سميرا ربيعي
زندگي شهري برخلاف زندگي ساده روستايي از زيبايي هاي طبيعي تهي است. فضاهاي شهري به خودي خود داراي زيبايي بصري نيستند و اين در حالي است كه انسان نياز مبرمي به وجود نظم و زيبايي در محيط زندگي خود دارد. بنابراين چنانچه فضاي بي روح شهر و روحيه زيبايي پرستي انسان را در كنار هم قرار دهيم به اهميت عامل تعيين كننده اي به نام مبلمان شهري پي مي بريم. اگر يكي از نيازهاي شهري را داشتن مبلمان و اثاثيه متناسب با سيماي شهر بدانيم، مي توانيم مبلمان شهري را به تجهيزاتي شامل تيرهاي برق، نيمكت ها، باغچه ها، كف فرش ها، كيوسك ها، شيرهاي آتش نشاني، تابلوهاي تبليغاتي، وسايل تفريحي پارك ها، سطل زباله ها، مجسمه ها و حصارها تعميم دهيم.
نقش مبلمان شهري در زندگي شهروندان
كارشناسان اعتقاد دارند اگر معيارهاي لازم در طراحي شهري رعايت نشده باشد، شهروندان فقط فعاليت هاي ضروري را انجام مي دهند، در حالي كه در فضاي مطلوب شهري، شهروندان علاوه بر اينكه به فعاليت هاي ضروري مي پردازند، به حضور در محيط كوچه و خيابان نيز تمايل زيادي نشان مي دهند و چه بسا كه پياده روي را به عبوري سريع با اتومبيل ترجيح  دهند.
علاوه بر اين، بايد توجه داشت كه با گذر زمان و پرجمعيت تر شدن شهرهاي ما آشفتگي، ناهمگوني و بيگانگي فضاهاي شهري هم بيشتر مي شود. مردمي كه براي بهره جستن از اقتصاد و خدمات برتر اين شهرها در آنها ساكن مي شوند، در ظاهر به اين مشكلات عادت مي كنند، اما در واقع تحت تاثير رفت و آمد در اينگونه فضاهاي شهري بتدريج پريشان خاطر، كج خلق و مردم گريز شده و كار به جايي مي رسد كه پيمودن مسير خيابان ها و استفاده از وسيله نقليه براي آنان آزار دهنده شده و در نتيجه، لذت بهره مندي از امكانات شهري در كام آنان تلخ مي شود.
در چنين وضعيتي، مردم نگران و خسته از رفت  و آمدهاي روزانه در مسيري تكراري روزگار مي گذرانند و تمايل آنان به پناه بردن به كنج خانه ها و آپارتمان ها از حضورشان در عرصه هاي عمومي، بيشتر مي شود.
ايجاد فضاهاي باز و عمومي با مبلمان مناسب و جاذب شهري، مردم را از خانه ها بيرون مي كشد و سبب جذب آنان به فضاهاي طراحي شده مي شود. از اين رو هر چه شهر بزرگتر و جمعيت ساكن در آن بيشتر باشد، لزوم وجود چنين فضاهايي ضروري تر به نظر مي رسد، اما اغلب شهرهاي كشور ما رنگ زندگي ندارند؛ لباس هاي تيره، خانه هاي بدقواره، سيم هاي آويزان از ديوارها و آب انباشته شده در ميان درزهاي آسفالت خيابان همه و همه احساس نامطلوبي را به انسان منتقل مي كنند.
تهران، پيشتاز در بهبود مبلمان شهري
در چنين شرايطي شايد به جرات بتوان تهران را پيشتاز شهرهاي ايران در زمينه بهبود و ساماندهي مبلمان شهري دانست.
اين نكته را براحتي مي توان از لا به لاي صحبت هاي معاون خدمات شهري شهرداري تهران بيرون كشيد. محمد جواد محمدي زاده ايجاد امنيت ديداري كه با ديدن مناظر و مبلمان شهري براي شهروندان احساس آرامش ايجاد مي كند را مهمترين وظيفه سازمان زيبا سازي شهر تهران مي داند.
او مي گويد: براي هماهنگي و بهتر شدن امور بايد برنامه ريزي، طراحي و نظارت بر انجام كارهاي طراحي مبلمان شهري توسط اين سازمان و اجراي آن توسط مناطق شهرداري صورت گيرد.
اين مقام مسئول در شهرداري تهران معتقد است: نبايد به زيبا سازي صرفا به عنوان يك مجموعه درآمدزايي نگاه كرد، چرا كه واقعيت موضوع مبلمان شهري و چهره ظاهري مسئله عميقي است كه از جهات مختلف داراي اهميت است.
وي خاطرنشان مي كند: شهر موجود زنده اي است كه داراي هويت بوده و اين آرامش ظاهري شهر بايد متناسب با اين هويت باشد.
معاون شهردار تهران مي گويد: تهران پايتخت جمهوري اسلامي بوده و بايد در آرامش ظاهري آن هر دو جنبه ايراني و اسلامي بودن نيز لحاظ شود. بنابراين در طراحي شهري تهران نه تنها جنبه اصولي معماري، بلكه هويت ملي و ديني بايد ملاك عمل قرار گيرد، تا اين طراحي با روح و شخصيت انساني شهروندان تهراني منافاتي نداشته باشد.
تا همين چند سال پيش در زمينه طراحي علمي مبلمان شهري مناسب و منطبق با شرايط و ويژگي هاي محيطي و انساني بخش هاي مختلف تهران هيچ اقدام مناسبي صورت نگرفته بود و مبلمان شهري موجود، صرفا الگوبرداري هاي ناقص از نمونه هاي خارجي و ساخت تجربي و سليقه اي توليدكنندگان عناصر يادشده و شرايط موجود بود كه معضلات زياد و نارضايتي شهروندان را نيز درپي داشت.
بر همين اساس سازمان زيباسازي شهر تهران در راستاي اهداف بلندمدت خود براي ساماندهي مبلمان شهري براساس اصول علمي و تحقيقاتي، در برنامه اي مدون طرح ساماندهي مبلمان شهري كلانشهر تهران را با مشاركت و نظارت اعضاي هيات علمي دانشگاه ها به اجرا درآورد كه حاصل آن بهسازي و ساماندهي هايي است كه اكنون در سطح شهر به چشم مي خورند.
بهسازي و رنگ آميزي مبلمان شهري شمال تهران و نماي دو خيابان وليعصر(عج) و شريعتي كه با هزينه اي بالغ بر 2 ميليارد و۶۰۰ ميليون ريال توسط شهرداري منطقه يك انجام شده، يكي از اين موارد است.در اين طرح 11 هزار متر سرپناه ايستگاه هاي اتوبوس، 3هزار متر ميله هاي ترافيكي، 98 هزار متر گارد ريل، 25 هزار متر نرده و حفاظ، 207 هزار مترمربع جدول و 25 هزار متر از نماهاي شهري رنگ آميزي شد. همچنين پيگيري و مشاركت در نصب پروژه تلويزيون شهري در ميدان قدس، احداث سه سرويس بهداشتي در بلوار دستواره، ابتداي بلوار اوشاني و ميدان سربند، نصب 6 بيلبورد فرهنگي، نقاشي ديواري شهيد متوسليان، اجراي عمليات دوپل مكانيزه در تقاطع ميني سيتي، ارتش و اتوبان شهيدچمران روبه روي نمايشگاه بين المللي و نصب 19 ساعت در ميادين اصلي منطقه از ديگر طرح هايي بود كه در بهسازي مبلمان شهري شمال تهران مورد توجه قرار گرفت.

هيچ چيز به اندازه اينكه بخواهيم ارتفاع 60 و چند پله اي را عصر يك روز جمعه و بعد از تعطيلي كار بالا  بروي سخت نيست. خبرنگار كه باشي زندگي ات وارونه مي شود، پنج شنبه ها روز تعطيل  تو است و جمعه  ها بايد بروي سر كار، اين نه در مورد خبرنگاري كه در مورد بسياري از مشاغل اتفاق مي افتد.
حال اين مسئله را بچسبانيد كنار خستگي كار و سكون و سكوت عصر روز جمعه كه خيابان هايش خلوت است. شايد به همين خاطر است كه من و بسياري از همكاران روزهاي تعطيل بيش از هر زمان ديگري ترجيح مي دهيم تا با مترو به سر كار يا خانه برگرديم، اما اينكه عصر روز جمعه ها پله هاي برقي مترو تعطيل باشد، نكته اي است كه نمي توان بسادگي از كنار آن گذشت.
قصه از اينجا شروع شد كه فكر كردم مترو ميرداماد تا سعدي، روز جمعه سريع تر از ساير وسايل مي تواند به خانه برساندم. علاوه بر تاخير چند دقيقه اي كه روزهاي جمعه براي مترو افزايش پيدا مي كند، وقتي به ايستگاه سعدي رسيدم با صحنه اي مواجه شدم كه توان حركت را از من گرفت. خستگي كار باعث شده بود تا به اميد پله هاي برقي فكر بالا رفتن از پله هاي ايستگاه سعدي را از سرم بيرون كنم، اما وقتي با طمانينه و آرامش به سمت پله هاي برقي رفتم، خاموش بودن آن كابوس بالا رفتن را در ذهن مشوشم چند برابر كرد، اما چاره اي نبود و مجبور شدم از 60 يا 70 پله بالا بروم.
حادثه وقتي وخيم تر شد كه پله هاي برقي پله  عابر پياده كه جديدا مكانيزه شده بود نيز به تعطيلات رفته بودند. وقتي به خانه رسيدم، سعي نكردم بالا و پايين رفتن از اين همه پله را كه مجهز و مكانيزه بود به تعطيلات روز جمعه ربط بدهم و فكر كنم حتي پله هاي برقي هم روزهاي جمعه تعطيل هستند.
شنبه صبح مثل هميشه سركار حاضر شدم، يكي از همكارانم با عصبانيت به سمتم آمد و گفت: صفحه شما كه شهري است تا به حال به اين موضوع كه چرا پله هاي برقي روزهاي جمعه يا آخر شب ها خاموش هستند توجه نكرده است تازه فهميدم تعطيلات پله هاي برقي ديروز به خاطر نقص فني يا ايراد نبوده بلكه پله هاي برقي روزهاي جمعه تعطيل هستند. وقتي از او دليل طرح سئوال را پرسيدم، گفت: بعضي اوقات آخر شب ها كه به سمت پله  برقي ها ي پل هاي عابر پياده مي روم تا از عرض خيابان بگذرم با خاموش بودن آنها روبه رو مي شوم، ديروز هم براي چهارمين هفته متوالي وقتي از مترو براي عبور و مرور استفاده كردم، با خاموشي پله هاي برقي مترو رو به رو شدم.
فهميدم همكار من نيز به همان دردي دچار شده است كه من ديروز گرفتارش بودم، حالا بايد از مسئولان شهري پرسيد؛ چرا پله هاي برقي جمعه ها تعطيل هستند؟

اجبار بالاي سر خودروهاي گازسوز شده
هر چند به نظر مي رسد براي هر كاري بايد فرهنگسازي كرد، اما گاهي براي اين فرهنگسازي بايد از اجبار استفاده كرد؛ به هر حال تا پايان شهريورماه استاندارد اجباري خودروهاي گازسوز تعيين خواهد شد. موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي موظف شده است تا پايان شهريور ماه استاندارد اجباري قطعات و تجهيز گازسوز كردن خودروها، خودروهاي گازسوز و جايگاه هاي عرضه گاز طبيعي را تدوين و ابلاغ كند.
تعيين اين استاندارد با همكاري سازمان بهينه سازي مصرف سوخت انجام خواهد گرفت. پيش بيني شده است استاندارد مزبور پس از تصويب به اجرا درآيد. شركت ملي نفت نيز موظف است تا پايان سال جاري نسبت به تهيه و نظارت بر رويه هاي اجرايي و بازرسي استفاده از گاز طبيعي اقدام كند. تدوين اين استانداردها در پي عزم دولت مبني بر توسعه توليد خودروهاي گازسوز صورت مي گيرد.
مقرر است در سال جاري حداقل 200 هزار خودرو گازسوز كارخانه اي توليد شود و 50 هزار دستگاه خودرو بنزين سوز در حال تردد نيز گازسوز شود.
53سمند جايگزين تاكسي هاي فرسوده
قرار است 53 دستگاه تاكسي سمند نو جايگزين تاكسي هاي فرسوده شود. در مرحله اول طرح جايگزيني، 600 تاكسي سمند جايگزين تاكسي هاي فرسوده شهر تهران خواهد  شد. اميرمحمود دهلوي، مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاكسيراني شهر تهران، دليل طولاني شدن روند تحويل گرفتن تاكسي هاي سمند از ايران خودرو را وجود برخي اختلافات كه در زمان مديريت قبلي وجود داشته، دانست و گفت: در حال حاضر سري اول تاكسي هاي سمند كه در مرحله نخست قرار دارد 600 دستگاه اعلام شده بود، توسط شركت طرف قرارداد توليد و آماده تحويل است كه به دليل برخي اختلافات مالي كه در زمان مديريت پيشين بين تاكسيراني و كارخانه سازنده ايجاد شده بود، به تعويق افتاد. وي، با بيان اينكه پيش بيني شده فاصله زمان ارائه تاكسي فرسوده تا دريافت تاكسي سمند جديد بيش از يك ماه و نيم طول نكشد، تاكيد كرد: هر زمان كه تاكسي هاي سمند تحويل سازمان شود، به سرعت آنها را تحويل رانندگان تاكسي كه ثبت نام كرده اند مي دهيم تا براي جابه جايي مسافران از آن استفاده كنند.