معصومه صفايي 
هرچه باشد اينجا كلكسيون درد و مرض است. حتي دلمان نمي آيد يك ليوان آب بخوريم. هرچند كه تمام محيط به طور مداوم در حال ضد عفوني باشد. در سطل زباله كنار اتاق را باز مي كنيم تا دستمال كاغذي مچاله در دستمان را دور بيندازيم. همه چيز داخل اين زباله دان هست؛ از سرنگ و گاز خوني و سوند و سرم تا پوست ميوه و غذاي پسمانده و بطري خالي آب.
تازه اينكه چيزي نيست اگر كمي بيشتر به داخل برويد. مثلا دور و اطراف اتاق جراحي، حتي ممكن است اجزايي از بدن يا حتي كيست ها و تومورهايي را كه از بيماران به منظور درمان جدا شده، ببينيد؛ ولي نه بهتر است به اينجور جاها سرك نكشيد چون از اين بدتر هم هست.
روزانه 240 تن از اين دست زباله در سطح شهر تهران توليد مي شود. در حال حاضر 700 بيمارستان در سطح كشور مشغول توليد زباله اند، زباله هايي كه بار ماشين هاي جمع آوري زباله شهرداري مي شوند؛ همان زباله هايي كه دم از بازيافت شان مي زنيم.
اما واقعا سرانجام اين زباله هاي عفوني و فوق  آلوده چيست؟ نكند كه اين قبيل زباله ها هم وارد چرخه بازيافت شوند.
از مافياي زباله در تهران حتما زياد شنيده ايد. همين آدم هايي كه روزانه در سطح شهر كارشان سرك كشيدن به زباله  دان هاست. پلاستيك جمع مي كنند و كاغذ، گاهي هم مواد غذايي مثل نان خشك. عده اي از همين به اصطلاح باندهاي زباله خواري به لحاظ كلاس كاري، بالاترند. اينها سطح شهر را در جست وجوي زباله  طي نمي كنند، بلكه در مركز تخليه زباله مستقر و به طور دايم مشغول تفكيك زباله ها هستند. پلاستيك هدف اصلي است. تمام پلاستيك ها از ديگر مخلفات جمع آوري مي شوند. ظروف پلاستيكي، بطري هاي مايع ظرفشويي و دستشويي، ظروف يكبار مصرف، سرم ها، سرنگ ها، دستكش هاي خون آلود، سوندها و ... همه و همه از زباله ها جدا شده و به مراكز بازيافت غيرقانوني رفته، آب مي شوند و به شكل انواعي از كيسه هاي سياه و صورتي و ... ظروف يكبار مصرف و وسايل پلاستيكي به شهروندان بي خبر از همه جا فروخته مي شوند. حال اينكه چه خطراتي خود جمع آوري كنندگان زباله را تهديد مي كند، بماند.
چند روز بعد هم بيل هاي مكانيكي وارد عمل شده و با قشري ناچيز از خاك روي زباله ها را مي پوشانند. اينجا نه آهك  پاشي انجام مي شود و نه چاله كني با عمق مناسب. همه چيز از سر رفع كني است.
پس نبايد توقع داشت كه براي شيرابه هاي آن فكري شده باشد. نه بسترسازي در كار است و نه زهكشي. شيرابه اين زباله ها به دليل بالا بودن سطح آب زيرزميني در منطقه كهريزك يكراست وارد آب شرب مردم به خصوص كساني كه از آب چاه استفاده مي كنند و تعداد آنها هم كم نيست، مي شود.
ولي آيا واقعا هيچ راهي در دنيا هنوز براي از بين بردن زباله هاي بيمارستاني كشف نشده؟ ما با كدام اصل و پيشرفت دنيا هماهنگ هستيم كه با اين يكي باشيم، هرچند كه اين مساله حياتي اصلا شوخي بردار نيست.
اتوكلاو، زباله سوز، ماكروويو و اشعه گاما از جمله روش هاي پيشرفته اي هستند كه براي دفع زباله هاي بيمارستاني به كار گرفته مي شوند. خب البته ما توقع نداريم كه مسوولان همين امروز براي آوردن اين تجهيزات اقدام كنند، ولي همين كه زباله هاي عفوني را در مبدا يعني بيمارستان ها تفكيك و در عمق مناسب با بسترسازي براي جلوگيري از نفوذ شيرابه، زيرزمين دفن و آهك پاشي كنند، كار بزرگي است. البته ناگفته نماند كه وزارت بهداشت سال 76 تمام بيمارستان هاي دولتي، خصوصي و وابسته به ساير سازمان ها را موظف به تفكيك زباله هاي عفوني از انواع عادي مثل زباله هاي اداري و آشپزخانه كرد، اما متاسفانه هيچ اقدامي صورت نگرفت. كو گوش بدهكار؟
هرچند كه اگر هم بر فرض دور از ذهن اين اقدام هم صورت پذيرد، آيا شهرداري واقعا تمهيداتي براي جمع آوري جداگانه اين زباله ها خواهد انديشيد؟
دكتر هومن نجفي  كه خود در يكي از بيمارستان هاي اخطار گرفته از سوي اداره كل محيط زيست استان تهران مشغول به كار است، زباله هاي عفوني بيمارستان ها را كه ناقل بيماري هستند شامل وسايل نوك تيز، بافت ها و اعضا، خون و نمونه هاي كشت ميكربي، وسايل مورد استفاده كاركنان از قبيل دستكش و پيشبند، لاشه حيواناتي كه معمولا در آزمايشگاه ها مورد استفاده قرار مي گيرند و وسايل مصرفي بيماران مي داند و مي گويد: مسوولان هستند كه بايد با برخورد جدي و پيگيري مداوم به اين قبيل مسايل سروسامان دهند. اگر نشسته ايم كه با ارسال يك بخشنامه، بيمارستان ها بيايند و هزينه اي هنگفت را صرف تصفيه فاضلاب و تفكيك و دفع بهداشتي زباله خود كنند، چنين چيزي محال است.
اين طور كه مي گويند در برخي موارد حتي اگر هم وسايل و تجهيزات ضد عفوني در بيمارستان ها وجود داشته باشد، كارگران اين مساله را جدي نمي گيرند و اين تجهيزات فقط كاربري دكور و به قولي رفع گير سازمان ها را دارد.
اگر به خاطر داشته باشيد چند ماه پيش اداره كل محيط زيست استان تهران در اين باره وارد عمل شد و چندين بيمارستان كه براي خودشان هم اسم و رسمي داشتند، به دليل توليد آلودگي بالا چه به لحاظ دفع غير بهداشتي فاضلاب و چه عدم تفكيك زباله هاي عفوني در آستانه تعطيلي قرار گرفتند، ولي سر و ته موضوع با گرفتن يك مهلت چند ماهه براي تغيير و نصب سيستم هاي تصفيه و ضد عفوني هم سرآمد. اين 10 بيمارستان آلاينده را حتما مي شناسيد. شايد هم گذرتان به آنجا افتاده باشد؛ بوعلي، آسيا، رسول اكرم، عيوض زاده، آزادي، بابك، معيري، مهديه، آبان و تهرانپارس. مهلت اين 10 بيمارستان به سرآمده و حالا ديگر سروكارشان با قوه قضائيه است، چراكه پرونده هايشان براي رسيدگي به مراجع قضائي ارايه شده.
محمدحسن پيراسته، رئيس گرفتار اداره كل محيط زيست استان تهران درباره اين 10 بيمارستان مي گويد: تاكنون 122 بيمارستان به لحاظ تخليه فاضلاب و جمع آوري زباله مورد بررسي قرار گرفته اند و اين 10 بيمارستان اخطار دريافت كرده اند. حالا مهلت اين بيمارستان ها براي ارايه طرح هاي احداث شبكه تصفيه فاضلاب و ايجاد اتاقك جمع آوري زباله هاي عفوني پايان يافته و اداره كل محيط زيست استان تهران پرونده آنها را براي رسيدگي به مراجع قضائي ارايه داده است.
حالا مهلت اين 10 بيمارستان ها براي ارايه طرح هاي احداث شبكه تصفيه فاضلاب و ايجاد اتاقك جمع آوري زباله هاي عفوني پايان يافته و اداره كل محيط زيست استان تهران پرونده آنها را براي رسيدگي به مراجع قضائي ارايه داده است 
در حال حاضر 24 بيمارستان مجهز به سيستم تصفيه فاضلاب هستند كه نمونه برداري از اين شبكه ها به صورت ماهانه در حال انجام است و به زودي 15 بيمارستان ديگر نيز مجهز به شبكه تصفيه فاضلاب خواهند شد.
پيراسته درباره وضع بيمارستان هاي شهر تهران در زمينه جمع آوري زباله هاي عفوني در اتاقك هاي ويژه گفت: حدود 10 بيمارستان اتاقك ويژه جمع آوري زباله عفوني دارند و بيمارستان ها به ويژه بيمارستان هاي خصوصي هم طرح هاي خود را براي احداث اين مكان به محيط زيست استان تهران ارايه دادند و قرار است بر اساس برنامه زمانبندي، اين اتاقك ها احداث شود و چنانچه بيمارستان ها نتوانند در برنامه زمانبندي مناسب اتاقك هاي جمع آوري زباله هاي عفوني را ايجاد كنند به مراجع قضائي معرفي مي شوند.
در ضمن درمانگاه ها و آزمايشگاه ها و مراكز تزريقات و پانسمان هم به زودي مشمول اين قانون شده و بايد به شبكه تصفيه فاضلاب و اتاقك جمع آوري زباله هاي عفوني مجهز شوند، در غير اين صورت با اين مراكز هم برابر ماده 134 قانون برنامه سوم توسعه و ماده 688 قانون مجازات اسلامي برخورد خواهد شد.
قانون و پيشنهاد و بخشنامه و خواهش و تمنا كه بعد از 7 سال به نتيجه نرسيد، شايد دست زور بتواند اين معضل خطرناك را به سروسامان برساند.

مهندس صادقي معاون دفتر ترويج و مشاركت مردمي سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور با بيان اين مطلب در جلسه كارگاه برنامه ريزي مشاركتي مسوولان، مجريان و بهره برداران پيشرو منابع طبيعي كه با حضور معاونان، كارشناسان و روساي ادارات منابع طبيعي استان در محل اداره كل ساري تشكيل شد، گفت: جايگاه تمامي فعاليت هاي منابع طبيعي با آموزش مشخص مي شود. به دنبال طرح آموزش مجريان و بهره برداران كه از سال 82 اجرا شد، حدود يكهزار نفر از مجريان و بهره برداران پيشرو منابع طبيعي در قالب طرح ملي آموزش ديدند. صادقي، آشنايي مجريان و بهره برداران با سياست ها و اهداف سازمان، تقويت ارتباط بخش فني و ترويج و تقويت ارتباط بهره برداران با مسوولان و كارشناسان منابع طبيعي، ارتباط مستمر با مجريان خصوصا افراد پيشرو به منظور تربيت مجريان تخصصي و جبران كمبود نيروي مروج در عرصه هاي منابع طبيعي را از اهداف اين كارگاه برشمرد.

از 29 دي ماه به ازاي خروج هر دستگاه خودرو فرسوده يك اصله نهال كاشته مي  شود.مهندس محمدهادي حيدرزاده با اشاره به اهميت افزايش سرانه فضاي سبز و كاهش آلودگي هوا گفت: همزمان با روز هواي پاك، 29 هزار اصله نهال در مناطق 22 گانه شهر تهران كاشته مي  شود.وي با بيان اينكه بسيج سازندگي، تشكل هاي مردمي و شهرداري تهران در كاشت اين نهال ها مشاركت مي  كنند، گفت: حركت مشابهي نيز به طور همزمان در 6 شهر آلوده ديگر كشور يعني مشهد، تبريز، اراك، اصفهان، شيراز و اهواز انجام مي  شود.گفتني است 29 دي ماه هر سال به نام روز هواي پاك نامگذاري و آئين ويژه آن برگزار مي  شود.

به روز هواي پاك 29 دي ماه نزديك مي  شويم و تا دلتان بخواهد جشنواره و همايش و مسابقه و...
نوزدهم همين ماه قرار است همايشي برگزار شود با نام همايش صنايع سبز. اين همايش سال هاي قبل همزمان با نمايشگاه  بين المللي محيط زيست در خرداد ماه برگزار مي  شد كه انتقاد و اعتراض بسياري از محيط زيستي ها را برانگيخته بود. شايد به همين دليل است كه هفتمين همايش صنايع سبز قرار است در دي ماه برگزار شود. در اين همايش از صنايعي كه در راستاي حفظ محيط زيست تلاش هاي ارزنده اي انجام داده اند قدرداني خواهد شد. در ضمن اگر مشتاق ديدار آقاي خاتمي رئيس جمهور و معصومه ابتكار رئيس سازمان حفاظت محيط زيست هستيد، حتمادر اين همايش شركت كنيد.

طبيعتي شگرف در دل ايران زمين، سكوت مبهم و غبار پيچيده در فضاي آن و صدايي كه از دور دست ها به گوش مي رسد... زنگوله هاي عابران جهاز به دوش... كوير...
در 50 كيلومتري جنوب شرقي تهران در شرق درياچه نمك، پارك ملي كوير با رشته كوه ها، دشت هاي وسيع، اراضي بياباني، سنگلاخي، شني، آبگيرها و شرايط خاص اقليمي خود مجموعه اي كم نظير و متنوع از پوشش گياهي شامل درمنه، گون، گرگ تيغ، قيچ، تاغ، گز، اسكنبيل و خارشتر را پديد آورده كه زيستگاه منحصر به فرد وحوشي چون كل و بز، قوچ و ميش، آهو، جبير، يوز پلنگ، روباه، شغال، گرگ، گربه شني و گورخر است. كوير پرندگان آبزي و كنار آبزي چون غاز و انواع مرغابي و پرنده هاي خشكزي و خاص كوير، با قرقره، كبك، زنبور خور، تيهو، هوبره و زاغ بور را در خود جاي داده است و در اين ميان خطر نابودي  نسل جانوراني چون يوز، گورخر و هوبره را تهديد مي كند.
در گذري كوتاه بر گوشه كوير بوي نياكان خردمندمان به مشام مي رسد. در محدوده پارك ملي كوير بقاياي به جاي مانده كاروانسرا ي عين الرشيد به چشم مي خورد. كاروانسرايي مربع شكل، چهار ايواني، داراي يك حياط مركزي با چهار برج مدور، هنوز پا برجا در دل كوير ايستاده است. ديوارهاي آجري و نماهاي سنگي اين كاروانسرا گويي هنوز نظاره گر كاروانياني است كه خسته از راه به سكويي تكيه زده اند و حياط از هلهله سواران پر شده است. 22 حجره در چهارگوشه اين بنا مشاهده مي شود. مصالح كاروانسرا، آجر،  سنگ و گچ و نماي داخلي و خارجي آن از آجر و سكوسازي اطراف آن از قلوه سنگ هاي آذرين است. تزئينات بنا شامل آجركاري، كاشيكاري و تلفيقي از آجر و كاشي است كه سر در ورودي را نيز تزئين كرده. در فاصله 3 كيلومتري شمال شرقي اين كاروانسرا قصر بهرام از دوران صفوي به جاي مانده است. در مركز حياط حوض آبي قرار دارد كه امتداد آن از طريق آبراهه سنگي به سمت جنوب تا هفت و نيم كيلومتري بنا به چشمه اي به نام چشمه سياه كشيده شده است. اين كاروانسرا در مجاورت سياه كوه از بلندترين ارتفاعات پارك ملي كوير با 2 هزار متر ارتفاع قرار دارد.
و اكنون در راه حفظ اين بناها سازمان ميراث فرهنگي گروهي را براي ترميم اين دو كاروانسرا به دل كوير كشانده است تا به شايستگي اين ميراث پيشينيان را به آيندگان بسپارند.
بي شك با اندكي همت و عنايت سازمان ها و ارگان هاي ذي ربط در جهت تامين امكانات و تجهيزات رفاهي، كوير نيز همچون جنگل هاي سرسبز شمال پذيراي خيل عظيمي از توريست ها و گردشگران علاقه مند خواهد شد. خصوصا در ميان گردشگران خارجي كه ديدن مناظري همچون شنزارهاي روان و روييدن گل از سينه خاك تفتيده از جذابيت خاصي برخوردار است.
با ترميم اين بناها، كاروانسراها مي توانند محل بسيار مناسبي براي شب گذراني گردشگراني باشند كه قصد دارند در پناه خنكاي صبح به گشت و گذار در طبيعت بكر كوير بپردازند و طلوع گوي سرخ حياتبخش را در بلنداي دشت نظاره گر باشند.

كودكان و سالمندان آسيب پذيرترين قشر جامعه در برابر آلودگي هواي تهران هستند. شما هم قطعا در روزهايي كه پديده اينورژن وارونگي هوا بر شهر حاكم است، از رسانه ها اخطار به كودكان و سالمندان را شنيده ايد. به همين منظور جشنواره اي با عنوان انسان، صنعت و محيط زيست همزمان با روز هواي پاك 29 دي با حضور شمار زيادي از پدر بزرگ ها، مادربزرگ ها و نوه ها برگزار مي شود.
اين جشنواره به منظور آشنايي كودكان و سالمندان با مضرات و خطرات آلودگي هواي تهران و چگونگي مواجهه با آن شكل گرفته است. در پايان اين جشنواره بيانيه اي با مضمون لزوم توجه به اين دو قشر با آسيب پذيري بيشتر و انديشيدن راه حل هاي كاربردي براي كنترل عوارض سوء آلودگي هوا بر كودكان و سالمندان قرائت و به امضاي حاضران خواهد رسيد.
در اين جشنواره دكتر معصومه ابتكار، معاون رئيس جمهوري و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست و دكتر جهانگيري وزير صنايع، حضور خواهند داشت.
اين جشنواره با همكاري تشكل هاي زيست محيطي، شركت نفت بهران و دبيرخانه برگزاري روز هواي پاك در دفتر مركزي نفت بهران برگزار خواهد شد.

زيستگاه تمساح پوزه كوتاه ايراني بالاخره بعد از سالها خشكسالي پرآب شد. رودخانه سرباز كه تنها ميزبان اين  گونه منحصر به فرد و در معرض خطر كشور در اين سالهاي خشكسالي بود، مي رفت كه براي هميشه از ياد برود. آب رودخانه در جاهايي به مانداب تبديل شده و تمساح ها را در خود جاي داده بود. ولي با اين حال شايد به خاطر احترام و ارزشي كه مردم محلي براي حيات وحش سيستان و بلوچستان به خصوص تمساح قايل بودند، با وجود تمام اين حرف ها تمساح باقي ماند. به اميد امروز.مهندس هوشنگ ضيايي كه مدتي از عمر خود را با بلوچ ها سر كرده، مي گويد: آنها اعتقادات زيبايي دارند مثلا اينكه آبي كه گاندو همان تمساح پوزه كوتاه ايراني در آن زندگي مي كند، تميز و قابل شرب است. شايد به اين دليل كه تمساح ها لاشه ها را به طور كامل از بين مي برند و در عين حال با حركات خود باعث رسيدن اكسيژن به آب مي شوند يا اينكه مي گويند سالي كه سنجاب بلوچي زياد است، بركت زياد مي شود و درختان خرما پربار و اين اعتقاد نشات گرفته از اين مساله است: سنجاب بلوچي دم  پشمالويي دارد و مدام روي درخت ها در حال جابه جايي است و با دمش گرده درختان را جابه جا كرده و باعث باروري آنها مي شود.
هرچه كه هست بالاخره طلسم سيستان و بلوچستان شكسته شد و باران باريد، باراني كه ارتفاع آب سد منتهي به رودخانه سرباز را به 5 متر رساند و باعث سرريز شدن به رودخانه هيرمند شد كه از افغانستان وارد ايران مي شود و چند سالي بود كه خشك شده بود، در پي آن دوباره آب و حيات جاري شد.سيستان و بلوچستان يكي از 7 اقليم ايران است، اقليم و مردماني كه هنر را در ذهن تداعي مي كنند. بلوچ ها روزهاي سختي را گذراندند.

رئيس اداره حفاظت محيط زيست شاهرود از شروع طرح زمستاني سرشماري وحوش در مناطق حفاظت شده و آزاد اين شهرستان خبر داد.
ميكاييل علي ميرزايي روز سه شنبه به خبرنگار ايرنا گفت: در اجراي اين طرح كه به مدت يك ماه ادامه مي يابد، هشت گروه عملياتي از كارشناسان، كاردانان و محيط بانان محيط  زيست مشاركت دارند.
وي هدف از اجراي اين طرح را آگاهي از شمار وحوش و روند افزايش يا كاهش جمعيت آنها براي اعمال مديريت بهتر در اين خصوص عنوان كرد.
علي ميرزايي مناطق حفاظت شده خاروتوران، خوش ييلاق، شكارممنوع تپال و نيز مناطق آزاد شاهوار، سوخته كوه، فيروزآباد، سياه كوه و منطقه كي كي را از جمله مناطق اجراي اين طرح ذكر كرد.
شهرستان شاهرود با داشتن 5 ميليون و 70 هزار هكتار منطقه حفاظت شده و شكار آزاد، يكي از مناطق مهم زيست محيطي كشوري است كه گونه هاي منحصر به فرد گياهي و جانوري چون يوزپلنگ، گورخر آسيايي، زاغ بور، هوبره و انواع گونه شكاري را در خود جاي داده است.
سرشماري زمستان سال قبل نشانگر افزايش جمعيت گونه هاي مختلف چهارپايان بين 5 تا 27 درصد نسبت به سال 81 بوده است.
براساس نتايج اين سرشماري، بيشترين ميزان اين افزايش مربوط به گونه هاي كل و بز بوده كه از 2 هزار و 68 راس در سال 81 به 2 هزار و 631 راس در سال 82 رسيده است.
طبق اين آمار جمعيت گونه هاي قوچ و ميش، گور خر، آهو و جبير به ترتيب با 9، 8، 7 و 5 درصد افزايش، 4هزار و 931 راس، 304 راس، 321 راس و 189 راس بوده است.

اين خفاش ها جثه اي بزرگ، پوزه اي دراز وچشم هايي درشت دارند. بزرگترين خفاش هاي دنيا در اين خانواده قرار دارند.خانواده خفاش ميوه خوار در ايران داراي يك گونه است.

اين خفاش بزرگترين خفاش ايران است. پوزه دراز و سري شبيه سگ، گوش هاي گرد و فاقد گوش، چشم هاي درشت و دمي كوتاه دارد. اندازه طول سروتنه 10 تا 15 سانتيمتر است. بيشتر در غارها، شكاف سنگ ها و شاخه درختان واقع در مناطق بلوچي و ساحلي جنوب زندگي مي كند. در ايران در مناطق ساحلي بلوچستان تا بوشهر، جهرم و جزيره قشم ديده مي شود.در اوايل غروب و گاهي در روشنايي روز شروع به پرواز مي كنند. پروازشان مستقيم و شبيه به پرواز كلاغ است.از ميوه هايي مانند كنار، خرما، انبه، شهد و گرده گل ها تغذيه مي كنند. فاصله بين استراحتگاه و محل تغذيه اغلب زياد است. اين خفاش ها معمولا پس از تمام شدن منبع غذا، به محل ديگري مي روند.

خفاش ها پستانداراني هستند كه مثل پرندگان مي توانند در هوا پرواز كنند. خفاش ها بعد از انسان وسيع ترين پراكندگي را در سطح كره زمين دارند و بعد از جوندگان، بيشترين تعداد گونه را شامل مي شوند.سيستم بازيابي امواج كه مثل رادار عمل مي كند به جهت يابي خفاش ها در شب و طعمه يابي آنها كمك مي كند.برخلاف آنچه تصور مي شود خفاش ها حيوانات خون آشام و وحشتناكي نيستند، به ويژه در ايران.در ايران به جز يك گونه بقيه خفاش ها همه حشره خوارند.