عكس : علي اكبر شير ژيان

دو نفري روبه روي هم در يك سالن بزرگ دور تنور مي نشستند، عرقگير هاي سفيد و چرك بر تن داشتند كه پيشبندي سفيد و پوشيده از آردهاي خشيكده روي آن را مي پوشاند.
در سالني بزرگ كه ديوارهايش با كاشي هاي متفاوت با طرح هاي مختلف تزئين شده بود، چانه هاي نان را از روي گوني سفيدرنگي كه حدود 200 چانه گرد رويش لميده بودند، برمي داشتند. يكي درست مثل شعبده بازها چانه را از اين دست به آن دست پرتاب مي كرد و درست همان لحظه كه چانه نان در هوا باز مي شد، آن را روي دو چوب باريك طرف مقابل مي انداخت. بعد به كمك هم خمير باز و باريك شده را روي تشكچه اي پهن مي كردند. آنگاه يكي از آنها كه جثه بزرگتر و دست هايي طويل داشت، تشكچه را به همراه نان به تنور مي چسباند.
كمتر از دو دقيقه طول مي كشيد تا طرف مقابل با سيخي چنگك مانند نان لواش را از تنور خارج كند.
آنقدر با تردستي اين كارها را پشت سر هم انجام مي دادند كه براي درست كردن هر نان تنها كمتر از يك دقيقه زمان صرف مي شد.
اما كار به همين دو نفر محدود نمي شد، يك نفر ديگر بود كه آرد سفيد را از گوني داخل يك ظرف بزرگ كاسه اي شكل خالي مي كرد. بعد از اينكه خمير خوب با آب و جوش شيرين ورز مي آمد و به دست نمي چسبيد، آن را برمي داشت و به نفر چهارمي مي داد كه تنها وظيفه اش چانه كردن خميرها بود. حالا جريان زياد فرق نكرده، فقط تنور بزرگ گازوئيلي جايش را به تنورهاي برقي داده با صفحه اي دوار و متحرك كه پس از يك دور چرخيدن خمير در آنها به نان تبديل مي شود. پيش از اينها در هر محلي تنها نان هايي چون سنگك، بربري، تافتون و لواش توزيع مي شد و هر كس كه خواستار تنوع بيشتري بود يا بايد به نان فانتزي چند محله آن طرف تر يا آنكه به محله هايي چون تجريش مراجعه مي كرد. امروزه وضع به كلي فرق كرده. در هر مغازه خواربارفروشي در دورافتاده ترين محله تهران و شهرستان ها، نان هاي بسته اي متنوع از نان هاي ذكر شده گرفته تا انواع نان هاي باگت و تست ارائه مي شود، اما كار به اينجا ختم نمي شود. در برخي از نان فانتزي فروشي ها آنقدر طعم نان متنوع است كه انتخاب از ميان اين تعداد نان دشوار به نظر مي رسد. انواع نان با طعم هاي گردويي، آفتابگردان، جو، انواع سبزي ها، شيرين، تند، نمكي و ... در اندازه هاي متفاوت براي مصارف گوناگون در دسترس خانواده هاست.
نان زياد يا سبد بچه غول؟
شما جزو چه دسته اي هستيد؟ آيا جزو آن دسته هستيد كه نان را به اندازه تهيه مي كنند يا آن دسته ايد كه سبد نان خشك منزلشان آنقدر پر است كه احتمالا گوني «نان خشكي» محل را پر مي كند و سبدي به اندازه يك بچه غول دريافت مي كنند!
در نيمه دوم سال گذشته خبر «خودكفايي در گندم» منتشر شد، اما آيا اينهمه اسراف، انصاف است؟
گروهي مي گويند مشكل از نان است؛ خامي، عدم رعايت بهداشت و مصرف جوش شيرين باعث مي شود كه آنها بخش عمده اي از نان تهيه شده را مصرف نكنند و آن را دور بريزند. پيرترها زماني را ياد دارند كه آبگوشتي درست مي كردند و نان هاي كهنه را در آن مي ريختند تا هدر نرود، اما همان دسته هم اكنون نمي توانند چنين راهكارهايي را براي جلوگيري از اسراف نان به كار گيرند، چون احتمالا اگر نان هاي موردنظر را در آبگوشت بريزند به خاطر جوش شيرين، مخلوط موردنظر پف خواهد كرد.
محمد شريعتمداري، وزير بازرگاني چندي پيش در نامه اي به معاونان خود از اختصاص يارانه 25 هزار ميليارد ريالي بودجه عمومي كشور گفته بود و اينكه با توجه به اين بودجه بايد از گرانفروشي، كم فروشي، خام فروشي، بدفروشي و عدم رعايت ضوابط بهداشتي پرهيز شود و مصرف جوش شيرين به نحو مطلوب صورت بگيرد، اما به منظور كاهش ضايعات نان و افزايش كيفيت پخت نان بايد راهكارهايي هم وجود داشته باشد.
بررسي پخت نان در كل كشور، نظارت بر عملكرد شوراهاي آرد و نان استان ها و كاهش موانع اجرايي و دولتي اين شوراها، كنترل مراكز توليد و توزيع نان در جهت كاهش ضايعات، آموزش به نانوايان، بروز كردن و كارآمدتر كردن دستگاه هاي پخت نان، نحوه نظارت بازرسان و شرايط جواز يك بخش از مسائلي است كه بايد به آنها توجه كرد و از سوي ديگر شكل نان، ميزان سهميه، ارزش هاي ديني، نوع سوخت، نحوه نگهداري نان، مواد افزودني، آرد مصرفي و جلوگيري از سوختگي، خمير بودن نان، بد شكل بودن نان پس از پخت، بدهضم بودن نان، بياتي و كهنگي نان مسائلي است كه توجه همه جانبه مردم و مسئولان را مي طلبد.
اندر فوايد نان خوب
كارشناسان كنترل كيفي مواد غذايي معتقدند كه جلوگيري از سرطان دستگاه گوارش، پوكي استخوان، بيماري هاي قلبي، ناباروري مردان و تامين انرژي، تنها قسمتي از خواصي است كه نان در خود جاي داده است. آنطور كه محمدرضا انصاري يكي از همين كارشناسان تغذيه به خبرگزاري ايسنا توضيح داده است: «وجود سبوس در نان باعث افزايش نسبي عمر انسان مي شود، قند خون را كاهش و دفع مواد مضر را براي افراد ديابتي آسان مي كند و ديگر آنكه نان سفيد به شرط آنكه جوش شيرين در آن استفاده نشده باشد، منبع بسيار خوبي براي تامين كلسيم بدن به شمار مي رود. ماده سلنيوم نان باعث حفظ باروري مردان مي شود، همچنين وجود ويتامين هاي گروه B موجود در سبوس نان علاوه بر تامين انرژي بدن، به حفظ روحيه و ساختار عصبي كمك شاياني مي كند.
نان در همه جا
نان از آن دسته مواد غذايي است كه در زندگي ايرانيان از گذشته تاكنون نقش بسزايي داشته و همواره در سبد غذايي خانواده ها نقش مهمي ايفا كرده است. اكنون نيز در سراسر ايران از چادرهاي ايلياتي، سنجابي، قشقايي، بلوچ، كرد، لر، عرب و بختياري گرفته تا منازل خانواده هاي شهري نان پخته و مصرف مي شود. نان هاي ايراني انواع مختلف دارد در طعم ها و اندازه هاي مختلف؛ نان قتلمه (محمدآباد شاهرود)، كاك (شاهرود)، شيرمال زنجبيلي (زنجان)، جو و نان فتير محلي (گرمسار)، نان تنبلو (مهدي شهر سمنان)، ساجي (ايلام)، فتير كوچك عشاير اليكايي (گرمسار)، نان اويي «آبي» (محمدآباد شاهرود) به اضافه ده ها نمونه ديگر كه خوردن هريك از اين نان ها خالي از لطف نيست.
نان خواص غذايي مختلفي دارد. بي اغراق در سبد مصرفي همه خانواده هاي ايراني هم حضور دارد. ايران هم كه در توليد گندم خودكفا شده، اما هنوز هم اسراف در توليد، توزيع و مصرف نان صورت مي گيرد. نگاهي به نرخ برخي از نان هاي متداول اهميت اقتصادي اين قوت لايموت را نشان مي دهد؛ قيمت هايي كه سالانه روند صعودي را طي مي كنند. در چنين شرايطي اسراف نان آيا رواست؟

توليد گندم از مرز خودكفايي گذشت. امسال وعده داده شده بخشي از اين محصول استراتژيك صادر شود و در نهايت دغدغه هاي مرتبط به توليد نان از نگاه آسانگير عمومي حذف شد. مردم خوشحال از اينكه در سال جاري قيمت اين حداقل خوراك، افزايش چشمگيري نخواهد يافت، اما واقعيت با نكات بيشمار ديگري پيوند خورده است. معضل نان تنها توليد و ميزان گندم نيست. برداشت محصول، بوجاري كردن و حمل و نقل، توزيع و تبديل آن هريك با گرفتاري هايي توام است. چگونه مي توان هريك از اين مراحل را به گونه اي طراحي كرد و به اجرا گذاشت كه كمترين اثرات زيانبار را به دنبال داشته باشد؟ طراحي اين مراحل يقينا، وظيفه كارشناسان حوزه هاي مربوط است، اما وظيفه عمومي نيز در اين ارتباط بايد مدنظر قرار گيرد. صرفه جويي به معناي امروزي آن، بهترين شيوه اي است كه مي تواند در بهره وري اقتصادي نقش بسزايي ايفا كند. صرفه جويي امروز همين درست مصرف كردن و براي دستيابي به موفقيت اين روش، كافي است ميزان خريد نان و ساير مواد غذايي و مصرف آن مورد توجه قرار گيرد.
در اين صورت مي توان ميزان خريد را بدرستي تخمين زد، اما متاسفانه اين روش در ايران بويژه در خانواده هايي با بنيه مالي قوي تر، كمتر ديده مي شود. گو اينكه دخل و خرج هر خانواده و هر شخصي موضوعي شخصي است، اما ميزان خريد و مصرف و دورريز آن، اقتصاد كشور را تحت تاثير قرار مي دهد.
درست مصرف كردن در برخي مواقع به اشتباه خست ناميده مي شود، اما حقيقت آن است كه اين روش نه تنها خست نيست كه مي توان آن را بهره وري عقلايي نيز دانست. يك مثال روشنگر مي تواند اين امر را بخوبي روشن كند. اگر روزي يك نان فقط به قيمت 100 تومان دور ريخته شود، در ماه 3 هزار تومان و در سال 36 هزار تومان راهي سطل آشغال خواهد شد. اگر اين رقم به يك مدير خانواده داده شود، طرح هاي جالبي براي آن به مورد اجرا مي گذارد، خريد تابلوهاي تزئيني، وسايل آشپزخانه و اتاق خواب و ... تنها بخشي از آنهاست. اگر چنين روشي درباره ميوه و غذا نيز مدنظر قرار گيرد، براحتي مي توان به اين نتيجه رسيد كه رقم پيش گفته از مرز يكصد هزار تومان مي گذرد. در اين راستا اگر مصرف آب و گاز و برق و تلفن نيز لحاظ شود، رقم از مرز 200 هزار تومان مي گذرد و آنهايي كه شيوه درست هزينه كردن را مي دانند، بدرستي درمي يابند كه با اين رقم مي توان چه برنامه هاي كوتاه مدتي را سامان داد.

ايران سال گذشته با كسري تجاري 2 هزار و 600 ميليون دلاري با آلمان، 619/2 ميليارد دلاري با امارات و 225/2 ميليارد دلاري با فرانسه روبه رو بوده است. به گزارش نشريه اقتصادي «مير»، صندوق بين المللي پول سال گذشته هشدار داده بود، در صورتي كه قيمت نفت سقوط كند، با افزايش واردات، ايران با كسري بودجه بالايي روبه رو مي شود.
با توجه به همين مطلب منتشر شده در نشريه مير، رشد اقتصادي ايران كمتر از حد موردانتظار بوده است و رشد توليد ناخالص داخلي ايران برپايه قيمت هاي ثابت براي 6 ماه اول سال 1383 در حدود 1/4 درصد بوده و اين در حالي است كه رشد توليد ناخالص داخلي بخش غير نفتي در همين مدت 3/4 درصد بوده است. مازاد تجاري ايران نيز در 6 ماهه اول سال 1383 رقم پاييني بوده است.
اين در حالي است كه بانك مركزي ايران رشد توليد ناخالص داخلي ايران براي كل سال فوق را 4/6 درصد و براي بخش غير نفتي 7/6 درصد پيش بيني كرده بود.
پولشويي ممنوع!
طبق اطلاعيه اي كه از سوي بانك مركزي اعــلام شـــده اسـت، عــلاوه بـــر بـرخي از اهالي مستقر در خيابان فردوسي، تعدادي از اعضاي اتحاديه صنف سازندگان و فروشندگان طلا، جواهر، نقره، سكه و صراف تهران بدون دريافت مجوز از اين بانك اقدام به خريد و فروش ارز كرده اند كه اين اقدام نوعي پولشويي محسوب مي شود. به گزارش خبرگزاري مهر، مسئوليت تنظيم مقررات مربوط معاملات ارزي، طلا و نظارت بر اين معاملات بر اساس ماده 11 قانون پولي و بانكي مقررات كشور مصوب 1351 برعهده بانك مركزي است.
طبق همين اختيار، بانك مركزي اخطار داده است در صورتي كه اعضاي اين اتحاديه فعاليت خود را با قوانين و مقررات كشور منطبق نكنند، براساس قوانين جاري و بويژه تبصره يك ماده دو قانون بازار غير متشكل پولي كشور با آنها برخورد و از ادامه فعاليت آنها جلوگيري خواهد شد.
اين بانك از مردم خواسته است تا ارز موردنياز خود را صرفا از طريق بانك ها و صرافي هاي مجاز تهيه كنند تا در خارج از كشور دچار مشكل نشوند.

نقشه اي براي روستاها
بـــافـــــــــت مسكوني روستاها در طول برنامه چهـارم تــوسعه داراي نقشه مي شوند. براي اين منظور هيات وزيران طرح پيشنهادي سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و بنياد مسكن انقلاب اسلامي را تصويب كرد.
بر اين اساس بنياد مسكن انقلاب اسلامي موظف شده در طول برنامه چهارم توسعه براي تمامي روستاهاي داراي شوراهاي اسلامي و مراكز دهستان ها و مركز بخش روستايي، نقشه تفكيكي به ترتيب اولويت تهيه و به اداره ثبت اسناد و املاكي كه روستا در محدوده آن قرار دارد، ارسال كند.
بنياد مسكن هم موظف شده حداقل 20 روز قبل از آغاز عمليات نقشه برداري، تاريخ نقشه برداري را به اطلاع اهالي برساند و شوراي اسلامي روستاها نيز بايد اطلاعات لازم را در اختيار بنياد مسكن قرار دهند.
تويوتا جلوتر از بقيه
شركت تويوتا اعلام كــرد در ســال جـاري مالي 1/11 ميليارد دلار درآمد كسب كرده است. اين در حالي است كه شركت هاي آمريكايي نظير جنرال موتورز و فورد با مشكلات فراواني دست و پنجه نرم مي كنند.
به گزارش يو.اس.اي تودي به گفته رئيس شركت تويوتا، هزينه هاي بازاريابي اين شركت در سال مالي منتهي به 21 مارس 2005 نسبت به سال قبل افزايش يافت، اما با كاهش در هزينه ها تعديل شد. تويوتا در اين مدت 4/7 ميليون اتومبيل و كاميون فروخته است.
سال گذشته فروش تويوتا در آمريكاي شمالي با رشدي 8 درصدي به 3/2 ميليون خودرو رسيد.
در ميان محصولات اين شركت، خودروي دوگانه سوزي است كه با بنزين و برق كار مي كند.
ماهي زياد مي شود!
ميزان توليد ماهي پرورشي در سال جاري با 25 هزار تن افزايش به 140 هزار تن خواهد رسيد. به گفته مدير كل توليد و پرورش ماهي، براساس آمار موجود پيش بيني مي شود از 140 هزار تن ماهي پرورشي، 35 هزار تن ماهي سردآبي و بقيه گرم آبي باشد.
نرخ جديد براي ميوه و تره بار
تمامي فروشندگان مراكز ميوه و تره بار شهرداري از نرخ واحد جديدي پيروي خواهند كرد.
سازمان ميادين ميوه و تره بار و فرآورده هاي كشاورزي، جديدترين قيمت بر پايه هر كيلوگرم ميوه را به شرح زير اعلام كرده است.
قيمت هر كيلوگرم سيب قرمز لبنان 6300 ريال، سيب زرد لبنان 5500 ريال، چغاله بادام 9000 ريال، گوجه سبز 11500 ريال، كيوي هايوارد (اندازه هر عدد بالاي 500 گرم) 5500 ريال، پرتقال تامپسون واشنگتني 6000 ريال، پرتقال والنسيا 6000 ريال، ساير انواع پرتقال 4500 ريال،  انواع ليمو شيرين 3500 ريال، انواع ليموترش 2700 ريال، هندوانه 1900 ريال، آناناس هر عدد بالاي 800 گرم 1300 ريال، انواع موز مرغوب خوشه اي كاملا سالم، كشيده و زرد رنگ 8700 ريال، انواع موز دانه اي كاملا سالم، كشيده و زرد رنگ 8500 ريال و هر عدد نارگيل 5000 ريال است. بر اساس اين گزارش، هر كيلوگرم خيار رسمي گلخانه اي 3200 ريال، خيار سالادي 1500 ريال، گوجه فرنگي بوته رس 3200 ريال، پياز سرخي 1400 ريال، پياز سفيد بسته بندي شده 1500 ريال، پياز صدفي بسته بندي شده 1700 ريال، سيب زميني نو بسته بندي شده 1900 ريال، سيب  زميني نو 1600 ريال، انواع بادمجان 1800 ريال، فلفل دلمه كاملا سالم و سبز رنگ 3200 ريال، لوبيا سبز 3800 ريال، نخود فرنگي 2100 ريال، باقلا سبز 1300 ريال، ريواس با ساقه صورتي و كشيده 3400 ريال، سير تازه بدون برگ 3700 ريال، كاهو رسمي پاك كرده مرغوب 1400 ريال، كاهو پيچ سالادي 2500 ريال، برگ مو 3500 ريال، كلم سفيد 2200 ريال، كلم قرمز 1400 ريال و تره فرنگي 2500 ريال قيمت گذاري شده است.
تمامي بهره برداران از غرفه هاي ميدان هاي ميوه شهرداري لازم است از شانزدهم ارديبهشت 84 نرخ هاي مصوب را رعايت كنند، همچنين بجاست مراجعان هر گونه تخلف را به مدير بازار گزارش دهند يا با شماره تلفن 8423969 تلفن گوياي روابط عمومي سازمان ميادين تماس حاصل كنند.