تاكسي ها نقشي كليدي در كاهش آلودگي هوا دارند
آسايش آلودگي و رنج شهروندان
|
|
عكس ها:گلناز بهشتي
فاطمه نوري
كنار خيابان ايستاده بود. چند قدم مانده به ايستگاه اتوبوس؛ درست سر كوچه. ساعت را نگاه كرد؛ عقربه ها از بيش از 20 دقيقه معطلي براي يافتن يك وسيله نقليه حكايت مي كرد. سر چرخاند تا برود و سوئيچ ماشين را بردارد و با خودرو شخصي به محل كار برود، اما سايه اتوبوسي كه از دور مي رسيد مرددش كرد. اتوبوس كه ايستاد به طرف آن دويد، اما هجوم مسافران بازهم نگذاشت تا او به مقصود خود برسد. مي خواست سوار تاكسي شود، اما نرخ بالاي مسير چهار قدمي، او را از اين كار منصرف كرد. برگشت به خانه، سوئيچ را برداشت و مثل بسياري از همشهريانش با ماشين خودش به محل كار رفت.
چربي حيواني و يك نخ و كمي آتش، روشنايي خانه هايي بودند كه سال ها مردمانش با سلامتي تا آخر عمر را سپري مي كردند؛ مردماني كه به حيات ادامه مي دادند تا بر اثر كهولت سن از اين دنيا رخت بربندند. آسايش انسان امروز در بي آسايشي اوست. آلودگي همه جا يافت مي شود؛ در خانه، خيابان، بيمارستان و كيلومترها دور از تهران.
تو هر روز با حقيقتي روبه رويي و آگاهي كامل نسبت به آن داري؛ ديگر نمي تواني هوا را به ميهماني ريه هاي سالم و جوانت دعوت كني.
با اين وجود راه حل اين مشكل چندان پيچيده نيست. آنقدر اين راه حل را با خودمان تكرار كرده ايم و در اين صفحه نوشته ايم كه فوت آب شده ايم. اما هر بار يك خبر تازه ما را به تكرار اين سئوال كه با آلودگي چه كنيم؟! مي كشاند.
تاكسي ها آلودگي هوا را كاهش مي دهند
شايد شنيدن اين خبر شگفت انگيز نباشد، اما براي آنهايي كه در تهران زندگي مي كنند كاهش يك درصد آلودگي هم نعمتي ست، پس اگر مي خواهيد صددرصد از آلودگي كاسته شود كمتر از خودرو فردي استفاده كنيد و بيشتر از تاكسي.
طبق تحقيقات انجام شده، تاكسي ها حدود 20درصد در كاهش آلودگي هوا موثرند به شرط آنكه به صورت تك مسافر، آژانسي و دربستي عمل نكنند و پارك شده و تلفني نباشند.
بنا به گزارش پايگاه اطلاع رساني شهرسازي ومعماري، محمود صرافين با تاكيد بر اينكه ما چيزي حدود 2هزار و 400 كيلومتر شبكه خياباني داريم كه بايد به سيستم حمل و نقل عمومي متصل شود و تنها 50درصد آن به شبكه اتوبوسراني متصل است، در زمينه عبور و مرور تاكسي ها گفت: تاكسي ها در نقاط گسترده اي از تهران به چشم مي خورند و به صورت پراكنده هستند. بايد تاكسي ها تقسيم بندي شوند تا در تمام سطح شهر پراكندگي يكساني داشته باشند.
تاكسي ها مي توانند با حمل و نقل چهار مسافر در هر سفر شهري در مسيرهاي غيرمتمركز پاسخگوي نياز جابه جايي شهروندان ما باشند .
او در مورد تاثير ساماندهي تاكسي ها در كاهش آلودگي هوا افزود: هر خودرويي اعم از تاكسي و غيره در ايجاد آلودگي هوا موثر است. ناگفته نماند كه خودروهاي نونيز در كاهش آلودگي هوا اعتبار و شاخصه لازم را دارند، ولي اگر قرار باشد مصرف سوخت فسيلي آنها 15-10 ليتر باشد، با توجه به اين كه تردد بيشتري به لحاظ نو بودن دارند، در آلودگي هوا موثر هستند .
او مي گويد: طبق تحقيقات انجام شده، تاكسي ها حدود 20درصد در كاهش آلودگي هوا موثر ند به شرط آن كه به صورت تك مسافر، آژانسي و دربستي عمل نكنند و پارك شده و تلفني نباشند و پراكندگي آنها در شهر يكسان باشد .
در حال حاضر چيزي بالغ بر 30 هزار تاكسي داريم كه افزايش اين تعداد بدون برنامه ريزي خيلي مطلوب نيست.
اين كارشناس شهري و ترافيك در زمينه نقش مديريت شهري در كنترل آلودگي هوا گفت: مديريت شهري آنقدر مي تواند در كاهش آلودگي هوا موثر باشد كه در طرح جامع كاهش آلودگي هوا در سال 1374 مطرح شد، ولي متاسفانه اين طرح جدي گرفته نشده و به همه نكات آن توجه نشده است .
فرزاد گودرز كارشناس و صاحب نظر در حوزه محيط زيست شهري نيز در گفت وگو با uan كلانشهر تهران را فاقد مديريت علمي براي كاهش آلودگي هوا مي داند و معتقد است: در تهران مكان گزيني صنايع آلوده غير كارشناسي انجام شده و هيچ يك از اين صنايع در محل هاي مناسب استقرار نيافته اند. تهران در موقعيتي ست كه بادهاي جنوب به شمال و غرب به شرق در آن غالب است؛ بادهاي غرب به شرق، حركت دومين موج بادها يعني بادهاي جنوب به شمال را بي تاثير مي كند .
او مي افزايد: در همين شرايط آلوده ترين صنايع در جنوب و غرب تهران مكان يابي شده اند كه تمامي بار آلودگي را به مركز تهران منتقل مي كنند .
آلودگي هوا يعني ورود هر آلاينده در هوا به صورت مواد جامد، مايع يا گاز كه در مدت زمان معين كيفيت هوا را پايين آورند و به موجودات زنده و تاسيسات انسان ساخت آسيب رسانند. اما منابع آلودگي شامل چه چيزهايي هستند؟
گودرز منابع ثابت توليد آلودگي هوا را بر اساس تعاريف و شاخص هاي سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا (EPA) به شش شاخص مونوكسيدكربن، اكسيدهاي گوگرد، ازن، ذرات معلق، اسيدهاي نيتروژن و هيدروكربن ها تقسيم مي كند و معتقد است كه 189 ماده آلاينده در هوا وجود دارد كه اغلب، غلظت همگي آنها به حدي نيست كه بر محيط زيست پيرامون اثرگذار باشد.
وي منابع آلوده كننده هوا را به دو دسته طبيعي و مصنوعي تقسيم كرده و منابع مصنوعي شامل فرسايش لاستيك خودرو، گرد و غبار و سوخت هاي فسيلي را مهمترين منابع آلودگي هوا در ايران برمي شمارد.
چراغ هاي علاءالدين و PSI
چراغ هاي علاءالدين و زغال هاي كرسي بيشترين و خطرناك ترين آلودگي را توليد مي كنند، اما مادربزرگ ها و پدربزرگ هاي ما كه از اين سيستم هاي احتراقي براي گرما استفاده مي كردند، بيشتر عمر مي كردند و سالم تر بودند؛ به دليل اينكه انسان امروز به طور مستمر در معرض آلودگي قرار گرفته است .
اين كارشناس صاحب نظر در حوزه محيط زيست و آلودگي هوا PSI را شاخص اندازه گيري آلودگي هوا مي داند و مي گويد: اگر PSI بين صفر و 50 باشد وضعيت بين خوب و بسيار خوب متغير است. اگر اين رقم بين 50 و 100 قرار گيرد، هوا خوب است و در مرحله بعد اگر اين عدد بين 100 و 250 در نوسان باشد به مرحله هشدار نزديك مي شود و اين رقم در مرز 350 بسيار خطرناك خواهد بود. PSI در تهران طي مدت 200 تا 250 روز به بالاتر از مرحله هشدار يعني 250 مي رسد .
گودرز در مورد مديريت آلودگي هوا به اين امر اشاره مي كند كه اطلاعات پنج ساله سنجش آلودگي هوا به هيچ عنوان براساس برنامه ريزي يا مطالعات كارشناسي استوار نيست زيرا دستگاه هاي سنجش آلودگي در ايران استاندارد نيستند و رقم ها و آمار واقعي ميزان آلودگي هوا را نشان نمي دهند كه بر اساس همين اطلاعات اشتباه، بسياري از بحث ها، برنامه ها و سياست هاي كارشناسي به مرحله اجرا درمي آيند .
مهمترين منابع آلاينده تهران وديگر كلانشهرهاي كشور خودروها هستند كه تعداد زياد اين وسايل متحرك و فرسودگي اغلب آنها كه 8 برابر خودروهاي معمولي، آلودگي توليد مي كنند، مسبب حجم زياد آلودگي هوا شده است.
گودرز با اشاره به ديگر منابع آلاينده هوا در شهرها مي افزايد: طبق محاسبات سال 1376، يك بيست وپنجم آلودگي هواي تهران مربوط به پالايشگاه تهران بوده است كه 900 ميليون مازوت در اين پالايشگاه به عنوان سوخت مصرف مي شده و به دليل كنترل شديد و هشدارهاي متعدد احتمالا از ميزان آن كاسته شده است .
در آمريكا در ازاي هر هزار نفر 780 خودرو، در آلمان در ازاي هر هزار نفر 470 خودرو و در ايران به ازاي هر هزار نفر 60 خودرو وجود دارد. مسئله اي كه در اينجا قابل بررسي ست پويايي سيستم
حمل و نقل عمومي در كشورهاي آمريكايي و اروپايي ست كه سبب كاهش استفاده شخصي از خودروهاي شان مي شود و نيز طراحي اتومبيل ها به صورتي كه در خودروهاي ساخت خارج در هر 100kmميزان مصرف بنزين 6 ليتر است اما در خودروهاي ساخت داخل به ازاي هرkm 100 ميزان مصرف بنزين به 16 ليتر هم مي رسد و نيز استاندارد حمل و نقل عمومي در خارج از مرزهاي ايران 80 درصد است و طبق آخرين آمارها و مطالعات انجام شده اين آمار 61درصد به خودروهاي شخصي و 39 درصد به حمل و نقل عمومي اختصاص يافته است.
گودرز با اشاره به آمار بالا سخنان خود را چنين ادامه مي دهد: افزايش خطوط مترو، معاينه فني خودروها، ارزان بودن منابع سوخت مثل بنزين، تعداد زياد خودروهاي فرسوده و همانند اينها از مهمترين عواملي هستند كه هر روز بر ترافيك و آلودگي تهران مي افزايند .
خيابان هايي كه براي 500 هزار خودرو طراحي شده اند، پذيراي 2 ميليون خودرو آلوده اند. سلامت ملي در شهر اهميت ندارد و بحث آن نيز در هيچ محفلي مطرح نمي شود.
وي براي حل اين معضل به تعبيه بازارچه هاي محلي و تغيير نظام بازرگاني و مركزيت تهران براي ورود و خروج كالا به ديگر استان ها اشاره مي كند و مي افزايد: راهكارهاي مناسب در اين زمينه به درستي در قانون مشخص نشده است؛ به صورتي كه در قانون ذكر شده، واحدهاي صنعتي جديدالاحداث بايد در فاصله 120 كيلومتري تهران باشند. اين در حالي ست كه ساوه در۱۰۰ كيلومتري تهران قرار دارد و تا قزوين مسافتي حدود 110 كيلومتر است. از سوي ديگر تهران از شرق تا ورامين و استان سمنان و شهرستان هايي مثل ايوانكي و گرمسار كشيده شده است. از شمال نيز كه توسط كوه ها محصور شده است؛ بنابراين رعايت ضابطه شعاع 120 كيلومتري براي استقرار صنايع به منزله تجمع صنايع در ساير شهرهاي پيرامون تهران و تحميل آلودگي به آنهاست. از سوي ديگر حمل و نقل كارگران اين صنايع به تهران و بالعكس، خود يكي از عوامل آلودگي هوا به شمار مي آيد .
تهران در شرف خفه شدن است؛ خاطره آسمان آبي از ذهن ها پاك مي شود و هر روز صدها هزارنفر در معرض آسيبند. دستگاه هاي سنجش آلودگي هوا بدرستي آمار را نشان نمي دهند، زنان خانه دار در خطرند و شهر در اين همهمه هنوز خودروهاي فرسوده را نهيبي نمي زند.
اين ها نمادهاي آسايش،مايه بي آسايشي مردم تهرانند.
آلودگي در خانه
آيا فكر مي كنيد محيط داخل منزل از نظر آلودگي هوا امن تر از محيط بيرون است؟مهندس زرين احمدزاده، عضو هيات امناي جمعيت زنان مبارزه با آلودگي محيط زيست به آلاينده هاي محيط داخلي منزل اشاره مي كند و مي گويد: گاهي غلظت آلاينده ها در منزل بيش از محيط خارج است و آلوده كننده هايي مثل دود سيگار، گازهاي ناشي از گرمايش، پخت و پز، تزئينات داخلي، مصرف حشره كش ها، مخمرها، ويروس ها و همانند اينها در فضاي بسته بيشترين حجم آلودگي را به همراه دارد. از سوي ديگر روشن بودن پيلوت گاز به غلظت NOX داخل ساختمان اضافه مي كند .
به گفته اين كارشناس دود سيگار داراي 4500 تركيب است كه 50 تركيب آن سرطان زا شناخته شده و مابقي آن نيز مشكوك و براي زيست سالم خطرناك است .
|