|
تو باور نكن
اسپيلبرگ روي صندلي اش مي نشيند و آنگ لي يك اسكار كارگرداني مي گيرد تا تصادف انتخاب اسكار امسال باشد كيفيت هنري مهم تر است يا مسائل جنبي؟
|
|
|
جك نيكلسون پيش از اعلام نام برنده جايزه اسكار بهترين فيلم
خسرو نقيبي
هنوز جيمز كامرون تصميمش را نگرفته بود روي صحنه كداك تياتر فرياد بزند: من پادشاه جهانم... كه يكي از اعضاي آكادمي به صراحت از بازگشت دوران طلايي حرف زده بود. براي رأي دهندگان به بهترين فيلم سال 97، تايتانيك يادآور همه روزهاي طلايي سينماي شكوه و جلال بود؛ سينمايي كه به ذات روياپرداز هاليوود بيش از هر زمان ديگري نزديك بود و اين عظمت، هرچيزي را توجيه مي كرد؛ حتي اين را كه منتقدان سرسخت كامرون مي گفتند ارزش فيلم او ذره اي بيشتر از يك ملودرام سطحي نيست.
در اين چند ماه و البته، درست قبل از اينكه هفته قبل، جك نيكلسون بخواهد در حين اداي جمله و اسكار اهدا مي شود به... از پاكت در دستش نام برنده اسكار بهترين فيلم را بخواند، بحث هاي زيادي درباره بهترين فيلم امسال مطرح شد. وقتي در همان مرحله اول چند فيلم مهم از گردونه رقابت بهترين فيلم حذف شدند، مي شد حدس زد كه جايزه بهترين فيلم اسكار امسال يك چالش اساسي خواهد بود، اما به هرحال اعضاي آكادمي وادار شده بودند تا باز هم بهترين هايشان را از ميان فيلم هاي سالي برگزينند كه محور اصلي فيلم هايش يا سياست بود و يا تابوهاي اخلاقي اجتماع. اين چنين شد كه مونيخ و شب به خير و موفق باشي از دسته اول و كوهستان بروك بك ، تصادف و كاپوتي از گروه دوم نامزد جايزه بهترين فيلم شدند. همين انتخاب ها خود از زير پا گذاشتن سنت هاي هر ساله خبر مي داد، وقتي اين نكته در نظر گرفته مي شد كه در اين سال ها به تعداد كمتر از انگشتان دو دست فيلم هايي بوده اند كه برگزيده آكادمي شده بودند، در حالي كه يكي از دو جايزه بهترين فيلم درام يا موزيكال و كمدي مراسم گلدن گلاب را دريافت نكرده بودند. حال اينكه امسال گلدن گلاب دو فيلم كوهستان بروك بك (آنگ لي) و راهت رو برو (جيمز منگولد) را به عنوان فيلم هاي برگزيده اش معرفي كرده بود و آكادمي، فيلم دوم را حتي ميان پنج نامزد بهترين فيلم هم قرار نداد.
مسئله بر سر اين بود كه اگر قرار است اسكار به عنوان نشان دهنده خط فكري يك هاليوود محافظه كار، از اساس با فيلمي چون كوهستان بروك بك مخالف باشد، خب، چه فيلمي توانايي جايگزيني اثر آنگ لي را داشت؟ گزينه دوم در كنار فيلم استيون اسپيلبرگ، بي شك اثر بيوگرافيك جيمز منگولد بر اساس زندگي جاني كش بود، اما كنارگذاشتن راهت رو برو در همان ابتدا نشان داد كه آكادمي دنبال جواب قاطع تري مي گردد؛ جوابي كه به صراحت بگويد. آكادمي نه تنها در ذات، بيش از ارزش هنري به خط دادن جريان روشنفكري مي انديشد كه حتي از بيان اين مسئله هم هيچ ابايي ندارد.
حالا وقتي جك نيكلسون پشت ميكروفون نام تصادف را به عنوان برنده بهترين فيلم از پاكت بيرون مي كشد، نبايد خيلي تعجب كرد؛ هرچند در شب مراسم حتي خود پل هاگيس و گروهش هم كه فريادهاي ديوانه وار مي زدند، انتخاب فيلم شان به عنوان بهترين اثر سال را باور نداشتند. صبح روز بعد از مراسم، روزنامه هاي جريان اصلي هاليوود با تيتر اسكار براي يك اثر راديكال همه توقعات آكادمي را برآورده كردند. تصادف فيلمي است كه در ظاهر ناقد جريان نژادپرستي در آمريكاست، اما در پايان چنان زيركانه حق را به همه طرف هاي درگير مي دهد كه نه كسي برنجد و نه شخص خاصي زير سؤال برود؛ درست خاصيتي كه دو فيلم ديگر نداشتند. كوهستان بروك بك در طول سال جنجال ها به پا كرده بود و مونيخ هم، خشم محافل تندروي يهود را برانگيخته بود. وقتي آكادمي نشينان حتي در انتخابي ساده تر مثل بهترين فيلم غيرانگليسي زبان هم، از اينك بهشت اثر تحسين شده هاني ابواسد فلسطيني مي گذرند و نماينده آفريقاي جنوبي را كه در انتخاب، مختصاتي دقيقا مشابه تصادف را دارد، به عنوان بهترين فيلم اين رشته برمي گزينند، مسئله در مورد مهم ترين رشته اسكار كاملاً مشخص است. اسپيلبرگ روي صندلي اش مي نشيند، بي آنكه فيلم ضدتروريستي اش حتي در يك رشته برنده جايزه شود و به آنگ لي هم يك اسكار كارگرداني در كنار اسكار فيلمنامه نويسانش مي دهند تا مشخص شود بحث بر سر چيست؛ كيفيت هنري يا مسائل جنبي.
آثار مستقل، فيلم هاي محبوب آكادمي نيستند اما در غياب فيلم هاي عظيمي همچون تايتانيك و ارباب حلقه ها هم، آكادمي هرگز حاضر نشده از بندهاي محافظه كاري اش رها شود و فيلم هاي جنجالي را بيش از جايزه هايي كه كوئنتين تارانتينو به طور مشخص از آنها به عنوان اسكارهاي تسلي نام مي برد، مورد حمايت قرار دهد. به همين دليل سال هايي كه اسكار يك فاتح مطلق ندارد، سال هاي بدي هستند. سال هايي كه به همه چيز با يك خط كش رياضي نگريسته مي شود، حتي اگر به همه آن تدابير امنيتي بر سر حفاظت از نام برندگان و دوري رأي دهندگان نهايي از آراي پاياني يكديگر هم، باور داشته باشيم.
|
