آينده سال نياز تامين منظور به
مي‌شود وارد گندم تن هزار 840امسال
هيرمند آب انتظار هامون‌چشم
آينده سال نياز تامين منظور به
مي‌شود وارد گندم تن هزار 840
امسال
.مي‌شود خريداري جاري سال در سال 82 سهميه وارداتي گندم تن هزار 840
به توجه با و كشور برنامه‌ريزي و مديريت سازمان پيشنهاد به و اقتصاد شوراي مصوبه طبق
جاري سال در وارداتي گندم مازاد تن ميليون بازرگاني 43/1 وزارت با آمده عمل به تفاهم
داده اجازه نيز ايران دولتي بازرگاني شركت به و شد خواهد منظور آينده سال خريد به‌عنوان
گندم تن هزار بازار 840 شرايط و داخل توليد مصرف ، ميزان پيش‌بيني به توجه با مي‌شود
.كند خريداري امسال را سال 82 سهميه وارداتي
توليد از آن تن ميليون كه 6/8 است شده برآورد تن جاري 7/10ميليون سال در گندم مصرف
افت به توجه با البته.است شده تامين واردات محل از نيز آن تن ميليون داخلي‌و 1/2
جاري سال در داخل توليد از برآورد دقيق نبود و گندم جهاني قيمت مقطعي
است قرار اقتصاد شوراي اخير مصوبه طبق كه است شده كشور وارد اضافي گندم تن ميليون 43/1
.شود گرفته نظر در آينده سال خريد عنوان به
جهاد وزارت كارشناسان كه شود كشور وارد گندم تن هزار است 840 قرار حالي در البته
خواهد تن ميليون مرز 12 از آينده سال در داخلي گندم توليد مي‌كنند پيش‌بيني كشاورزي
شايد و كند خريداري داخلي كشاورزان از گندم تن ميليون حدود 5/9 مي‌تواند دولت و گذشت
.بگيرد صورت مطالعه بيشتر كمي گندم واردات براي باشد لازم
هيرمند آب انتظار هامون‌چشم
مهدي پور معيد
طرف از رودخانه اين آب ساله چند قطع و بوده سيستان حياتي شاهرگ ديرباز از هيرمند
از نقطه اين در حيات.است انداخته مخاطره به جدي كاملا طور به را سيستان حيات افغان‌ها
.مي‌رود زوال به رو روز هر نيست كم چندان كه سرعتي با كشور
و مسوولان مردم ، خوشحالي موجبات هيرمند رودخانه در آب شدن جاري خبر پيش ماه يك حدود
هيرمند رودخانه در آب شدن جاري از روزي چند اماكرد فراهم را سيستان ساكنان خصوص به
آب":گفت واشنگتن در افغانستان موقت دولت خارجه امور وزير "عبدالله دكتر" كه بود نگذشته
مسوولان و ديپلمات‌ها از يك هيچ اما."است شده جاري ايران سوي به موقت طور به هيرمند
.نكردند تلقي جدي را عبدالله دكتر روز آن حرف ايراني
اختلاف آغاز
درست.دارد قدمت سال مشكل 145 ايننيست ديروز و امروز به مربوط هيرمند مشكل البته
كشور دو اختلاف شد ، جدا ايران از افغانستان (سال 1857) پاريس قرارداد طبق كه زماني از
صورت در كه بود شده پيش‌بيني قرارداد آن ششم بند در هرچندشد آغاز نيز هيرمند آب سر بر
البته.كند ميانجي‌گري كشور دو بين انگليس كشور افغانستان و ايران بين اختلاف بروز
و كردند حكميت هيرمند آب سر بر افغانستان و ايران بين و 1898 سال‌هاي 1873 در انگليس‌ها
نوعي به بار هر افغان طرف بود ، اما ايران نفع به صادره را7ي تقريبا نيز بار دو هر در
آب شد بنا "كوهك" قرارداد موجب به سال 1937 در.مي‌زد سرباز موافقتنامه مفاد انجام از
قرارداد همچنين و قرارداد اين اما شود نصف كشور دو بين مشخص مبدا7 يك از هيرمند رودخانه
.نشد شمرده محترم افغان‌ها طرف از باز شد ، منعقد كشور دو بين در 1939 بعد سال دو كه كابل
كميسيون).نشد چاره‌ساز هيرمند آب مورد در نيز "دلتا" كميسيون را7ي سال 1950 در حتي
هيرمند رودخانه درمورد كه شيلي و آمريكا كانادا ، كشور سه كارشناسان از بود متشكل دلتا
كجكي سد شمسي ، سال 1345 در تا يافت ادامه آن‌قدر قصه اين (دادند انجام كارشناسي كار
آن از و شد آبگيري رسما وافغانستان ايران مرز كيلومتري در 700 هلمند استان در واقع
طور به كه اين تا يافت كاهش شدت به ابتدا ايران سوي به هيرمند آب جريان امروز تا زمان
.شد قطع كامل
هويدا ، اميرعباس سال 1351 در تا شد باعث هيرمند آب جريان كاهش و كجكي سد آبگيري
قندهار امروزي والي و روز آن افغان همتاي شفيق محمد با ايران وقت نخست‌وزير
با هيرمند آب از مترمكعب ميليون سالانه 820 آن موجب به كه كنند امضا را توافقنامه‌اي
.باشد داشته جريان ايران سوي به ثانيه در مترمكعب دبي 26
بود شده اتخاذ تدابيري نيز هيرمند كم‌آبي و پرآبي زمان‌هاي براي قرارداد اين در حتي
.نبوده‌اند پاي‌بند قرارداد آن مفاد به چندان امروز به تا كشور دو از هيچ‌يك كه
جديد ادعاي
اعتبار مدت كه مدعي‌است انتقالي‌افغانستان دولت مقامات يكي‌از سال 51 قرارداد مورد در
قرارداد بايد است هيرمند آب يافتن جريان خواهان اگر ايران و رسيده پايان به قرارداد اين
.بپردازد نيز را آن حقابه كند منعقد افغانستان دولت با را اي تازه
جاريابي‌در سال در اگر و است رسيده نيز ايران دولت اطلاع به مطالب اين:وي‌مدعي‌است
.كرزاي‌است حامد آقاي‌خاتمي‌از درخواست احترام به است يافته جريان هيرمند
شانزدهمين و ايران فلات شيرين آب درياچه بزرگترين عنوان به هامون تالاب حال هر به
اكولوژيك ، نيازهاي از اعم) منطقه آبي نيازهاي تامين‌كننده منبع تنها و بين‌المللي تالاب
و پيش سال پنج از كه است ، سيستان (آن اطراف روستاهاي و زابل شهر شرب آب حتي و كشاورزي
نزديك‌تر مرگ به روز به روز طالبان ، سوي از هيرمند آب جريان قطع و خشكسالي با همزمان
پذيراي همه‌ساله است فرد به منحصر اكوسيستمي داراي كه آن بر علاوه هامون درياچه.مي‌شود
.است ماهي پرورش براي مناسبي مكان و بومي و مهاجر پرنده حدود 190گونه
علوفه تامين منبع بزرگترين كه چرا دارد ، حياتي ارزش سيستان منطقه براي هامون درياچه
با مستقيمي ارتباط حصيربافي و صيادي امر به خانوار صدها اشتغال و است منطقه دام‌هاي جهت
دشت در تابستان گرماي شدت بر هامون درياچه تعديل‌كننده اثر آن‌كه ضمن دارد ، درياچه اين
مي‌وزد ، زابل شهر و دشت طرف به درياچه سمت از كه بادهاي 120روزه جهت به باتوجه سيستان
به گردشگر و اكوتوريسم جذب عامل بزرگترين هامون درياچه همچنين.است انكار غيرقابل
.مي‌آيد حساب به خواجه كوه در موجود باستاني آثار وجود با جنوبي منطقه
سيستان مردم امروزي شرايط
رفتن بين از باعث كه آن بر علاوه هيرمند ، آب جريان قطع دراثر هامون درياچه شدن خشك
نيز را منطقه اين مردم از زيادي عده شدن بيكار شده بين‌المللي تالاب اين محدوده در حيات
در 70 سيستاني گاو را7س هزار داشت 120 طبيعي حالت هامون كه زماني.است داشته دنبال به
اشتغال ماهي صيد به خانوار حدود 1500 و مي‌كردند چرا درياچه اين نيزار هكتار هزار
تمام هامون شدن خشك با اما مي‌كردند صيد درياچه اين از ماهي تن هزار سالانه 12 و داشتند
از روزه شديد 120 بادهاي و است شده نابود كامل به‌طور تقريبا توليدات و اين‌شغل‌ها
به ماسه و شن هجوم.مي‌كند پراكنده منطقه سطح در را رس و سيلت ذرات درياچه خشك بستر
زمين‌هاي از هكتار هزار يك‌صد و روستا صد يك از بيش روزه بادهاي 120 توسط سيستان منطقه
از 800 بيش اكنوناست كرده مدفون شنزارها و ماسه‌اي تپه‌هاي زير در را كشاورزي حاصلخيز
.هستند ماسه و شن ذرات حركت از متاثر زابل شهر و سيستان منطقه در روستا
بهمن از:مي‌گويد هيرمند درباره بلوچستان و سيستان استان بيابان‌زدايي اداره رئيس
خسارت‌هاي و مشكلات منطقه مردم شد ، قطع هامون درياچه به هيرمند آب جريان كه سال 78
كه نابجايي دخالت‌هاي و نادرست تصميم‌گيري‌هاي كه آن ضمن شده‌اند متحمل را زيادي بسيار
تخريب نظير است شده اعمال هامون درياچه خصوص در گذشته سال‌هاي طي دولتي ارگان‌هاي توسط
پيش از بيش را منطقه مردم درياچه ، اين به كپور علف‌خوار ماهي بچه كردن وارد و شيله بند
.است داده قرار فشار تحت
و پيوست وقوع به سيستان در كه عظيمي سيلاب از پس سال 60 در:مي‌گويد صبح‌خيز محمدرضا
براي و خدمت هدف با دولتي ارگان‌هاي برخي كرد ، آبگيري را خود حجم بيشترين هامون درياچه
سيلاب ، خطر از دامداري و زراعي اراضي و درياچه جنوبي حاشيه مردم داشتن نگاه امان در
شد باعث طبيعي عملكرد يك در نابجا دخالت اين و كردند تخريب را شيله رودخانه طبيعي سرريز
و سيلاب اين از وسيعي بخش بلافاصله درياچه ، اين در سيلاب وقوع با بعد به سال آن از تا
مراتع و جنگل‌ها صورت اين غير در كه حالي در برگردد ، افغانستان خاك داخل به درياچه آب
.مي‌آمد وجود به درياچه حاشيه در مناسبي بسيار طبيعي
درصدد زيادي بسيار اعتبار صرف با نيرو وزارت كه است سال سه اكنون:مي‌افزايد وي
مطالعات شرايط همان در اگر كه حالي در است ، مصنوعي صورت به طبيعي سرريز همان ساخت
در موجود مشكلات از بسياري از منطقه اين مردم اكنون مي‌گرفت ، صورت دقيقي و كارشناسي
سازندگي ، جهاد و شيلات سپس و زمان آن كارشناسي اداره توسط سال 64 در همچنينبودند امان
پوشش رفتن بين از باعث امر اين كه شد وارد هامون درياچه به كپور علف‌خوار ماهي بچه
.شد درياچه نيزارهاي از هكتار هزار از 70 بيش و درياچه وسيع گياهي
چرا داشت ، نخواهد حياتي هيرمند بدون سيستان.است سيستان حيات شاهرگ راستي به هيرمند
ديگري درآمد منبع آن از غير به و بوده دامداري و كشاورزي منطقه اين مردم اصلي شغل كه
مردم روي به هيرمند آب شرايط اين در.بود متصور نمي‌توان سيستان مردم زندگي ادامه براي
.است شده قطع منطقه
در هيرمند رودخانه آب محدودي بسيار به‌مدت هم آن مرحله ، دو در تنها گذشته سال سه در
براي آن از سختي به كه بوده كم حدي به آن ميزان و است يافته جريان سيستان منطقه
شرايطي چنين در.است شده استفاده شرب آب تامين به‌منظور و نيمه‌ها چاه در ذخيره‌سازي
صرف با زاهدان به زابل آب انتقال براي پيش سال چهار حدود از كه لوله‌اي خط احداث
كاملا مي‌شود ، نزديك بهره‌برداري مرحله به اكنون و بود شده آغاز سنگين هزينه‌اي
.مي‌كند غيرطبيعي‌جلوه
جاده‌ها شدن مسدود موجب دولتي تاسيسات و مسكوني منازل به روان ماسه‌هاي و شن‌ها هجوم
ريوي ، ويژه به و جسماني رواني ، روحي ، بيماري‌هاي شيوع و است شده مواصلاتي راه‌هاي و
.است داده قرار تنگنا در را منطقه مردم از بسياري پوستي ، و چشمي
و شن از مرزي مشترك نقاط در رودخانه مسير شدن پر بحث هيرمند ، مورد در مهمتر مساله
سياسي مشكلات بروز موجب قطعا آينده در و مي‌انجامد رودخانه مسير تغيير به كه است ماسه
.مي‌شود بيشتري
رودخانه آب قطع مشكل:مي‌گويد بلوچستان و سيستان استان طبيعي منابع اداره مديركل
منطقه مسوولان دست از كاري هيچ و شود حل نظام رده‌بالاي سياسي مقامات توسط بايد هيرمند
.نيست ساخته
گذشته سال طي 100 بلوچستان و سيستان منطقه در كنوني خشكسالي:مي‌گويد دهمرده محمدحسن
كشاورزي حاصلخيز اراضي و مسكوني مناطق به روان ماسه‌هاي هجوم.است بوده بي‌سابقه
همكاري با بايد ايران دولت تنها و است سيستان مردم طاقت‌فرساي مشكل و بزرگترين‌معضل
.كند طلب هيرمند رودخانه از را ايران حقابه حداقل افغانستان
هيرمند آب مجدد قطع مورد در بلوچستان و سيستان استانداري امنيتي سياسي ، معاون
عامل مهمترين مسير استهلاك و بود قبول قابل كجكي سد از شده رها آب مقدار:مي‌گويد
.است زابل نيمه‌هاي چاه به آب نرسيدن
كه آن اول.مي‌رسد ذهن به احتمال چند هيرمند آب قطع درمورد:مي‌افزايد ملايي دانيال
.است شده كمتر نيز ورودي آب ميزان همان به رفته پايين‌تر منبع ذخيره‌سازي حجم هرچه
دليل همين به و نيست كافي برق توليد براي آب ذخيره باشند ديده افغان‌ها است ممكن دوم
موانعي كشت فصل به توجه با كه است اين ديگر احتمال.كرده‌اند ذخيره خودشان براي را آب
داخل در بعضي‌ها يا و شده ايجاد افغانستان داخل در زرع و كشت براي رود مسير در
.كنند وارد فشار ايران به كه كرده‌اند مهار را آب افغانستان
درستي جمع‌بندي به هنوز ما هيرمند آب جريان قطع و كاهش زمينه در:مي‌افزايد وي
دخيل امر اين در ديگري عوامل بلكه نشده قطع سد از آب جريان يقين به‌طور اما نرسيده‌ايم
آب مشكل حل براي استاني خارج و استاني عوامل تمامي از ما فعلي شرايط بااست بوده
كرده باز افغاني مقامات با را گفت‌وگو باب وزارتخانه گام نخستين در و مي‌كنيم استفاده
.است
هيرمند پيگيري‌پرونده مسو7ول خارجه امور وزارت
هيرمند درمورد لازم اقدامات مسوول را خارجه وزارت دولت ، سخنگوي نيز زمينه همين در
.نمي‌شود ديده خاصي تحرك مورد اين در خارجه وزارت از كه هرچند مي‌داند ،
:مي‌گويد هيرمند آب قطع مورد در (مختاري ) بلوچستان و سيستان نمايندگان از يكي
آب كه روزي ده در كه آن ضمن كرد ، اظهارنظر اكنون نمي‌توان آب جريان شدن قطع دليل درباره
روز ده اين طي.نبود كافي هم آشاميدن براي حتي كه بود كم قدري به ميزانش داشت جريان
اين اما شوند پر هيرمند آب با بودند شدن خشك حال در كه نيمه‌هايي چاه تا بود شده تلاش
افغان‌ها پاييزه كشت پايان از پس مي‌شود گفته البته.ماند ناكام آب كم حجم دليل به تلاش
.يافت خواهد جريان ايران سمت به هيرمند آب نيمروز ، و هلمند ولايات در
گروه‌هاي از بعضي و آمريكا كه شد شايع محافل از بعضي در هيرمند جريان مجدد قطع از پس
يوسف كه گرفت بيشتري قوت زماني شايعه اين و داشته‌اند دخالت آب قطع در ايران مخالف
براي هيرمند آب قطع موردگفت اين در افغانستان انتقالي دولت شهرسازي و مسكن وزير پشتون
.است ابهام‌آميز افغانستان انتقالي دولت
ندارد دخالت هيرمند آب قطع در آمريكا
سوي از هيرمند آب جريان:مي‌گويد مشهد در افغانستان انتقالي دولت سركنسول زمينه همين در
.است نشده قطع افغانستان
افغانستان در متوالي خشكسالي‌هاي دلايل به هيرمند آب جريان:مي‌افزايد غياثي توريالي
پيش‌بيني نيز عامل اين است ، شده بسته دولت دو مابين كه قراردادي براساس و است شده كم
.است نگرفته صورت ما كشور سوي از توافقات از غير عملي هيچ و بود شده
افغانستان و ايران روابط:مي‌گويد و مي‌كند رد را كار اين در آمريكا دخالت هرگونه وي
به را مشكلات نبايد و است بي‌تاثير امر اين در ديگران دخالت كه است مستحكم حدي به
.ندارد صحت ديگر كشور دخالت و است همجواري حسن براساس كشور دو روابط.داد نسبت ديگران
هيرمند رودخانه آب مجدد شدن بسته از انتقاد ضمن نيرو وزير قائم‌مقام زمينه همين در
اين جانوري و گياهي مختلف گونه‌هاي و سيستان ساكنان حيات افغان‌ها اقدام اين:مي‌گويد
.است كرده مواجه خطر با را منطقه
سال قرارداد طبق ايران سالانه حقابه مترمكعب ميليون از 820:مي‌افزايد امراللهي رضا
آب مترمكعب ميليون تنها 12 جاري سال در ايران مستمر پيگيري‌هاي و مذاكرات رغم به و 51
.است رسيده ايران به
ميليون‌ها از پذيرايي و جنگ سال‌هاي در افغانستان به ايران كمك‌هاي يادآوري ضمن وي
قطع ايران روي به را هيرمند آب افغان‌ها كه زماني همين در:مي‌گويد افغاني مهاجر
و است هرات به برق كيلوولت و 132 انتقال 20 خط ساخت حال در نيرو وزارت كرده‌اند ،
رهاسازي با و دهند نشان نيت حسن هيرمند آب درباره نيز افغانستان مقامات هستيم اميدوار
.دهند نجات مرگ از را منطقه اين حيات ايران سوي به آب
خبر آخرين اما و
هيرمند آب جريان براي‌برقراري‌مجدد افغانستان و ايران:مي‌گويد زابل مختاري‌نماينده
مترمكعب حجم 25 با هيرمند آب است شده قرار و يافته‌اند توافقاتي‌دست به بار براي‌چندمين
.جاري‌شود سوي‌ايران به ثانيه در
به سد از پايين‌تر كمي آب.كجكي‌نيست سد از هيرمند آب قطع مشكل:وي‌مي‌افزايد
.مي‌شود وارد "بقرا" نام رودخانه‌اي‌به
به ايران سهم آينده در و بود قرارداد نيمي‌از مي‌رسد ايران به آبي‌كه:مختاري‌مي‌گويد
هيرمند برقرارياب در شده ايجاد مساله آينده روز طي‌چند كه آن رسيد ، ضمن خواهد قرارداد حد
تعهدات براي‌ايجاد را قاطعي تصميم افغانستان دولت و مي‌شود مطرح كشور اين دولت هيات در
دست متقابل اقدامات به نيز ايران صورت اين غير در.مي‌كند اتخاذ ايران قبال در خود
.زد خواهد
پي خشكسالي‌هاي و هيرمند آب قطع دليل به ايران غله انبار و است خشك هيرمند حال هر به
وعده‌هاي رغم به چرا نيست مشخص و است شده مواجه زيست‌محيطي و انساني فاجعه يك با پي در
به تلاش‌ها اين تاكنون ايران ديپلماسي دستگاه و كشور آب متوليان تلاش‌هاي و افغاني طرف
.است ننشسته ثمر
ما مردم به قانونا كه حقابه‌اي گرفتن براي خود توان و امكانات همه از چرا راستي به
نمي‌كنيم؟ استفاده دارد تعلق
|
