|
يخچال هاي غيراستاندارد در بازار لوازم خانگي
با يخچال يك تعميركار هم بخر!
توليد كننده (البته نه همه آنها)مي بيند اگر به جاي كمپرسور فلان، از كمپرسور چيني استفاده كند و به جاي ترموستات اصلي هم از همين ترموستات هاي مشابه اصلي دانه اي يك تا يك و نيم دلار استفاده كند، حدود ۳۰-۲۰ هزار تومان در هزينه توليد صرفه جويي مي شود. مشتري هم به نام خوش سابق اين شركت اعتماد مي كند و اختلاف ۲۰ هزار توماني باعث مي شود يخچال اين شركت را انتخاب كند، ولي نمي داند چند ماه بعد چه چيزي در انتظار اوست
محمد جباري
پول ها را يكي يكي مي شماريد و به صاحب مغازه تحويل مي دهيد و با خوشحالي به يخچال نو روبه رويتان نگاه مي كنيد. بالاخره، هم از دست آن قديمي درب و داغان راحت شديد و هم از دست غرغرهاي خانم و هم از روزي ۸۰۰ بار تعميركار آوردن. به چهره همسرتان نگاه مي كنيد و به لبخندي كه روي لبانش نقس بسته. او هم خوشحال است، ديگر اينقدر اعصابش سريخچال خراب نمي شود. كارگرها يخچال را بلند مي كنند و وانت هم منتظر رساندن اين نو رسيده به خانه است و خلاصه پس از ساعتي، اين موجود غول پيكر، در آشپزخانه شما آرام مي گيرد. يكي دو ماه مي گذرد و دوباره غرغرهاي خانم شروع مي شود و دوباره سروكله تعميركار در خانه شما پيدا مي شود. دوست نداريد قبول كنيد ولي يخچال نوي شما كه اينقدر برايش پول داده ايد درست كار نمي كند.
شايد شما هم تا به حال با چنين صحنه اي روبه رو شده باشيد. فكر مي كنيد اين مشكل از كجا پيدايش شده؟ چون مارك يخچالتان ايراني بوده؟ اين دليل درستي نيست، چون خيلي از يخچال هاي ايراني هستند كه شايد به پاي خارجي ها نرسند ولي به هر حال خوب كار مي كنند. مشكل از جاي ديگري است. وقتي بعضي ازكارخانه ها بخواهند در هزينه توليدي صرفه جويي كنند و يخچال را با قيمت پايين تري عرضه كنند، سروكله اين مشكل هم پيدا مي شود. در كارخانه هاي خارجي براي پايين آوردن هزينه ها كارهاي ديگري انجام مي دهند. كارهايي در زمينه بهينه سازي خط توليد و از بين بردن هزينه هاي غيرضروري. ولي در يك زمينه اصلا كوتاه نميآيند وآن هم كيفيت محصول است . شركت هاي موفق توليدكننده لوازم خانگي هيچ وقت هزينه و قيمت را فداي كيفيت نمي كنند چون مي دانند مردم جنس گرانتر اما با كيفيت بالاتر را بهتر مي خرند تا جنس ارزان تر با كيفيت پايين تر. همه اين حرف ها را زديم تا به اينجا برسيم كه بعضي از كارخانه هاي توليد كننده يخچال ايران براي پايين آوردن هزينه، از قطعات ارزانتر استفاده مي كنند؛ قطعاتي با كيفيت پايين و ... ادامه مطلب را بخوانيد.
قلب يخچال
اسم كمپرسور يخچال كه به گوشتان خورده؟ كمپرسور قسمت اصلي يخچال است كه كار كرد خوب يخچال ارتباط مستقيمي با كيفيت اين قطعه دارد. به قلب يخچال هم معروف است. يك قسمت مهم ديگر يخچال هم ترموسات است كه به آن مغز يخچال مي گويند. براي اينكه به اهميت كمپرسور بيشتر پي ببريد بايد بگوييم كه حدود ۴۰درصد هزينه توليد يك يخچال، صرف خريد كمپرسور مي شود. اينجاست كه يك دفعه جرقه هاي استعداد مديران اين شركت بالا و پايين مي پرد و فكرهاي بكري به ذهنشان مي رسد. مثلا اينكه به جاي مارك هاي معروف و معتبر كمپرسور، از مارك هاي ديگر استفاده كنند. فكر هم نكنيد مارك جديد كيفيت بهتري دارد. تنها دليل انتخاب مارك جديد، ارزانتر بودن آن است. تا اسم يك چيز ارزان ميآيد، آدم ياد چيني ها مي افتد. چه كار كنيم تقصير ما كه نيست؟
يخچال ارزان
اصلي ترين انتخاب هم براي خريد اين چيزهاي ارزان، كشور چين است. كشوري كه نيروي كار فراوان و ارزاني دارد و به همين سادگي قيمت محصولاتش را پايين مي آورد و بازارهاي جهان را تسخير مي كند. حتي باعث گران تر شدن محصولات بقيه كشورها هم مي شود. چون بخش زيادي از مواد اوليه دنيا را به سمت خود مي كشد و باعث كمبود مواد اوليه و در نتيجه گراني آن مي شود و در نتيجه قيمت تمام شده محصولات بقيه كشورها بالا مي رود.
حالا برويم سر يخچال خودمان. گاه توليد كننده اي مي بيند اگر به جاي كمپرسور فلان، از كمپرسور چيني استفاده كند و به جاي ترموستات اصلي هم از همين ترموستات هاي مشابه اصلي دانه اي يك تا يك و نيم دلار استفاده كند، حدود ۳۰-۲۰ هزار تومان در هزينه توليد صرفه جويي مي شود. اين صرفه جويي در هزينه هم به نفع كارنامه جناب مدير است كه هزينه هاي كارخانه را كلي پايين آورده و هم باعث كاهش قيمت يخچال اين كارخانه مي شود. كاهش قيمت هم برابر است با برنده شدن در رقابت بازار و غلبه كردن بر حريفان. مشتري هم به نام خوش سابق اين شركت اعتماد مي كند و اختلاف ۲۰ هزار توماني باعث مي شود يخچال اين شركت را انتخاب كند، ولي نمي داند چند ماه بعد چه چيزي در انتظار اوست.
اينها از كجا مي آيند؟
همين جوري مي شود كه دو سه ماه بعد از خريد، تازه مشكلات شروع مي شود و خريدار هزاربار بر خودش لعن و نفرين مي فرستد، چرا اين جنس ارزانتر را خريد. جالب است بدانيد خود تعميركارها از ترموستات مارك اصل استفاده مي كنند، ولي بعضي از كارخانه ها نه! يعني بعد از دو سه ماه كه ترموستات تقلبي از نفس افتاد مجبور به تعويض آن مي شويد و آن وقت با هزينه مجدد، يك ترموستات درست و حسابي روي يخچال شما قرار مي گيرد. ولي خب، مشكل كمپرسور را چه كار مي كنيد؟ كمپرسورهايي كه به خاطر زياد بودن نوسان برق و نويز در ايران، بعد از چند وقت ديگر درست كار نمي كنند و آرزوي همان يخچال قديمي تان را مي كنيد كه حداقل آب را درست خنك مي كرد.
نكته جالب ماجرا اين است كه مارك چيني كه اين شركت ها استفاده مي كنند، ازجمله مارك هايي است كه موسسه استاندارد ايران، آن را غيراستاندارد معرفي كرده است. حتما مي پرسيد پس اين كمپرسورها چطوري وارد كشور مي شوند و در يخچال هاي ما جاي مي گيرند؟ خب كاري ندارد. اول اينكه دلال هاي ما هم راه وارد كردن اين اجناس را مي دانند. بله، منظورمان همان قاچاق خودمان است. دوم اينكه با رابطه، خيلي كارها مي شود كرد. حتي اينكه يك كمپرسور وترموستات غيراستاندارد روي يخچال كار بگذاريد و به مردم بفروشيد.
آخر كيفيت!
حالا غير از كمپرسور و ترموستات بعضي شركت ها، مشكلات ديگري هم هست. مثلا يكي از آنها مصرف انرژي و بازده اين يخچال هاست. درحاليكه محصولات كشورهاي اروپايي ازنظر مصرف انرژي در درجه A قرار دارند، يعني بالاترين درجه، محصولات ايراني در درجه E و D قرار دارند و تازه حركت هايي آغاز شده تا به درجه B و C برسند. يعني در مقايسه با محصولات خارجي، انرژي بيشتري مصرف مي كنند و بازده كمتري دارند و درنتيجه هزينه بيشتري بر خانواده تحميل مي شود.
غير از بحث هزينه ها و مصرف انرژي، مشكلات ديگري هم هست. مثلا قطعات كمپرسورها ديگر بازيافت نمي شوند و نمي شود از آنها دوباره استفاده كرد. يعني وقتي يك كمپرسور غيراستاندارد پس از چند ماه از كار افتاد، ديگر قابل استفاده نيست. درحاليكه اين كارخانه مي توانست از كمپرسورهايي استفاده كند كه تا ۱۰سال عمر دارند.
مشكل ديگر به ماده اي برمي گردد كه وظيفه اش پركردن خلاء يخچال هاست يعني ماده فوم. چون دستگاه ها قديمي است تمام خلاء يخچال را پرنمي كند و درنتيجه مصرف انرژي را بالاتر مي برد.
حتي براي محيط زيست هم اين يخچال ها ضرر دارند. برخي از يخچال هاي ايراني هنوز از گاز۱۲ R استفاده مي كنند، درحاليكه سازمان هاي جهاني استفاده از اين گاز را ممنوع كرده اند و قرار شده به جاي اين گاز از گاز R ۱۳۴ A استفاده شود. همه كارخانه هاي ايراني هم تا سال ۲۰۰۵ قرار است اين كار را انجام دهند. اين در حالي است كه كشورهاي اروپايي استفاده از گاز R ۱۳۴ A را هم كنار گذاشته اند و مي خواهند از گاز ديگري استفاده كنند كه نه تنها بي ضرر است بلكه به محيط زيست سود هم مي رساند. اين همه توجه به كيفيت همه جانبه محصولات در كشورهاي اروپايي را ببينيد يا بي توجهي بعضي شركت هاي ايراني حتي به حداقل كيفيت. انتظار نداريم آنها پول بيشتري بدهند و كمپرسورهاي با كيفيت بالاتر و مصرف انرژي كمتر و بازده بيشتر بخرند، ولي حداقل به اعتماد مشتري خود نبايد كم توجهي كنند. اعتمادي كه به نام و سابقه آنها هست و نبايد به اين سادگي آنها را از دست دهند. البته ميزان برگشتي هاي كارخانه هم كم كم آنها را متوجه كار خود مي كند.
ضرر اصلي كه اين كار بعضي شركت ها به صنعت ملي ما وارد مي كند، ازبين رفتن اعتماد مردم به محصولات ايراني است. چند سالي است كه توليدكنندگان داخلي سعي كرده اند با بهتر كردن كيفيت محصولات و خدمات پس از فروش، كمي اين جمله ماندگار در ذهن مردم را كه جنس خارجي بهتر است كمرنگ تر كنند، ولي برخوردهاي اين شركت ها باعث مي شود مردم بي خيال قيمت ارزان تر محصولات ايراني شوند و به سمت توليدات خارجي بروند. غير از اين حرف ها، اگر اين روزها تصميم به خريد يخچال گرفتيد، حتما از مارك كمپرسور آن مطمئن شويد. ممكن است كمي گرانتر باشد ولي مطمئنا خريد آن به نفع شماست.
|
