مجلس نمايندگان قضايي پيگرد حاشيه در
قانونگذاري امنيت پارلماني ، تامين مصونيت
است
درگز نماينده - پرور مهر رسول
همدان نماينده -لقمانيان حسين
نماينده‌بوشهر -دادفر محمد
آباد خرم نماينده -نژاد موسوي عيسي سيد
تهران نماينده -جو حقيقت فاطمه
تذكرات دستور ، از قبل نطق‌هاي در شده طرح مطالب*
پرسش‌هاي به پاسخ و اساسي قانون اخطار آئين‌نامه‌اي ،
است بوده نمايندگان محاكمه و احضار اصلي علت خبرنگاران
كردن ممتاز نه است ملت مصونيت نمايندگان ، مصونيت*
به و هستند ملت زبان نمايندگان قانون ، برابر در عده‌اي
امور تمام در اظهارنظر آنهااجازه به دليل‌قانون همين
است داده را كشور
را حبس حكم اجراي زمان و بازداشت احضار ، موضوع قانون*
دليل به كه است گفته فقط نكرده ، پيش‌بيني نمايندگان براي
نيستند بازداشت و تعقيب قابل نظراتشان اظهار
دارد اصرار نمايندگان مصونيت عدم بر كه قضائيه قوه*
قائل اساسي قانون اصل 86 براي جايگاهي چه نمي‌كند مشخص
است
ابراهيمي زهرا
مجلس نمايندگان از تن دو حبس احكام گذشته هفته دو طي
از ديگر تن سه نيز پيشتر.شد صادر اسلامي شوراي
در ديگري وتعداد بودند شده محكوم زندان به نمايندگان
.مي‌برند سر به محاكمه انتظار
برخاسته كه اصلاح‌طلبانه شعارهاي با ششم مجلس نمايندگان
اكنون و يافته‌اند راه مجلس به است بوده مردم مطالبات از
داده وعده‌هاي به كه مي‌كنند احساس درخود را وظيفه اين
.كنند عمل مردم به شده
تذكر ، دستور ، از قبل نطق‌هاي طريق از مجلس نمايندگان
حسن بر نظارت و لوايح و طرحها بررسي و تنظيم اخطار ،
در ;باشند مردم مطالبات پاسخگوي مي‌توانند قانون اجراي
در شده طرح مطالب ششم مجلس تشكيل ابتداي از كه حالي
و اساسي قانون اخطارهاي آئين‌نامه‌اي ، تذكرات نطق‌ها ،
كميسيونهاو عملكرد خصوص در خبرنگاران پرسش‌هاي به پاسخ
نمايندگان محاكمه و احضار اصلي علت كشور ، مهم مسائل
.است بوده
پارلماني مصونيت سر بر مجلس و قضايي دستگاه كشمكش
به ششم مجلس نماينده نخستين احضار زمان از كه نمايندگان
بين مشترك هيات تشكيل.دارد ادامه هنوز شد ، آغاز دادگاه
تفاهمات سوء رفع هدف با كه نيز قضائيه قوه و مجلس
آمده بوجود اختلاف نتوانست شد انجام دستگاه دو في‌مابين
.كند حل را
مصونيت وجود عدم بر قضايي دستگاه اصرار صورت در
در حتي نمايندگان عليه شكايات به رسيدگي و پارلماني
علني جلسات در نماينده نظر اظهار به مربوط كه مواردي
شايدخروج دادگاهها ، سوي از شده صادر احكام واجراي مي‌شود
، البته شويم شاهد مجلس از را مردم نمايندگان از تعدادي
دوره طي در صادرشده احكام آيا كه نشده بيني پيش قانون در
دوره اين طي از پس يا و است اجرا قابل آنها نمايندگي
.شد خواهد اجرا
اجراي وزمان نمايندگان وبازداشت احضار مورد در قانون
. است ساكت آن از پس يا و نمايندگي دوران در حبس حكم
وي آيا نماينده حبس درصورت نيست مشخص قانون در همچنين
بايد و شده سلب وي وكالت يا و است مردم وكيل كماكان
.شود برگزار انتخابيه حوزه در جديدي انتخابات
كه مي‌دهد نشان قانون در موارد اين بيني پيش عدم
اصل و خيز جرم زمينه‌هاي از فارغ را مجلس فضاي قانونگذار
تعقيب ، از را وي و داده قرار نماينده مصونيت بر را
.است دانسته مصون حبس و بازداشت
شديد اعتراض از پس كه اطلاعيه‌اي آخرين در قضائيه قوه
نماينده حقيقت‌جو فاطمه حبس ماه حكم 22 به نمايندگان
نمايندگان"كه كرد تصريح بار چندمين براي كرد ، صادر تهران
مشخص قضايي دستگاه اطلاعيه ، اين در ".ندارند مصونيت
كه اساسي قانون اصل 86 براي جايگاهي چه كه نكرده
اثبات را نمايندگي مصونيت حق آن به استناد با نمايندگان
.است قائل مي‌كنند
امور تمام در نماينده نظر اظهار آزادي است مسلم كه آنچه
قانون در نظر ، اظهار از پس وي توقيف و تعقيب منع و كشور
اگرچه است شده پيش‌بيني مجلس داخلي آئين‌نامه و اساسي
جزئي عنوان به نماينده به تعرض عدم يعني مصونيت دوم بخش
شوراي مجلس به آن به رسيدگي و نشده تصويب اساسي قانون از
قانون خبرگان مجلس نمايندگاناست شده سپرده اسلامي
زماني شرايط به توجه با بايد بخش اين بودند معتقد اساسي
.شود تصويب مجلس در نياز مورد و مناسب
اشاره با نمايندگان از يكي خبرگان مجلس مذاكرات جريان در
قانون يك‌بار سابق رژيم در ملي شوراي مجلس اينكه به
آن اجراي در مجلس اما كرده تصويب را نمايندگان مصونيت
قانوني چنين به شايد كه مي‌گيرد نتيجه است ، نبوده مصر
مصونيت در تعرض عدم بخش ديگر عبارت به.است نيازنبوده
اجتماعي سياسي ، بستر و شرايط و زمان به مقيد نوعي به
شوراي مجلس نمايندگان توسط لزوم صورت در و است مناسب
.شد خواهد تصويب و مطرح اسلامي
"تعرض عدم" حقوقي اصل در دارد وجود حاضر حال در كه مشكلي
بود شده پيش‌بيني مشروطه اساسي قانون اصل 12 دراست
و تعقيب مي‌شوند جرم مرتكب علني صورت به كه نمايندگاني
بود حالي در اين و باشد مجلس اجازه با بايد آنها بازداشت
اصل 38 در "اظهارنظر آزادي" يعني مصونيت اول بخش كه
مصونيت بخش دو يعني.بود شده گنجانده مشروطه اساسي قانون
جداگانه اصل دو صورت به تعرض از مصونيت و نظر اظهار در
از پس اما.بود شده پيش‌بيني مشروطه اساسي قانون در
كامل وقوف به توجه با خبرگان مجلس در و اسلامي انقلاب
در آنان آسيبپذيري و نمايندگي سمت اهميت بر نمايندگان
تصميمات از نحوي به كه نهادهايي و گروهها افراد ، مقابل
قانون پيش‌نويس اصل 71 بين تلفيقي مي‌شوند متضرر مجلس
اصل 86 و ايجاد مشروطه قانون و 38 اصول 12 ، 15 و اساسي
.رسيد تصويب به و تنظيم
حقوق همه اسلامي جمهوري اساسي قانون اوليه پيش‌نويس در
نظر در نمايندگان مصونيت و امنيت تامين مورد در لازم
بخش تنها خبرگان مجلس مباحث جريان در اما بود شده گرفته
دوم بخش و رسيد تصويب به اصل 86 عنوان تحت اصل 71 اول
.شد واگذار اسلامي شوراي مجلس تصميم به "تعرض عدم" يعني
چرا كه است وارد اسلامي شوراي مجلس به اساسي ايراد لذا
عادي قانون صورت به را نمايندگان مصونيت از بخش اين
است؟ نكرده تصويب
مجلس گذشته دوره‌هاي نمايندگان كه نماند ناگفته البته
قانون اصول كردن اجرايي براي تلاش دليل به اسلامي شوراي
كه بخش‌هايي در به‌ويژه اسلامي جمهوري نظام جديد اساسي
خاص شرايط به توجه با و مي‌بردند رنج ضعف و ناهماهنگي از
استقرار لزوم و تحميلي جنگ بروز انقلاب ، ابتداي
ضرورت كه اصول برخي كردن اجرايي ، از نظام اصلي دستگاههاي
در اينكه ضمن.نداشت ، بازماندند وجود آن براي فوري
براي تخصصي گروههاي وجود ضرورت مجلس گذشته دوره‌هاي
باشد داشته توجه كشور آينده نيازهاي به كه طرحهايي تنظيم
مشكل اين با مجلس هم امروز كمااينكهبود نشده احساس
برطرف در سعي پژوهش ، مركز تاسيس با كه چند هر است مواجه
مطلوب نقطه به رسيدن تا ولي است شده نقيصه اين كردن
كردن پژوهش‌مشخص مركز وظيفه.دارد وجود زيادي فاصله
بحرانها ، تا است آينده نيازهاي شناسايي و قوانين نواقص
تحميل مجلس بر را كارشناسي بدون و فوري قوانين تصويب
.نكند
جايگاه و حرمت از اوليه دوره‌هاي در اسلامي شوراي مجلس
و بود برخوردار ايران مردم تمام جايگاه اندازه به رفيعي
يا و مجلس به تعرض اجازه خود به نظام ديگر دستگاههاي
تصويب به نياز كسي شرايط اين در.نمي‌دادند را نمايندگان
ولي نمي‌كرد ، احساس را نمايندگان مصونيت خصوص در قانوني
اند ، نياز شده روبرو زيادي مشكلات با نمايندگان كه امروز
.مي‌شود احساس نمايندگان به تعرض عدم قانون تصويب به
طرفداران اساسي ، قانون اصل 86 تصويب براي بحث جريان در
داشتندكه تاكيد نكته اين بر خبرگان مجلس در مصونيت اصل
بدون است‌نبايد تعرض توطئه‌و معرض در نماينده چون
جرم چنانچه و گردد بازداشت و توقيف مجلس استحضارواجازه
يا فرد يا و سرزد نماينده يك از غيرمشهودي يا مشهود
با بايد او بازداشت و تعقيب كردند وي‌شكايت از افرادي
نمايندگان مصونيت دليل‌موافقان.باشد مجلس اطلاع و اجازه
آن وتصويب طرح تنظيم براي نماينده يك گاهي كه بود اين
ذي‌نفوذ نهادهاي و افراد گروهها ، لذا و دارد محوري نقش
با مي‌توانند راحتي به مي‌بينند ضرر طرح آن از كه
طرح تصويب از توقيف‌و موثررا نماينده بهانه‌اي
ايجاد باعث مصونيت‌پارلماني اصل رعايتكنند جلوگيري
خود وظايف انجام در قانونگذاري قوه براي كامل امنيت
خاطر به نماينده‌مي‌داند يك مصونيت ، اصل با.مي‌شود
مورد راي‌دادن ، و پيشنهاد و طرح ارائه يا نظر اظهار
امنيت از درجه اين اگر نمي‌گيرد ، قرار توطئه و تعرض
.شد خواهد انجام سلامت با قانونگذاري آيد بوجود
مجلس از انتظامي يا قضايي مراجع وقتي "تعرض عدم" اصل در
اين مي‌خواهند را نماينده يك توقيف يا و تعقيب اجازه
تشخيص بررسي ، از پس كه مي‌كنند تحميل مجلس بر را وظيفه
انتساب ويا گرفته قرار توطئه معرض در نماينده آيا كه دهد
.واقعيت‌دارد او به اتهام
عده‌اي كردن ممتاز نه است ملت مصونيت نمايندگان ، مصونيت
همين به و هستند ملت زبان نمايندگان قانون ، برابر در
كشور امور تمام در اظهارنظر آنهااجازه به دليل‌قانون
.است داده را
برتري يا و تمايز مصونيت‌خواستار اصل به معتقدان
براي معتقدند بلكه نيستند ، شهروندان ديگر بر نمايندگان
تشخيص مجلس ، يا و نماينده عليه احتمالي توطئه از جلوگيري
سپرده نمايندگان جمعي عقل توطئه‌به يا و جرم ارتكاب
در را قانونگذاري قوه نماينده ، تعقيب و توقيف تا شود
.ندهد قرار مخاطره معرض
مجرم مجازات‌نماينده عدم خواهان هرگز مصونيت طرفداران
راي و اظهارنظر آزادي حق تضمين خواستار بلكه نيستند ،
خلاف‌توسط ارتكاب مقابل در قانونگذار.هستند آنها
كرده مجلس‌پيش‌بيني داخلي آئين‌نامه درماده 76 نماينده ،
اتهام مورد نماينده سوي از كه فردي تريبون ، همان از كه
.كند دفاع خود از گرفته قرار
اين بر مصونيت‌نمايندگان نظريه‌ضرورت‌رعايت موافقان
مصونيت با خود مخالفت علت كه قضايي دستگاه:اعتقادند
ناروا تبعيضات اعمال و ممتاز طبقه ايجاد را نمايندگان
قضات مصونيت قانون آيا كه دهد پاسخ پرسش به‌اين مي‌داند
جهت در سال 1307 در آن واصلاحيه‌بعدي سال 1304 مصوب
است؟ ناروا تبعيضات ممتازواعمال طبقه ايجاد
و توقيف ممنوعيت و مصونيت‌نمايندگان مورد در آنچه
درمورد اكنون هم است مطرح مجلس اجازه بدون آنها تعقيب
جابه‌جايي اساسي ، قانون اصل 164 طبق.مي‌گردد اجرا قضات
.است انجام قابل خاصي تشريفات طي قاضي محاكمه و
مشابه راي انشاي در استقلال‌قاضي نيز موضوعه قوانين در
زيرا.است شده شمرده محترم آزادي‌اظهارنظرنمايندگان
حكمش‌مشروعيت گيرد قرار فشار و تهديد معرض در قاضي اگر
سال مصوب قضات انتظامي دادسراي تشكيل قانون طبق ندارد ،
و جرم‌مشهود ارتكاب صورت در قاضي اصلاحيه 1307 ، 1304و
دادسراي اينكه مگر نيست محاكمه غيرمشهودقابل‌توقيف‌و
بايد قاضي شده‌و واقع جرمي كه دهد تشخيص قضات انتظامي
به وي قاضي ، مصونيت لغو با صورت اين در شود ، محاكمه
.سپرده‌مي‌شود محكمه
كه است اين قانونگذار توسط مصونيت‌قضات پيش‌بيني علت
طرف يك صادره حكم درهر كه است گونه‌اي به قضاوت نفس
بازنده طرف كه است طبيعي است ، بازنده ديگر طرف و برنده
بر مي‌كند سعي باشد قدرت مراكز به وابسته اگر بويژه
عمل به ممانعت آن صدور از و كرده اثرگذاري جريان‌حكم
نيست ممتاز طبقه ايجاد تنها نه مصونيت‌قاضي لذا.آورد
مساعد شرايط در قاضي زيرا است ، برابري و مساوات عين بلكه
در قاضي‌را اگر.بود خواهد عادلانه احكام صدور به قادر
وجود او براي حمايتي چتر و دهيم قرار عادي شهروندان رديف
را مظلومين حق قدرت و زور صاحبان درمقابل باشد نداشته
.دارد مصداق هم موردمجلس مساله‌در همين مي‌كند ، پايمال
تحقيق‌و سوال ، استيضاح ، برابر در نماينده باشد قرار اگر
و گيرد قرار تعرض مورد مردمي پي‌گيري‌شكايات و تفحص
تحت قانونگذاري نظارت‌و امر نكند حمايت آن از قانون
.شد خواهد ومنحرف قرارگرفته تاثير
اعلام صورت در بود شده پيش‌بيني مشروطه اساسي قانون در
مجلس كميسيون‌قضايي در موضوع نمايندگان از يكي عليه جرم
اعلام از پس و بررسي هستند قضات حقوقدانان‌و از مركب كه
وي ومحاكمه جهت‌تعقيب مجرم ، نماينده مصونيت آنها نظر
يك بر وارد اتهامات كه دهد تشخيص مجلس‌بايد.شود لغو
مرتكب جرمي واقعا يا و اوست موضعگيريهاي زاده نماينده
.است شده
و تعرض عدم حقوقي اصل است لازم اسلامي شوراي مجلس
بتواند تا داده قرار بررسي مورد را آن اجرايي راهكارهاي
نرم‌مي‌كند پنجه و دست آن با اكنون هم كه مساله‌اي با
نمايندگان حبس حكم باشد قرار اگر زيرا.نمايد برخورد
محكمه به نظراتشان اظهار دليل به تاكنون كه ششم مجلس
گردد ، اجرا است شده صادر آنان زندان حكم و شده فراخوانده
خود نمايندگان برخي ناخواسته غيبت معضل با ششم مجلس
.شد خواهد مواجه
|
