش فرض وجود مشتركات اعتقادي و نزديكي زبان بين كشورهاي مسلمان به ايران آمده اند، اما وجود پاره اي مشكلات و كاستي ها در نظام آموزش عالي كشور كه گريبانگير دانشجويان داخلي نيز مي باشد، تصور آنان را از ايران به عنوان كشوري كهن با سابقه آموزشي بسيار زياد، قدري مخدوش كرده و عدم رفع اين مشكلات مي تواند به مانعي جدي در ايجاد صنعت جذب دانشجوي خارجي در كشور تبديل شود.
اين دانشجوي يمني در حالي كه از ناهماهنگي ها و عدم برنامه ريزي و ضعف در برنامه هاي اجرايي در نظام آموزشي ايران گلايه مي كند، مي گويد: «از تحصيل در ايران بسيار خوشحالم، ولي بيشتر افرادي كه وارد ايران مي شوند، پس از مدتي از تصور اوليه خود تا حدي فاصله مي گيرند.»
امور رفاهي و آموزشي دانشگاه ها در نگاه دانشجويان خارجي از اهميت بالايي برخوردار است ولي آن چه مهم تر است، دليل انتخاب ايران براي تحصيل از جانب بسياري از دانشجويان و شناخت اين كشور به عنوان يك كشور اسلامي است. هويت فرهنگي و اسلامي ايران از دلايل عمده حضور بسياري از دانشجويان خارجي در ايران است ولي پاره اي سخت گيريها در محيط هاي دانشگاهي سبب شده تا دانشجويان به عنوان سفيران كشورهاي مختلف، نظرات نامساعدي را به كشورهاي خود منتقل كنند.
مسعود الراغي تأكيد مي كند كه مسئولان دانشگاهي نبايد كاري كنند كه اين دانشجويان به هنگام بازگشت به كشورهاي خود به مبلغان ضد ايراني تبديل شوند.
سطح بالاي علوم قرآني و اسلامي
يونس محمد ثاني از كشور نيجريه، فارغ التحصيل رشته فلسفه در مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه تهران است. وي مي گويد: «زحمات و تلاش ايرانيان سبب شده تا بسياري از تشنگان علوم اسلامي و قرآني در سطح جهان تعليم ببينند و ميليون ها نفر در نيجريه پس از انقلاب اسلامي توسط دانشجويان تحصيل كرده بومي در ايران، به اسلام روي آورده و مسلمان شوند. اين دانشجو ابراز مي كند كه ما براي يادگيري علوم ديني و فلسفي به ايران آمديم و در كنار مشكلات به تحصيل پرداختيم و تنها خواستار پذيرش دانشجوي بيشتري از كشورهاي آفريقايي هستيم.»
بايو، دانشجوي گرافيك دانشگاه تهران (از كشور لبنان) با تأييد سخنان يونس محمدثاني مي گويد: «دانشگاههاي كشور من، دانشگاههاي خوبي هستند ولي هدف من از ورود به ايران اين بوده كه تاريخ و هنر اسلامي را در دانشگاه هاي ايران فرا بگيرم.»
دلزدگي در بدو ورود
دانشجويان مختلفي از كشورهاي هند، سوريه، تاجيكستان، تركمنستان، ارمنستان، قزاقستان، روسيه، فيليپين، بوسني، پاكستان، تانزانيا، چين و... در دانشگاههاي كشور تحصيل مي كنند و همگي خواستار رفاه نسبي در خوابگاه ها، امور آموزشي و بهداشتي و عمل به تعهدات، از جانب نظام آموزش عالي ايران هستند. كساني كه با تصوري دور از واقعيات به ايران آمده و اكنون با تلي از مشكلات روبه رو هستند.
احمد عاطف روز ورودش را به ايران يكي از بدترين خاطرات دوران تحصيل خود مي داند. چرا كه تا سه بامداد در راهروهاي خوابگاه به دنبال اتاق خالي مي گشته است.
او استاد زبان فارسي در دانشگاه المنوفيه مصر است و براي تكميل دوره فارسي به ايران آمده است. وي مي گويد: «ما به دعوت ايران براي تحصيل به اينجا آمديم و انتظار پذيرايي شايسته تري را داشتيم، چه طور ممكن است ايران كسي را دعوت كند ولي مقدمات ورودش را فراهم نسازد.من با بورسيه الف موظف به تحصيل هستم، ولي نمي دانم چرا ماهانه بايد دويست و سي هزار تومان بابت خرج خوابگاه و غذايي كه هميشه باعث دردهاي معده و مسموميت ما شده، پرداخت كنم.» او ادامه مي دهد: «امكانات رفاهي و غذايي خوابگاه در حد بسيار پايين قرار دارد.
بهداشت در خوابگاه ها در حدي است كه در واقع ۱۰۰۴ نفر در هر اتاق زندگي مي كنند؛ ۱۰۰۰ نفر سوسك و ۴ نفر آدم.
بهداشت آرزويي دور از دسترس
سيد جان بزرگ اف، فارغ التحصيل علوم سياسي دانشگاه اصفهان از كشور تاجيكستان مي گويد: «من و چند تن از دوستانم به دليل نداشتن وضعيت مطلوب در خوابگاه هاي دانشجويي و مقررات سختي كه بر آن حاكم است، در اصفهان خانه اجاره كرديم.
وضعيت غذاهاي دانشجويي، خدمات، سرويس دهي و ... نيز بسيار پايين است.» ناميك توريچ از كشور بوسني به قصد تحصيل در رشته دلخواه خود آمده است و در طول نه ماه حضورش در خوابگاه دانشجويي، ايران را كشوري مدعي مي داند و مي گويد: «سرويس هاي بهداشتي در حد بسيار پاييني قرار دارد و امكاناتي نظير كولر، بخاري و غذاي مناسب، آرزوهاي دور از دسترس براي يك دانشجو است.
طي نه ماه، حدود ۱۰ كيلو از وزن من كم شده است و به بيماري هاي متعددي مبتلا شدم. وضعيت تلفن ها به قدري خراب است كه اگر يك دختر با ما تماس بگيرد يا مي گويند كه ما به كشور خود بازگشتيم و يا تلفن را قطع مي كنند، بدون آنكه حتي بدانند، آن فرد كيست و يا شايد يكي از اقوام و يا آشنايان ما باشد.»
وي مي گويد: «برق خوابگاه نيز به سرعت قطع مي شود و اين در حالي است كه كل شهر برق دارد.»
دختر عربي كه در راهرو ايستاده و از ذكر نام خود و كشورش خودداري مي كند، كيفش را باز مي كند و كيسه اي از دارو به من نشان مي دهد و مي گويد:
«در طول هفت ماهي كه به ايران آمدم، دردهاي شديد معده و سوءهاضمه پيدا كردم و اكنون پس از آندوسكوپي داروهاي زيادي مصرف مي كنم.»
او از غذاي خوابگاه و كيفيت آن شكايت دارد و مي افزايد: «غذاي رستوران هاي ايراني بسيار عالي است ولي غذاي خوابگاه، ما را از تمام غذاها دلزده كرده است.»
ناتوان در جذب دانشجويان خارجي
چاري محمد مرادف فارغ التحصيل روابط بين الملل از تركمنستان مي گويد: «تحصيل در خارج از كشور زادگاه هر فرد در كنار داشتن تجربيات و خاطرات خوب، جالب نيز هست ولي بايد راهي براي ارائه اين تجربيات نيز براي كساني كه مي خواهند در ايران فعاليت كنند، باشد. وي مي افزايد: «نظام آموزش عالي ايران، وزارت علوم و بقيه مراكز مسئول تاكنون قولي مبني بر ايجاد اشتغال براي فارغ التحصيلان خارجي به ما نداده اند. البته افرادي مثل من كه بورسيه كشورمان هستيم بايد به همان جا بازگرديم، ولي ديگر فارغ التحصيلان مي توانند ايران را براي زندگي و كار انتخاب كنند.
البته ممكن است بسياري از دانشجويان خارجي به صورت بورسيه تحصيلي به ايران اعزام شوند و يا مواردي به قصد كسب تجربه و دانش در كشورهاي ديگر و يا حتي بررسي براي كار به ايران بيايند.
ايران از لحاظ تدريس و امكانات عالي است، ولي اگر شرايطي را فراهم كند كه دانشجوي خارجي بتواند پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي در ايران مشغول به كار شود، خيلي سودمند خواهد بود.»
ضمانتي براي اشتغال نمي دهيم
دكتر ظريفيان معاون وزير علوم، تحقيقات و فناوري در اين خصوص به خبرنگار ما مي گويد: «در صنعت جذب دانشجو، براساس پيمان نامه هاي امضا شده ميان كشورهاي مختلف با ايران، كشور ما هيچ گونه ضمانت كاري براي دانشجويان در نظر نگرفته و تنها تقابل دانشجو بين دو كشور متعهد صورت خواهد پذيرفت.»
وي مي گويد: «در حال حاضر دو هزار دانشجوي خارجي، شاغل به تحصيل هستند و سياست هاي آتي وزارت علوم اين است كه با توجه به توانايي هاي داخلي به دانشجويان ممتاز كشور بورسيه ارائه دهد و در اين زمينه با برخي از كشورها قرارداد پاياپاي امضا شده كه تعدادي از دانشجويان ما را نيز آنها پذيرش كنند.»
وي تصريح مي كند: «اخيراً ابلاغيه اي مبني بر پذيرش بيشتر دانشجو به دست ما رسيده است كه در جهت پيشرفت صنعت جذب دانشجو اعمال خواهد شد.»
با توجه به هزينه هاي پايين تحصيل در ايران به نسبت كشورهاي ديگر به گفته معاون وزير علوم، تحقيقات و فناوري و برخلاف نظريه دانشجويان شاغل به تحصيل در ايران، نيروهاي فارغ التحصيل ميل دارند تا در كشور خود به كار بپردازند ولي اگر دانشجويي بخواهد مي تواند طبق قوانين متعارف در كشور، در ادارات مختلف جذب كار شود.
وي تأكيد مي كند كه مشكل اشتغال در ايران براي دانشجويان داخلي نيز وجود دارد و از همه مهمتر اينكه در ايران، كمبود نيروي متخصص وجود ندارد و اولويت با افراد بومي است ولي چنانچه كسي تمايل به كار داشته باشد مانند افراد عادي و بدون هيچ مزيتي مي تواند شانس خود را امتحان كند.
قزوين دروازه ورود
دانشجويان خارجي به محض ورود به ايران براي آموزش فشرده زبان فارسي به مركز آموزش زبان فارسي قزوين منتقل مي شوند و يك دوره هفت ماهه را طي مي كنند كه پس از قبولي در آن و گذراندن سه ماه دوره پيش دانشگاهي بنابر ظرفيت، به دانشگاه هاي مختلف در رشته دلخواه منتقل مي شوند.
مشكل بسياري از دانشجوياني كه تازه وارد ايران شده و دوره پيش دانشگاهي را در قزوين مي گذرانند، مشكلات موجود در مركز آموزش زبان فارسي است كه به سبب امكانات ضعيف رفاهي و آموزشي تصوير اوليه اين دانشجويان را در بدو ورود به كلي تخريب مي كند.
بسياري از دانشجويان فارغ التحصيل، مشكلاتي را عنوان مي كنند كه انتظار دارند براي ورودي هاي جديدتر مرتفع شوند.
چاري محمد مرادف مي گويد: «از ما كه گذشت و چهار سال را تحمل كرديم ولي اميدواريم در جهت رفع مشكلات دانشجويان جديد چاره جويي شود.» تعهداتي وجود داشته است كه پس از ورود دانشجويان به ايران به آنها عمل نشده و همين امر موجبات تغيير ذهنيت دانشجويان را فراهم ساخته است.
مركزي كه احمد عاطف، استاد دانشگاه المنوفيه مصر، از آن به عنوان مركز تجارت بين المللي ياد مي كند.
او مي گويد: «من و يك خانم از مصر طبق دعوتنامه ايران به اينجا فرستاده شديم تا براي دوره تكميلي زبان فارسي مشغول به تحصيل شويم. هر دو با بورسيه الف وارد ايران شديم، به اين معني كه ايران متعهد شد تمام هزينه تحصيل ما را پرداخت كند اما پس از مراجعه به وزارت علوم، متوجه شديم كه بايد به قزوين رفته و در مركز زبان فارسي ثبت نام كنيم و هزينه پرداخت كنيم. يعني علاوه بر عمل نكردن به تعهد خويش ما را در جايي مجبور به تحصيل كردند كه علاوه بر نبود امكانات رفاهي و آموزشي مناسب مجبور به پرداخت هزينه هاي بسيار بالا شديم. خانمي كه از كشور مصر آمده بود، با ديدن وضعيت نامناسب تحصيلي و ضرورت پرداخت هزينه از جانب خود به مصر بازگشت و من هم به زودي به كشورم بازمي گردم.» او مي افزايد: «هنگام مسافرت به ايران، بليت هاي ورود ما در مصر لغو شد و پس از ورود هم با مشكلات بسياري مواجه شديم.»
تحصيل و هزينه هاي بالاي آن
شميل گاجي اف از روسيه مي خندد و مي گويد: «آمدن ما به ايران در پايان چهار سال سبب ورشكستگي پدران ما خواهد شد. در حال حاضر هزينه تحصيل در اينجا ترمي ۳۰۰۰ دلار است كه هزينه تحصيل در دانشگاه آكسفورد به مراتب ارزان تر از ايران است.
تنها دانشگاهي كه در شهر تهران مجاني است، دانشگاه شهيد بهشتي است كه دانشجويان خارجي همگي بر اين اعتقادند كه مي توانستند با بهترين امكانات و همين هزينه در فرانسه تحصيل كنند، ضمن آنكه تحصيل در دانشگاه شهيد بهشتي شرط معدل بالاي ۱۷ دارد كه به دليل مشكل زبان امكان پذير نيست.»
وي مي خواهد در رشته علوم سياسي شاخه (جهانگردي) به تحصيل بپردازد.
احمد قدرت از فلسطين نيز با تأييد سخنان دوستانش اضافه مي كند كه براي دوره زبان فارسي بايد ۸۰۰ دلار بپردازيم كه در صورت عدم قبولي در هر يك از دوره ها ملزم به پرداخت ۴۰۰ دلار ديگر هستيم.
ناميك توريچ از روسيه در حالي كه به خوبي به زبان فارسي تكلم مي كند، از دوره هاي آموزشي مركز زبان در قزوين ابراز نارضايتي مي كند و مي گويد: «تاكنون دو بار براي دوره آموزشي پول پرداختم، در صورتي كه در درس نگارش ۵/۱۷ گرفتم و انشاي كاملي را نوشتم ولي از دستور زبان نمره ۵/۷ گرفتم، چه طور ممكن است كه بين دستور و زبان براي يك دانشجو تا اين اندازه تفاوت وجود داشته باشد؟ او به قدري از ايران و نظام آموزشي عالي در اين كشور ناراضي و عصباني است كه حتي حاضر نيست، سخنان وزير علوم، تحقيقات و فناوري را مبني بر حل مشكلات دانشجويان خارجي بشنود.
لباس فرم؛ به صف
فارغ التحصيلان رشته هاي مختلف با پوشيدن لباس فرم به صف مي شوند تا براي دريافت مدرك خويش از دست وزير علوم، تحقيقات و فناوري وارد سالن شوند. سيدجان بزرگ اف، فارغ التحصيل علوم سياسي از دانشگاه اصفهان در مقطع كارشناسي، از صف خارج مي شود تا گلايه هاي خويش را پس از چهار سال به گوش مسئولين برساند، او مي گويد: «تغيير قوانين جذب دانشجو به تازگي در ايران موجب شده تا بسياري از فارغ التحصيلان براي ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر دچار مشكل شوند و گهگاهي نيز به دليل وجود مشكلات بسيار، به كشور خود بازگردند و از ادامه تحصيل محروم شوند.»
براساس قوانين جديد به گفته وي هر خارجي براي تحصيل در ايران موظف به پرداخت ساليانه دو تا دو هزار و پانصد دلار مي باشد. وي در ادامه تأكيد مي كند: وزارت علوم مدعي است كه دانشگاهها از اين پس در خصوص جذب دانشجوي خارجي به صورت خودمختار عمل مي كنند و هزينه هاي تحصيل توسط دانشگاه معين مي شود.
و اين در حالي است كه به گفته اين دانش آموخته، دانشگاه اصفهان براي دانشجوياني كه از طرف معاونت دانشجويي وزارت علوم (آقاي محدث) نامه اي در دست داشته باشند، تخفيف قابل توجهي قائل مي شود.
شرط دريافت اين نامه از جانب معاونت دانشجويي، عدم سابقه مسائل اخلاقي و شرط معدل بالاي ۱۴ براي رشته هاي علوم انساني و عدم مشروطي بيش از ۳ مرتبه است.
او در حالي كه بسيار عصباني است، مي گويد: «من به همراه آقاي خير الدين محمد از تاجيكستان چندين بار به وزارت علوم در تهران مراجعه كرديم و تقاضاي ادامه تحصيل خود را مطرح نموديم ولي متأسفانه با وجود دريافت نامه و شرايط اعلام شده، نتوانستيم ادامه تحصيل بدهيم.
خير الدين محمد، با معدل ۲۰ در مقطع كارشناسي ارشد، در رشته تاريخ، فارغ التحصيل شد ولي دانشگاه اصفهان براي پذيرش وي در مقطع دكترا پيش شرط واريز دويست ميليون ريال را به حساب دانشگاه داشت و او به دليل عدم پرداخت و با وجود در دست داشتن نامه اي از آقاي محدث، قول ترم هاي آتي را گرفت و فعلاً بلاتكليف به كشور خويش بازگشته است.»
و اين در حالي است كه معاون وزير علوم، تحقيقات و فناوري در اين خصوص مي گويد: «هزينه دانشجويان بورسيه در ايران بسيار محدود است و هر ساله مي توانيم ۱۰۰ نفر را بورسيه كنيم حتي اگر هزاران نفر معدل بالا داشته باشيم.»
بورسيه و مقرري وزارت علوم براي پذيرش دانشجو طبق تعرفه هاي اعلام شده معين است و اين در حالي است كه توانايي هاي علمي ايران با كشورهاي همجوار قابل مقايسه نيست.
وي ادامه مي دهد: «پذيرش دانشجوي خارجي در ايران در سه سطح انجام مي شود، بورسيه كامل از طرف ايران كه كليه هزينه هاي تحصيل و سكونت را ايران مي پردازد، افرادي كه ايران فقط هزينه تحصيل آنان را مي پردازد و مابقي به عهده دانشجو است و دسته سوم پذيرفته شدگاني هستند كه كليه هزينه هاي تحصيل و زندگي اشان در ايران اعم از استفاده از امكانات خوابگاه و دانشگاه به عهده خودشان است. در حالي كه هزينه تحصيل هر دانشجو در امارات سالانه ۱۲۰۰۰ هزار دلار است ولي در ايران اين هزينه بالغ بر ۲۵۰۰ دلار در سال مي باشد.»
وي تأكيد مي كند كه گرچه هزينه هاي ايران بايد از طريقي تأمين شود ولي باز هم در مقايسه با توانايي هاي علمي كشور و هزينه تحصيل در كشورهاي ديگر، ايران هزينه گزافي دريافت نمي كند.
دانشگاه را ما تعيين مي كنيم!
احمد از فلسطين، ناميك از بوسني، قدو از روسيه، بايو از لبنان، محمد جزا از سوريه، چاري از تركمنستان، دلر از روسيه و بسياري از دانشجويان با مشكل عدم اختيار در انتخاب دانشگاه محل تحصيل روبه رو هستند و همواره نگرانند كه در كجا بايد به ادامه تحصيل بپردازند.
محمد جزا از سوريه مي گويد: «من براي ادامه تحصيل در رشته مهندسي كامپيوتر به ايران آمدم و دلم مي خواهد با ديگر دوستانم در تهران تحصيل كنم ولي به من گفته شده كه انتخاب دانشگاه محل تحصيل، با من نيست و ممكن است به بيرجند، مشهد يا اصفهان فرستاده شوم.»
زهرا از بوسني نيز ضمن شكايت از اين امر لبخند بر لب در جمع دوستانش مي گويد: «ايران به اين وسيله، قزوين را به شهر توريستي تبديل كرده، چرا كه هر كدام از ما اگر در دانشگاه باب ميل خود قبول نشويم به كشورمان بازمي گرديم.»
ساداكو از چين، مشكل تحصيل در ايران را عدم تطابق در گفته ها دانسته مي گويد: «به هيچ كدام از ما گفته نشده كه ممكن است در دانشگاه يا رشته انتخابي خود تحصيل نكنيم و به اين دليل از مسئولين دانشگاههاي ايران گله مند هستيم.»
عبدالرحيم از روسيه، در حالي كه به سمت تجمع هم خوابگاهي هايش مي آيد تا از موضوع سر دربياورد، مي گويد: «به ما گفته شده يك ماه ديگر پس از اتمام دوره پيش دانشگاهي مي توانيد دانشگاه خود را انتخاب كنيد ولي حدس مي زنم تا سه ماه ديگر بايد در قزوين بمانيم و براي هر دوره اي كه مي مانيم بايد پول پرداخت كنيم.»
حسين قطايا از لبنان مشتاق است در رشته مهندسي مكانيك در دانشگاه تهران تحصيل كند ولي با نگراني تمام مي گويد: دانشگاههاي تهران خيلي سخت مي گيرند و ما مجبوريم در صورت عدم قبولي در شهر تهران به كشور خود بازگرديم چرا كه تمايلي به ادامه تحصيل در رشته يا شهر ديگري نداريم.
مشكل زبان در تدريس دروس تخصصي
زبان فارسي و آموختن آن در ميان دانشجويان خارجي يكي از عمده ترين مسايلي است كه با آن دست به گريبان هستند.
عدم تدريس دروس اختصاصي به زبان هاي بين المللي نظير انگليسي، آلماني، فرانسه و...، دانشجويان تازه وارد را با مشكلات عمده اي روبه رو كرده است كه رفع آنها مي تواند تحصيل را براي آنها با آرامش خاطر بيشتري همراه سازد.
چاري محمد مراداف فارغ التحصيل علوم سياسي دانشگاه تهران هم مثل خيلي ها مي ترسيد كه ديد انتقادي خويش را مطرح سازد. اين دانش آموخته با لباس فرم فارغ التحصيلان روبه روي من ايستاده و با دلهره مي گويد: «ترم هاي ابتدايي براي هر دانشجو در ايران سخت است چرا كه زبان فارسي را به درستي نمي داند. البته بيشتر دانش آموختگان كه از كشورهاي ديگر وارد دانشگاه هاي ايران مي شوند به زبان انگليسي مسلط هستند ولي متأسفانه بجز دروس اختصاصي زبان انگليسي درس هاي ديگر به زبان انگليسي تدريس نمي شود و اين يكي از مشكلات نظام آموزشي ايران است.
اميره شاليجي از كشور بوسني در حالي كه دو فرزندش را آرام مي كند، مي گويد: «همسرم فارغ التحصيل جامعه شناسي دانشگاه تهران بوده و ۴ سال است كه در ايران زندگي مي كنيم.
در تمام كشورها به محض ورود اشخاص خارجي، براي آنها دوره زبان مي گذارند ولي در ايران فقط براي همسرم دوره آموزشي داشتند و خانواده هاي دانشجويان نمي توانند در اين دوره ها شركت كنند.
مشكل بسياري از خانواده هايي كه به ايران مي آيند زبان است.»
دكتر نجفقلي حبيبي، رئيس دانشگاه علامه طباطبايي در حاشيه جشن فارغ التحصيلي دانش آموختگان خارجي مي گويد: «صنعت جذب دانشجوي خارجي در ايران در حال پيشرفت است و براي پذيرش دانشجوي خارجي به طور منظم در سالهاي آتي برنامه ريزي شده است.
وي مي افزايد: «دانش آموختگان در ترم هاي اوليه ورود خود به ايران با مشكل زبان روبه رو هستند كه با برنامه ريزي هاي انجام شده به زودي بسياري از دروس تخصصي براي تفهميم بهتر به دانشجويان به زبانهاي خارجي تدريس خواهد شد.»
مدرك ايراني براي دانشجوي خارجي
در حالي كه به اعتقاد عبدالرحيم از روسيه و بسياري از دوستانش مدرك ايران اعتبار چنداني ندارد. وزير علوم، تحقيقات و فناوري مي گويد: براي ما افتخار است كه مدرك ايران براي دانشجويان خارجي، مدركي افتخارآفرين باشد و با پيشرفت اين صنعت در ايران، دانشگاهها مجبور باشند، سطوح كيفي خود را ارتقاء بخشند.
وي مي گويد: درست است كه دانشجويان خارجي در ايران با مشكلاتي روبه رو هستند ولي اميد است با گسترش صنعت جذب دانشجو و رقابت براي جذب دانشجوي خارجي، ملاحظاتي در جهت كيفيت سطوح آموزشي، رفاهي، از قبيل خوابگاه، كتابخانه و آزمايشگاه صورت بگيرد. براي دانشگاههاي معتبر كشور در جهت افزايش سرعت پذيرش دانشجوي خارجي اختياراتي در نظر گرفته شده تا موانع زائد برداشته شود و از اين طريق دانشجويان با آرامش بيشتري به تحصيل بپردازند.
