ائلدار محمدزاده صديق
در روزهاي تعطيل تمام فصول سال، شاهد خيل عظيم مشتاقاني هستيم كه از هر سو به سوي كوه توچال روان هستند و عزم آن دارند كه يك روز را به دور از هياهوي شهر و در فضاي باصفاي كوهستان سپري كنند.
اين بار اين امكان از سوي يك سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران و با برنامه هاي فرهنگي، ورزشي و هنري در ايستگاه پنجم توچال و در مكاني به نام فرهنگسراي تابستانه توچال، به طور رايگان براي شهروندان تهراني فراهم شده است، تا پير و جوان، كودك و نوجوان و همه شهروندان بتوانند در برنامه ريزي كه براي پر كردن و غني سازي اوقات فراغت خود دارند، يك روز را به كوهپيمايي و پناه بردن به دامان كوه و طبيعت اختصاص دهند و ضمن بهره مندي از سكوت معنوي كوه، از شور و هيجان و سيل مشتاقان مراجعه كننده براي شركت در برنامه هاي مكاني به نام فرهنگسراي تابستانه توچال نيز لذت ببرند و با صعود به بلندي، به معراج برسند، معراجي بر بلنداي زمين. شايسته است در اين صعود، هدفمندي انگيزه باشد، اثبات توانايي بر احساس غربت نسبت به عمري كه بايد در اين دنياي پايين سپري كرد، غلبه كند و در عمق وجود هر داوطلب صعود، معجوني از انگيزه بسيار قوي باشد تا همگي بدانيم گاه اتفاق مي افتد كه رويايي تعبير شود و آرزويي به تحقق رسد و سمبل هاي دست نيافتني در كنار هم قرار گيرند و سرانجام باور نكردني ها و اسطوره ها در پنجه پرتوان انسان گرفتار شوند و مطمئناً آنها كه بر خود تسلط ندارند، نمي توانند در اين راه گام بردارند و اينها فرهنگ و مرام كوه و كوهنوردي است.
پس بياييد ما هم به جمع صعود كنندگان به كوهها بپيونديم و توانايي هاي خود را افزايش داده و بر نقاط ضعف خود غلبه كنيم. تاكنون دهها هزار نفر از شهروندان تهراني به فرهنگسراي تابستانه توچال مراجعه كرده اند و ضمن سپري كردن اوقات فراغت خود، از خدمات غرفه هاي مختلف فرهنگي و ايستگاه هاي متنوع ورزشي اين فرهنگسرا برخوردار شده اند. اين فرهنگسرا كه با هدف غني سازي اوقات فراغت شهروندان تهراني و با برنامه هايي براي تمامي گروههاي سني تشكيل شده است، همه روزه پذيراي تقريباً دو هزار شهروند تهراني است. برگزاري فرهنگسراي تابستانه توچال از طرف سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در ايستگاه پنجم، سبب استقبال گسترده شهروندان تهراني از اين برنامه مهيج ورزشي، فرهنگي و آموزشي شده است. در اين مكان برنامه هاي جذاب و جالبي از جمله برگزاري مسابقه هاي ورزشي، ايستگاه بازي، نمايش هاي ميداني، ايستگاه هاي نقاشي، خيمه شب بازي و كاردستي، كتابخانه و ايستگاههاي روزنامه خواني و نشريات، كارگاههاي معرق سازي، گل سازي و عروسك سازي اجرا مي شود.
از جمله برنامه هاي معنوي و مذهبي اين فرهنگسرا اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در محوطه باز توچال است كه با استقبال گسترده ورزشكاران و مراجعه كنندگان به اين مكان فرهنگي مواجه شده است.
كتابخانه فرهنگسراي توچال نيز با دارا بودن بيش از دو هزار جلد كتاب در زمينه هاي ورزشي، كوهپيمايي، فرهنگي و مذهبي سبب شده تا مراجعه كنندگان به فرهنگسراي توچال علاوه بر ورزش و تفريح، لحظاتي را نيز براي كتابخواني و كسب اطلاع از ويژگي هاي مناطق كوهستاني و افزايش دايره ذخاير منابع علمي و فرهنگي خود اختصاص دهند. از جمله برنامه هاي ورزشي اين فرهنگسرا نيز مي توان به مسابقه هاي شطرنج، پينگ پنگ و طناب كشي اشاره كرد. كارگاه طراحي چهره گريم ويژه خردسالان و كودكان نيز همه روزه شاهد خيل عظيمي از كودكان است كه مشتاقانه چهره هاي خود را به زيبايي گل و درخشندگي آفتاب زينت مي بخشند.
اسفنديار رحيم مشائي، معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران و رييس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در مراسم افتتاحيه اين فرهنگسرا، ضمن اشاره به اين كه اين سازمان اجراي برنامه هاي فرهنگي را معطل فضا و تجهيزات نمي كند، گفته است: خانواده ها بايد امكان حضور در فضاهاي تفريحي را داشته باشند، در حالي كه متأسفانه از امكانات تهران به صورت مفيد استفاده نمي شود، مديريت شهري بايد به كمك مسئولان آمده و فضاهاي تفريحي را براي همشهريان مهيا سازد.
مشائي اظهار اميدواري كرده است در تابستان امسال تنوع و حجم برنامه هاي مراكز تحت پوشش بتواند فراگيرتر و با كيفيت بهتري نسبت به سال هاي گذشته در مراكز و فضاهاي عمومي، پارك ها و كوهستان اجرا شود.
وي همچنين با اشاره به تجربه راه اندازي فرهنگسراي تابستاني توچال اضافه كرده با برنامه ريزي هاي انجام شده، اميدواريم از اين گونه قابليت ها و فضاها به صورت دائم و در فصول مختلف سال در جهت ارائه خدمات فرهنگي هنري به شهروندان استفاده كنيم.
معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران با اشاره به ظرفيت ها و قابليت هاي فراوان كوهستان تصريح كرده است: فضاي كوهستان و طبيعت تهران، قابل بهره برداري فراوان است و ما اميدواريم فضا را با در اختيار گرفتن امكانات گسترش دهيم.
مشائي در خصوص راه اندازي فرهنگسراي تابستانه در ايستگاه پنجم توچال گفته است: بنا داريم قابليت هايمان را توسعه و گسترش دهيم تا دوستداران طبيعت بتوانند از اوقات فراغتشان ضمن بهره مندي از فضاي دلنشين و آرام بخش طبيعت، از فضاي معنوي كوهستان براي تفكر و انديشه بهتر نيز نهايت استفاده را ببرند.
محمدرضا پورسينا مديركل هماهنگي منطقه جنوب سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران نيز در اين خصوص مي گويد: شهروندان تهراني و دانش آموزان و علاقه مندان به كوه و طبيعت، مي توانند از امكانات رايگان و ده ها برنامه فرهنگي، ورزشي و تفريحي ايجاد شده در اين مكان استفاده مؤثري را برده و اوقات فراغت خود را به بهترين شكل سپري نمايند.
وي در ادامه ضمن اشاره به اينكه اين فرهنگسرا به جز شنبه و يكشنبه، همه روزه پذيراي شهروندان عزيز است گفت: علاقه مندان مي توانند همه روزه از طريق كليه فرهنگسراها، خانه هاي فرهنگ، مجتمع هاي فرهنگي هنري و كتابخانه هاي تابع سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران ثبت نام به عمل آورده و به جمع دوستداران طبيعت بپيوندند و يك روز شاد را با دوستان خود در دامان طبيعت سپري كنند.
پورسينا ضمن اشاره به برنامه هاي ويژه منطقه جنوب در طول ايام تابستان گفت: اين برنامه ها حول چهار محور فرهنگي، تربيتي، هنري، تفريحي، گردشگري، علمي، فني، حرفه اي و تربيت بدني است كه همه روزه در حجم وسيعي در مراكز فرهنگي، هنري و ورزشي برگزار مي شود و اميدواريم شهروندان منطقه براساس علائق از اين برنامه ها استفاده كنند.
طهمورث ملك خاني سرپرست فرهنگسراي تابستانه توچال نيز در گفت وگو با ما، ضمن اشاره به اين كه مهمترين دستاورد چنين برنامه هايي، احساس رضايت مردم است، گفت: هدف از تشكيل اين فرهنگسرا، براساس طرح ريزي فرهنگي رياست محترم سازمان، غني سازي اوقات فراغت شهروندان و ايجاد خدمات فرهنگي، ورزشي و هنري با ايجاد يك روز پرنشاط و توأم با شادي در محيط طبيعت است.
وي در ادامه گفت: شهروندان تهراني از لحظه اي كه با اتوبوس عازم فرهنگسراي توچال مي شوند تا زماني كه پس از پايان برنامه ها مجدداً به محل اعزام كننده بازگردانده شوند، از صدها برنامه متنوع كه براي تمامي گروههاي سني تدارك ديده شده است، برخوردار مي شوند. هدف ما ايجاد برنامه هاي متنوع فرهنگي، ورزشي، هنري، تربيتي و اجتماعي براي تمامي گروههاي سني است و مراجعه كنندگان به اين فرهنگسرا از پير و جوان گرفته تا كودك و نوجوان، با حجم وسيعي از برنامه ها روبه رو هستند.
وي با اشاره به اينكه سعي شده است برنامه ها با توجه به نياز سنجي مراجعه كنندگان و باب ميل آنها طراحي و اجرا شود تا مراجعه كنندگان يك روز را به دور از مشكلات شهر و شهرنشيني در دامان طبيعت بگذرانند، گفت: در اين مكان و در يك محدوده مسقف، كتابخانه اي تأسيس شده است كه داراي منابع خوبي براي مطالعه است. بخش نشريات در كنار اين كتابخانه قرار دارد و نگارخانه اي كه قابليت برپايي دو نمايشگاه را دارد و تاكنون نمايشگاه عكس حجاب و عكس هاي تهران قديم و اقوام ايراني در آن برگزار شده است، از اين جمله است.
وي با توجه به كوهستاني بودن منطقه، بيشتر كتاب هاي اين مجموعه را ورزشي و در خصوص ويژگي هاي مناطق كوهستاني در كنار كتب علمي، فرهنگي عنوان كرد و گفت: سعي شده است تا اين مجموعه براي تمامي مراجعه كنندگان قابل استفاده باشد.
در ادامه، ملك خاني ضمن اشاره به مشاركت فرهنگسراها و ايجاد غرفه هايي در محوطه باز توچال گفت: هر كدام از فرهنگسراها به فراخور حال خود، شمه اي از فعاليت هاي آن فرهنگسرا را به شهروندان معرفي مي كنند، به طوري كه فرهنگسراي اقوام در غرفه اي كه دارد درباره چگونگي زندگي اقوام ايراني با توجه به امكانات و صنايع دستي اقوام ايراني فعاليت مي كند و يا فرهنگسراي كار در شاخه هاي كوهنوردي، صنايع دستي، قلم كاري، صنايع دستي چيني و سنگ تراشي فعاليت مي كند. فرهنگسراي خانواده نيز با بهره گيري از كارشناسان، به ارائه مشاوره خانواده مي پردازد و يا فرهنگسراي سلامت نيز كلينيك روانشناسي، خانواده و پزشكي را برپا كرده است. غرفه محراب سبز امور قرآني را عهده دار است. در غرفه طراحي و نقاشي كودكان، از كودكان خواسته مي شود كه در هر زمينه اي، هر آنچه را كه مي خواهند بر روي كاغذ طراحي كنند تا زمينه هاي رشد و خلاقيت آنها شكوفا شود و در كنار آن براي تشويق، جوايزي به كودكان تعلق مي گيرد. در مجموع هدف ما ايجاد زمينه هايي براي شكوفايي خلاقيت كودكان و ايجاد انگيزه در آنهاست.
ملك خاني براي ترويج فرهنگ مصرف بهينه و صرفه جويي در انرژي از راه اندازي يك غرفه مشترك با همكاري شركت آبفا خبر داد و گفت: در اين غرفه، ضمن ارائه نمايش هاي آموزشي ويژه كودكان در خصوص صرفه جويي و مصرف بهينه از آب، در غرفه طراحي چهره، ظاهر كودكان را به شكل قطرات آب و باران طراحي مي كنند تا شايد به نوعي بتوانيم فرهنگ صرفه جويي از آب را از طريق كودكان به خانواده هاي آنها ارائه دهيم.
سرپرست فرهنگسراي تابستانه توچال، ضمن اشاره به برنامه هاي ورزشي اين فرهنگسرا گفت: مسابقات طناب كشي، دراز نشست، پرتاب توپ ميني بسكتبال، شطرنج، تنيس روي ميز، پرش جفت، مهارت هاي فردي و فوتبال، از جمله برنامه هاي ورزشي است كه همه روزه طيف وسيعي از جوانان و خانواده ها را به سوي خود مي كشد. وي با اشاره به اينكه با ايجاد فرهنگسراي تابستانه توچال، امكان استفاده شهروندان مناطق مركزي و جنوبي از دامان طبيعت و هواي پاك كوه فراهم آمده است، از تمامي شهروندان تهراني دعوت كرد حتي براي يك بار هم شده از امكاناتي كه براي آنها ايجاد شده است، استفاده كنند.
وي اجراي چنين برنامه ها و اعزام گروهي خانواده ها و شهروندان تهراني را كه با عادت كردن به زندگي ماشيني، به سوي انزوا و دوري از هم سوق داده مي شوند، جهت افزايش وفاق اجتماعي، افزايش روحيه مشاركت پذيري، همدلي، همدردي و ياري رساندن به يكديگر، مؤثر دانسته و داراي مزيت هاي اجتماعي گسترده اي بر شمرد و گفت: اصلي ترين تفكراتي كه در برپايي فرهنگسراي توچال و اعزام گروهي و منطقه اي شهروندان مدنظر بوده است، افزايش ارتباطات افراد ساكن يك منطقه با يكديگر و برقراري روابط خانوادگي، كاري و اجتماعي است. مطمئناً در اين مكان، افرادي كه از يك منطقه و با هم اعزام مي شوند، ارتباطات گسترده اي را با هم برقرار خواهند كرد و به نوعي سنت ها و آداب فرهنگ ايراني را زنده نگاه خواهند داشت.