عكس: گلناز بهشتي 
بهروز عيدي 
در يكي از نشست هاي سازمان ملل، خجالت كشيدن نمايندگان كشورهاي فقير به اوج رسيد و پيشنهاد كردند لطفا كشورهاي ما را فقير صدا نزنيد، بهتر است، بگوييد جهان سومي. اما با حلوا حلوا گفتن كه دهن شيرين نمي شود. ما هنوز فقيريم. كاري به معناي خاص آن نداريم. فقيريم چون در بسياري موارد فرهنگ مصرف و ابتكار در مصرف نداريم يا آن را از دست داده ايم.
كشورهاي به اصطلاح جهان سومي به ويژه آنهايي كه منابع انرژي دار زيادي را از گذشته طبيعي خود به ارث برده اند، خود هنوز ارزش ذخيره كردن اين منابع را نمي دانند و به فكر فرزندان خودشان نيستند. درمقابل، كشورهاي جهان اولي يا ثروتمند به ويژه آنهايي كه منابع عظيم انرژي يا فسيلي دراختيار ندارند، با تعيين و اجراي قانون هاي خاصي براي توليدكنندگان و مصرف كنندگان دستگاه هاي انرژي بر و اطلاع رساني در اين باره، ارزش ذخيره كردن اينگونه مواد را به همه شناسانده اند و در كنار پيشرفت در انرژي هاي ديگر غيرمضر مانند باد، خورشيد، آب و غيره، آيندگان را از اين منابع بي نصيب نكرده اند. ازجمله فعاليت هايي كه كشورهاي جهان اولي يا پيشرفته براي جلوگيري از مصرف زياد انرژي و خوب مصرف كردن آن انجام داده اند، توجه خاص به لوازم خانگي است كه طبق آمارها، بيشترين مصرف انرژي را دارند.
نكته مهمي كه باعث كاهش مبلغ قبض هاي ماهيانه ما مي شود، توجه به برچسب هاي انرژي روي لوازم برقي است. وقتي كه مي خواهيد يك وسيله برقي براي خانه خودتان بخريد لازم است كه به دو برچسب روي جنستان توجه كنيد. يكي از اين دو، برچسب قيمت خريد كالاست كه در بازار ما سنت شده، حتما بر سر آن چانه بزنيم. برچسب دوم كه از نظر بيشتر ما يا دور مانده يا در نظرمان اهميت چنداني ندارد، درمورد ميزان مصرف انرژي است.
اسم اين برچسب، «برچسب انرژي» است. لوازم خانگي كه داراي برچسب انرژي هستند ۱۰ تا ۱۵ درصد مصرف انرژي كمتري نسبت به لوازم برقي ديگر دارند.
ماشين لباسشويي 
يك ماشين لباسشويي با كيفيت و با برچسب انرژي، درمقابل مدل هاي ۵ يا ۱۰ سال پيش، حدود ۱۰ هزار تومان صرفه جويي پولي در سال براي ما به دنبال دارد و در هر بار استفاده، ۶۰ تا ۹۵ ليتر نسبت به مدل قديمي تر آب كمتر مصرف مي كند. كشور ما، كشوري خشك و نيمه بياباني است و از ميانگين بارش باران ساليانه كمي بهره  برده است. از اين رو بيشتر مناطق طي سال با بحران آب روبه رو هستند كه توجه به مصرف آب در وسايلي كه آب كمتر مصرف مي كنند، موضوعي بسيار مهم است.
يخچال ها
توجه كنيد يخچال هايي كه فريزر آنها در بالاي قسمت يخچالي آن قرار گرفته، مصرف بهينه تري نسبت به نمونه هايي كه فريزر آنها در كنار يا به اصطلاح سايدباي سايد هستند، دارند.
برچسب انرژي بر روي يخچال هاي جديد، كمك بسيار خوبي براي برآورد برق مصرفي است كه در يك سال مصرف مي شود. مدل هاي جديد برچسب دار در مقايسه با محصولات۱۵ سال قبل، ۲۸۰ تا۵۶۰ هزار ريال صرفه جويي سالانه براي مصرف كننده دارند.
تهويه هاي هوا
بسياري از مردم اين باور را دارند كه خنك كنندگي تهويه كننده ها به بزرگ بودن آنها بستگي دارد، اما توجه كنيد كه درمواردي نمونه هاي پر حجم تر، از كارآيي كمتري برخوردارند و اتلاف انرژي دارند. تهويه كننده ها، گرما و رطوبت را از هوا مي گيرند و در نتيجه اگر دستگاهي بيش از اندازه بزرگ باشد به سرعت اتاق را سرد كرده و مقدار كمي از رطوبت را جذب مي كند، اما نمونه هاي با سايز متناسب با فضاي اتاق، رطوبت را به طور موثري برطرف مي كنند.
كولر آبي
كولر آبي يكي از پر مصرف ترين لوازم خانگي است. با استناد به گزارش هاي سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور، بازده اندك اين وسيله خنك كننده موجب شده است كولر آبي به پرمصرف ترين وسيله خانگي در كشور تبديل شود حال آنكه ما هميشه فكر مي كرديم كولرهاي گازي زبان بسته پرمصرف هستند. طولاني بودن فاصله كانال كشي كولر كه غالبا از پشت بام ها به طبقات صورت مي  گيرد عامل مهمي در پايين آمدن بازده اين وسيله است. هرچند مي توان با اقداماتي نظير استفاده از روكش گوني در مسير كانال كشي، نصب كولر در جايي از پشت بام كه در معرض نور خورشيد نباشد و حتي پوشاندن كولر با برزنت تا حدي كارآيي را بالا برد، اما به نظر مي رسد نسل جديد كولرها، ديگر كولرهاي آبي را به وسايل غير قابل استفاده اي تبديل كرده است. بررسي آماري سازمان بهينه سازي مصرف سوخت نشان مي دهد در شهري مثل تبريز كه درمنطقه اي سردسير جاي گرفته سالانه حدود۳هزار و۴۰۰تومان هزينه خنك سازي يك واحد مسكوني مي شود. به اين ترتيب طبيعي است كه شهر سردسيري چون تبريز نيز به يك مصرف كننده بزرگ انرژي در تابستان تبديل شود.
در تهران وضعيت خيلي بدتر است. باز هم براساس گزارش هاي پيش گفته، هر خانه تهراني در سال، حداقل ۱۸هزار و۷۰۰ تومان صرف خنك سازي محيط و فضاي خود مي كند. با توجه به زياد بودن خانه هاي تهراني و غير استاندارد بودن آنها طبيعي است اين رقم در بسياري از موارد بيشتر از اينها باشد يعني اگر فرض كنيم در تهران حداقل يك ميليون واحد مسكوني وجود داشته باشد، اين رقم در سال به۰۰۰/۰۰۰/۱۸۷۰۰ تومان مي رسد!
قديم الايام هر كسي خودش معمار خانه خودش بود و شرايط ساخت يك خانه را با توجه به جهت هاي جغرافيايي، زاويه ورود نور خورشيد، ارتفاع از سطح زمين، ضخامت ديوارها، نوع مصالح ساختماني و غيره تعيين مي كرد. اما امروزه نمي دانيم چه بر سر صنعت ساختمان سازي ما آمده و با وجود اين همه پيشرفت صنعتي، مسوولان ، مهندسان، معماران و ديگر مجريان همت براي ساخت يك خانه درست حسابي نمي كنند.
اگر اندكي در ساخت واحدهاي مسكوني دقت شود و خانه ها در وضعيت مناسبي از نظر جذب نور خورشيد و ... قرار گيرند اين مشكل تا حدي برطرف مي شود. از سوي ديگر هم عايقكاري ديوارها، درب ها، پنجره ها و بهسازي مصالح ساختماني و سقف نيز در كنترل هواي موجود اثر قابل توجهي به جا مي گذارد.
كارشناسان معتقدند مهمترين عامل مصرف زياد انرژي در خانه هاي ايراني و بالا بودن هزينه آن پايين بودن بازده وسايل سرمايي و گرمايي است. ميزان بازده اين وسايل در ايران حتي از ۴۰ درصد هم كمتر است، اين در حالي است كه در ساير كشورهاي جهان، سيستم هاي خنك كننده و گرم كننده بازده اي بيش از ۹۰ درصد و حتي ۹۹ درصد دارند.
نكته اي كه بسيار بديهي است و نمي دانيم چرا موضوع بحث و مشاجرات مسوولان محترم قرار گرفته و از چندين سال پيش منتظر اجراي طرح هاي آن در سال آينده نيامده هستيم بحث سرمايه گذاري براي بالا رفتن راندمان كاري و بازده انرژي وسايل سرمايي و گرمايي در كشور است كه نقش مهمي در كاهش مصرف انرژي دارد. يك نكته جالب در حاشيه بگوييم يكي از دوستان آرشيتكت مي گفت باعكسبرداري خاص هوايي از تهران متوجه شديم كه حرارت بسيار زيادي در فصل زمستان آسمان تهران را مي پوشاند و آن به خاطر خروج گرماي حاصل از وسايل گرمايي منازل از درزها و منافذ ديگر است.
به هر حال مردم ايران غالبا وقتي مي خواهند هزينه هاي زندگي را حساب كنند سر وقت موادغذايي،  مواد اوليه و قبض هاي برق، آب، تلفن، گاز و...  مي روند شايد رويه درستي به نظر برسد، اما آيا متوجه اين موضوع بوده ايم كه كم بودن بازده وسايل گرمايي و سرمايي چقدر دربالا رفتن هزينه ها موثر بوده است.
به اين ترتيب بررسي ها نشان مي دهد استانداردسازي وسايل موجود در واحد مسكوني و همچنين اصلاح فرهنگ مردم در اين رابطه بسياري از مشكلات را برطرف مي كند.
با اينكه هنوز خيلي از وسايل خانگي داراي اين بر چسب انرژي نيستند، ولي اين بار كه براي خريد اينگونه وسايل به بازار رفتيد حواستان به جز قيمت ،به مصرف انرژي و بر چسب هاي انرژي هم باشد.

آگاهي از اخبار اقتصادي و سياسي از ضروريات ثروتمند شدن است. قيمت كالاها و مقررات اقتصادي بستگي مستقيمي به روابط سياسي بين كشورها و تغييرات وسيع اقتصادي در سطح جهان دارد. مثلا وقوع كودتايي در يك كشور آفريقايي صادركننده نفت موجب بالا رفتن بهاي گرانول PETA (نوعي ماده اوليه مورد استفاده در صنايع پليمر) مي  شودو يا وقوع جنگ در هر منطقه اي موجب افزايش قيمت بيمه وارداتي كالا  به كشورهاي آن منطقه مي  شود. بنابراين كاملا واضح است كه مسايل سياسي جهان كه برخي اوقات خيلي هم بي  ربط به نظر مي  رسند تاثير زيادي بر بازار داخلي كشور دارند. افرادي موفق هستند كه تحولات داخلي و خارجي را به دقت تعقيب و تحليل كنند. اگر در اين كار مهارت پيدا كنيد، مي  توانيد موقعيت هايي استثنايي كه گاهي چند روز بيشتر به طول نمي  انجامند رابه موقع تشخيص دهيد و با استفاده صحيح از اين شرايط ثروت خود را تنها در عرض چند هفته چند برابر كنيد. جمع آوري اطلاعات به دو راه امكان پذير است: اول، برخي افراد دوستاني در موقعيت هاي حساس دارند كه وقوع دگرگوني ها را پيشاپيش به آنها خبر مي  دهند. اگر شما فردي معمولي هستيد راه اول را از انديشه خارج كنيد و به راه دوم فكر كنيد. دوم، مطالعه كتاب، خواندن روزنامه هاي مختلف (از هر جناحي و با هر ديدگاهي) و در ضمن بررسي اخباري كه در مطبوعات خارجي منتشر مي  شود.يكي از بهترين راه ها، براي دستيابي به اخبار مطبوعات خارجي استفاده از اينترنت است.
اوايل كار، پيدا كردن اخبار كار سختي است و تشخيص راست و دروغ بودن آنها كاري سخت تر است، اما اگر كمي تلاش كنيد و البته مطالعات كتاب را فراموش نكنيد پس از چند ماه مي  توانيد به ديد گسترده اي مربوط به ارتباط وقايع سياسي با مسايل اقتصادي دست يابيد.