اينجا واقعا باغ وحش منديگو است

نيلوفر قائني 
حيات وحش كه به تمام زيستمندان خاكي اطلاق مي شود سرشار از زيبايي و شگفتي است. امروزه بسياري از انسان ها به دليل دور شدن از طبيعت زندگي ملال آوري پيدا كرده اند. بعلاوه دوري از طبيعت سلامت رواني جامعه را نيز به خطر انداخته است. باغ وحش ها از جمله مراكزي هستند كه به اين امر مهم پرداخته و به نگهداري حيوانات مي پردازند.
باغ وحش ها نمايانگر گوشه اي از زيبايي هاي حيات وحش هستند و در تلطيف و آرامش روحيه انسان شهرنشين بسيار موثرند.
باغ وحش ها مراكزي هستند كه به حفاظت گونه هاي جانوري و تكثير جانوران در اسارت مي پردازند.البته اينكه باغ وحش به چه نحوي بنا شود و چه اهدافي را دنبال كند، بسته به كلا س جهاني كشورهاي مختلف،متفاوت است.
پيشينه باغ وحش در جهان 
نشان قديمي ترين باغ وحش جهان يكهزار و 400 سال قبل از ميلاد در مصر و يكهزار و 100 سال قبل از ميلاد در چين است.
روميان نيز گروهي از حيوانات درنده مانند شير، ببر و درندگان ديگر را براي نبرد با گلادياتورها نگهداري مي كردند.
نخستين باغ وحش عمومي در سال 1793 در پاريس تاسيس شد. قديمي ترين باغ وحش، فيلادلفياست كه در سال 1859 ايجاد و در سال 1874 افتتاح شد.
باغ وحش پكن در چين و نربكس در نيويورك و سن دياگو در كاليفرنيا از بزرگترين باغ وحش هاي دنيا هستند.
پيشينه باغ وحش در ايران 
به دليل علاقه وافر ايرانيان به شكار و سروكار داشتن آنها با حيوانات تا آن حد كه بعضي از حيوانات را سمبل قرار داده اند، مي توان يقين حاصل كرد در ايران پيش از اسلام باغ وحش وجود داشت و اعراب فن تاسيس و اداره آن را از ايرانيان آموختند. در رستم التواريخ كه نوشته اي طنزگونه است آمده: شاه سلطان حسين صفوي هم باغ وحشي داشته كه در آن از انواع قوش ها، تازي ها، سگان شيرگير، فيلان منگلوسي، اسب هاي برق رفتار، بوقلمون ها و ... نگهداري مي شد.
در زمان ناصرالدين شاه در تهران دو باغ وحش بود. يكي در انتهاي خيابان لاله زار فعلي قرار داشت كه بعدها ناصرالدين شاه آن را به 90 هزار تومان فروخت. در اين باغ وحش از شير، پلنگ، خرس، گرگ و بعضي از طيور و حيوانات كوهي نگهداري مي شد.
ديگري در دوشان تپه تپه خرگوش قرار داشت. در اين باغ وحش از شير ميمون هايي كه بين شير و ميمون بودند، دو عدد شير، يك خرس، دو عدد ببر، تعدادي گوزن و آهو و بزكوهي نگهداري مي شد.
مظفرالدين شاه هم بعد از مراجعت از فرنگ باغ وحشي به سبك آنجا تاسيس كرد كه حيواناتش از گرسنگي مردند، چون بودجه آن را متصديان مربوطه بالا كشيدند. پس از انقراض قاجاريه اقدامي براي تاسيس باغ وحش صورت نگرفت و تنها عملي كه انجام شد، داير كردن باغ وحش خصوصي و حقير در محوطه اي نامناسب واقع در خيابان وليعصر در سال 1332 بود.
اين باغ وحش توسط شخصي به نام دولتشاهي از ايران و يوهانس از كشور آلمان غربي به صورت اشتراكي تاسيس و راه اندازي شد.
در اين باغ وحش بيش از همه گونه هاي آسيايي و اروپايي خود رانشان مي دادند و دو گونه نيز از كشور استراليا وجود داشت. گونه هايي نيز از آمريكاي شمالي و آفريقا خودنمايي مي كرد. گونه هايي از قبيل: شير، ببر، خرس، كرگدن، گورخر، ميمون، فيل، قوچ و ميش، كل و بز، زرافه، پلنگ، گرگ، روباه، مرال، شترمرغ و چندگونه از پرندگان و خزندگان در شرايط و محيطي بسيار نامناسب زيرنظر متخصصان خارجي نگهداري مي شدند.
به هر صورت اين باغ وحش اولين مركز نگهداري از حيوانات وحشي در ايران به حساب مي آمد كه تحت مديريت قرار گرفته است. در زمان تاسيس، اين باغ وحش در منطقه اي حومه شمال شهر تهران قرار داشت. ولي از سال 1355 ه.ش به دليل توسعه شهر تهران از هر سو اين باغ وحش در قلب منطقه اي مسكوني قرار گرفت كه موجب مزاحمت توليد بو، صدا، تردد بازديدكنندگان و... همسايگان را فراهم كرد. طي اعتراض ها و شكايت هاي متوالي اهالي، پس از پيروزي انقلاب اسلامي،  در سال 1366 باغ وحش تهران تعطيل اعلام شد و بلافاصله ساخت باغ وحش جديد در محلي واقع در شمال اتوبان تهران -كرج در مجاورت پارك ارم شروع شد كه عمليات ساخت و بهره برداري آن زير نظر بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي قرارگرفت.
در كنار اين باغ وحش جديد، قسمت هايي از پارك هاي مختلف تهران نيز به نمايش برخي حيوانات وحشي ايران اختصاص يافت كه در اين ميان مي توان پارك ملت، ساعي و جمشيديه را نام برد.
در سال 1372 نيز موزه آثار طبيعي و حيات وحش ايران در دارآباد تهران به نمايش توام نمونه هاي تاكسيدرمي  شده و زنده حيوانات ايران و جهان پرداخت.
استقبال عمومي از اين مراكز باعث شد تا سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران، به منظور ايجاد باغ وحش چند منظوره آموزشي، تفريحي، تحقيقاتي و حفاظتي دست به اقدام برنامه ريزي شده بزند. هم اكنون در تهران، شيراز و مشهد باغ وحش داير است.
وضعيت فعلي باغ وحش تهران 
همانطور كه قبلا ذكر شد باغ وحش تهران در خيابان وليعصر قرار داشت و به دليل ايجاد آلودگي و مزاحمت منجر به اعتراض همسايگان اطراف شده و در سال 1366 تعطيل اعلام شد.
در سال 1369 ساخت باغ وحش فعلي در محلي واقع در شمال اتوبان تهران - كرج كيلومتر 4 در مجاورت پارك ارم شروع شد كه عمليات ساخت و بهره برداري آن زير نظر بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي قرار گرفت و در خرداد سال 1371 افتتاح شد و حيواناتي كه از باغ وحش قبلي باقيمانده بود به اين مكان انتقال يافت.
بودجه باغ وحش از طريق بنياد مستضعفان تامين مي شود و باغ وحش داراي 60 پرسنل است. گونه هايي كه در اين باغ وحش نگهداري مي شوند به اين ترتيب هستند:
گوشتخواران:
شير، خرس قهوه اي، گرگ، كفتار، شغال، روباه، گربه جنگلي
علفخواران:
گوزن قرمز، گوزن زرد،  مرال،  گوزن خالدار، كل و بز، آهو، قوچ و ميش.
پرندگان:
درناي ساروس، جغد، فلامينگو، عقاب، دال، طوطي،  عقاب شاهي ، طوطي بند، مرغ عشق، طاووس، مرغ شاخدار، شاه بوف، قوي گنگ، اردك سرسبز، لك لك سفيد، قرقي، قرقاول، پليكان، مرغابي، درناي تاجدار، غاز خاكستري و حيوانات ديگر شامل خرگوش، سنجاب،  تشي، گروهي از خزندگان و...
درياچه زيبايي درباغ وحش به چشم مي خورد كه پرندگان آبزي و چندگونه ماهي در آن زندگي مي كنند.
طول عمر حيوانات در اين باغ وحش زياد بوده و اين به دليل شيوه هاي مراقبت اعم از تغذيه و مراقبت هاي پزشكي و... است.
حيواناتي كه زيستگاه آنها خارج از ايران است، غذاي موجود در زيستگاه به آنها داده مي شود و در هر فصل درجه حرارت مطابق محل زندگيشان تامين مي شود. مثلا ميمون ها در زمستان در فضايي با درجه حرارت بالا نگهداري مي شوند.

اينجا هم همينطور

شبكه دامپزشكي كل كشور تمام حيوانات را تست كرده اند و از نظر بيماري هاي مشترك بين انسان و دام هيچ موردي وجود نداشته است.
كنترل خوي وحشي حيوان 
breaking the animal
حيواناتي كه از وحش گرفته شده و قرار است در باغ وحش زندگي كنند به دليل اينكه داراي خوي وحشي هستند بايد كنترل شوند. راه هاي متفاوتي براي كنترل خوي وحشي حيوانات وجود دارد كه چند نمونه از آنها نام برده مي شود:
۱- زدن حيوان 
۲- شرطي كردن 
۳- گرسنگي دادن 
۴- گاهي از واليوم براي آرام كردن حيوان استفاده مي شود.
قرنطينه حيوان 
حيوانات را براساس سن، جنس، جثه و اينكه از كجا به باغ وحش منتقل شده اند قرنطينه مي كنند. محل زندگي قبلي حيوان و علفخوار يا گوشتخوار بودن روي طول دوره قرنطينه تاثير گذار است. مثلا اگر حيوان را از وحش گرفته باشند به دليل وجود آلودگي ها و انگل ها طول دوره قرنطينه بيشتر خواهد شد.
طول دوره قرنطينه در علفخواران يك هفته و در گوشتخواران دو هفته است زيرا آلودگي انگل ها در آنها بيشتر است.
در طول هفته از شنبه تا پنج شنبه، صبح تا ظهر قسمت اعظم بازديدكنندگان را مدارس تشكيل مي دهند. از ظهر تا ساعت 3 باغ وحش خلوت شده و مجددا از ساعت 3 به بعد پذيراي بازديدكنندگان مي شود.
پنج شنبه و جمعه در همه ساعات در باغ وحش جمعيت زيادي به چشم مي خورد.
ساير باغ وحش هاي ايران 
باغ وحش مشهد:
باغ وحش مشهد در 5 كيلومتري مشهد در قسمت ييلاقي اين شهر در منطقه وكيل آباد قرار دارد. اين باغ وحش در سال 1340 تاسيس شد و در بدو تاسيس با يك شير، 2 خرس و 4 ميمون شروع به كار كرد. در بدو تاسيس، اين باغ وحش در خواجه ربيع مشهد قرار داشت و حدود 20 سال در اين مكان واقع بود. بعد از پيروزي انقلاب براي جلوگيري از آلودگي محيط زيست، عمليات ساخت باغ وحش در خارج از شهر به مساحت 4 هكتار آغاز شد و در اوايل سال 1360 حيوانات به محل جديد منتقل شدند.
از مهمترين مشكلات اين باغ وحش، تامين گرماي لازم در فصل سرد بود. چون بين خواجه ربيع و وكيل آباد اختلاف دماي زيادي بود و حيوانات به دماي معتدل عادت داشتند و وكيل آباد در منطقه ييلاقي و با درجه حرارت پايين تري قرار داشت.
باغ وحش مشهد از نظر تنوع گونه ها و تعداد آنها بسيار غني تر از باغ وحش هاي ديگر ايران است.
گونه هايي كه در اين باغ وحش نگهداري مي شوند عبارتند از:
گوشتخواران:
ببر 3 نوع ببر منحصر به فرد بنگال، سيبري و اندونزي در اينجا نگهداري مي شوند. ببرسيبري در سال 71 از آلمان وارد شده و ببر بنگال از طريق دبي وارد شده است.خرس خاكستري، كفتار، گرگ، يك يوزپلنگ كه مدت 14 سال است در اينجا زندگي كرده است.
علفخواران:
گوسفند سرسياه، قوچ و ميش، گوزن خالدار، گوزن قرمز، غزال، آهونيلگاه، در ايران تنها يك فيل وجود داشته كه در اين باغ وحش نگهداري مي شده ولي متاسفانه در مهر 82 مرده است.
پرندگان:
مينا، پليكان، اردك كاكلي، قرقاول، فلامينگو، طاووسك، درنا و...
خزندگان:
مار دو سر، مارزنگي، ماربوآ، بزمجه، كبري، پيتون و...
ديگر حيوانات شامل تشي، شتر، ميمون، رزوس، لانگور
بازديدكنندگان باغ وحش مشهد را بيشتر زائران حرم امام رضاع تشكيل مي دهند و در فصل تابستان تعداد بازديدكنندگان پنج برابر بيشتر از زمستان است. بازديدكنندگان اينجا همانند تهران آگاهي چنداني از حيات وحش و ارزش آنها ندارند و به حيوانات آسيب مي رسانند. بعد از باغ وحش مشهد و تهران، باغ وحش شيراز در مقام سوم قرار دارد و در شهر اصفهان و ديگر شهرها نيز مكان هايي براي نمايش و نگهداري حيوانات به وجود آمده است. به عنوان مثال پارك وحش اراك شامل يك فضاي بزرگ است كه به طريق سنتي ساخته شده و انواعي از حيوانات شامل: آهو، مرال، گوزن زرد، خرس قهوه اي، شتر دوكوهانه، رزوس، بز برك، كفتار، اسب، شاه بوف، عقاب طلايي، سارگپه و... نگهداري مي شود. از آنجايي كه بشر از آغاز در طبيعت مي زيسته انس والفت خاصي با طبيعت و حيات وحش دارد و نيز به دليل زندگي شهرنشيني و مشكلات ناشي از آن نظير بيماري هاي ناشي از انواع آلودگي صوتي، هوا و... و اضطراب و افسردگي، نياز به وجود مكان هايي چون باغ وحش بيشتر احساس مي شود. در ضمن بايد فرهنگ حفظ حيات وحش و بازديد از باغ وحش را در بازديدكنندگان بالا برد به نحوي كه كمترين آسيب به فضا و جانوران وارد شود. براي جذب بازديدكنندگان بيشتر بهتر است از امكانات جنبي مثل نمايشگاه هاي مختلف حيوانات تاكسيدرمي شده، كتابخانه و آرشيو در باغ وحش ها استفاده شود.

چگونه مي توان از سيل اين حشرات گرسنه جلوگيري كرد؟
يك خوراك سبك در بخش هاي شمال آمريكا، ملخ سرخ شده، جوشيده يا كباب شده همراه با بادام زميني يا نمك است كه هنگام خوردن در دهان صداي قرچ قروچ مي دهد. اما از سويي ديگر، انبوهي از ملخ ها، آفت محسوب مي شوند. منطقه ساحل عاج نامناسب ترين هجوم ملخ ها را طي 15 سال گذشته تجربه كرده است. ابرهاي سياهي از اين ملخ ها به كشور موريتاني سرازير شدند و به مانند لكه اي برخورشيد بودند و زمين ها را ويران كردند و باغستان  هاي راه راه را در پايتخت ساحل عاج يعني Nouakchott نابود كردند.
صدها حشره از اين قبيل در كشورهاي سنگال، مالي ، نيجر و چاد نيز رويت شدند. گامبيا كه يك موقعيت اضطراري را تجربه كرد، ازماه اكتبر جاري، حدود 5/6 ميليون هكتار 16 ميليون آكر يا جريب زمين سمپاشي شده تا به نحوي فضايي براي نابودي اين حشرات به وجود آيد، ولي اين حشرات به سمت جنوب وشرق عزيمت كردند. كنترلي بر سر راه آنها قرار ندارد، آنان بلافاصله به منطقه دارفور در سودان مي رسند، جايي كه مردمانش با افراد مسلح سواره نظام در جنگند و كلبه ها مي سوزد و انسان ها در آن كشته مي شود. يك ملخ مي تواند روزانه به اندازه وزنش غذا بخورد 2 گرم يك حشره بالغ امكان دارد حاوي چند ميليارد لارو باشد و مي تواند روزانه 62 مايل يا 100 كيلومتر را طي كند و حتي بياباني را با تخم هايش پشت سر گذارد. باران هاي شديد اخير، شرايط رشد و بيرون آمدن از تخم اين حشرات را به گونه  اي فراهم آورده كه مي توانند خيلي سريع تكثير يابند.
آخرين هجوم ملخ ها در چاد روي داد كه 400 كيلومتر از مرز سودان فاصله دارد.
Clive Elliott ، متخصص ملخ شناسي در سازمان خواربار و كشاورزي و موادغذايي سازمان ملل FAO است كه پيش بيني كرده اين حشرات به دارفور هم مي رسند و شايد هم به پاكستان و هند نيز دست يابند. بيشتر كشورهاي زير هجوم آفت ملخ، براي حفاظت بسيار فقير و بي امكانات هستند كه حتي FAO نيز نمي تواند بدان ها كمك كند. كشورهاي كمك دهنده بودجه اي معادل 9 ميليون دلار را به آنها اهدا كردند و 10 ميليون دلار اضافي را نيز به اين امر اختصاص دادند ولي FAO عقيده دارد كه به بودجه اي معادل 50 تا۸۰ ميليون دلار نياز است. بزرگترين هجوم ملخ ها در اين منطقه، بين سال هاي 89-1987 برمي گردد كه هزينه اي بالغ بر 300 ميليون دلار براي جبران خسارت اختصاص داده شد.
چگونه مي توان اين حشرات را متوقف كرد ؟
سموم دفع آفات از موثرترين راهكارها هستند. ريختن سموم دفع آفات از هواپيما يا تراكتور ملخ ها را ظرف 24 ساعت از بين مي برد. محيط زيست شناسان از اين مساله نگرانند كه نواحي وسيع و پراكنده با مواد شيميايي به انسان ها و برخي حيوانات آسيب مي رساند. يك نوع قارچ طبيعي وجود دارد كه به نام metarhi zium معروف است و در Green muscle - biopesticide رشد مي كند ولي براي نابودي يك ملخ، دو هفته اي وقت لازم دارد و طي اين زمان، اين حشره مي تواند هزاران هكتار زمين را از بين ببرد و اين كار تقريبا 2 برابر هزينه مواد شيميايي است.
تكنيك هاي ساده تري هم وجود دارند كه امكان دارد مناسب تر باشند شخم زدن يك زمين پر از تخم هاي ملخ، مي تواند اين آفات را از بين ببرد.
لاروها نيز مي توانند در شيارهاي زمين پنهان شوند قبل ازآنكه دگرديسي يابند. وقتي براي تلف كردن وجود ندارد. درصورتي كه درهمين زمان، نسل بعدي ملخ ها نيز به دنيا آمده اند .
ترجمه: مهدي اعلماني

دوربين هاي تله اي Camera Trap در مياندشت خراسان هم از يوزپلنگ ايراني عكسبرداري كردند.انجمن يوزپلنگ ايراني در ادامه مطالعات خود و بعد از 7 ماه رديابي در پناهگاه حيات وحش مياندشت از تعدادي دوربين  تله اي در اين منطقه استفاده كرد. اين دوربين ها كه اواخر شهريور كارگذاري شده بودند در عرض مدت كوتاهي موفق به عكسبرداري از يوزپلنگ شدند. اين عكس بار ديگر وجود يوزپلنگ در اين منطقه را ثابت كرد. دوربين هاي تله اي براي عكسبرداري و مطالعه روي جانوران به كار مي رود. استفاده از اين دوربين ها در مناطق باز و دشتي با مشكلات فراواني همراه است. مياندشت يك زيستگاه دشتي است و ثبت اين عكس در مدت كوتاه در اين منطقه موفقيت بزرگي محسوب مي شود.

باد سختي مي وزيد و حركت قطار آن را شديدتر مي كرد. درهاي كشويي را بستم، اما هنوز نور كافي وجود داشت كه بتوانم ساندويچي كه بيل تعارفم كرده بود وارسي كنم؛ نان خانگي، تخم مرغ آب پز و بعضي مخلفات. هيچ غذايي مثل آن ساندويچ در آن شرايط گرسنگي و بي غذايي مزه نمي داد. طعمش هنوز زير زبانم است ! واقعا كه اين رانندگان قطار باري مردان پرطاقت و سختكوشي هستند. تا يك شب زندگي آنها را تجربه نكنيد، نمي توانيد شدت كارشان را درك كنيد.
گرمايي كه در موتورخانه بيل به رگ و پي وجودم دويده بود خيلي زود تخليه شد و جايش را به سرماي وحشتناك واگن آپاچي داد. دور واگن شروع به قدم زدن و كم كم دويدن كردم و منتظر ماندم. حالا هوا كاملا تاريك شده بود در حالي كه نمي دانستم در آن ظلمات چه بايد بكنم، از چشم ها قطع اميد كردم و گوش سپردم ببينم صداي نفس كشيدن آپاچي از كدام گوشه مي آيد. كنجكاو بودم بدانم سرش بالاست يا پايين و هنوز ايستاده يا دراز كشيده؛ همين جا بود كه كشف فوق العاده مهمي كردم. او در جا نشسته و حرارت مطبوعي از بدنش متصاعد مي شد!
چنان خوشحال شدم كه بي درنگ شروع به جمع آوري و روي هم چيدن بسته هاي علوفه در كنار جايگاه حيوان كردم، به طوري كه يك تختخواب نرم در كنار يك بخاري با گرماي ملايم آماده شد. باور نمي كنيد، پس ازچند دقيقه چنان جايم گرم و راحت شد كه به سرعت به خواب عميقي فرو رفتم. سرانجام با ضربه محكم و تكان قطار در يك دست انداز از خواب پريدم، اما اصلا اهميتي نداشت چون چند ساعتي خوابيده بودم. چند دقيقه  اي بيدار ماندم و باز به خواب شيرين و لذتبخشي فرو رفتم.
امروز هم، هر وقت چشم ام به آپاچي مي افتد، دوستي و عاطفه خاصي نسبت به او حس مي كنم. آن شب او به من گرما و آرامش هديه كرد. راستي اگر او نمي بود آن شب را چگونه سر مي كردم؟
بازي با آتش 
يكي از مهمترين چيزهايي كه در رابطه با خزندگان هميشه توجه مرا به خود جلب كرده، مكانيسم و انواع مختلف زهر مارهاست. كدام يك از شما خوانندگان من، از سازوكار و نحوه عمل نيش مار اطلاع داريد؟ به طور كلي نيش مار سمي عبارت است از يك جفت دندان زير پوستي زير جلدي در فك بالا كه به غده هاي زهري در شقيقه متصل است. نيش هاي بعضي از مارها، مثل افعي ها، سوزن مانند و بلند است كه در زير پوست نازكي قرار دارد و بعضي از كشنده ترين خزندگان، مثل انواع كبرا، اين نيش هاي كوتاه، حتي از خارهاي كوچك گل رز نيز كوتاه تر است. به هر حال، نيش مارها هر فرم و اندازه و شكلي كه داشته باشد، در يك خصيصه مشترك است و آن توخالي بودن و داشتن يك سوراخ ريز خروجي براي فرستادن سم به بيرون و اغلب به درون بدن قرباني است.
طي يك سري تحقيقات شخصي و پژوهش هايي كه با همكاري ورميچل، كالمت، نوگرچي و لانگمن انجام دادم، متوجه شدم كه سم مارهاي مختلف بسيار متفاوت و تاثير آن نيز بسيار گوناگون است. دريافتم كه نيش بعضي از مارها با نابود كردن گلبول هاي قرمز، خسارت هاي جبران ناپذيري به خون انسان وارد مي  سازد و ديواره  رگ ها را در هم مي  شكند و از بين مي  برد. در نتيجه بافت ها و نسوج را نيز نابود مي  سازد. در مقابل، نيش بعضي ديگر از گونه هاي مار سمي كاملا متفاوت عمل مي  كند و اصلا چنين عواقبي ندارد؛ اين سم ها مراكز عصبي و سلسله اعصاب را هدف قرار مي      دهند و روي آنها تاثير مي گذارند. اين تاثير، ويژه سم كبراها و وابسته هاي آنهاست. وقتي كبرا كفچه  مار نيش مي    زند، سم او مستقيما به سلسله اعصاب حمله كرده و آن را مختل مي    سازد. در نتيجه قرباني قدرت كنترل عضلات ريه و ديواره هاي سينه را از دست مي   دهد و خفه مي   شود.
برگردان: حميد ذاكري 

شبيه ساير دوپاها است. تفاوت اصلي آن وجود فقط سه انگشت در هر پا است. كف پاها به علت پوشيدگي از موهاي انبوه، بلند و زبر، شبيه مسواك است. جثه بزرگ، چشم هاي درشت و گوش هاي نسبتا كوچكي دارد. طول سروتنه از 12 تا 16 سانتيمتر است. بيشتر در مناطق بياباني، استپي و گاهي نزديك مزارع زندگي مي كند. در ايران هم از تهران تا اصفهان، بوشهر، سيستان و بلوچستان و جنوب خراسان پراكندگي دارد. از مواد گياهي مثل ريشه، غده و برگ تغذيه مي كند. آب مورد احتياج بدن را هم از اين مواد تامين مي كند.