پيرس برازنان در نقش جميزباند و توني بلر در نقش خودش! آيا ممكن است كسي اين دو نفر را با هم اشتباه بگيرد؟!
دكتر لاله مير اسكندري
شما آن چهره را هر جا كه باشد مي شناسيد. پس از گايروس فوزيفرم راست خود متشكر باشيد كه مي توانيد چهره توني بلر را از جيمزباند تشخيص دهيد يا بفهميد كه مارگارت تاچر مدل موي خود را از مرلين مونرو قرض گرفته است!
پيا روتشيتن و همكارانش از انستيتو اعصاب شناسي كالج دانشگاهي لندن، از تجهيزات ثبت كننده بسيار حساس براي كنترل مغز داوطلباني استفاده كردند كه در حال تماشاي عكس مرلين مونرو كه به مارگارت تاچر تغيير شكل مي دهد و تصوير توني بلر كه به پيرس برازنان تبديل مي شود، نگاه مي كردند.
اين آزمايش كه گزارش آن در شماره اخير علوم اعصاب Nature منتشر شده است، 3 نقطه از مغز را كه هنگام شناسايي چهره روشن مي شوند، دقيقا معلوم كرده است. يك قسمت چهره فيزيكي را بررسي مي كند، قسمت ديگر چهره را از جنبه آشنا يا غريبه بودن بررسي مي كند و قسمت سوم، به دنبال يافتن اسم يا هر موضوع مرتبط ديگري با اين صورت، است. اين تحقيق معلوم مي كند كه اين احساس آزاردهنده كه صورتي را مي شناسيم، ولي نمي دانيم چطور؟! از كجا نشات مي گيرد.
خانم روتشيتن مي گويد: تشخيص انسان ها از يكديگر يك مهارت ضروري است كه اغلب اوقات هم به درستي انجام مي گيرد. اكثر ما مي توانيم قيافه اشخاص را حتي اگر به مدت 10 سال نديده باشيم، دوباره تشخيص دهيم.
انسان ها قادرند بيش از 10 هزار صورت را به خاطر بسپارند. تحقيقات نشان داده كه حتي 35 سال بعد از ترك دبيرستان ، مردم مي توانند 90 درصد همكلاسي هاي خود را به ياد بياورند.
دانشمندان با استفاده از تصويربرداري رزونانسي مغناطيسي متوجه شدند كه قشر داخلي گيجگاهي مغز وقتي كه داوطلبان چهره معروفي را مي شناسند، بيشتر فعال مي شود. ولي وقتي به تصوير شخصي كه برايشان آشنا نيست نگاه مي كنند، فعاليت كمي در اين ناحيه ديده مي شود.
گايروس فوزيفرم راست درست پشت گوش ها قرار دارد. اين قسمت وقتي فعال مي شود كه داوطلبان به تصاوير كمي تغيير يافته نگاه مي كنند و تصوير را با آنچه در حافظه خود ثبت كرده اند، مقايسه مي كنند و قسمت اكسيپيتال گايري خلفي در پشت مغز به تغييرات فيزيكي بسيار اندك در شكل صورت حساس است.
خانم روتشيتن روي شناسايي چهره هاي آشنا تحقيق كرد تا بفهمد كه مغز چگونه هويت يك شخص را با يك تصوير خيلي تغيير يافته تطبيق مي دهد.
وي مي گويد: تحقيقات، نشان مي دهد كه مغز ما را مجبور مي كند كه يك هويت واحد به يك صورت بدهيم. پس اگر تصويري ببينيم كه 60 درصد مرلين مونرو و 40 درصد مارگارت تاچر باشد، مغز آن را به عنوان مرلين مونرو پير مي شناسد و در عوض تصويري كه 40 درصد مونرو و 60 درصد تاچر باشد، به عنوان تاچر جوان شناسايي مي شود.
آسيب به هر يك از اين سه قسمت در شناسايي، بحران ايجاد مي كند. بيماران دچار اختلال حواس كه در قسمت قدامي كورتكس گيجگاهي دچار صدمه شده اند، نمي توانند نام صورت هايي را كه مي بينند به ياد آورند و اين در حالي است كه بيماران دچار سرع كه قسمت گايروس فوزيفرم آنها مورد حمله قرار گرفته است، گاهي اوقات فكر مي كنند كه چهره هاي متفاوت به يك شخص واحد تعلق دارد.
