بالاخره جوجه هاي زيباترين و شكيل ترين درناي جهان در باغ وحش ارم سر از تخم بيرون آوردند. يك جفت درناي تاجدار كه بي اغراق مي توان در بين 15 گونه درنا در جهان، آنها را طنازترين درناها ناميد (هرچند كه گونه اي درناي كوچك را در ايران درناي طناز مي نامند)، بعد از 10 سال صاحب دو فرزند شدند.
مهندس پرويز بختياري، پرنده شناسي كه سالهاست روي درناها كار مي كند، ضمن كم نظير خواندن اين پديده مي گويد: درناها شرايط زيستي بسيار خاصي دارند. تمام 15 گونه درناي شناخته شده در سطح جهان داراي مهاجرت هاي بسيار طولاني بين زادگاه و محل زمستان گذراني شان هستند، بنابراين به لحاظ بيولوژيك نيز بسيار حساس بوده و كوچكترين تغيير در شرايط زيستي شان بر روند زندگي و حتي رفتارهاي عمومي آنها تاثيرگذار است. درناي تاجدار هم از جمله گونه هاي بسيار حساسي است كه در آفريقا زمستان گذراني مي كند و به همين دليل عموما آن را درناي آفريقايي مي نامند و اين مسئله كه درناها بتوانند در اسارت توليد مثل كنند، پديده بسيار جالب و منحصر به فردي است.
به گفته آقاي رنجبر، يكي از كارشناسان باغ وحش ارم، درناهاي تاجدار باغ وحش ، بيش از 10 سال است كه در اين مركز نگهداري مي شوند، اما طي اين مدت با وجود شرايط خوب زيستي كه براي آنها مهيا شده بود، هيچ گونه رفتار جفتگيري از آنها سر نزد. او مي گويد: ما هرچقدر هم تلاش كنيم، نمي توانيم شرايطي مطابق با زيستگاه هاي طبيعي گونه براي آنها مهيا كنيم، اما با اين حال بعد از 10 سال با تغييرات كوچكي كه در فضاي قفس آنها ايجاد كرديم، اواخر خردادماه رفتارهاي جفتگيري بالاخره در آنها شروع شد؛ همان رقص معروف درناها.
شايد جالب ترين نكته درباره درناها، تك همسري بودن آنها باشد. درناها تمام عمر با اولين همسري كه در اولين دوره جفتگيري شان برمي گزينند، باقي مي مانند، حتي در بسياري موارد مشاهده شده بعد از مرگ يكي از جفت ها، جفت ديگر تا آخر عمر تنها زندگي مي كند و ديگر همسري اختيار نمي كند. مهندس بختياري مي گويد: درناها رفتارهاي اجتماعي بسيار پيشرفته و پيچيده اي دارند. آنها حتي به بزرگترهايشان احترام مي گذارند. آنها به رغم بسياري از پرنده ها كه بيشتر رفتارها و حتي مسيريابي مهاجرتشان غريزي است، همه چيز را از بزرگترها مي آموزند. مثلا اگر جوجه درنايي پدر و مادر نداشته باشد، حتي مسير مهاجرتش را نمي تواند پيدا كند.
چند سال پيش كه طي يك پروژه مي خواستند چندين قطعه درناي سيبري را پرواز داده و پس از طي مسير مهاجرت اصلي، آنها را از روسيه به ايران، پارك ملي بوجاق بياورند، متخصصان مجبور به استفاده از پاراگلايدر شدند؛ پاراگلايدري سفيد شبيه درنا كه شخص غذادهنده و در واقع پرستار جوجه درناها با نقاب درنا آن را هدايت مي كرد و نقش والدين را بازي مي كرد تا درناها مسير مهاجرتشان را بياموزند، اما درناهاي تاجدار باغ وحش ارم به رغم همه اما و اگرها و كم و كاست ها صاحب فرزند شده اند. اين دو درنا سالهاست كه در قفس 35 متري سيماني به ارتفاع چهار متر زندگي مي كنند و البته بين زيستگاه محل زادآوري اصلي آنها كه بيشتر مناطق باتلاقي، تالابي و چمنزارهاي نزديك آب است تا اين قفس، تفاوت محسوسي وجود دارد. شايد گذشت زمان درناها را با زيستگاه جديد وفق داده باشد. مهندس الهامي، مدير باغ وحش ضمن تقدير از تلاش كاركنان اين مركز مي گويد: شايد تغيير كوچكي كه بچه ها در قفس درناها ايجاد كرده اند، باعث اين اقدام درناها شده باشد. كاركنان باغ وحش قسمتي از قفس درناها را پوشانده و سرپناهي خارج از ديد تماشاچيان براي آنها درست كرده اند. ظاهرا اين محل براي تخمگذاري درناها مساعد و آنها را ترغيب به جفتگيري كرده است.
قفس درناها از دو قسمت تشكيل شده؛ قسمتي روباز و بخشي مسقف. درناها در بخش مسقف استراحت مي كنند و براي گردش به محوطه باز مي آيند. دو وعده در روز غذا مي خورند و به گفته مهندس الهامي غذايشان نيز كاملا منطبق با رژيم غذايي طبيعي آنهاست. او مي گويد: غذاي اصلي درناهاي تاجدار را در اينجا كرم و آبزيان كوچك تشكيل مي دهد، البته دانه گياه و سبزيجات هم به آنها مي دهيم.
از او پرسيديم كه هر روز كرم و آبزيان كوچك از كجا مي آورند؟ او در جواب اين سئوال مي گويد: ما غذاهاي زنده مورد نياز حيوانات باغ وحش را خودمان تهيه مي كنيم، مثلا براي مارها كه از موش تغذيه مي كنند، موش پرورش مي دهيم و براي شيرها، الاغ و براي درناها هم كرم و آبزيان كوچك.
درواقع يك چرخه بيولوژيك درست كرده اند و اين كار هم كار كاركنان را راحت كرده و هم هزينه ها را پايين آورده است.
تخم ها طي دو روز متولد شدند. 10 روز بعد از جفتگيري يعني صبح روز دوم تيرماه، اولين تخم و صبح روز سوم تيرماه، دومين تخم درناها به دنيا آمد. يكي از كاركنان كه براي تميز كردن قفس به داخل آن رفته بود، متوجه تخم ها شده و به مسئولان باغ وحش خبر مي دهد.
رنجبر مي گويد: بيشتر ماده روي تخم ها مي خوابيد. بعد از 28 روز هم كه جوجه ها سر از تخم درآوردند، باز هم درناي ماده زمان بيشتري را روي تخم ها مي گذراند و درناي نر بيشتر درصدد تهيه غذا براي جوجه ها بود. البته بعد از دو روز جوجه ها خودشان از لانه بيرون آمدند و ديگركم كم خودشان از روي زمين غذا برمي دارند. البته پدر و مادرشان هم گاهي با منقار غذا را برداشته و به آنها مي دهند.
درناهاي تاجدار باغ وحش ارم حالا يك خانواده هستند؛ خانواده اي چهار نفره كه اميدواريم با مراقبت هاي كاركنان و مسئولان باغ وحش بتوانند طعم خوش خانواده بودن را بيشتر تجربه كنند.

گرگ ها برمي گردند
سرمد نمازي خواه- در دهـــــه 90، در روزنامه هاي آلمان به كرات خوانده مي شد كه گرگ هاي علامت گذاري شده توسط دانشمندان به وسيله گلوله و ساچمه هاي تفنگ يا به وسيله برخورد با ماشين از بين رفته اند. گرگ ها نيز دست به مهاجرت هاي طولاني زدند تا نسل خود را حفظ كنند. تنها شانسي كه گرگ ها در اروپا دارند، اين است كه به عنوان حيوانات وحشي قديمي اروپا، دوستداران فراواني دارند. از اواسط دهه 90 تعداد زيادي از گرگ ها در برادنبورگ، نشانه گذاري و ثبت شدند و مشاهده شد كه اغلب آنها به سمت مرزهاي لهستان رفتند. پس آينده گرگ ها در آلمان چيست؟ بهترين عمل براي نگهداري گرگ ها، مهاجرت آنها به لهستان است. اكنون موسسات زيادي براي محافظت گرگ ها در آلمان تاسيس شده است.
اعتبار و شهرت جديد براي گرگ ها
هر روز كه مي گذرد، متاسفانه با توجه به داستان هاي ساخته شده درباره گرگ ها، ترس مردم از آنها بيشتر مي شود. در تمام اروپا بخصوص كشورهاي حاشيه قاره، گرگ ها حيواناتي ترسناك و مخوف محسوب مي شوند. معمولا براي مردم، حضور گرگ در روبه روي آنها خوشايند نيست. آنها با تفنگ هايشان، زهرپاشي و مسموم كردن غذاها به هدفشان كه كشتن گرگ هاست، مي رسند. گرگ ها نيز در عوض تحت حفاظت شديد در اروپا قرار گرفته اند، ولي چه فايده و چه خواهد شد اگر آدمي هنوز گرگ ها را به عنوان دشمن خود قرار دهد.
سرمايه گذاري در بخش طبيعت اروپا، اكنون چند سالي است كه به محافظت از گرگ ها و توله هاي بي سرپرست مي پردازد. آمار زير، آخرين آمار از تعداد گرگ هاي كشورهاي اروپايي  است كه در بعضي نقاط، تعدادشان بسيار كم و عجيب است:

شش كشور آمريكا، استراليا، چين، ژاپن، كره جنوبي و هند كه در مجموع، توليدكننده نيمي از گازهاي گلخانه اي جهان كه پديده گرمايش زمين را در پي دارد، هستند، طي يك توافقنامه متعهد شدند كه با استفاده از فن آوري هاي پيشرفته و ارائه آن به كشورهاي جهان سومي نيازمند، به كاهش گازهاي گلخانه اي در سطح جهان كمك كنند.
اين بار آمريكا كه به هيچ عنوان حاضر به پذيرش پروتكل كيوتو در مورد كاهش گازهاي گلخانه اي نشده است، تن به امضاي اين توافقنامه داده، ولي اينكه آمريكا باتوجه به تاكيد بر عدم پذيرش اصل گرمايش جهان و تعاريف مربوط به آن، چرا عضو اين پيمان شده است، جاي پرسش دارد.
شايد به دليل اينكه در عمل به توافقنامه جديد، هيچ الزامي وجود نداشته و برنامه اي نيز براي تضمين اجراي آن وجود ندارد و اين توافقنامه، كشورهاي امضاكننده را موظف نمي كند كه در زمان معين، ميزان توليد گازهاي گلخانه اي خود را به حد مشخصي كاهش دهند.
پروتكل كيوتو كه با رسيدن تعداد امضاكنندگان به حد نصاب در اوايل سال جاري، جنبه اجرايي يافت، چنين هدف هايي را براي كشورهاي امضاكننده پيش بيني مي كند.
دو كشور ايالات متحده و استراليا به پروتكل كيوتو ملحق نشده اند و در نظر ندارند اين سند را به تصويب مراجع قانونگذاري خود برسانند و به استثناي ژاپن، بقيه امضاكنندگان توافقنامه جديد نيز هنوز پروتكل كيوتو را تصويب نكرده اند.
براساس توافقنامه جديد، شش كشور امضاكننده اجازه دارند خود در مورد مقدار كاهش در سطح گازهاي گلخانه اي ناشي از فعاليت هاي اقتصادي تصميم گيري كنند.
دولت ژاپن گفته است كه اين توافقنامه، جايگزين پروتكل كيوتو نمي شود، بلكه بايد آن را مكمل پروتكل فوق محسوب كرد.
در اين توافقنامه تاكيد شده است كه مقابله با تغييرات آب و هواي زمين بايد به نحوي باشد كه به روند توسعه و رشد اقتصادي كشورهاي عضو آسيبي نرساند.
وزير خارجه استراليا، عزم شش كشور براي همكاري زيست محيطي را مبتني بر علايق مشترك آنان توصيف كرده و گفته است كه هدف از اين قرارداد، توجه همزمان به مسائل مربوط به استفاده از انرژي، تغييرات آب و هوا و آلودگي محيط زيست به گونه اي عملي و منطبق با منطق اقتصادي است.
قرار است اواخر سال جاري مقامات ارشد شش كشور امضاكننده، براي تصميم گيري در مورد نحوه اجراي اين توافقات همديگر را در استراليا ملاقات كنند.